Trà chiều

Nàng là phúc lành tôi được ân hưởng để có thể lần nữa lại viết

Tác phẩm mới của anh sẽ thắng giải Akutagawa, sẽ thành best-seller, anh sẽ nhận được nhiều tiền tác quyền. Từ giờ đến lúc đó, hãy để em lo chi phí sinh hoạt của chúng mình.

Published

on

Tôi nhớ em.

Tôi muốn bắt đầu giản dị như thế. Vì chính nỗi nhớ ngập tràn ấy thôi thúc tôi viết đôi dòng cho em sau gần hai năm hầu như không viết gì.

Tôi yêu cách em yêu. Yêu cách em thật mạnh mẽ, dứt khoát tiến đến bên người ấy dù chân trần có phải vấy bẩn bụi cát nóng bỏng hoang mạc. “Em vẫn sẽ bước đi.”

“Dù có thể em sẽ gây nhiều phiền hà cho anh, em hứa sẽ cố gắng sống hết mình. Hãy giúp em nhé.”

Trong bốn năm cuối đời ấy, em đã sống như thế nào? Ở vùng quê đó, ngày ngày nhìn ống khói kiêu hãnh vươn lên trời cao, chiều chiều ra biển ngắm hoàng hôn; và thỉnh thoảng, một người đàn ông lạ mặt có nốt ruồi đen thật to dưới cánh mũi phải sẽ đến thăm em. Là ai nhỉ? Em không thể nào nhớ tên người này. Dường như anh ta đã đến thăm em vào hôm qua hoặc hôm kia, tuần trước hoặc tháng trước. Như cát trôi qua kẽ tay, rơi xuống bãi biển rồi hòa vào bọt trắng xóa hoặc bẹp dí dưới gót chân người, em không thể nhớ chút kí ức nào về người ấy. Chỉ có cảm giác thân quen khó hiểu. Tựa như một đứa trẻ khi mới chào đời có thể dễ dàng phát âm “a” chẳng phải vì tiện lợi về mặt sinh học, hay vì “a” là âm tiết đầu tiên trong bảng chữ cái; mà vì nó đã đem kí ức về chữ “a” từ thế giới trước sang thế giới này. Em – một người phụ nữ bắt đầu đi ngược chiều tiến trình sinh học ở độ tuổi ba mươi để trở về là một đứa trẻ nguyên sơ chưa biết gì về thế giới, có lẽ em đã cảm nhận như thế khi đối diện người đàn ông ấy chăng?

Và rồi cái chết của em được nhắc đến chỉ bằng một lời thoại đơn giản giống như nàng Gelsomina trong La Strada. Không có những hình ảnh sau cùng về những ngày cuối đời em. Nhưng nỗi buồn vẫn thấm sâu trong tôi khi nhớ đến những giọt nước mắt của em – khoảnh khắc em thốt ra tên người đàn ông không phải xa lạ ấy, khi cuối cùng kí ức đã chịu quay về với em trong giây phút nhỏ nhoi: “Shinji!”

“Quả nhiên, em biết là Shinji có tài mà. Anh viết hay quá.”

Vẫn là em.

Ngay cả lúc đã ở giai đoạn cuối của căn bệnh Alzheimer, đã quên đi cách thực hiện những sinh hoạt hằng ngày đơn giản nhất, thậm chí quên đi chính bản thân mình là ai, trong thời khắc ngắn ngủi kịp nhớ ra ấy, em vẫn không quên động viên người đàn ông em luôn yêu thương từ lần đầu gặp gỡ. Người cùng thích loại nước uống giống em. Người đã bắt trọn chiếc hộp bé xíu ấy trong cú ném tạo thành vòng cung hoàn hảo của em. Người luôn tự ti trước em nhưng em vẫn không ngừng khen ngợi, khích lệ người ấy. Người là tác giả của cuốn tiểu thuyết em yêu thích nhất – “Angelica chân trần vấy cát”. Tôi thật sự ghen tị với Mamiya Shinji khi người phụ nữ anh yêu thương nhất trên đời cũng là độc giả hâm mộ trung thành nhất của anh.

Như ống khói đứng thẳng vươn cao giữa trời, kiêu hãnh và bộc trực, Angelica nghĩ rằng mình đã yêu người đàn ông ấy mất rồi.

“Nếu cứ nhớ mấy dòng đó, cô sẽ bị não phẳng đấy.”

“Dù như thế thật thì cũng đáng mà. Với người bình thường như tôi thì sự kích thích từ những chuyện ái tình phóng đãng kiểu này rất quan trọng.”

Và em cùng người đàn ông viết những dòng ấy đã có một mối tình khắc cốt ghi tâm, buồn bã nhưng ấm áp. Về sau, anh ấy sẽ viết rằng: “Cuộc sống thật kì lạ, ngay cả trong những ngày thậm tệ, thỉnh thoảng ta vẫn có thể thấy được viễn cảnh tươi đẹp nhất. Đó là điều tôi đã hiểu ra.”

Vào những ngày đầu mới quen nhau, lúc em vừa mắc bệnh, có lần anh ấy đã trách em gọi nhầm tên vị hôn phu cũ khi em ôm anh và nói lời yêu thương. Anh bảo rằng điều đó chứng tỏ trong tiềm thức của em, vào những lúc em sợ hãi nhất, người em cần không phải là anh mà là vị cựu hôn phu kiêm bác sĩ đương nhiệm chữa trị căn bệnh của em. Anh muốn chia tay vì nghĩ rằng sẽ tốt hơn khi em ở cạnh người đàn ông kia, rằng tình cảm em dành cho anh thực chất chỉ là sự thúc đẩy nhất thời do căn bệnh mang lại. Nhưng em nhanh chóng nhận ra sự thật không phải như thế. Với đôi mắt buồn nhưng dứt khoát, cái cúi đầu xin lỗi thật sâu nhưng cương nghị, em đường hoàng nói với người cũ rằng: “Tôi vô cùng biết ơn những việc bác sĩ đã làm cho tôi. Thực sự, thực sự rất cảm kích. Nhưng người tôi yêu là Mamiya Shinji. Sự tồn tại của anh ấy tiếp thêm sức mạnh cho tôi sống hơn bất kì ai khác. Tôi xin lỗi.”

