WHAT KIND OF BOOK READER ARE YOU? A DIAGNOSTICS GUIDE
Jen Doll

Đọc phần 1

Thư Quý ông (hoặc Quý bà), thật khó để gây ấn tượng với bạn. Bạn chỉ đọc những cuốn sách được đánh giá cao bởi các nhà phê bình mà bạn nhận định là tầm cỡ nhất. Bạn sẽ không bao giờ ngó ngàng tới danh mục best-seller, hay bất cứ cuốn sách nào trên kệ giảm giá, bất cứ gì KHÔNG ĐỦ HAY. Những cuốn sách bìa mềm xúc phạm bạn; bạn chỉ chạm vào những cuốn sách bìa cứng – tốt nhất là, từng chiến thắng tại các giải thưởng tầm cỡ.

Gợi ý cho bạn: Sách được đề cử giải Pulitzer.

Bạn dính chặt với những tác giả mình yêu mến, và bạn đọc sách của họ, gần như là độc chiếm; bạn đọc tất cả những gì họ viết, tốt hay tệ, bất kể nhận xét đánh giá từ bạn bè hay gia đình. Tất cả mọi người đều biết bạn muốn nhận quà gì trong ngày sinh nhật hoặc dịp lễ Tết. Bạn là một người hâm mộ chân chính, và luôn sẵn sàng xếp hàng để xin chữ ký từ BWF (Best Writer Ever) – Nhà văn xuất sắc nhất từng hiện diện.

Gợi ý cho bạn: Cái này hoàn toàn phụ thuộc vào bạn. Với tôi, đó là Betty Smith.

Chà, bạn thích sách nói? Tuyệt vời. Có một nơi dành cho bạn, những người có đôi tai thực chất là đôi mắt. Tôi thì đúng thật là không hiểu nổi, nhưng này, mỗi người đều có sở thích riêng. Có lẽ bạn sở hữu một cái xe đời mới, hoặc chạy hàng dặm như vận động viên Olympic trong quảng cáo.

Gợi ý cho bạn: Tất cả những cuốn sách mà chúng tôi “đọc”.

Hoặc là bạn đọc sách phi hư cấu, hoặc là bạn sẽ không đọc gì! Cuốn sách nào cũng nên có mục đích và phải có ý nghĩa. Bạn cần phải học được cái gì đó. Cuốn sách phải có lý tưởng! Theo ý kiến chủ quan của bạn, nếu chỉ để cho vui, bạn có thể tìm đọc trên mạng. Bạn thích đọc điểm tin, những câu chuyện có thật hoặc những bài phóng sự. Nếu đó là sách hư cấu, hãy viết nó theo kiểu Chinua Achebe. Ngoài ra, bạn cũng thích thư viện.

Gợi ý cho bạn: Sách viết bởi tổng thống; những thứ nói về cuộc biểu tình Chiếm lấy phố Wall; Không bao giờ gục ngã của Laura Hillenbrand.

Vâng, bạn dễ ghét hơn là yêu, nhưng khi bạn đã yêu, bạn yêu cuồng nhiệt, yêu theo phong cách thời thượng nhất. Nó sẽ không còn là một cuốn sách nếu bạn không thể tranh luận về nó, vì thế bạn sẽ tranh luận! Không ai có thể ngăn cản bạn. Bạn hay bóng gió về những phép ẩn dụ, những từ ngữ tượng hình, những khái niệm, ý tưởng, và những nút thắt trong cuộc nói chuyện hàng ngày. Bạn tôn thờ một cái kết ngoạn mục nhiều như cách mà bạn viết lời nói đầu hay lời kết. Và đặc biệt, bạn yêu những gì giúp bạn có thể đắm mình vào những cuộc thảo luận. Bạn nhận thấy những câu lạc bộ sách “quá chính thống”.

Gợi ý cho bạn: Nhà báo và kẻ sát nhân của Janet Malcolm; bất cứ tác phẩm nào của Haruki Murakami.

Bạn là người đi lang thang khắp các hội thảo sách với một đống ARC (Advance Review Copy – bản xem trước của sách sắp ra mắt) trong túi xách. Nếu nó miễn phí, bạn sẽ lấy mang về; nếu không, bạn sẽ cố lấy nó miễn phí. Không có vấn đề gì dù bạn có đọc hết đống ARC đó hay là không. Không phải bạn là một người không yêu sách, bạn có thích sách chứ. Nhưng bạn sẽ cố gắng hết sức để chạm vào nó trước bất cứ ai.

Gợi ý cho bạn: Hãy tới BookExpo America – Lễ hội trao đổi, giới thiệu sách thường niên tại Mỹ.

