Phía sau trang sách

Mình cần nói chuyện về Kevin và công cuộc trả đũa bạo tàn

Trong mắt tôi thế giới chia làm hai loại, kẻ xem và kẻ được xem, và càng nhiều người xem thì càng ít thứ để xem. Những người thực sự làm gì đó thực sự là loài có nguy cơ tuyệt chủng.

Published

on

Thật khó để tưởng tượng ra quá trình Lionel Shriver viết nên Mình cần nói chuyện về Kevin, một cuốn sách nằm chênh vênh giữa những bến bờ đạo đức, giữa lạnh lùng đỉnh điểm và những khúc cua ngoặt khỏi lý trí. Shriver đi ven biên giới của những quan điểm nhạy cảm: giữa tội ác – tình thân, giữa căm thù – tha thứ. Tuy dựa trên câu chuyện có thật về các sự kiện đã từng xảy ra, thế nhưng với cách viết khoắng sâu vào lòng người đọc, thậm chí đôi khi còn là nhát lẹm cắt phạm vào cực hạn đạo đức mà mỗi một người vẫn tự quy ước; Shriver mang đến cơn ớn lạnh chạy dọc sống lưng cho những ai đủ can đảm theo dõi xuyên suốt cuộc đấu của những bộ não lạc lối trong mê cung xã hội đầy nhiễu nhương, lệch lạc, loạn trí.

Lưu ý: Nội dung dưới đây tiết lộ nhiều tình tiết quan trọng của tác phẩm Mình cần nói chuyện về Kevin.

*

Cuốn sách được kể thông qua những lá thư mà Eva viết cho chồng mình – Franklin sau ngày thứ 5 đen tối ở trường Gladstone, nơi máu do vụ thảm sát Kevin gây ra rực sáng góc nhà thể chất như trong lễ hội ném cà chua ở những cảnh đầu phim chuyển thể. Từ đó, cô lần ngược về lại thời khắc của những dè dặt, tranh cãi nơi cặp vợ chồng vào độ trung niên hoang mang liệu nên có một đứa con; câu chuyện dần dà tiếp tục diễn tiến đến khoảng thời gian cậu bé lớn lên cùng những hành động kỳ lạ, những mưu tính khó đỡ và hơn hết là thế đối đầu giữa Eva và con trai mình. Ẩn sâu giữa những xung đột gia đình vợ – chồng – con cái, đồng thời hiện lên đời sống chính trị – xã hội ngột ngạt, những trào lưu mới, những làn sóng mới mà những đứa trẻ mới lớn bị hút chặt vào trong từ trường lệch lạc. Lionel Shriver am hiểu phụ nữ đến vô cùng tận. Bà viết Mình cần nói chuyện về Kevin trong giọng nói của Eva, nhưng từng câu, từng chữ và từng suy nghĩ của cô đều chứa đựng một sự chua chát ngấm ngầm. Và hơn ai hết, dường như chỉ có Shriver mới viết được một cuốn sách đầy gai góc và mong manh giữa những phạm trù đạo đức như thế.

Đi tuần tự tuyến tính theo ba khoảng thời gian: giữa quyết định có con, khi Kevin lớn lên và cuối cùng đến tuổi trưởng thành; Shriver đánh dấu tiểu thuyết của mình cũng theo ba giai đoạn đó. Với phần đầu khi cặp gia đình thành công, hạnh phúc, thượng lưu đang tận hưởng những ngày êm đẹp của mình, thì một thứ gì đó đánh thức họ sau cuộc nói chuyện ở nhà Louise nơi Eva thấy ở Franklin niềm khao khát phận sự lớn lao. Cũng chính trong đêm đó, những cãi vã lần đầu xuất hiện giữa họ, và cũng là nguồn cơn tạo ra mọi thứ. Là một doanh nhân thành đạt với công ty lữ hành, một nhà nhân chủng học, một người xem cả thế giới là nhà mình – Eva từ lâu vốn luôn ngờ vực về việc có con. Đối với cô việc có thêm một đứa trẻ chỉ đơn thuần như việc duy trì nòi giống, tiếp tục cuộc sống vốn luôn dè dặt, âu lo khi cả hai đã quá hạnh phúc từ trước đến giờ. Thế nhưng với những khúc quanh trong cảnh dè dặt đầy phiền muộn này, Shriver mở ra cả một vũ trụ của những quan điểm mang thai.