Em luôn thẳng thắn, rõ ràng như thế. Ngay sau đêm đầu tiên ái ân với Shinji trong lúc đã đính hôn cùng Yuuichi, vào buổi sáng khi vừa tỉnh dậy, em quyết định sẽ hủy hôn ước.

“Em sẽ hủy hôn ước. Em không hủy để đòi anh cưới em đâu. Chỉ là em đã quyết định vậy thôi.”

“Khoan đã. Anh nghĩ là em nên… suy nghĩ lại.”

“Em không có thời gian suy tính đâu. Em phải thông báo với anh ấy, rồi bố mẹ anh ấy vì có nhiều thứ cần phải hủy lắm.”

“Nhưng mà… em đừng làm vậy. À, chẳng hạn, chúng ta có thể tiếp tục thế này đến tận trước ngày cưới của em mà?”

“Em đã quyết định bước xuống tàu tốc hành và đi bộ trên sa mạc. Dù ngày mai chuyện với anh chẳng đi đến đâu, em cũng sẽ không quay đầu lại. Đưa em chìa khóa đi.”

Ban đầu, tôi cũng ngỡ ngàng trước tình yêu mãnh liệt em dành cho Shinji; vì sao một bác sĩ thông minh, thành đạt, xinh đẹp, dịu dàng như em lại yêu người đàn ông dường như chẳng có gì ngoài khiếu hài hước này, vì sao em quá tha thiết với tình yêu ấy đến nỗi một người như em lại phải chủ động trước một người quá bị động như anh… Câu trả lời đã có sẵn ngay từ đầu: vốn dĩ, tình yêu thực sự không nằm ở lí trí, không phải là phạm trù để đặt câu hỏi về nguyên nhân và kết quả.

“Em không biết những điều mình làm đúng hay sai, không biết liệu một ngày nào đó em có tìm được đáp án không. Chẳng ai biết cả. Nhưng em bị bản năng thúc đẩy phải đi ngược lại mọi khuôn khổ lí trí.”

Em yêu bằng bản năng nhưng lại biết suy nghĩ thực tế cho người mình yêu.

“Tác phẩm mới của anh sẽ thắng giải Akutagawa, sẽ thành best-seller, anh sẽ nhận được nhiều tiền tác quyền. Từ giờ đến lúc đó, hãy để em lo chi phí sinh hoạt của chúng mình.”

Em chân thành như thế, tha thiết như thế. Dù chuyện gọi nhầm tên anh chỉ vì căn bệnh ác nghiệt ấy, chẳng phải lỗi do em, nhưng em đã tự trách mình rất nhiều. Khoảng thời gian chín tháng xa nhau, có lẽ em đã lẩm nhẩm tên anh rất nhiều lần.

Tiểu thuyết em thích đọc nhất là “Angelica chân trần vấy cát” do anh viết.

Họ của mẹ em khi chưa lấy chồng là Mishima.

Tên ngôi đền nơi anh bị bỏ rơi lúc nhỏ là Matsushiro.

“Tiểu thuyết yêu thích nhất. Họ thời con gái của mẹ. Tên ngôi đền anh bị bỏ rơi. Hãy chia tay khi em không trả lời được ba câu hỏi đó anh nhé.”

Em đã tự nhủ với mình: “Nếu một ngày nào đó, mày không trả lời được ba câu hỏi này nữa, mày nên chết đi.”

Rồi em gặp lại anh, kết hôn với anh, và khi bệnh tình đột ngột trở nặng, trước lúc ngất đi, em đã thốt lên tên anh: “Shinji.”

“Shinji.”

“Shinji.”

“Có phải là anh không, Shinji?”

Vậy là nỗi niềm băn khoăn ngày xưa của cả anh và tôi đều đã được giải tỏa. Ngay trước lúc bất tỉnh và cả khi đã mất ý thức, em vẫn chỉ gọi thầm mỗi tên anh. Phân cảnh ấy khiến tôi ấm áp. Chỉ bằng việc quan sát tình yêu vĩ đại đó – tuy không phải dành cho mình nhưng tôi cũng có cảm giác chính mình được yêu. Đó có lẽ là lí do vì sao đến tận bây giờ tôi vẫn thích xem phim tình yêu như thế. Để gợi nhắc tôi rằng tình yêu chân thành có thể vẫn đang hiện hữu đâu đó. Em rất hoàn hảo, mọi điều về em đều tốt đẹp, nhưng không hiểu sao sự hoàn hảo không tì vết đó chẳng hề khiến tôi mảy may cảm thấy em không thực. Ngược lại, với tôi, em rất thực. Tôi luôn cảm giác có thể em đang tồn tại đâu đó. Chỉ là một người như em vốn không dành cho tôi. Nếu em thực sự có mặt trên cuộc đời này, em xứng đáng với những điều tốt đẹp hơn. Không biết bao lần, Shinji cũng tự nhủ như thế.

“Suốt hai mươi năm tôi chẳng có động lực để viết bất kì ý tưởng hay thậm chí một chữ nào. Thế rồi một người phụ nữ đã khiến tôi có động lực ấy thêm lần nữa. Nhưng người cần ở bên cạnh người phụ nữ không thể thay thế ấy vốn dĩ không phải là tôi.”

