Trích đăng

Trong căn phòng của kẻ ngốc – Trích “Bây giờ mình đi đâu”

“Đọc Nguyễn Hoàng Mai, ta lạc. Ta lại nhớ mình đã từng thất lạc nhiều điều. Ta gặp nhiều nhân vật lạ lùng. Huyền ảo, ma quái, điên rồ, khờ khạo, viễn tưởng… Một thế giới mà lạc vào đó ta không chắc chắn một điều gì. Chỉ có một điều mà ở đó, ta thấy họ có vẻ giống hệt ta. Rằng họ mất mát. Mất mát từ ấu thơ đến cuối đời.”- Nhà văn Nhật Chiêu.

Published

on

Trích từ: Bây giờ mình đi đâu

Tác giả: Nguyễn Hoàng Mai

Đơn vị giữ bản quyền: Phương Nam Book

Phát hành: tháng 2.2019

*

Anh đã nhìn trộm em từ lâu lắm rồi. Một tay em chống cằm, một tay xoay xoay cây bút chì nhỏ, áo sơ mi trắng và lọn tóc mai lơ thơ ánh màu trong nắng. Trông em đẹp đến mức trái tim anh phát run. Anh muốn làm em bất ngờ nên đi vòng ra phía sau, tính nhấc bổng em trong cánh tay anh. Nhưng anh đứng lại đó, anh cứ ngắm nhìn em mãi. Liệu rằng em có trông thấy anh chăng?

Anh đứng nép mình sau cửa tủ, và nín thở lén nhìn. Em đang vẽ phác một cánh đồng hoa trên trang giấy trắng, đó là nơi chốn thần tiên chúng ta mơ về, hay em đang nghiên cứu cách thức làm món canh ngon dành cho hắn vậy? Em vẫn còn yêu hắn quá chừng? Anh không biết, anh cứ suy nghĩ mãi. Em vẽ gì mà đăm chiêu quá. Một vệt mồ hôi rất nhỏ, theo đường chân tóc đang chảy dần trên trán em, lan xuống gò má, sắp sửa chạm trên những lọn tóc mai mỏng mảnh.

Anh thương quá, muốn đến gần em hơn nhưng bỗng dưng anh sợ hãi, rất sợ hãi.

Anh sợ sẽ mất em ngay trong vòng tay anh.

Chuông đồng hồ vừa điểm sáu tiếng. Có phải đã đến giờ em làm cơm cho hắnkhông? Hắn lại không về, anh biết chắc hắn lại không về. Em đang làm một việc vô vọng rồi đấy nhé, đừng chờ đợi nữa. Anh lẩm nhẩm, đừng chờ đợi thêm nữa, em có nghe anh nói? Em vừa xoay đầu lại, em có nghe tiếng anh đang nói.

Phải. Không?

Đã bao ngày anh sống trong căn nhà này, chứng kiến em đợi chờ hắn. Anh không thể chịu đựng được khi nhìn em như thế. Em gầy đi trông thấy, hơi thở cứ hao mòn đi trông thấy. Làm sao đây nếu tất cả điều này cứ cứa vào da thịt anh từng nhát, từng nhát. Là lỗi do anh? Sao anh cứ linh cảm tất thảy đều là lỗi của anh hết vậy. Đau đớn quá, anh ngồi thụp xuống, vòng tay ôm lấy đầu mình. Nước mắt anh ứa ra trong kẽ tay, thấm nhòa mọi thứ. Anh không muốn điều đó, mọi người vẫn bảo anh mau nước mắt như trẻ con.

Anh không phải là một đứa trẻ yếu đuối. Nhưng mọi người cứ vin vào cớ ấy để trêu chọc anh. Và anh vin vào cớ ấy để không ngừng nổi giận với mọi việc, mọi thứ xung quanh mình. Anh là một đứa trẻ bất mãn từ khi còn nhỏ.

Cho đến khi em đến, anh chưa từng bắt gặp điều gì khiến trái tim anh dịu dàng như thế.

Anh đã tìm thấy em trên cánh đồng đầy cỏ xanh mướt sau nhà. Sau một cánh chuồn chuồn trắng, anh đã tìm thấy em với đôi chân trần đang quỳ xuống. Em đang mải mê tìm kiếm một thứ gì anh không biết. Khi em ngoảnh mặt lại, nhìn về phía anh, anh biết rằng mình đã yêu và luôn chờ đợi em. Những ngày sau đó em cứ theo anh luôn luôn. Em bảo thích nghe anh kể chuyện. Anh kể với em về mẹ và về ba, những người mà mỗi lần trong câu chuyện lại mang một hình dáng khác. Mặc kệ điều đó, em vẫn cứ lắng nghe say sưa. Có một ngày em bảo, sao anh không thử viết đi.

Bây giờ anh ngồi đây, trong bối rối không nhớ nổi mình là ai, không biết mình đến từ nơi nào, mà chắc cũng không cần nhớ về điều đó. Anh không nhất thiết phải cố gắng, vì điều đó luôn làm anh quá đau đớn. Ý nghĩ duy nhất tồn tại khiến trái tim anh luôn ngọt ngào là cuối cùng anh đã tìm được em, sau bao nhiêu năm anh lại tìm thấy em.

Yêu em. Anh đã viết điều đó ở mọi nơi anh đến. Anh dùng tay viết điều đó lên tường nhà, lên cánh cửa tủ, anh viết điều đó trong không trung, anh phải ghi khắc tất cả trong trái tim mình. Sự viết luôn làm anh thỏa mãn, và đau đớn, đôi khi. Nhưng không sao ngừng được. Anh không ngưng lại được, như một dạng ma túy. Vì chính em ngày đó đã cho anh dũng khí để đắm mình. Nhưng bây giờ em nỡ bỏ anh sao?

Khi anh vướng rồi, ngày từng ngày cứ đốt cháy mình trong mê mải. Ở nơi chốn hư vô ấy, anh không biết rốt cuộc có tìm thấy điều gì thuộc về mình? Anh không biết một ngày, liệu có thể tạo nên điều tốt đẹp nào cho thế giới? Cho thế giới? Anh nhớ em vẫn cười mỗi khi nghe anh nói về điều đó. Em cười bao dung trước những ý nghĩ ngây ngô đó của anh. Em luôn là người duy nhất để anh chia sẻ những ước vọng thầm kín ấy. Tiếng cười của em giờ trôi nổi nơi đâu rồi. Nuối tiếc quá, giờ đây anh chỉ muốn được một lần chạm khẽ nó thôi.