Đầu tiên về sự ích kỷ. Ở một khắc nào đó, ta thấy Eva và Franklin có đủ mọi thứ mà mọi người cần. Giàu có, sung mãn, hạnh phúc và cuốn hút lẫn nhau. Thế nhưng việc chần chừ mang thai đứa con liệu có xuất phát từ sự ích kỷ cho riêng bản thân? Là người điều hành công ty lữ hành, việc của Eva là xách ba lô lên và đi. Thế nên nếu có Kevin, nghĩa là việc đó sẽ phải chấm dứt. Và dù sau này khi Eva đã chấp nhận chính đường hướng đó, những lời kêu than về việc nhảy múa ở tháng thứ 7, những viễn cảnh đau đớn trong tháng mang thai hay cơn đau đớn lúc sinh Kevin; dường như gợi cho người đọc một chút gì đó về sự không mong muốn ở người phụ nữ này.

Sự không mong muốn đó có thể là khởi đầu cho những lý giải về cách Kevin hành xử và cho nguồn cơn của cuộc thảm sát mà cậu tạo ra. Bào thai gắn kết với mẹ một cách thiêng liêng, ít nhiều nếu có toan tính từ trong vật chủ, hẳn nhiên những sinh vật mới và đầy nhạy cảm ấy cũng sẽ là người cảm nhận rõ nhất. Từ khi Kevin còn nằm trên ngực em, em ngay lập tức cảm thấy nó đã là một con người đầy đủ tri giác với đời sống nội tâm phức tạp và khôn ngoan. Còn về phía Franklin, anh đón nhận việc có con đầy háo hức trong khuôn khổ những người đàn ông Mỹ điển hình – khoa trương, mềm yếu và đầy bao che. Việc dang tay che chở trong khao khát một đứa con trai, việc bảo bọc nó trong mọi khoảnh khắc… Kevin tuy nhiên chỉ là đứa trẻ từ lúc sinh ra, thế nhưng, nó xem cách cư xử của cha như một trò hề. Trong khi hai người họ tranh cãi về những thiên chức của mình, Kevin ở đó quan sát, lớn lên và hình thành trong mình dòng máu đầy những quả bom nổ chậm.

Và cũng từ khi Kevin tồn tại ở đó, một sự gặm nhấm vào trong Eva được cô cảm nhận từ sâu trong mình. Cũng như những người đọc khác, một sự nghi ngại về tính khả thi của lựa chọn này không thể không đưa ra bình luận. Việc một đứa trẻ sinh ra và hiểu hầu hết mọi thứ trên đời trong vẻ lãnh cảm, xa cách và lạnh lùng cố hữu liệu có quá thực tế? Liệu Kevin quá thông minh hay Shriver đã viết nên một cuốn sách đầy tính thần thoại? Nếu con rắn ở vườn địa đàng dụ dỗ Eva thử ăn trái cấm; thì với Eva (trong cuốn sách này), một con rắn khác đã được hình thành và xui khiến cô – không khác mấy so với câu chuyện ban đầu. Việc từ chối sữa mẹ, lẳng lặng học đếm và không ăn khi có ai khác đang quan sát mình; những hình tượng thần thoại thế này dường như không quá phù hợp, và ở điểm này Shriver mang đến người đọc một sự hoài nghi về tính logic và sự xác thực. Thế nhưng cũng rất có thể bản chất của cái lãnh cảm đã được sinh ra từ trong nguyên bản, tồn tại và phân chia sâu.

*

Kevin ngày càng lớn lên thì những thứ đáng sợ lại càng dâng lên. Shriver nâng cấp những chi tiết này trong vẻ kinh dị của sự lạnh lùng. Từ việc trêu chọc người phục vụ có vết bớt là “mặt phân” đến phá hỏng những tấm bản đồ trên tường; từ việc không chịu đi vệ sinh mà vẫn mặc tã đến tận 6 tuổi cho đến nhại lại những khi Eva nổi nóng; Kevin từ lâu tạo nên cuộc chiến giữa mẹ và chính cậu ta – như lời sau này cậu nói ở lần thăm tù – Bà chưa từng muốn sinh ra tôi phải không? Và dĩ nhiên, mọi thứ chưa dừng ở đó. Việc dụ dỗ Violetta cào những lớp da từ phần cơ thể lành lặn do bệnh chàm, việc vặn bộ nhả phanh phía trước xe đạp của Corley, móc ruột chiếc bánh sinh nhật hay thì thầm và làm tổn thương cô bé ở vũ hội lớp tám… Tất cả dường như chỉ mới bắt đầu cho những tháng ngày kinh khủng.

Thế kình chống giữa Kevin và Eva cũng như sự hoang tưởng của Franklin là động lực chính khiến Kevin ngày càng trở nên dữ tợn trong hành động mình. Cậu tìm cách phá vỡ mối quan hệ của cha mẹ mình, luôn luôn đáp trả 1 chọi 1 với mẹ trong sự bao che của cha. Để rồi khi Celia ra đời, cậu càng cảm thấy vị thế đang bị đe dọa, đơn giản bởi lẽ bản thân không còn là cái đinh trong mắt để chọc tức được mẹ. Việc phân chia tình cảm một cách ngầm hiểu khi cậu cho cha và Celia cho mẹ làm cậu đau đớn. Cái đau đớn lạnh lùng ấy được hiện thực hóa bằng cách bỏ sâu trong cặp em gái, dụ dỗ cô bé leo cây để rồi mắc kẹt hàng tiếng đồng hồ. Hơn thế là món soup lõm bõm đánh vào nỗi sợ cố hữu và đẩy đến cao nhất bằng cách đổ nước thông cống vào mắt cô bé hay là thủ dâm trước mặt mẹ mình.