“Nàng là phúc lành tôi được ân hưởng để có thể lần nữa lại viết. Chẳng cần nghi ngờ gì, nàng chính là một thiên thần.”

Và thiên thần ấy không chỉ cho anh tình yêu hay trở thành nàng thơ của anh, nàng còn là người vợ hiền lúc nào cũng ưu tiên quyền lợi vì anh, lúc nào cũng nghĩ cách hỗ trợ anh sáng tác. Khi hai vợ chồng mới kết hôn, dọn vào căn hộ khang trang hơn phòng trọ trước đây của anh nhưng lại chỉ có hai gian phòng, nàng đã bảo đồng nghiệp anh nơi công ty cũ đến phụ dọn nhà rằng hãy để giường ngủ trong phòng khách kiêm nhà bếp thay vì để sang hẳn một phòng riêng.

“Mình có nên để bàn ở đây thay vì giường không? Em biết đấy, anh viết ở đâu cũng được mà.”

“Không cần anh. Như vậy được rồi. Em muốn anh có một chỗ đàng hoàng để viết, để anh có thể tạo ra những tác phẩm thật hay.”

Thế là, cảnh tượng trong căn phòng ấy có đôi chút kì lạ, khi bạn vừa mở cửa bước vào tổ ấm của họ, bạn sẽ thấy cùng lúc không gian chung để tiếp khách với dãy bếp và bàn ghế ở tay trái, trong khi bên tay phải lại là không gian riêng với chiếc giường ấm cúng nơi hai người ân ái mỗi đêm. Nhưng với Nao, điều đó không kì lạ, hay ngại ngùng, hay bất tiện; nàng có một không gian riêng tư hơn cần bảo vệ, vốn dĩ được thiết lập không phải cho nàng: không gian để chồng nàng đắm chìm vào thế giới riêng trong trang viết. Vào những đêm anh thức khuya viết lách, nàng mở cửa thật khẽ đủ để nhìn anh đang chăm chú gõ chữ trên máy tính; khi ấy, nàng sẽ mỉm cười thật tươi, khuôn mặt rạng rỡ vẻ tự hào, thì thầm không thành tiếng mà chỉ mấp máy môi rằng: “Cố lên anh nhé.” Rồi nàng lặng lẽ đóng cửa phòng, ra giường ngủ nằm nhắm mắt đợi anh. Nhưng nàng không ngủ hẳn. Khi anh viết xong, khi anh nằm xuống giường cạnh nàng, nàng sẽ vờ như vô thức mà dịu dàng quay sang ôm anh, mũi nàng khẽ chạm vào gò má anh cảm nhận mùi cơ thể quen thuộc. Đến khi ấy, nàng mới mỉm cười đi vào giấc ngủ.

Trên tất cả, nàng đã cho anh một mái ấm gia đình đúng nghĩa khi quyết định sẽ sinh con, sẽ để lại cho anh món quà cuối cùng sau khi nàng qua đời.

“Cứ nắm tay thế này mãi anh có mỏi không?”

“Em muốn buông tay à?”

“Không! Em thích như thế này.”

“Dù sao, ban nãy mình cũng đã buông tay ở quán ăn rồi.”

“Em tự hỏi mình có thể nhớ được khoảnh khắc này đến khi nào?”

“Em sẽ quên thôi, dù gì cũng chẳng phải dịp đặc biệt.”

“À, em đã quyết định sẽ có con với anh. Em từng nghĩ rằng nếu sức khỏe tốt hơn, em mới mong mỏi điều ấy. Nhưng bây giờ, khi biết rằng tình hình chẳng thể tiến triển tốt, ngược lại, em càng muốn có con với anh hơn.”

“Thật ư?”

“Vì con chúng mình sẽ là điều duy nhất mình có chung, đúng không anh?”

“Ừm, tất nhiên rồi.”

“Từ lúc em chào đời, rồi dần dần trở thành bác sĩ, phục vụ vì lợi ích của mọi người, gặp được anh, có cuốn tiểu thuyết dựa trên cuộc đời em, và bây giờ em muốn tạo một ghi chú để đánh dấu tình yêu của chúng mình.”

“Một ghi chú?”

“Em biết đứa trẻ không thể là một ghi chú, nhưng… nhưng em muốn con chúng mình sống trên đời này. Anh có thể giúp em được không? Dù chỉ là một khoảng thời gian ngắn ngủi với con, cả ba chúng ta có thể sống bình yên bên nhau. Em nghĩ lí do đó đáng để mình cố gắng.”

Kitazawa Nao.

Tên của nàng Nao (尚) trong tiếng Nhật, có một nghĩa là “vẫn còn” (still). Điều này khiến tôi nhớ đến tiêu đề một tác phẩm cũng về người phụ nữ mắc bệnh Alzheimer “Still Alice”. Nao cũng vậy. Nàng vẫn là Nao kể cả khi đã mất đi hết kí ức. Một Nao kiên cường nhưng dịu dàng, điềm tĩnh và dứt khoát, lúc nào trong nàng cũng ngập tràn tình yêu thương và trách nhiệm.

Vào một ngày bình thường nào đó, thiên thần ấy đã lặng lẽ từ biệt cõi đời này.

Như ống khói đứng thẳng vươn cao giữa trời, kiêu hãnh và bộc trực, Angelica nghĩ rằng mình đã yêu người đàn ông ấy mất rồi.

Tôi cũng đã yêu em mất rồi.