Chuông đồng hồ đã điểm sáu tiếng rồi đó. Em vẫn ngồi ở đấy. Có phải hy vọng đã mỏi mòn rồi chăng? Không có cuộc dạo chơi trên cỏ nào, hắn đã thất hứa một cách nhẫn tâm và bỏ quên em rồi, em thấy chưa? Giờ này hắn chỉ toan tính cho chính mình, đi gặp bạn bè, những người thân để lo lắng chuyện xuất hành trở về quê nhà. Vì hắn đã bất lực rồi, chán nản rồi, những dự tính không như ý muốn. Hắn không còn tin tưởng vào ước mơ của em và hắn nữa. Hắn phản bội em rồi, em thấy không? Vậy thì quên hắn đi, quên luôn cuộc đợi chờ mòn mỏi ấy đi. Em nghe anh không, đừng ở lại trong căn phòng đó nữa, hãy ra ngoài. Đi bất kỳ đâu cũng được, anh đã giải thoát cho em rồi, van em đấy, xin hãy đi đi.

Đột nhiên anh ngưng lại. Đôi mắt anh đỏ ngầu lên, anh không hề chắc chắn về những lời nói của chính mình. Cổ họng anh khô buốt, đột nhiên anh lại khóc.

Nhưng liệu quên một người rồi, em có bao giờ cảm thấy một khoảng không trong suốt đang từ từ xâm lấn nơi trái tim? Một khoảng trống bàng hoàng cứ kéo dài ra mãi khiến mọi thứ quanh em trở nên mơ hồ và không chắc chắn. Khiến cho mỗi nụ cười, mỗi ánh mắt tự tin của em bây giờ chỉ còn là sự tưởng tượng. Thế giới bị bóp méo đến khôn cùng. Nếu như vết thương đó không bao giờ lành lặn được… Anh nghĩ ra rồi, anh hứa sẽ sửa chữa giúp em. Một chút nữa thôi anh sẽ bước đến bên em. Anh muốn dành cho em sự bất ngờ ngọt ngào nhất, đi vòng sau em, nhấc bổng em trên cánh tay.

Em sẽ ngả vào vòng tay anh. Mái tóc em đang chảy trên ngực anh mềm mại. Anh cứ vuốt ve những làn tóc em mãi. Chẳng có điều gì trên đời làm anh hạnh phúc hơn thế nữa.

Anh sẽ chạm vào bờ môi em. Những ngón tay anh cứ miết nhẹ lên mi mắt, anh muốn lưu giữ cảm giác này. Anh muốn giữ sự ấm áp này mãi mãi. Hắn ta đã chết, anh thì thầm một cách ghê rợn và đắc ý khi đang từ từ cúi xuống. Từ nay em được giải thoát. Anh đã giết hắn. Tên phản bội. Một nhát. Chết tươi. Anh mỉm cười sung sướng quá, từ nay em không phải chờ đợi thêm nữa. Nếu em cảm thấy buồn thì đã có anh bên em. Anh đã lần lữa đến quá lâu rồi nhỉ.

Nhưng bây giờ, anh đến, liệu rằng em có chấp nhận anh không?

Anh cúi xuống và hơi thở ướt mềm của em phả lên đầy mặt, lan dần lên tóc tai làm trái tim anh xây xẩm. Anh muốn hít mãi thứ hương thơm dịu ngọt ấy, và bây giờ anh không muốn ai khác chạm vào em nữa. Ích kỷ. Anh đã ghen tuông? Anh thừa nhận, anh xấu tính, nhưng lần này anh sẽ không để mất em.

Vào sinh nhật thứ mười bảy, anh nói rằng có một nơi tự do mà anh có thể viết, còn em thì vẽ những điều em muốn. Năm vừa tròn hai mươi tuổi, chúng ta đã cùng nhau trốn đi. Anh đã rất thực tế khi chọn thuê căn phòng lọt thỏm trong một xóm lao động nghèo, tăm tối. Chính anh chọn nơi ấy, chỉ vì muốn dành nhiều tiền nhất có thể. Vì anh đã vạch ra một kế hoạch dài hơi và trường kỳ, vì anh hừng hực quyết tâm nên chẳng hề bận lòng đến việc em đã sợ hãi đến mức phải khóc ra sao.

Anh im lặng đến đáng sợ khi hai gã thợ xưởng rèn cạnh nhà cứ trêu ghẹo em mãi, họ nói những lời thô thiển. Anh cho rằng đó là chữ nhẫn của người làm việc lớn. Anh ngây thơ và đơn giản nghĩ rằng, anh cao thượng khi cho phép mọi người được choáng ngợp trước vẻ kiều diễm của em. Hay tại vì anh đã quá yếu đuối và đớn hèn? Chỉ cần thêm chút ít thời gian nữa, anh nhắc lại với em như thế, khi em van nài anh đừng để em ở nhà buổi tối. Chúng ta chỉ cần một ít thời gian nữa để thoát khỏi nơi đây vĩnh viễn. Em hiểu không?

Khi môi hai chúng ta chạm nhau em đã nói rằng, em biết. Em không trách và cũng không giận anh, chỉ vì anh ước mơ. Mơ ước của anh quá lớn cho cả anh và em. Đến một cánh đồng đầy hoa trắng. Anh đã trằn trọc suốt đêm với ý muốn xây một ngôi nhà ở đó. Với một nụ cười tinh quái trên môi em nói rằng em biết nhiều hơn anh tưởng đấy. Em đã nhìn thấy những kế hoạch ấy, em vẫn nhớ tất cả. Em đã hiểu tất cả. Phải rồi, từ bây giờ, em chỉ cần có anh thôi.