Kevin nâng lên từ từ những cách trả thù của bản thân mình mỗi khi Eva tìm được cách khác hẳn cao tay hơn. Việc làm mù một mắt Celia và biến dạng hoàn toàn bởi acid một bên mặt cô bé làm mẹ cậu đau đớn, dẫn đến rạn nứt trong mối nghi ngờ mà việc ngụy tạo vu khống cô Pargorski như giọt nước tràn ly khiến cuộc hôn nhân đi vào kết thúc. Và ngay sau đó cậu nhận ra rằng, thà sống với một kình địch như chính mẹ cậu còn hơn sống với người cha như một tên hề, kẻ bị dắt mũi để rồi mãi mãi mắc kẹt với bố.

*

Cũng chính ở chi tiết cuối làm nên bi kịch của ngày thứ năm ở sân thể chất. Việc mắc kẹt với bố và phải từ bỏ tình thế trả đũa Eva khiến Kevin nuôi thêm một sự trả thù ở cấp độ khác còn khủng khiếp hơn. Khi đã quá mỏi mệt với trò trả đũa lẻ tẻ, nay khi cuộc hôn nhân chìm xuồng đang ngay trước mắt, cuối cùng Kevin cũng đã phản công cướp hết những gì Eva từng dấu yêu. Từ người chồng, cô con gái đến niềm kiêu hãnh, bản năng của việc làm mẹ; nay Kevin cướp sạch mọi thứ không chừa thứ gì cho bà mẹ ấy.

Cây nỏ và chín mạng người ở phòng thể chất vốn bị khóa kín. Bảy học sinh – những ai cậu luôn cho rằng vốn thích tỏ vẻ, và một giáo viên từ lâu đọc vị được mình. Không dừng ở đó, vào buổi sáng trước khi bi kịch ở trường diễn ra, năm mũi tên cắm ngập Celia vào trong hồng tâm và một ngay ức người cha đáng thương đã mang tất cả ra khỏi Eva như điều cuối cùng. Mười một mạng người và bảy năm tù vì còn ba ngày mới kịp 18, đó là tất cả những gì cậu phải chịu đựng – những gì vốn hẳn đã toán tính trước. Từ kế hoạch trùng khớp đến từng chi tiết đến việc dùng nỏ thay súng để tránh tiếng động; từ việc đặt mua hàng tá chiếc khóa xe đạp đến việc dùng thuốc an thần như lời biện hộ… Tất cả cho thấy một nỗi bất ổn dâng lên từ từ, có kế hoạch, quá trình và dĩ nhiên, được nghiên cứu một cách cẩn thận.

Đến cuối cùng, vào sinh nhật lần thứ 18, cậu cũng đã sẵn sàng từ bỏ mặt nạ của người thiếu niên lạc lối trong những mê cung của bản thân mình. Ở chi tiết này Shriver cố gắng mang lại hy vọng nào đó từ phía Kevin, khi cậu nhận ra rằng những việc mình làm hoàn toàn vô nghĩa. Cậu gục đầu khóc trên vai Eva và thừa nhận rằng không hiểu những gì đã làm. Thế nhưng lại một lần nữa vượt lên trên hết, Eva đã thắng ở ván sau cùng khi không còn đó chứng kiến công cuộc trả đũa đi vào hồi kết. Cô đi một bước phía trước bằng chính cái chết nơi bản thân mình, khép lại những pha rượt đuổi như cuộc báo thù những gì đã qua.

*

Với Mình cần nói chuyện về Kevin, Lionel Shriver đã khắc họa nên bức tranh của những bất ổn tâm lý xã hội, của những đối lập trong mối quan hệ gia đình đầy sự trả đũa leo thang theo cấp số nhân. Đồng thời, bằng việc thấu hiểu cảm xúc của người phụ nữ cùng những trần thuật đầy vẻ chua cay, Shriver đã họa nên một tổng thể bi kịch xót xa. Được trao tặng giải thưởng Orange vào năm 2005, Mình cần nói chuyện về Kevin là cuốn sách dữ dội, đau đớn, bi thiết và đầy cảm xúc về một câu chuyện gia đình đầy sự tổn thương. Dữ dội muôn vàn lớp ngầm.

Hết.