Kodaki

Click to comment

Viết bình luận

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trà chiều

Mặt trái của “Manifest”: Khi tư duy tích cực có thể phản tác dụng

“Manifest” – từ khóa của năm 2024 do từ điển Cambridge bình chọn, đã trở thành một cơn sốt trong giới trẻ, lan tỏa mạnh mẽ trên khắp các nền tảng mạng xã hội. Nhưng liệu manifest có thực sự là con đường thần kỳ dẫn đến hạnh phúc?

Published

on

Manifest, hay luật hấp dẫn, đại diện cho một niềm tin vào sức hút kỳ diệu của vũ trụ, vào một thế lực lớn lao và quyền năng hơn chính bản thân, có thể giúp ta đạt được mọi mong muốn. Từ ước mơ về một cuộc sống giàu sang, một tình yêu viên mãn đến khát khao thành công trong sự nghiệp, tất cả dường như đều nằm trong tầm tay chỉ với sức mạnh của suy nghĩ tích cực.

Nhằm mang đến cho bạn đọc một cái nhìn đa chiều về trào lưu này, Bookish xin giới thiệu bài viết được dịch từ tạp chí Psychology Today, phân tích những mặt trái tiềm ẩn của manifest, giúp chúng ta tránh sa vào những cạm bẫy tư duy.

***


“Manifest” đang là một trong những trào lưu thịnh hành nhất ở lĩnh vực sách self-help. Tác phẩm MANIFEST - 7 Bước Để Thay Đổi Cuộc Đời Bạn Mãi Mãi (2022) của Roxie Nafousi đã ngay lập tức trở thành hiện tượng bán chạy toàn cầu khi vừa ra mắt. Cuốn sách này từng có mặt trong danh sách bán chạy nhất của Sunday Times nhiều tuần liền, và được không ít người nổi tiếng tìm đọc.

Tuy nhiên, cuốn sách của Nafousi lại thuộc về một trường phái self-help lâu đời hơn, vốn cổ súy cho ý tưởng về “luật hấp dẫn”. Luật này cho rằng chính suy nghĩ của chúng ta quyết định những gì ta thu hút trong cuộc sống như may rủi, giàu nghèo, ốm đau hay khỏe mạnh, những mối quan hệ độc hại hay tốt đẹp. Tôi cho rằng mặc dù việc nhiều người thích những cuốn sách kiểu này là điều dễ hiểu, nhưng manifest lại là một xu hướng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.

Những ví dụ tiêu biểu nhất về sách self-help theo luật hấp dẫn là The Secret - Bí Mật (2006) của Rhonda Byrne và Think and Grow Rich - Nghĩ Giàu Và Làm Giàu (1937) của Napoleon Hill. Những cuốn sách này đẩy ý tưởng kiểm soát tâm trí (được ủng hộ bởi nhiều trường phái triết học cổ đại như Khắc kỷ, cũng như các chuyên gia trị liệu nhận thức hành vi – CBT) đi xa hơn. Các tác giả đưa ra quan niệm có thể tạm gọi là học thuyết “tâm trí chế ngự vật chất”, khẳng định rằng suy nghĩ của chúng ta có sức mạnh toàn năng, không chỉ quyết định cảm xúc mà còn định hình cả thế giới bên ngoài.

Đúng là có bằng chứng cho thấy rằng tư duy lạc quan tốt hơn tư duy bi quan; và ở một mức độ nào đó, tâm thế và thái độ tích cực có thể dễ khiến ta thành công hơn, ít gặp vấn đề về sức khỏe và các mối quan hệ hơn – nhìn chung là ta có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Đơn cử là, cha đẻ của tâm lý học tích cực, Martin Seligman, đã viết rất nhiều về chủ đề này. Seligman cho rằng tư duy bi quan và cái mà ông gọi là “sự bất lực tự ứng nghiệm” chính là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe, khiến ta bị giảm tuổi thọ, đạt thành tích kém cỏi hơn và gặp nhiều tai họa hơn trong cuộc đời – bởi lẽ, luôn lo sợ những điều này xảy ra có thể biến chúng thành sự thật. [i] Lợi ích của việc hình dung những mục tiêu tích cực và việc chúng ta đạt được kết quả mong muốn cũng đã được nghiên cứu rộng rãi.

Tuy nhiên, nhóm người ủng hộ trào lưu manifest lại đưa ra những tuyên bố cực đoan hơn nhiều. Thông thường, các tác phẩm của họ đều dựa trên những niềm tin huyền bí đáng ngờ, được cho là đúc kết từ một số nguyên lý vật lý lượng tử (mặc dù chưa từng có bằng chứng khoa học nào củng cố cho những tuyên bố này).

Truyền thống self-help này bắt nguồn từ khoảng mấy chục năm cuối thế kỷ 19, khởi đầu với phong trào “chữa lành bằng tâm trí” ở Mỹ. Những người theo phong trào này tin rằng mọi bệnh tật đều bắt nguồn từ tâm trí. Do đó, suy nghĩ lành mạnh sẽ có tác dụng chữa lành. Người thợ đồng hồ Mỹ Phineas Parkhurst Quimby (1802–1866) là một trong những người đầu tiên nêu rõ ý tưởng này. [ii] Quimby cho rằng tất cả bệnh tật chẳng qua chỉ là một niềm tin sai lầm biểu hiện ra thành các triệu chứng vật lý. Nếu chấp nhận rằng bệnh tật chỉ nằm trong tâm trí, chúng ta có thể dễ dàng tự chữa lành cho mình.