Em đã nói rằng em đến cuộc đời này vì có anh, chỉ điều ấy làm anh sung sướng ngây ngất. Vì em bao dung với anh như một đứa trẻ, một lần nữa, anh lại lờ đi lời xin lỗi em đã thoát ra đầu môi. Chỉ muốn kể mãi cho em nghe về giấc mơ của anh và của em.

Khi chúng ta còn là những đứa trẻ con, anh vẫn thường ngoái đầu qua vai, xem em vẽ những đồng hoa rực rỡ. Từ lúc cười và trêu em, đến một ngày anh cũng bắt đầu tin mình sẽ đến được nơi đó. Đến một ngày anh bắt đầu tin chúng ta sẽ sống cùng nhau ở một nơi tươi đẹp đến thế. Lúc ngắm nhìn em vẽ, anh đã toan tính đến chuyện sẽ đi cùng em vào cái ngày hai ta lớn lên.

Anh chỉ là một đứa trẻ cô đơn ngay từ lúc ra đời. Anh đã sống trong một căn nhà rộng lớn, nơi có ông nội, chú, dì, có tất cả mọi người không hề hiểu anh ở đó. Anh là một đứa trẻ yếu ớt, ở trường luôn luôn bị cô lập, ở nhà cũng không thể nói chuyện với bất kỳ ai, nên lúc nào trông cũng thẩn thơ, tư lự một mình trên cánh đồng cỏ.

Người ngoài có thể không biết, những lúc ấy, anh đang cố gắng thương lượng cùng với mây trắng đó. Có thể em cũng không biết đâu, phải tốn biết bao công sức, những đám mây trên bầu trời rộng lớn kia mới nhượng lòng gửi em đến cho anh…

Chuông điện thoại vừa reo. Anh ngẩng mặt lên, choàng tỉnh. T đã kết thúc chưa? Đầu bên kia róng riết. Anh không hiểu gì cả, anh không biết người đó là ai cả, mà em, em lại trốn đi đâu mất rồi?

Tỉnh lại đi, có khi T điên loạn rồi. Thời kỳ ngủ đông kết thúc rồi. T nhớ không?

Anh đã trốn chạy, năm hai chín tuổi anh đã bỏ trốn một lần nữa. Trốn khỏi quê nhà, khỏi sự ràng buộc của gia đình, công việc nhàm chán, và những mối quan hệ giả dối để đến nơi đây. Hành trang anh đem theo là rất nhiều giấy tập, bút chì và những cuốn sách, và những giấc mơ ngày xưa của anh và của em đấy. Cuối cùng, em thấy không, những bản thảo của anh ngày ấy lại được in. Sau rất nhiều năm tháng nhọc nhằn, anh đã chứng minh rằng anh có thể.

Năm ba mươi lăm, với một chút tiếng tăm, anh quyết định đánh cược vào một dự án dài hơi. Anh nhớ lại tập bản thảo năm mười bảy tuổi. Giờ đây anh hoàn toàn tin chắc mình có thể khai thác được khoảng thời gian ngây thơ và đầy mơ mộng ấy. Anh đã bàn bạc với bạn gái một cách hồ hởi và kỹ lưỡng để chuẩn bị mọi thứ cần thiết. Bắt đầu từng bước một, thuê một căn phòng yên tĩnh, sắm sửa đồ đạc và cắt đứt những mối liên lạc. Thời nay chẳng ai làm thế cả, cô ấy thắc mắc nhưng cũng chiều theo anh. Cô ấy gọi đùa đó là thời kỳ ngủ đông.

Anh nào biết trong căn phòng này anh lại tìm thấy em. Em lại trở về bên anh, hiển hiện với hình dáng trưởng thành, xinh đẹp hơn cả trong hồi ức. Ban đầu anh chỉ muốn ngắm nhìn như một cách hoài niệm về ký ức cũ, như một chút thương hại anh muốn nhắc em rằng, nhắc với chính mình rằng, những cánh đồng hoa là không có thực. Không có gì như giấc mơ của một đứa trẻ mười bảy tuổi đâu. Nhưng em lại nhắc cho anh biết rằng anh đã luôn yêu em nhiều đến mức nào. Trái tim anh vẫn luôn chứa một khoảng trống lớn như thế nào khi không có em ở bên.

T điên rồi, tỉnh lại đi. Tỉnh lại đi. Đó là ảo giác. Đến hạn nộp bản thảo rồi đấy. Kết thúc đi. Đầu dây bên kia nói.

Kết thúc đi. Mau đi.

***

Anh mở choàng mắt, tỉnh hẳn dậy với gương mặt đã hằn sâu những thay đổi của thời gian. Cuối cùng anh đã nhớ ra tất cả. Anh vớ lấy cây bút chì nhọn, nhón chân lên hộc tủ cao nhất. Lục tìm. Những trang giấy trắng ken kín chữ. Những trang bút chì đầy non nớt. Anh đỏ mắt nhìn nó. Những vệt son hãy còn lưu dấu ở đó. Mắt anh hoa lên. Trở ngược đầu bút, anh bắt đầu tẩy, tẩy, tẩy…

Anh nhìn thấy em lần cuối, hình bóng em đang nhạt nhòa dần, dần, dần. Chuyện gì xảy ra thế? Anh bắt đầu nhớ lần đầu tiên chúng ta gặp nhau khi em bảy tuổi, anh bảy tuổi. Anh đã hứa rằng anh mãi bên em cơ mà. Anh đã hứa rằng anh sẽ bảo vệ em cơ mà. Những điều ấy anh đã hứa khi thương lượng cùng với bầu trời đầy mây trắng.

Vào ngày đó anh đã đi tìm em mãi, căn phòng anh trở về chẳng còn em ở đó. Anh đi tìm em ở cánh đồng, nơi buổi sáng ấy chúng ta đã cùng hẹn nhau. Anh đã thất hứa, nhưng cũng ngờ em không đợi. Anh đã trách tội em bỏ đi mà không nói một lời nào, thậm chí anh đã nổi giận với cả bầu trời…

Anh đã luôn là một đứa trẻ yếu ớt và ngốc nghếch, nhưng bây giờ anh có thể, có thể. Anh với lấy cây bút chì nhọn đầu, bắt đầu vạch những nét hằn trên trang giấy trắng. Đôi tay anh run lên, đôi mắt anh đỏ ngầu. Mồ hôi chảy ròng trên trán. Anh yêu em. Anh không thể ngừng lại được, không sao quên được, anh đã hứa dùng toàn vẹn cơ thể này để yêu em.