Ngô Thuận Phát

Ảnh: BachvietBooks

Phía sau trang sách

Đời sống thật đẹp, thật buồn nhưng đầy mong manh

Published

on

By

Được Amazon và hàng nghìn độc giả Goodreads bình chọn là cuốn sách hư cấu hay nhất của năm 2022, Ngày mai Ngày mai và Ngày mai nữa từ tác giả Gabrielle Zevin là một bản hùng ca về tình bạn, tình yêu và tuổi trẻ, được viết thông qua những trò chơi điện tử cuốn hút và đầy độc đáo.

Tác phẩm xoay quanh 3 nhân vật chính gồm Sam Masur, Sadie Green và Marx Watanabe. Trong khi Sam và Sadie đã quen biết nhau từ khi rất nhỏ, nhưng vì một hiểu lầm ngờ nghệch từ tuổi ấu thơ mà họ cắt đứt liên hệ và không còn nhìn thấy nhau; thì hơn 10 năm sau, vào một ngày tháng 12 lạnh giá, Sam vô tình nhìn thấy Sadie, từ đó nối lại mối quan hệ xưa. Lúc này họ đã trưởng thành và đang đứng trước cánh cửa cuộc đời. Với sự tham gia của Marx – bạn thân của Sam – cả 3 đã thiết lập nên một đế chế trò chơi điện tử của riêng mình, nhưng cũng từ đó mà những diễn biến tình cảm bắt đầu phức tạp và khó đoán hơn.

Câu chuyện giữa những tri kỷ

Ở đây cảm xúc giữa những tri kỷ đã được nữ tác giả thể hiện một cách đặc biệt. Đó là Sam và Sadie, những đứa trẻ bị tổn thương từ nhỏ, người tìm thấy được những sự ủi an qua người còn lại. Nếu Sam có một cuộc đời không thể tệ hơn: mẹ qua đời từ sớm, lâm vào nghèo túng vì không muốn ông bà ngoại lo, cha bỏ đi, bị phân biệt vì nguồn gốc xuất thân cũng như chân cẳng bị tật… thì Sadie tuy đến từ một gia đình thượng lưu ở khu Beverly Hill xa hoa, thế nhưng ngay từ rất nhỏ cô đã không hưởng được sự trọn vẹn từ cha mẹ mình, bởi người chị Alice bị bệnh ung thư đã cướp hết những sự quan tâm… Bằng sự tình cờ hay một sắp đặt nào đó của số phận, họ đã gặp gỡ và rồi kết nối thông qua các tựa game xưa.

Bìa sách Ngày mai, ngày mai và ngày mai nữa. Ảnh: Bookish

Cho đến một thập kỷ sau, vẫn Sam đau khổ, bị cái chân hành hạ với một tình cảm không thốt thành lời, gặp lại Sadie giờ đang chìm trong một cơn khủng hoảng về mối quan hệ mà cô có với một người đàn ông đã có gia đình… Cả 2 đã cùng nhau thực hiện tựa game Ichigo về một đứa bé rời xa vòng tay cha mẹ ngay từ rất sớm, nhưng đó cũng là một phiên bản khác về 2 người họ - những người đã phải tự mình tìm lối đi riêng trong một thế giới đầy nhẫn tâm và bóng tối. Chính 2 tâm hồn sáng bừng trong đêm đã cứu rỗi nhau và giải thoát nhau, bởi họ hiểu nhất người kia cần gì, và tình cảm ấy cũng là bất khả thốt lên thành lời.

Vì vậy cho đến cuối cùng thì 2 người họ không đến gần hơn cũng không xa hơn, nhưng luôn hiện diện khi người còn lại một khi cần chúng. Bởi lẽ “chính trái tim - đúng hơn là phần ý thức con người thể hiện qua trái tim - mới là điều bí ẩn”, cho nên không phải tình yêu hay là tình bạn, mà chính sợi dây của sự thấu hiểu cũng như đồng cảm đã kết nối họ lại cùng với nhau. Bởi như Sadie đã sớm nhận ra: “Người ta tạo ra mô hình thủy tinh của những thứ đang héo tàn, rồi đem chúng trưng bày trong viện bảo tàng. Nhân loại thật lạ kỳ, nhưng đồng thời thật đẹp đẽ. Mà cũng thật mỏng manh”.

Tác giả Gabrielle Zevin

Cũng chính vì thế mà dẫu cho Sam lỡ mất bao lần xác nhận tình cảm của mình dành cho Sadie, hay cũng đồng thời là phía ngược lại, thì ta luôn biết họ vẫn ở đó và dành cho nhau. Như Sam từng nói: “Chấp nhận chơi với ai đó mang tới rủi ro không nhỏ. Nó đồng nghĩa với cho phép bản thân mở lòng, phơi bày tất cả, chấp nhận bị tổn thương”. Cả 3 con người trong cuốn sách này dù phải trải qua những lần đau khổ cũng như niềm vui, những sự bội phản cũng như trung thành… thế nhưng họ luôn tìm thấy ở nhau một sự an ủi. Đó là tình cảm mà những tri kỷ dành riêng cho nhau, được thử thách qua tuổi trẻ, sự bồng bột, thành công lẫn thất bại, để từ đó mà họ nhận ra mình không chọn nhầm người.