Giáo phái chữa bệnh bằng tâm trí nổi bật nhất là Giáo hội Khoa học Kitô giáo, do Mary Baker Eddy (1821–1910) sáng lập. Cuốn kinh thánh trước tác của Eddy, Science and Health with Key to the Scriptures (1875) (Tạm dịch: Khoa học và Sức khỏe với Chìa khóa giải mã Kinh Thánh), hiện đã bán được hơn 9 triệu bản. Giống như Quimby, các tín đồ Khoa học Kitô giáo tin rằng bệnh tật có thể chữa khỏi chỉ bằng cầu nguyện. Thần học của Eddy dựa trên quan niệm thần bí cổ xưa rằng thực tại thuần túy là tâm linh và thế giới vật chất chỉ là ảo ảnh. [iii] Do đó, bệnh tật không gì khác hơn là một lỗi lầm của tâm trí – hậu quả của việc sai lầm khi đặt niềm tin vào vật chất và giác quan. Những tín đồ Khoa học Kitô giáo cực đoan hoàn toàn bác bỏ mọi can thiệp y tế và phẫu thuật. Không có gì ngạc nhiên khi phương pháp chăm sóc sức khỏe này đã khiến cho nhiều thành viên giáo phái và con cái của họ phải vong mạng.

Nhà triết học và tâm lý học William James (1842–1910) cũng rất quan tâm đến ý tưởng về nguồn gốc tâm lý của bệnh tật. Trong The Varieties of Religious Experience (1902) (Tạm dịch: Muôn mặt kinh nghiệm tôn giáo), ông mô tả phong trào chữa lành bằng tâm trí là một “quan điểm sống lạc quan”:

Những người dẫn dắt phong trào này tin tưởng sâu sắc vào năng lực chữa lành của một tâm trí khỏe mạnh, vào khả năng chiến thắng của lòng can đảm, hy vọng và niềm tin, đồng thời khinh miệt sự nghi ngờ, sợ hãi, lo lắng và mọi trạng thái tinh thần căng thẳng, dè dặt thái quá.. [iv]

Chúng ta có thể thấy rõ ràng là trong các nguyên lý của phong trào chữa lành bằng tâm trí có chứa đựng hạt giống của tư duy tích cực. Tư duy tích cực lần đầu tiên được phổ biến là trong tác phẩm The Power of Positive Thinking (1952) (Tạm dịch: Sức mạnh của tư duy tích cực) của mục sư người Mỹ Norman Vincent Peale. Cuốn sách này có tầm ảnh hưởng, nhưng đồng thời cũng gây tranh cãi.

Một nhà tư tưởng “chữa lành bằng tâm trí” quan trọng khác là Prentice Mulford (1834–1892) –  ông đã đặt ra các nguyên tắc của “luật hấp dẫn”. Trong Thoughts are Things (1889) (Tạm dịch: Tư duy là Vạn vật), Mulford giải thích rằng suy nghĩ tích cực thu hút kết quả tích cực và suy nghĩ tiêu cực thu hút kết quả tiêu cực. William Walker Atkinson sau đó cũng đưa ra những tuyên bố tương tự trong Thought Vibration or the Law of Attraction in the Thought World (1906) (Tạm dịch: Sóng Tư tưởng và Luật hấp dẫn trong Thế giới Tinh thần). Tác giả self-help đầu tiên kết hợp ý tưởng tâm linh của luật hấp dẫn với khát vọng vật chất hữu hình là Napoleon Hill. Công thức này hóa ra lại cực kỳ sinh lời. Hill đã xuất bản cuốn sách bán chạy nhất của trong sự nghiệp của ông là Think and Grow Rich! vào năm 1937. Tác phẩm này đã trở thành khuôn mẫu cho một loại sách self-help mới khi tập trung vào việc theo đuổi tiền bạc.

Thông điệp của Hill rất đơn giản: Tất cả chúng ta đều có thể trở nên giàu có nếu khao khát đủ lớn. Nếu tập trung chuyên chú vào những suy nghĩ về tiền bạc và sự sung túc, vũ trụ sẽ tạo ra sự cộng hưởng kỳ diệu với tiềm thức và gửi đến vô vàn tài lộc. [v] Để trở nên giàu có, chúng ta chỉ cần nuôi dưỡng một khát khao rõ ràng. Khi đó, suy nghĩ của chúng ta, “như những thỏi nam châm, sẽ thu hút vô số nguồn lực, con người và hoàn cảnh phù hợp với bản chất của những suy nghĩ chủ đạo đó.” Nếu “từ tính hóa tâm trí” và trở nên “nhạy bén với tiền bạc”, chúng ta sẽ trở thành triệu phú ngay lập tức.

Không có gì ngạc nhiên khi một thông điệp như vậy lại an ủi những độc giả đang vật lộn với hoàn cảnh kinh tế suy thoái trong cuộc Đại khủng hoảng. Nhưng thông điệp còn nhiều mơ hồ này vẫn tiếp tục hấp dẫn cho đến tận ngày nay. The Secret của Byrne đã xào nấu lại ý tưởng này. “Bí thuật” của cô ấy, không gì xa lạ, chính là luật hấp dẫn. Các nguyên tắc của luật này cứ được nhắc đi nhắc lại. Suy nghĩ của chúng ta, rõ ràng là có tần số riêng. Chúng ta phát ra tần số này vào vũ trụ và từ đó thu hút mọi thứ cùng tần số với suy nghĩ của mình. The Secret tràn ngập những câu chuyện về việc bất ngờ nhận được séc qua thư và những biến chuyển kỳ diệu trong cuộc sống cá nhân của một người. Cuốn sách đưa ra lời hứa hẹn rằng rằng độc giả có thể dễ dàng thu hút 10 triệu đô la, bởi vì “Bí thuật có thể cho bạn bất cứ điều gì bạn muốn.” Bởi “Bạn là thỏi nam châm mạnh mẽ nhất trong Vũ trụ!… Suy nghĩ của bạn sẽ trở thành hiện thực!” [viii]