Có hình bóng hai người từ sau lưng ập tới khi anh đang say sưa viết. Anh nhíu mày lại, mùi mồ hôi rất nồng, lẫn trong hơi rượu mạnh sực nức lên, bàn tay họ đầy cáu ghét, hai người bọn họ đang nói vài câu thô tục, bàn tính một điều gì đó. Anh đỏ ngầu mắt khi trông thấy họ. Anh nhận ra họ, bóng hình của hai gã thợ xưởng rèn nhà gần bên. Họ đang bước tới từ đằng sau lưng em, khi em đang chống cằm và vẽ phác những cánh đồng hoa rực rỡ nắng, khi em đang mỉm cười. “Máu!” Anh ấp úng, dùng hết sức kêu thét lên với một niềm kinh hãi hoảng loạn đang dâng trào trong tâm trí.

-Hết-

Tác phẩm được trích đăng với sự đồng ý của Phương Nam Book.

Trích đăng

Lancaster và York: Giai đoạn đầu của Chiến tranh Hoa hồng

Published

on

Trích từ: Chiến Tranh Hoa Hồng Giữa Lancaster Và York - Cuộc Chiến Vương Quyền Anh Quốc

Tác giả: Alison Weir

Đơn vị giữ bản quyền: Phương Nam Book

Phát hành: tháng 12.2024

Tác phẩm được trích đăng với sự đồng ý của Phương Nam Book.

./.

GIỚI THIỆU

Trong quá trình hoàn tất tác phẩm trước, cuốn The Princes in the Tower, tôi nhận ra rằng ở phương diện nào đó, tôi chỉ mới kể một nửa câu chuyện. Lúc ấy tôi đang viết về giai đoạn cuối của cuộc chiến mang cái tên hoa mỹ là Chiến tranh Hoa hồng, một cuộc xung đột kéo dài hơn ba mươi năm, từ 1455 đến 1487. Trên thực tế, có đến hai cuộc Chiến tranh Hoa hồng; lần đầu kéo dài từ 1455 đến 1471, giữa hai gia tộc Lancaster và York, và lần sau từ 1483 đến 1487, giữa nhà York và nhà Tudor. Giai đoạn đầu của Chiến tranh Hoa hồng vốn chỉ được đề cập sơ lược trong The Princes in the Tower, cuốn sách mô tả khá chi tiết giai đoạn thứ hai của cuộc chiến này, thế nên tôi cảm thấy phần tiền truyện ấy vốn dĩ rất thú vị để viết tiếp. Vì vậy, cuốn sách này chính là câu chuyện xoay quanh hai gia tộc Lancaster và York thuộc giai đoạn đầu của Chiến tranh Hoa hồng.

Trong suốt quá trình nghiên cứu, tôi đã xem xét nhiều nguồn tài liệu, cả cổ xưa lẫn hiện đại, và tất cả những nguồn hiện đại hầu như đều chỉ tập trung vào các khía cạnh quân sự và thực tiễn về chủ đề tôi viết. Cuốn sách này đương nhiên sẽ đề cập đến những vấn đề đó, với khá nhiều đoạn đi sâu vào chi tiết, nhưng mục đích chính của tôi là khắc họa vai trò của con người trong lịch sử – những nhân vật có liên quan, những vai chính của một trong những mối hận thù kéo dài nhất và có sức hấp dẫn nhất lịch sử nước Anh.

Trung tâm của cuộc chiến phe phái đẫm máu này là hình ảnh đáng thương của nhà vua tâm thần bất ổn Henry VI, sự cai trị kém cỏi và trí lực thiểu năng của ông đã khiến chính trị rối ren, dân chúng ta thán, các đại quý tộc bất hòa với nhau, dẫn đến chiến loạn liên miên và một trận ác chiến tranh giành ngôi vua. Đối thủ chính của Henry là Richard Plantagenet, Công tước xứ York, người lẽ ra phải là vua, theo luật trưởng nam thừa kế thời đó. Sau cái chết của Công tước York, quyền thừa kế ngai vàng của ông được trao cho con trai, người về sau trở thành vua Edward IV, một bạo chúa háo sắc dẫn đến sự sụp đổ của nhà Lancaster.

Cuốn sách này cũng là câu chuyện về cuộc tranh đấu ác liệt và ngoan cường của một người phụ nữ vì quyền lợi của con trai mình. Bị kẻ thù buộc tội đã đem một đứa con hoang đặt vào chiếc nôi hoàng gia, vợ vua Henry – hoàng hậu Margaret xứ Anjou – đã đứng lên chiến đấu vì vương triều Lancaster trong suốt nhiều năm, chống lại những khó khăn dường như không thể vượt qua nổi để bảo vệ ngôi vua của chồng và con trai mình. Bản thân điều này rất đáng chú ý, vì bà là một người phụ nữ trong thế giới hung bạo của đàn ông, nơi hầu hết nữ giới đều bị coi là những món hàng hóa có thể trao tay, và không có tư cách tham chính.

Còn rất nhiều khuôn mặt người trong tấn tuồng phản trắc và xung đột sẽ diễn ra dưới đây. Con trai của Margaret, Edward xứ Lancaster, vốn tính hung bạo từ nhỏ, đã khiến những người cùng thời không khỏi bàng hoàng trước sự nhẫn tâm sớm bộc lộ của y. Richard Neville, Bá tước xứ Warwick – “Warwick Kẻ Buôn Vua” – là nguyên mẫu của dạng quyền thần hùng mạnh quá mức cuối thời Trung cổ, người đã dựng lên và phế truất các vị vua, thế nhưng lòng trung thành của ông ta, suy cho cùng, chỉ dành cho chính bản thân mình. Chiến tranh Hoa hồng không chỉ dẫn đến sự sụp đổ của một vương triều mà còn cả những đại quý tộc như Warwick.