Vì vậy Ngày mai, Ngày mai và Ngày mai nữa là một tác phẩm thật đẹp, thật buồn và đầy mong manh. Bởi tình cảm giữa bộ 3 ấy không phải là thứ mà ai trên cuộc đời này cũng tìm thấy được. Nó ủi an, xoa dịu những độc giả cảm thấy cô đơn trên hành trình của bản thân mình, nhưng cũng đồng thời cho ta sức mạnh và sự an yên để nhìn lại những mối quan hệ bản thân đã có. Có thể mọi thứ ta đã xác lập trong cuộc đời này đã từng có tên, nhưng chính qua cuốn tiểu thuyết, ta lại thấy nó muôn hình muôn vẻ và rất huy hoàng.

Từ giả lập đến đời thực

Và cũng có thể vì lý do này mà tựa sách cũng như cấu trúc đã được xây đắp từ những trò chơi điện tử, bởi một trò hay dẫu là rất khó nhưng rất công bằng, còn cuộc đời thực sẽ luôn bất công. Và cũng bởi chính những sự đẹp đẽ, mong manh và dễ chịu ấy nó khiến người ta muốn sống thêm ngàn lần nữa, để ta sẽ có vô hạn lần tái sinh, vô hạn lần sửa sai và sau ngày mai lại là ngày mai và ngày mai nữa. Nó là vòng lặp sẽ không bao giờ có thể khép lại, bởi khi càng đi ta càng khám phá thêm nhiều điều nữa, bởi không có thất bại nào là vĩnh cửu cả, và chẳng có gì là vĩnh cửu hết.

Một điều không thể phủ nhận là thành công của Ngày mai, Ngày mai và Ngày mai nữa nằm ở chủ đề phổ quát cũng như phương tiện mà chính từ đó nữ tác giả Gabrielle Zevin bám vào rất vững. Đối với thế hệ gen X hoặc gen Y, những trò chơi như Super Mario, Final Fantasy, Donkey Kong… đã là tuổi thơ của bản thân họ. Ở giai đoạn ấy họ có được những người bạn – những cộng sự mà mục tiêu duy nhất là cùng nhau vượt qua vô vàn thách thức cũng như khó khăn mà các trò chơi mang đến. Thông qua điều đó mà phần đông độc giả cũng tìm lại mình, và thấy một mẫu nào đó của chính bản thân trong các nhân vật.


Ngoài ra chủ đề của cuốn tiểu thuyết cũng rất phổ quát, khi nói về tuổi trẻ, tình bạn, tình yêu, hoài bão và sự nỗ lực. Cũng như nhiều tác phẩm của Hanya Yanagihara hay Sally Rooney, ở cuốn sách này, thất bại cùng với thành công luôn song hành nhau, và thế hệ Millennials chính là độ tuổi cảm nhận được mình một cách rõ nhất. Gabrielle Zevin không hồng hóa hay tiến hành làm các nhân vật trở nên hoàn hảo, mà chính sự bất toàn, đầy rẫy khiếm khuyết… khiến cho độc giả cảm thấy chính bản thân họ cũng từng trải qua những giai đoạn ấy.

Ngoài điều đó ra thì tác phẩm này cũng đã đề cập một cách phong phú đến những vận động của xã hội ngoài kia. Đó là một thời của phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính, phân biệt giai cấp. Khi đến gần mốc của ngày hiện tại, ta sẽ lại thấy những chỉ dấu của chiếm dụng văn hóa hay sự phụ thuộc một cách quá mức vào không gian mạng… Ở bất kỳ đâu ta cũng dễ thấy một sự quá khích và thiếu thấu hiểu của chính con người. Nhưng qua rất nhiều nhân vật đã sống cùng nhau một đời trọn vẹn, mà những mất mát và thiếu sót này cũng được lấp đầy, để không một ai sẽ phải sống trong một thế giới thực nhưng vẫn mơ về những không gian ảo mà ở nơi đó họ được là mình.

Vì thế có thể nói rằng Ngày mai, Ngày mai và Ngày mai nữa là một cuốn sách dành cho mọi người, nơi người ta có dịp nhìn lại, được luyến nhớ quá khứ cũng như tìm thấy được sự đồng cảm dù là thất bại hay sự thành công của những ngày này. Bằng cách viết nhẹ nhàng, điềm tĩnh, các nhân vật tự mình bộc lộ hoặc cho thấy được những cá tính riêng thông qua góc nhìn của phía đối diện, từ đó mà phía độc giả có dịp khám phá và tự nhìn lại những ngày đã qua, với những con người mà họ đã là một phần đời mình.