Nhiều người trong chúng ta có thể thấy những lời hứa hẹn thái quá về sự chuyển đổi dễ dàng này là đáng ngờ. Nhưng tệ hơn nữa, học thuyết của Byrne và những người ủng hộ nguyên lý “tâm trí chế ngự vật chất” lại có xu hướng đổ lỗi cho nạn nhân. Về cốt lõi, họ quan niệm rằng những người gánh chịu bất hạnh phải tự nhận trách nhiệm cho những đau khổ của mình, bao gồm cả chuyện ung thư, hiếp dâm, tai nạn xe hơi và bạo lực. Chẳng hạn như, Byrne thẳng thừng cho rằng mọi tai ương trong cuộc sống là do chúng ta không chịu suy nghĩ tích cực và không truyền tải đủ mạnh mẽ những mong muốn về vật chất xa xỉ vào vũ trụ. Byrne và nhiều chuyên gia làm giàu đã đóng góp cho cuốn sách của cô còn khẳng định chắc nịch rằng quy luật hấp dẫn cũng có thể áp dụng với 6 triệu người Do Thái bị sát hại trong thảm họa Holocaust. Rõ ràng, chính “những suy nghĩ về nỗi sợ hãi, sự chia ly và bất lực” của người Do Thái đã khiến họ “hiện diện ở nơi lầm lạc vào một thời điểm sai trái”. [ix] Tác giả của The Secret khẳng định chắc nịch: “Mọi trải nghiệm đều bắt nguồn từ những suy nghĩ dai dẳng trong chính bạn.” [x] Đây rõ ràng là những luận điệu vô cùng đáng lo ngại, và tôi ngạc nhiên rằng những tuyên bố dối trá, hoàn toàn không thể biện minh này lại không vấp phải quá nhiều chỉ trích.

Vậy tại sao những cuốn sách như Think and Grow Rich!, The Secret, và giờ là Manifest của Nafousi lại hấp dẫn nhiều người đến vậy? Tất nhiên, ai mà chẳng thích được nghe rằng mình có thể giàu sang mà không cần động tay động chân, rằng những tấm séc 10 triệu đô la sẽ tự động bay vào hộp thư chỉ cần ta nghĩ đủ nhiều về tiền. Những cuốn sách cho rằng mọi sự tự hoàn thiện bền vững đều đòi hỏi nỗ lực, kiên trì và thời gian thường ít hấp dẫn hơn – mặc dù có lẽ thông điệp đó lại thực tế hơn.

Tuy nhiên, tôi cho rằng không chỉ vì chúng ta khao khát những giải pháp nhanh chóng, dễ dàng mà những cuốn sách như thế này mới trở nên phổ biến; một yếu tố quan trọng khác là mong mỏi từ ngàn đời nay của con người về việc tự làm chủ cuộc sống. Tư duy vũ trụ kỳ diệu được cổ súy bởi những người theo trường phái “chữa bệnh bằng tâm trí” giúp chúng ta nuôi dưỡng khát vọng toàn năng, bất khả chiến bại và quyền làm chủ thế giới vật chất. Nó đánh vào mong muốn nguyên thủy của chúng ta là khả năng tự bảo vệ mình trước hai mối đe dọa là sự tổn thương và tình trạng mất kiểm soát.

Phép thuật tư duy trong những cuốn sách này cũng mang tính chất thoát ly thực tại. Nó cho phép ta mơ mộng về những cuộc đời khác, nơi ta là nhân vật chính trong truyện cổ tích – thành đạt, giàu có, quyến rũ và luôn tự tin trong giao tiếp xã hội. Ngoài ra, thời điểm những cuốn sách này được xuất bản và tạo nên tiếng vang cũng rất đáng chú ý: sách của Hill ra đời trong thời kỳ Đại khủng hoảng, sách của Byrne ra đời ngay trước khủng hoảng tài chính, còn sách của Nafousi nổi lên năm 2022 – một năm đầy biến động với những ảnh hưởng kéo dài của đại dịch Covid, bất ổn kinh tế gia tăng, khủng hoảng chi phí sinh hoạt trầm trọng và chiến tranh Ukraine kinh hoàng.

Vấn đề tôi thấy là: Mặc dù đọc những cuốn sách này có thể mang lại cảm giác hy vọng nhất thời, thậm chí là sự kỳ vọng hão huyền, nhưng thực tế cuối cùng cũng sẽ ập đến. Chúng ta sẽ cảm thấy tồi tệ hơn khi những khoản tiền hứa hẹn không xuất hiện. Không một vấn đề nào được giải quyết. Ta chẳng học được gì mới mẻ về bản thân và cũng chẳng thu được bài học hữu ích nào để thực sự tiến bộ. Hơn nữa, việc đánh giá quá cao khả năng thay đổi tâm lý và năng lực cá nhân, đồng thời đánh giá thấp bối cảnh kinh tế và xã hội mà ta đang sống, sẽ khiến ta phải trả giá. Khi mọi thứ không diễn ra như mong đợi, ta sẽ chìm trong cảm giác tội lỗi và xấu hổ.

***

Tư liệu tham khảo

[i] See Martin Seligman, Learned Optimism: How to Change Your Mind and Your Life (London, Boston: Nicholas Brealey Publishing, 2006).

[ii] Phineas Parkhurst Quimby, The Quimby Manuscripts: Containing Messages of New Thought, Mesmerism and Spiritual Healing from the Author, edited by Horatio W. Dresser (s.p.: Pantianos Classics, 1921), p. 73

[iii] Mary Baker Eddy, Science and Health With Key to the Scriptures (Boston: The Writings of Mary Baker Eddy, 2000), p. viii.