Tôi đã cố gắng mô tả sâu sát các thành viên của hai gia tộc Lancaster và York như những con người thực sự, có thể nhận diện qua cá tính và điểm yếu của từng người, chứ không chỉ qua những cái tên trên cây gia phả rối rắm. Nhà Beaufort, những đứa con hoang của John xứ Gaunt, hống hách hệt như những ông hoàng trước triều đình và, theo một số người, trên chiếc giường của hoàng hậu. Nhà Tudor cũng là dòng dõi hoàng tộc đáng ngờ, và – giống như nhà Beaufort – trung thành hết mực với nhà Lancaster, gia tộc mà sau này họ nhận quyền thừa kế từ đó. Cuốn sách nhắc đến những vị vua – như Richard II loạn thần và ngông cuồng, kẻ soán ngôi Henry IV, triều đại của ông ta bị hủy hoại bởi các cuộc nổi loạn và bản thân ông thì bị bệnh tật hành hạ; hay chiến binh lạnh lùng Henry V, người hùng của dân chúng, người đã phán đoán sai chính sách đối ngoại dẫn đến đại họa cho con trai mình, Henry VI. Và những vị hoàng hậu: Katherine xứ Valois kiêu sa và vô luân, người tìm kiếm tình yêu với một cận vệ xứ Wales sau cái chết của chồng là vua Henry V; hay Elizabeth Wydville, với nhan sắc lạnh lùng che giấu lòng tham và sự tàn bạo. Bên cạnh những nhân vật này, câu chuyện của chúng ta còn tràn ngập những con người sinh động, bí ẩn hoặc bi thảm, từ Jack Cade khét tiếng, kẻ cầm đầu một cuộc dấy loạn, đến John Tiptoft tàn ác, Bá tước xứ Worcester; và từ rất nhiều lãnh chúa hùng mạnh cho đến hai cô con gái yếu đuối và xấu số của Warwick, Isabel và Anne Neville. Tất cả đều liên quan, bằng cách này hay cách khác, đến cuộc xung đột dữ dội này. Đây quả thực là trường đoạn lịch sử của các phe phái, nhưng chính những người tạo nên các phe phái đó đã khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn đến vậy.

Lịch sử Chiến tranh Hoa hồng đã được thuật lại vô số lần bởi nhiều sử gia, nhưng ngày nay, hẳn sẽ không còn hợp thời nếu nhìn theo quan điểm của nhà Tudor mà cho rằng nguồn gốc của Chiến tranh Hoa hồng nằm ở việc phế truất Richard II, sự kiện xảy ra từ hơn năm mươi năm trước khi cuộc chiến này bùng nổ. Tuy nhiên, thực sự thì nguồn gốc của cuộc xung đột có thể truy ngược đến tận thời điểm đó; để hiểu được các nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Hoa hồng và di sản triều đại của các nhân vật chính, ta cần ngược lại xa hơn nữa, đến thời kỳ dòng dõi đại quý tộc mang dòng máu hoàng gia được sáng lập bởi vị vua nhiều con cái nhất của vương triều Plantagenet, Edward III. Do đó, cuốn sách này không chỉ thuật lại câu chuyện về Chiến tranh Hoa hồng mà còn bàn về hai nhà Lancaster và York cho đến năm 1471.

Những nguồn sử liệu về thời kỳ này rất ít ỏi và thường không mấy rõ ràng, tuy nhiên, chừng đó nghiên cứu đã được thực hiện trong hàng trăm năm qua cũng đủ để soi sáng đôi chút cho chúng ta về giai đoạn thường được gọi là thời chạng vạng của thế kỷ 15. Nhiều ngộ nhận đã bị loại bỏ, nhưng dù vậy cuộc xung đột vương triều phức tạp này vẫn khiến nhiều người nhầm lẫn. Mục đích xuyên suốt của tôi là loại bỏ sự nhầm lẫn đó và cố gắng trình bày câu chuyện theo trình tự thời gian, nhằm làm rõ các vấn đề về việc kế vị ngai vàng vào thời đại mà không có quy tắc thừa kế nhất định nào được áp dụng triệt để. Tôi cũng cố gắng khiến cho giai đoạn thế kỷ 15 này trở nên sống động bằng cách đưa vào càng nhiều càng tốt những chi tiết về đời sống đương thời trong chừng mực khuôn khổ số trang cho phép, nhằm khiến cho chủ đề này phù hợp với mọi độc giả, dù có chuyên môn học thuật hay không. Nhưng chủ yếu là tôi cố gắng thuật lại một câu chuyện phi thường và tàn khốc về những cuộc tranh giành quyền lực ngôi cao có can dự đến một số nhân vật lôi cuốn nhất trong lịch sử nước Anh.

Câu chuyện này bắt đầu vào năm 1400 với vụ sát hại một vị vua và kết thúc vào năm 1471 với vụ sát hại một vị vua khác. Vụ giết người được cho là kết quả trực tiếp từ vụ kia. Câu chuyện về những gì đã xảy ra từ năm 1400 đến năm 1471, vốn được thuật lại trong cuốn sách này, sẽ là lời hồi đáp cho câu hỏi: Như thế nào?

Alison Weir

Surrey

tháng Hai 1995

Đọc bài viết

Trích đăng

Vào bếp nấu chè trôi nước ngũ sắc đưa ông Táo về trời – Trích “Thơm thảo xôi chè”

Published

on

Vào ngày 23 tháng Chạp hằng năm, ông Công ông Táo sẽ cưỡi cá chép lên Trời để báo cáo với Ngọc Hoàng Thượng đế tất cả những điều tai nghe mắt thấy ở trần gian cả việc tốt lẫn việc xấu và những gì chưa làm được. Từ đó, Thiên đình sẽ đưa ra thưởng phạt rõ ràng cho từng gia đình. Xuất phát từ tín ngưỡng đó, lễ đưa ông Công ông Táo về trời (hoặc gọi ngắn gọn là đưa ông Táo về trời) luôn được tiến hành trọng thể.