Đọc sách hay, gửi ngay bài review cho Bookish.vn

Bạn đọc sách và muốn chia sẻ những cảm nhận, hãy viết review và gửi đến chúng tôi. Bookish.vn có chuyên mục “Phía sau trang sách” – nơi đăng tải review sách do bạn đọc gửi đến email: truyenthong@pnc.com.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.
Đọc bài viết

Phía sau trang sách

‘Lập trình hạnh phúc’ để sống tích cực

Published

on

Sách nêu nhiều phương pháp dễ thực hành để phát triển cảm giác cân bằng, ổn định, nhận thức giá trị bản thân và đạt được sự bình an nội tâm.

Tiến sĩ Rick Hanson là nhà tâm lý học, thành viên cao cấp của Trung tâm Khoa học Greater Good, thuộc Đại học California, Berkeley, Mỹ. Ông từng diễn thuyết tại NASA, Google, Oxford, Harvard, và giảng dạy tại các trung tâm thiền định trên toàn thế giới.

Các cuốn sách NeurodharmaResilientBuddha’s BrainJust One ThingMother Nurture của ông đã được xuất bản bằng 29 ngôn ngữ, với 900.000 bản tiếng Anh. Một trong số những tựa sách nổi bật của ông không thể không nhắc đến Hardwiring Happiness (Lập trình hạnh phúc).

Dựa trên nền tảng khoa học về bộ não, tiến sĩ Rick Hanson - tác giả có lượng sách bán chạy nhất New York Times - đã viết tác phẩm thiết thực với nhiều phương pháp dễ thực hành để phát triển cảm giác cân bằng, ổn định, nhận thức giá trị bản thân và đạt được sự bình an nội tâm.

Bìa sách Lập trình hạnh phúc, tác giả Rick Hanson, Ph.D.

Sức mạnh nội tại chúng ta cần để có thể sống khỏe mạnh, đương đầu nghịch cảnh và thành công được xây dựng từ cấu trúc não bộ.

Trong quá trình tiến hóa, não bộ buộc phải tự hình thành cơ chế phòng vệ để thích nghi, khiến nó trở thành cái băng dính đối với trải nghiệm xấu nhưng lại trở nên trơ lì với trải nghiệm tích cực.

Dần dần, điều đó khiến chúng ta cảm thấy lo lắng, buồn bực và dẫn tới sức khỏe thể chất và tinh thần bị kiệt quệ không cần thiết.

“Tôi sẽ chỉ cho bạn cách biến khoảnh khắc tốt đẹp thành một bộ não vĩ đại, tin tưởng vào giá trị bản thân và cảm giác được quan tâm. Đây chẳng phải những giây phút đáng giá triệu đô gì cả. Chỉ đơn giản là cảm giác dễ chịu khi mặc vào chiếc áo len ưa thích, thưởng thức một tách cà phê, cảm nhận sự ấm áp từ người bạn, hài lòng sau khi hoàn thành một nhiệm vụ, hay là cảm nhận được tình yêu từ người bạn đời”, trích cuốn sách.

Trong nhịp sống hối hả thường nhật, lần cuối cùng bạn ngừng lại chỉ mười giây thôi để cảm nhận và hưởng thụ một vài khoảnh khắc tích cực hiện diện cả trong những ngày điên cuồng nhất là khi nào?

Nếu bạn không nán lại tận hưởng một vài giây và sống với trải nghiệm này, nó sẽ lướt qua như gió lùa qua cây, khoan khoái chốc lát nhưng không để lại chút giá trị gì.

“Vun trồng hạnh phúc là một trong các kỹ năng quan trọng nhất mà một người cần được học. May mắn thay, không khó cho ta biết cách tưới tắm và nuôi dưỡng các hạt mầm quý giá này, những điều đã có sẵn trong ý thức của ta.

Quyển sách này cung cấp các bước thực hành đơn giản và dễ đạt được, giúp ta chạm vào sự bình yên và niềm vui vốn là quyền lợi bẩm sinh của mỗi một con người”, thiền sư Thích Nhất Hạnh viết.