[iv] William James, The Varieties of Religious Experience (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1985), pp. 92–3.

[v] Napoleon Hill, Think and Grow Rich!: The Original Version, Restored and Revised (Anderson, SC: The Mindpower Press, 2007), p. 9.

[vi] Ibid., p. 21.

[vii] Ibid.

[viii] Rhonda Byrne, The Secret, 10th anniversary edition (London and New York: Simon & Schuster, 2016), p. xv, 7, 9.

[ix] Ibid., p. 28.

[x] Ibid., p. 43.

***

Khi những ảo tưởng về một cuộc sống hoàn hảo nhờ manifest tan vỡ, ta thường chìm trong thất vọng và tự trách bản thân. Việc đánh giá quá cao sức mạnh của suy nghĩ mà quên đi nỗ lực thực tế chính là nguyên nhân dẫn đến thất bại. Tuy nhiên, không thể phủ nhận sức hút và sự phổ biến của manifest. Nếu biết vận dụng một cách tỉnh táo, kết hợp với hành động thiết thực và kế hoạch rõ ràng, manifest có thể trở thành một công cụ hữu ích, giúp ta củng cố niềm tin, duy trì động lực và rút ngắn con đường đến với mục tiêu. Suy cho cùng, tư duy tích cực luôn là một yếu tố quan trọng trên hành trình hoàn thiện bản thân, nhưng chìa khóa then chốt vẫn nằm ở sự cân bằng giữa giấc mơ và hiện thực, giữa niềm tin và hành động. Đó cũng chính là thông điệp mà Bookish mong muốn gửi gắm đến bạn đọc.

Nguồn: Psychology Today

Kodaki dịch

Đọc bài viết

Trà chiều

Lễ hội Đường sách Tết Ất Tỵ 2025 thu hút đông đảo bạn đọc tại TP HCM

Published

on

Ngày 27.01.2025 (tức 28 Tết), Lễ hội Đường sách Tết Ất Tỵ 2025 chính thức khai mạc. Lễ hội thu hút sự quan tâm và yêu thích của người dân cũng như khách du lịch thành phố. Đường sách được tổ chức với quy mô lớn, có nhiều không gian văn hoá, nghệ thuật đặc sắc, hứa hẹn sẽ trở thành điểm vui chơi và mua sắm náo nhiệt trong mùa Tết.

Lễ hội lần thứ 15 có chủ đề Non sông gấm hoa, vui xuân thái hòa. Năm 2011, lễ hội Đường sách Tết lần đầu được tổ chức tại đoạn đường Mạc Thị Bưởi (nối Đồng Khởi và Nguyễn Huệ, quận 1). Từ năm 2023 đến nay, hoạt động này được tổ chức trên trục đường Lê Lợi, đoạn từ giao lộ Nguyễn Huệ đến bùng binh Quách Thị Trang, dài khoảng 400 m. Lễ hội tổ chức trên khu vực có tổng diện tích 11.200 m2, thu hút nhiều đơn vị tham gia kiến tạo không gian văn hóa, nghệ thuật, nổi bật trong số đó có Công ty Cổ phần Văn hóa Phương Nam (gọi tắt là Công ty Phương Nam hoặc PNC).

Năm 2025 đánh dấu kỷ niệm 15 năm Công ty Phương Nam tham gia Lễ hội Đường sách Tết với gian hàng lớn, đẹp, giàu cảm xúc. Sau buổi lễ khai mạc, gian hàng của Phương Nam vinh dự đón tiếp các lãnh đạo Thành phố đến tham quan: ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP.HCM, ông Nguyễn Thanh Nghị - Phó Bí thư Thường Trực Thành ủy TP.HCM, ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở TT&TT TP.HCM cùng đại diện lãnh đạo Sở, ngành. Bên cạnh đó, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư cũng ghé thăm các gian hàng của Nhà Sách Phương Nam tại Lễ hội Đường sách Tết. Đại diện Công ty Phương Nam đón tiếp đoàn lãnh đạo và các vị khách quý là ông Nguyễn Hữu Hoạt - Chủ tịch Hội đồng quản trị.

Đến với các gian hàng của PNC tại Đường sách Tết, khách tham quan có thể tìm mua những đầu sách best-seller giá trị và đầy ý nghĩa do Phương Nam Book liên kết xuất bản; trải nghiệm khu vực sách nói KOMO Audio tiện lợi và hiện đại; đắm chìm trong những giai điệu bất hủ tại quầy băng đĩa Phương Nam Film; cũng như mang về nhà những món đồ chơi, quà lưu niệm đa dạng mẫu mã đến từ các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới. Là thương hiệu có bề dày 43 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, Công ty Phương Nam tự hào là đơn vị uy tín, chất lượng và luôn nỗ lực để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Lễ hội Đường sách Tết Ất Tỵ 2025 là cơ hội để PNC tiếp tục phục vụ khách hàng và bạn đọc với những sản phẩm cũng như dịch vụ chất lượng cao.

Trong suốt thời gian diễn ra Lễ hội Đường sách Tết Ất Tỵ 2025, khách tham quan sẽ có cơ hội gặp gỡ, giao lưu với nhiều tên tuổi nổi tiếng trong làng sách, tham gia các chương trình thú vị để nhận nhiều lì xì hấp dẫn, và tận hưởng không khí du xuân tràn đầy niềm vui. Tết này, đừng quên ghé chơi với Nhà Sách Phương Nam nha!