Trong ngày này, các gia đình thường làm lễ tiễn ông Táo về trời bằng cách thả cá chép. Ngoài ra, mọi người cũng làm mâm cỗ cúng để bày tỏ lòng thành kính với Táo Quân. Trong Thơm Thảo Xôi Chè, nghệ nhân bánh dân gian Trần Thị Hiền Minh đã khéo léo chia sẻ công thức nấu chè trôi nước ngũ sắc, một món ăn vừa đẹp mắt, vừa ngon miệng và rất thích hợp để bày mâm cỗ cúng ông Táo. Cùng Phương Nam Book tìm hiểu cách làm món này nhé!

CHUẨN BỊ NGUYÊN LIỆU
500g bột nếp
100g khoai lang tím
150g bí đỏ
300g khoai lang trắng
Nước cốt lá dứa, nước lá cẩm
400g đậu xanh bóc vỏ
150g đường cát
10g muối
100ml nước cốt dừa
Phần nước cốt dừa:
300ml nước cốt dừa
700ml nước dão dừa
20g bột gạo
20g bột bắp
5g hành lá
800g đường cát (nấu chè)
150g đường cát (nấu nước cốt dừa)
100g mè trắng
3g muối
100g gừng sẻ

THỰC HIỆN

Sơ chế:
• Mè rửa sạch, rang hoặc nướng trong lò nướng nhiệt 150 độ C đến khi vàng thơm.
• Gừng gọt vỏ, rửa sạch, xắt khoanh mỏng.
• Khoai lang, bí đỏ luộc chín, giã nhuyễn, để riêng từng phần. Chia bột thành 5 phần bằng nhau. Mỗi phần nhồi khoai lang và màu tương ứng cho hòa quyện.
• Dùng nước ấm nhồi với bột nếp đã trộn kỹ theo từng màu, nhồi nhanh tay để bột dẻo. Khi bột gần mịn đều, thêm nước từ từ tránh làm nhão bột, rồi để bột nghỉ 30 phút.
• Đậu xanh vo sạch, ngâm nở 2 giờ, vo lại cho hết nước chua rồi nấu chín, giã nhuyễn. Xào đậu xanh với 100ml nước cốt dừa và 100g đường trên lửa vừa, thêm 10g muối vào cho đậu béo bùi, đậm vị hơn. Khi đậu xanh không dính tay thì tắt bếp, cho hành lá cắt nhuyễn vào trộn đều. Vo viên đậu bằng cỡ trái chanh nhỏ.

Gói viên chè:
• Chia đều bột nếp, mỗi viên khoảng 30g, gói nhân đã chuẩn bị sẵn.
• Bắc nồi nước sôi luộc các viên chè. Khi chín viên chè sẽ nổi lên mặt nước, nấu thêm 2 phút cho viên chè chín kỹ rồi vớt ra ngâm vào nước lạnh.

Nấu chè:
• Cho 2 lít nước vào nồi cùng với 600g đường và vài lát gừng, bắc lên bếp nấu sôi.
• Cho các viên chè vào nồi nấu sôi chừng 5 phút để viên chè thấm đường và vị gừng, nhắc xuống.

Nấu nước cốt dừa:
• Cho nước dão dừa, đường cát, bột gạo, bột bắp, muối và vài cọng lá dứa vào nồi khuấy đều rồi mở bếp ở mức lửa nhỏ, nấu đến khi sôi, khuấy đều tay.
• Tiếp theo chế thêm nước cốt dừa, để hỗn hợp sôi lại, tắt bếp liền.

YÊU CẦU THÀNH PHẨM
• Nước đường trong, ngọt thanh, thơm dịu mùi lá dứa.
• Các viên chè dẻo mềm, không bị nứt hay nhão bề mặt.

Khi ăn, múc chè ra chén, chan nước cốt dừa vào, rắc thêm ít mè rang.

Chè trôi nước ngũ sắc không chỉ đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự đầy đủ, may mắn và sự hòa hợp của năm mới. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh của đường, vị béo của nước cốt dừa và độ dẻo dai của vỏ bánh trôi kết hợp hài hòa với nhân đậu xanh thơm ngon.

Thơm Thảo Xôi Chè là món quà dễ thương dành tặng những ai đam mê nấu nướng bởi nó không chỉ đẹp về hình thức mà còn hấp dẫn về nội dung. Ngoài việc hướng dẫn tỉ mỉ các công thức nấu, tác giả còn khéo léo thuật lại cuộc phiêu lưu ẩm thực qua hành trình tìm kiếm các sản vật quý địa phương. Cuốn sách dù đơn sơ, mộc mạc nhưng đã phần nào truyền tải thành công tình yêu nghề của người đầu bếp và trên tất cả là sự tinh tế của nền ẩm thực nước nhà.

Mời bạn tìm mua sách tại đây. Nếu có làm theo các công thức trong sách thì bạn nhớ chia sẻ cho Bookish biết với nha!

Chúc bạn một mùa Tết bình an và sung túc bên gia đình.

Đọc bài viết

Trích đăng

Trích đăng “Hành trình người viết” – Christopher Vogler

Published

on

Trích từ: Hành Trình Người Viết
Tác giả: Christopher Vogler
Đơn vị giữ bản quyền: Phương Nam Book

Phát hành: tháng 11.2024
Tác phẩm được trích đăng với sự đồng ý của Phương Nam Book.

./.

HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH

“Loài người thật ra chỉ có tầm hai hay ba câu chuyện thôi,

và chúng được lặp đi lặp lại mải miết cứ như lần đầu được kể.”

— Willa Cather, trong O Pioneers!

Về lâu dài mà nói, Người Hùng Mang Ngàn Gương Mặt của Joseph Campbell là một trong những quyển sách có sức ảnh hưởng lớn nhất thế kỷ 20.

Những tư tưởng mà quyển sách truyền tải đang ảnh hưởng to lớn tới cách thức kể chuyện. Các tay viết đang dần nhận thức rõ hơn về các hình mẫu trường tồn mà Campbell đã đưa ra, và góp phần làm giàu thêm bằng chính công sức của họ.

Hiển nhiên Hollywood cũng đã nhận ra công trình của Campbell hữu ích thế nào. Những nhà làm phim như George Lucas và George Miller đều bày tỏ lòng biết ơn tới Campbell, tầm ảnh hưởng của ông còn được thể hiện trong các phim của Steven Spielberg, John Boorman, Francis Coppola, Darren Aronofsky, Jon Favreau, và nhiều người khác.