Theo ZNews

Đọc bài viết

Phía sau trang sách

‘Chiến binh Zulu’: Âm mưu muôn trùng

Published

on

By

Đoạt giải Grand Prix danh giá dành cho văn học trinh thám vào năm 2008, cũng như đã được chuyển thể thành phim điện ảnh với sự tham gia của Orlando Bloom, Forest Whitaker… tác phẩm Chiến binh Zulu của nhà văn Pháp - Caryl Férey không chỉ đơn thuần là một tác phẩm điều tra – phá án, mà còn phơi bày hiện trạng nhức nhối của một Nam Phi đầy rẫy chia rẽ.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Férey nổi danh với tiểu thuyết đen (roman noir) và có bối cảnh nước ngoài. Vì vậy đặc trưng của Chiến binh Zulu nói riêng và các tác phẩm khác nói chung là sự không khoan nhượng trong mạch truyện, song hành cùng đó là tính thời sự cũng được khai thác cho đến tận cùng. Theo dõi tiểu thuyết, độc giả không chỉ hồi hộp với quá trình suy luận, phá án, mà còn đồng thời có được cơ hội tiếp cận với các bối cảnh cũng như không gian tương đối đặc biệt của đất nước này.


Lấy mốc thời gian những năm đầu tiên của thế kỷ 21 và bối cảnh Nam Phi, tác phẩm xoay quanh một loạt những vụ án mạng diễn ra liên tiếp nhưng có liên hệ mật thiết với nhau. Đó là nạn nhân của loại ma túy được pha chế mới chưa từng biết đến, trong khi các thi thể được tìm thấy không còn vẹn nguyên và khó nhận diện. Trong đó Ali Neuman – cảnh sát trưởng Cape Town và 2 cộng sự Dan Fletcher và Brian Epkeen, đã bước chân vào quá trình khám phá bộ máy đằng sau, từ đó lật mở bí ẩn vẫn còn che giấu. Liệu ai đứng sau những âm mưu này? Và đâu chính là mục đích của loại thuốc mới?

Cốt truyện nghẹt thở

Có thể thấy Férey đã rất thành công trong việc lựa chọn bối cảnh đặc biệt để khai thác. Đó là Nam Phi hậu Apartheid những tưởng vấn nạn phân biệt chủng tộc đã không còn nữa, thế nhưng hóa ra nó vẫn lơ lửng trong bầu không khí bởi những ân oán chưa được giải quyết. Tình trạng “chân trong chân ngoài” của đất nước này là một “cú hích” tương đối đặc biệt, từ đó tạo ra tầng tầng lớp lớp ngụy trang cho những động cơ cũng như mục đích đã được khéo léo giữ lại cho đến sau cùng.

Thế giới nhân vật trong cuốn tiểu thuyết có nhiều lý do để thiết lập nên động cơ của mình. Đó có thể là rất nhiều ẩn ức của người bị hại, khi thế hệ trước chịu nhiều bất công, và sự tồn tại cũng như hiện diện cho đến giờ đây của thế hệ sau chỉ là trả thù. Ali Neuman vốn là cá thể như thế. Khi còn rất nhỏ, anh đã chứng kiến anh trai cũng như bố mình bị sát hại một cách tàn bạo khi họ tham gia vào lực lượng phản đối Apartheid. Từ nỗi đau ấy, anh và mẹ mình đã phải rời bỏ quê cũ, thay đổi họ tên, để sống những ngày tháng tới mà nỗi ám ảnh không thôi bám riết.

Orlando Bloom trong phim chuyển thể

 Đó cũng là người mà sự báo thù mang tính hội nhóm cũng được bắt đầu, khi Uỷ ban Hòa bình và Hòa giải bởi tham nhũng, quan liêu đã không xét xử một cách công bằng những tên tội phạm. Trước tình thế đó, những người đã chịu tổn thương đã tụ họp lại, tự mình giải quyết những món “nợ máu” mà cả chính phủ và nền công chính đã không thực thi. Từ một cá nhân cho đến tập thể, tiếng nói yếu hèn giờ đây nổi dậy, bắt đầu khiến cho Nam Phi dần dần rung chuyển.

Nhưng không chỉ có những cá thể bị dồn nén, mà sự điên cuồng cũng như bạo tàn cũng sẽ đến từ những kẻ thù cũ – những tên đã duy trì chế độ Apartheid khủng khiếp, bỗng chốc thấy mình đã bị phế truất và không hài lòng – tiến hành lên các kế hoạch trả đũa lại một Nam Phi “cất cánh” đi lên. Chính những mũi dùi nói trên đã được Férey sử dụng và đan cài ấn tượng, khiến cho cuốn sách trở nên linh hoạt, phong phú, chồng chéo bí ẩn, và mỗi một chương đều sẽ mang đến những điều mới lạ.

Ngoài những vấn đề có liên quan đến động cơ ngấm ngầm, việc Nam Phi là một đất nước đậm đà bản sắc với nhiều chủng người cũng là một đặc điểm tốt đã được khai thác. Trong đó những phong tục dân gian, những điểm xuyết truyền thống được ông sử dụng đặc biệt ấn tượng. Cũng như Dolores Redondo, Michel Bussi hay những tác giả chủ ý sử dụng bối cảnh, Férey đã biến Chiến binh Zulu thành một tụ điểm của những mâu thuẫn ngày càng phức tạp và không dễ đoán.