Nếu ai đó nói gì, điều đó chắc chắn là đúng! Bạn tin lời tất cả mọi người, từ mẹ bạn tới Oprah Winfrey tới những thành viên trong câu lạc bộ sách tới Michiko Kakutani, và bạn tin tất cả! Có quá nhiều cuốn sách dành cho bạn, bạn nên bắt đầu ngay đi. Đừng lo, bạn hiểu được bạn cần đọc những cuốn sách như thế nào – và nếu không, thì hãy tra Google. Bạn tự làm được. Bạn thích đọc sách theo nhóm.

Gợi ý cho bạn: Hoang dã của Cheryl Strayed, Telegraph Avenue của Michael Chabon, Cách trở thành phụ nữ của Caitlin Moran và Cô gái mất tích của Gillian Flynn. Quá nhiều người khuyến đọc những cuốn sách này không có nghĩa là chúng sẽ không hay!

Đi bất cứ đâu, làm bất cứ điều gì, bạn luôn kè kè một cuốn sách. Không quan trọng nó là sách gì, miễn là có câu chữ ở trên giấy hay một trình đọc sách điện tử. Chúng tôi không thể gợi ý gì cho bạn bởi vì bạn đang cầm một cuốn sách trong tay tới cửa hàng tạp hóa, tới ga tàu điện ngầm, tới thư viện, tới tiệm giặt đồ hay tới quán cà phê, và bạn đang đứng xếp hàng hay ngồi yên ở đâu đó và đọc ngấu nghiến cuốn sách của bạn.

Bạn đọc được một cuốn sách bạn thích và bạn đơn giản là không thể ngừng nói về nó; bạn kể với bất cứ ai bạn biết, và bạn sẽ không dừng lại cho tới khi họ cũng đọc thử cuốn sách đó. Và rồi bạn muốn tiếp tục nói về nó. Nếu bạn là kiểu người như vậy, đôi khi bạn thích cho người khác mượn sách, và điều đó thật tuyệt vời. Chúng tôi thích bạn, độc giả thích chia sẻ. Bạn là người thích cho đi thay vì chỉ nhận lại.

Gợi ý cho bạn: Tất cả những gì bạn đọc và thích, tất nhiên rồi; tuy nhiên có thể cả những cuốn bạn không thích, bởi vì bạn sẽ nhanh chóng tặng cho người khác – người có thể thích cuốn sách đó hơn bạn.

Bạn biết mình thích gì, và thay vì tìm hiểu về những điều mới lạ mà có thể bạn chưa thực sự thích, bạn chỉ tập trung vào những điều bạn đã trải nghiệm. Bạn đọc đi đọc lại một cuốn sách, cứ quay lại với những cuốn sách như thể đó là bạn lâu năm, và thực sự đó là tri kỉ của bạn. Phương châm đọc sách của bạn là “Nếu nó chưa hỏng, thì đừng sửa”.

Gợi ý cho bạn: Bạn đã biết rồi mà.

Bạn là sự kết hợp của tất cả những kiểu độc giả kể trên nhưng đồng thời cũng khác biệt hoàn toàn với họ. Mỗi một cuốn sách mới tạo nên một phong cách đọc mới trong tâm hồn của bạn; và bạn từ chối bị đóng khung trong một dạng định nghĩa hay phân loại. Bạn tự do, hoang dã và mơ hồ. Bạn làm những gì mình muốn. Có lẽ bạn thuộc cung Song Ngư.

Gợi ý cho bạn: Chúng tôi không nghĩ mình có đủ khả năng gợi ý cho bạn.

Bạn đi quanh quẩn trong nhà cả ngày và lén nhìn những cuốn sách to lớn rải rác khắp căn phòng. Đôi khi, nếu may mắn, chủ nhân của bạn đang mở một cuốn sách đọc dở, và bạn nằm dài trên trang sách và để những trang giấy mịn màng chạm vào râu của bạn. Cảm giác thoải mái kỳ lạ, vô cùng thỏa mãn, đặc biệt là khi cuốn sách đang nằm ở một nơi đầy ánh nắng mặt trời, nơi bạn sẽ tận hưởng một buổi chiều yên ả. Chủ nhân của bạn, người thuộc kiểu độc giả “đang trong một mối quan hệ phức tạp” tưởng rằng bạn thực sự đang đọc sách, nhưng không. Bạn chỉ đang nằm nghỉ thôi. Con người thật kỳ lạ.

Gợi ý cho bạn: Cuốn nào nhìn vừa đẹp mà vừa phẳng.

Hết.

Bún Cứng dịch.

Bài gốc được thực hiện bởi Jen Doll, đăng tại The Atlantic.
Ảnh đầu bài: Charles Edward Perugini, Girl Reading

*

Muôn kiểu đọc sách

---

---

---