Không có gì ngạc nhiên khi Hollywood rất ưng các tư tưởng mà Campbell trình bày trong tác phẩm của mình. Những khái niệm ông đưa ra như hộp dụng cụ vào nghề cho biên kịch, nhà sản xuất, nhà thiết kế… Chúng ẩn chứa đầy đủ các công cụ chắc chắn để phục vụ hoàn hảo cho mục đích sáng tác. Những công cụ này cho phép người dùng dựng nên câu chuyện đáp ứng đủ loại tình huống, một câu chuyện vừa có thể ẩn chứa bi kịch, lại vừa mang tính giải trí, và còn chuẩn xác về mặt tâm lý. Chúng cho phép người dùng chẩn đoán mọi vấn đề ẩn chứa trong các kịch bản khó nhằn, cũng như cung cấp giải pháp chỉnh sửa để đưa kịch bản lên tới tầm khả thi đỉnh cao của nó.

Thời gian là bảo chứng rõ ràng nhất cho tác dụng của hộp đồ nghề này. Chúng tồn tại lâu đời hơn cả những kim tự tháp, vòng tròn đá Stonehenge hay những hình vẽ sơ khai trên vách hang động.

Bộ công cụ này được Joseph Campbell hoàn thành khi ông bỏ công sức góp nhặt và quy mọi nhánh tư tưởng về một mối, sau đó nhìn nhận, diễn giải, đặt tên, và sắp xếp lại toàn bộ. Chính ông là người đầu tiên đem những hình mẫu chứa đựng trong các câu chuyện ra ánh sáng.

Người Hùng Mang Ngàn Gương Mặt là bản báo cáo của Campbell về cấu trúc bền vững nhất trong văn học, xét cả văn nói lẫn văn viết: thần thoại về người anh hùng. Trong nghiên cứu của mình về thế giới thần thoại, Campbell nhận ra rằng về bản chất mọi câu chuyện đều y hệt nhau, một cấu trúc lặp đi lặp lại bất tận với vô hạn biến thể.

Ông nhận ra rằng trong mọi cách kể chuyện, dù vô tình hay hữu ý, thì cũng theo các khuôn mẫu cổ đại từ thần thoại. Và mọi câu chuyện, từ những chuyện đùa thô thiển nhất cho tới đỉnh cao văn học, đều có thể diễn giải dựa trên Hành Trình Anh Hùng: vòng lặp hành trình cùng các nguyên tắc của nó.

Các hình mẫu trong Hành Trình Anh Hùng mang tính chung nhất, áp dụng ở bất kỳ nền văn hóa, bất kỳ thời điểm nào. Hệt như chính loài người chúng ta, khả năng biến thể tái lặp của các hình mẫu là vô hạn, dẫu cho bản chất nguyên thủy không hề thay đổi. Hành Trình Anh Hùng là một chuỗi các yếu tố bền bỉ bật lên từ sâu thẳm nhất trong tâm trí con người, có khác biệt qua các nền văn hóa, nhưng về bản chất vẫn là một.

Suy nghĩ của Campbell cũng song hành với nhà tâm lý học người Thụy Sỹ Carl G. Jung, người từng viết về các cổ mẫu (hoặc nguyên mẫu) như sau: chúng là những nhân vật hoặc nguồn năng lượng được lặp lại, liên tiếp, xuất hiện trong giấc mơ của mọi người và các câu chuyện thần thoại trong mọi nền văn hóa. Jung cũng gợi ý rằng những nguyên mẫu trên phản ánh những khía cạnh khác nhau của tâm trí con người, rằng bản dạng của chúng ta được phân thành nhiều tính cách để đối ứng với những thăng trầm khác nhau của cuộc đời. Ông nhận ra có sự tương thích mạnh mẽ giữa các hình ảnh trong giấc mơ của bệnh nhân mình chăm sóc với các cổ mẫu trong thần thoại. Ông cho rằng cả hai đều xuất phát từ những nguồn sâu thẳm hơn: vô thức tập thể (collective unconscious) của loài người.

Những nhân vật được lặp đi lặp lại trong thế giới thần thoại cũng chính là những thứ thường xuyên xuất hiện trong giấc mơ và tưởng tượng của chúng ta: các anh hùng trẻ tuổi, những bô lão thông thái, người biến hình, và các nhân vật phản diện núp trong bóng tối. Điều đó lý giải tại sao thần thoại và các câu chuyện được dựng nên từ hình mẫu của chúng đều chứa đựng triết lý về tâm lý.

Các câu chuyện như thế là những hình mẫu chính xác cho việc khai thác tâm trí con người, bản đồ chân thực của tâm hồn. Chúng chính xác về mặt tâm lý, và đưa ra cảm xúc chân thật ngay cả khi được dùng để diễn giải các sự kiện siêu phàm, phi thường, phi thực tế.

Vì lẽ đó, các câu chuyện trên đều sở hữu tính phổ quát. Bất cứ ai cũng có thể cảm thụ được sức hấp dẫn của những câu chuyện dựa trên mô hình Hành Trình Anh Hùng, chính bởi nguồn gốc phổ quát và phản ánh được vạn vật tự nhiên.

Chúng giải thích những câu hỏi phổ biến thuở còn trẻ thơ của mọi người: Tôi là ai? Tôi đến từ đâu? Khi chết rồi tôi sẽ tới đâu? Thiện ác là gì? Tôi phải đối phó với chúng ra sao? Ngày mai sẽ thế nào? Ngày hôm qua đã trôi về đâu? Bên ngoài kia còn ai không?

Những tư tưởng được lồng vào trong thần thoại, sau đó được Campbell định dạng lại trong tác phẩm Người Hùng Mang Ngàn Gương Mặt có thể được dùng để thấu hiểu hầu hết vấn đề nhân sinh. Chúng là chìa khóa hữu ích cho cuộc sống, cũng như công cụ hiệu quả để lôi cuốn đám đông khán giả.

Nếu bạn muốn hiểu rõ các tư tưởng đằng sau Hành Trình Anh Hùng, chẳng có cách nào khác ngoài việc tìm đọc tác phẩm của Campbell. Đó sẽ là trải nghiệm thay đổi đời người.