Lối viết không khoan nhượng

Được đánh giá là tác phẩm thành công nhất của Caryl Férey, Chiến binh Zulu có nhiều lý do để nó xứng đáng với danh xưng này. Theo đó Férey không chỉ tạo ra motif kinh điển: nạn nhân xuất hiện, cảnh sát điều tra, tội phạm bị bắt; mà ngay tại đây ông đã khuấy động cả mạch truyện lên, để không một ai là an toàn cả. Không chỉ nạn nhân mà người truy tìm công lý cũng không có gì là được đảm bảo, từ đó cốt truyện bắt đầu rối ren để chính độc giả cũng thấy hoang mang khi những rường cột đạo đức và chân lý không còn bền vững.

Nam Phi những năm 2000 không chỉ giằng xé bởi những phe phái với sự trả thù khác nhau, mà còn suy yếu bởi các băng đảng được trang bị vũ khí hạng nặng, bởi những khu vực của người di dân, cũng như dịch AIDS liên tiếp hoành hành… Chính sự biến động trong các khayelitsha - "ngôi nhà mới" - hình mẫu đô thị có sự kiểm soát theo kiểu Nam Phi với trẻ em, người nhập cư và nghèo đói chen chúc sinh sống… đã làm ra một mạng lưới tội phạm phức tạp, từ gốc đến ngọn. Như vậy từ một vụ án giết người liên hoàn, cuốn sách trở nên hỗn loạn với băng đảng ngầm, nỗi đau lịch sử cũng như là sự nguy hiểm lan tràn khắp nơi. 


Điều này tạo cho tác phẩm một “bộ áo” lớn, khi nó không còn là câu chuyện riêng của một dân tộc, mà có liên kết đến cả thế giới và những nước khác. Điều này gợi nhắc đến một tác phẩm đoạt giải Renaudot khác của Pháp là Vận hành hỗn mang, khi những tội phạm xuyên quốc gia rồi cũng sẽ thành xương sống chính cho toàn tác phẩm. Từ đó có thể thấy rằng theo cả chiều dọc cũng như chiều ngang, Caryl Férey liên tục khai thác được những “điểm nóng”, với những âm mưu và nhiều nhóm người hóa ra có sự liên kết, và không dễ dàng để giải mã được một cách phiến diện.

Tính “noir” trong cuốn tiểu thuyết cũng được thể hiện ở những chi tiết không hề khoan nhượng, về tội ác cũng như hình ảnh mang sức ám ảnh. Férey cũng không thuộc lớp nhà văn bám theo chủ nghĩa nhân vật hay chủ nghĩa anh hùng, khi người tốt chiến thắng, kẻ xấu bị trừng phạt, mà tác phẩm này rất đời, rất thực, khi ai rồi cũng có thể trở thành nạn nhân cho câu chuyện này, và không một ơn gọi nào có thể giúp họ thoát ra theo kiểu cổ tích. Cũng chính điều này là một lý do khiến cho tác phẩm phù hợp với việc chuyển thể, bởi hiệu ứng về mặt hình ảnh và sức ám ảnh là tương đối lớn, đánh mạnh vào trong tâm lý người xem, người đọc.

Tác giả Caryl Férey

Cũng như những khía cạnh khác, yếu tố tình cảm cũng được Férey gửi gắm một cách vừa vặn. Chúng không sến sẩm mà lại làm nền một cách hoàn hảo cho câu chuyện chung và nhân vật chính. Ali và mẹ mình, Dan và vợ Claire, Brian và vợ cũ Ruby hay con trai David… tất cả đều hướng đến một mục đích là bình thường hóa những cảnh sát này. Họ có những niềm đau riêng, có người thất bại trong hôn nhân, có người tin vào những điều tươi sáng… Nhưng khi đã là con người, họ cũng có hỉ nộ ái ố, và cho đến cuối công lý cũng được thực thi, nhưng không phải nhờ bộ máy quan liêu, mà là nỗ lực của từng người một. Nó như một tiếng thở dài cho thấy công lý là một trò đùa, còn sự bất công vẫn còn đầy khắp.

Từ những điều trên có thể thấy rằng bằng cách chọn lựa bối cảnh tương đối đặc biệt, cũng như phương pháp khai thác từ gần đến xa, từng xa đến gần rất nhiều chồng lớp… mà Caryl Férey đã làm nên cuốn tiểu thuyết hấp dẫn, cuốn hút, cũng như mang tính cảnh báo cho ngày hiện tại về một Nam Phi còn nhiều chia rẽ cũng như biến động. Một cuốn trinh thám – tội phạm không nên bỏ qua, mà thông qua đó, ta cũng hiểu thêm về một đất nước và những ẩn giấu nó mang theo mình. 

Đọc bài viết

Cafe sáng