Thời gian: Từ 27/01/2025 – 02/02/2025

Địa điểm: Đường Lê Lợi, Quận 1, TP HCM

Một số hình ảnh trong ngày khai mạc Lễ hội Đường sách Tết Ất Tỵ 2025:

Đọc bài viết

Trà chiều

Vũ Đằng kết đôi cùng “nàng Kiều” Trình Mỹ Duyên trong Chợ Tết Tình Quê

Published

on

By

Nam diễn viên Vũ Đằng sẽ sánh đôi cùng “nàng Kiều” Trình Mỹ Duyên trong bộ phim phát sóng vào ngày mùng một Tết nguyên đán Ất Tỵ.

Chợ Tết Tình Quê là câu chuyện tình cảm của một đôi bạn trẻ diễn ra trong những ngày giáp Tết Ất Tỵ ở cù lao An Bình (tỉnh Vĩnh Long). Gia Bảo (Vũ Đằng đóng) là một chàng công tử chính hiệu, chán chường cuộc sống xa hoa, xô bồ nơi phố thị cũng như muốn thoát khỏi sự kìm kẹp của mẹ, Bảo bỏ nhà đi bụi vào một buổi chiều tháng chạp. Anh xuôi về miền Tây sông nước, nơi có làng nghề gốm đỏ, làm nhang, trồng trái cây, hoa kiểng để tìm lại những ký ức thời thơ ấu, khi gia đình còn trọn vẹn. Tình cờ gặp được Vũ Nghi (Trình Mỹ Duyên), Bảo choáng váng và thậm chí ghét bỏ, nhiều lần cản trở, gây tai họa cho cô vì hiểu lầm cô là người thực dụng, lợi dụng tình nghĩa của bà con dưới quê để kiếm danh.

Vũ Nghi vốn là người sinh ra ở cù lao An Bình. Cô mồ côi cha mẹ, sống với người cậu từ bé nên tính cách cứng cỏi, đạt giải một hoa khôi nhưng từ chối mọi sự săn đón của các đại gia mà muốn đi lên từ thực lực. Vũ Nghi hoạt động như một hot streamer trên mạng xã hội, sở hữu những trang cá nhân có lượt theo dõi khủng. Chương trình thực tế 100 nghề của cô nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng, trong đó có những tập quảng bá về ngành nghề truyền thống cũng như du lịch sinh thái ở quê hương Vĩnh Long. Hoàn cảnh đưa đẩy cả hai thành cặp đôi “oan gia ngõ hẹn”, ban đầu là ghét nhau, sau dần dần cảm mến rồi tiến tới tình yêu.

Bên cạnh chuyện tình của cặp trai tài gái sắc Gia Bảo – Vũ Nghi, đạo diễn Quách Khoa Nam và biên kịch Phan Ngọc Diễm Hân còn dẫn dắt khán giả màn ảnh nhỏ tham quan cù lao An Bình cũng như những miền quê xinh đẹp, trù phú của tỉnh Vĩnh Long. Người xem sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp bình dị của làng nghề gốm đỏ, làm nhang, những làng hoa Tết sum suê, vườn trái cây trĩu quả… Không khí của phim diễn ra trong những ngày giáp Tết, thời khắc mùa Xuân hiện hữu đẹp nhất với những màu sắc, mùi vị đặc trưng của xứ Nam Bộ.

Khi nhận được kịch bản Chợ Tết Tình Quê, diễn viên Vũ Đằng  cảm thấy rất lo lắng vì nhân vật không có chút gì giống mình ở ngoài đời. “Với một thanh niên 28 tuổi thì ai lại không muốn thành công và được nhiều cô gái vây quanh nhưng Gia Bảo thì ngược lại, anh trốn tránh hết tất cả. Tuy nhiên, tôi đọc kỹ kịch bản, tìm cách thấu hiểu và cảm thông với nhân vật. Tôi đặt ra những câu hỏi “Tại sao?” và tìm cách giải đáp để làm dày lý lịch  để khi ra bối cảnh không còn khúc mắc với nhân vật” – anh chia sẻ. Tuy nhiên, đây không phải là điều làm khó Vũ Đằng mà chính việc hóa trang mới tạo cho anh nhiều trở ngại nhất trong quá trình thực hiện phim. Trước đó ít lâu, anh vừa hoàn thành một phim cổ trang, phải cạo đầu ba vá cho phù hợp nên sang Chợ Tết Tình Quê, Vũ Đằng không kịp để tóc trở lại bình thường, vậy nên ekip thực hiện quyết định cho anh đội tóc giả. Việc hóa trang tóc cho anh trước khi vào cảnh quay mất hơn một giờ, thêm nữa, thời tiết cũng khá nóng nên Vũ Đằng cũng không thực sự thoải mái với bộ tóc khi diễn. “Nó có thể rớt ra bất cứ lúc nào hoặc sai phom dáng nếu mình xoay đầu quá nhiều. Có một số cảnh nặng về tâm lý hay cần động tác hình thể nhiều thì buộc mình phải quên đi chuyện đội tóc giả để nhập tâm hơn. Nếu đội quá lâu thì bộ tóc cũng làm tôi cảm thấy đau đầu. Khi diễn những cảnh cuối cùng của phim, tôi thực sự thở phào nhẹ nhõm vì… được cởi hẳn và tạm biệt bộ tóc giả từ đây!”- anh dí dỏm.

Ngoài ra, phim còn có sự tham gia của các diễn viên: Quang Thái, Hoài An, Thanh Bình, Lê Trang…

Bộ phim do PNF sản xuất kéo dài 20 tập, phát sóng lúc 20h từ thứ hai đến thứ bảy hàng tuần trên kênh THVL1, khởi chiếu từ mùng 1 Tết nguyên đán Ất Tỵ (tức 29.01.2025)

Đọc bài viết

Cafe sáng