Đọc nhiều thần thoại cũng là ý hay, nhưng đọc sách của Campbell thì hiệu quả cũng chẳng khác là bao bởi lối kể chuyện bậc thầy, và ông cũng thích minh họa những luận điểm bằng ví dụ lấy từ chính kho tàng thần thoại đồ sộ.

Trong Chương 4 của Người Hùng Mang Ngàn Gương Mặt có tên “Những Chiếc Chìa Khóa”, Campbell đã đưa ra dàn bài cho Hành Trình Anh Hùng. Tôi đã mạn phép thay đổi dàn bài một chút, cố gắng phản ánh thêm về các chủ đề phổ biến trong điện ảnh bằng các minh họa trích từ các bộ phim đương đại, và cả một vài phim cổ điển khác. Độc giả có thể so sánh hai dàn bài và các thuật ngữ thông qua Bảng 1 ngay dưới đây.

HÀNH TRÌNH NGƯỜI VIẾTNGƯỜI HÙNG MANG NGÀN GƯƠNG MẶT
HỒI MỘTKHỞI HÀNH, LY BIỆT
Thế Giới Bình Phàm
Tiếng Gọi Phiêu Lưu
Lời Từ Chối
Gặp Gỡ Sư Phụ
Vượt Ải Đầu Tiên
Thế Giới Thường Nhật
Tiếng Gọi Phiêu Lưu
Lời Từ Chối
Sự Trợ Giúp Siêu Nhiên
Vượt Ải Đầu Tiên
Bụng Cá Voi
HỒI HAIDẤN THÂN, KHỞI ĐẦU, VƯỢT QUA
Thử Thách, Đồng Minh, Kẻ Thù
Tiếp Cận Hang Động Trong Cùng
Khổ Hình   



Phần Thưởng
Con Đường Thử Thách 

Gặp Gỡ Nữ Thần
Ải Mỹ Nhân
Chuộc Tội Cùng Thánh Thần
Sự Sùng Bái
Ân Huệ Tối Thượng
HỒI BATRỞ VỀ
Con Đường Trở Về




Hồi Sinh
Quay Về Cùng Thần Dược
Từ Chối Trở Về
Hành Trình Kì Diệu
Sự Giải Cứu
Vượt Qua Thử Thách
Trở Về
Bậc Thầy Ở Hai Thế Giới
Tự Do Để Sống
BẢNG 1
So sánh dàn bài và thuật ngữ

Tôi sẽ kể lại giai thoại Anh Hùng theo cách riêng mình, và độc giả cũng nên làm tương tự. Mọi tay viết đều có thể nhào nặn các hình mẫu thần thoại theo mục đích riêng, hoặc theo nhu cầu của một nền văn hóa cụ thể nào đó.

Đó là lý do tại sao người hùng lại có muôn vàn gương mặt.

Một chú thích về thuật ngữ “anh hùng” được dùng ở đây, cũng tương tự như “bác sĩ”, hay “nhà thơ”, hoàn toàn có thể chỉ bất kỳ giới tính nào.

HÀNH TRÌNH ANH HÙNG

Dẫu cho có muôn vàn biến thể, bản chất câu chuyện về Anh Hùng luôn là một hành trình. Họ từ bỏ cuộc sống dễ chịu quen thuộc cố hữu để dấn thân vào thế giới xa lạ đầy thử thách. Đó có thể là một hành trình hướng ngoại đến một địa điểm cụ thể nào đó: một mê cung, một khu rừng, hay một hang động, một thành phố, một quốc gia xa lạ, một địa điểm mới toanh, nơi sẽ trở thành võ đài cho chính họ chiến đấu với những thế lực phản diện khó nhằn.

Nhưng cũng có nhiều câu chuyện đưa ra hành trình hướng nội, tìm về tâm trí, trái tim, linh hồn của con người. Trong bất kỳ câu chuyện hấp dẫn nào cũng chứa đựng hành trình trưởng thành và thay đổi của nhân vật chính: từ tuyệt vọng đến hy vọng, từ yếu ớt đến mạnh mẽ, từ điên cuồng đến khôn ngoan, từ yêu thành hận, và ngược lại. Những hành trình đầy cảm xúc này mê hoặc khán giả và tăng cường giá trị theo dõi của chính câu chuyện.

Có thể nhận ra các chặng đường trên Hành Trình Anh Hùng ở khắp mọi câu chuyện, không chỉ gói gọn trong các phiên bản phiêu lưu hành động nảy lửa. Nhân vật chính luôn là người hùng trong mọi hành trình, dù cho con đường phiêu lưu kia chỉ xoay quanh tâm lý hay những mảng quan hệ của họ.

Các chặng trong Hành Trình Anh Hùng xuất hiện và liên kết theo một lẽ tự nhiên, ngay cả khi người viết chẳng hề để ý tới, nhưng những kiến thức góp nhặt từ kho tàng xa xưa này vẫn chứng tỏ độ hữu dụng trong việc nhìn nhận vấn đề và cải thiện cách kể chuyện. Hãy xem 12 chặng đường này như một địa đồ cho Hành Trình Anh Hùng, không chỉ để soi rọi đường đi, mà còn là con đường bền bỉ, linh hoạt, và đáng tin cậy bậc nhất.

CÁC CHẶNG ĐƯỜNG TRONG HÀNH TRÌNH ANH HÙNG

1. THẾ GIỚI BÌNH PHÀM

2. TIẾNG GỌI PHIÊU LƯU

3. LỜI TỪ CHỐI

4. GẶP GỠ SƯ PHỤ

5. VƯỢT ẢI ĐẦU TIÊN

6. THỬ THÁCH, ĐỒNG MINH, KẺ THÙ

7. TIẾP CẬN HANG ĐỘNG TRONG CÙNG

8. KHỔ HÌNH

9. PHẦN THƯỞNG (ĐOẠT LẤY GƯƠM BÁU)

10. CON ĐƯỜNG TRỞ VỀ

11. HỒI SINH

12. QUAY VỀ CÙNG THẦN DƯỢC

Đọc bài viết

Cafe sáng