Book trailer

Kiến trúc Hiện đại miền Nam Việt Nam: Cái nhìn độc đáo của tác giả nước ngoài về kiến trúc Việt Nam

Published

on

Kiến trúc Hiện đại miền Nam Việt Nam là một cuốn sách tập hợp những tác phẩm nhiếp ảnh kiến trúc đẹp mắt, giúp người đọc có dịp chiêm ngưỡng những thành tựu vĩ đại của người dân miền Nam Việt Nam trong việc phát triển phong cách kiến trúc hiện đại giữa thế kỉ 20 – một phong cách kiến trúc khiến cả thế giới phải trầm trồ.

Kiến trúc hiện đại của miền Nam Việt Nam rất độc đáo nhưng lại chưa có nhiều tác phẩm nghiên cứu về thời kỳ kiến trúc này của các học giả và kiến trúc sư Việt Nam. Mãi đến vài năm trở lại đây, các học giả Việt Nam mới bắt đầu nghĩ đến việc trình bày vấn đề này trước thế giới.

Tuy nhiên, Kiến trúc Hiện đại miền Nam Việt Nam lại thể hiện cái nhìn độc đáo của hai người nước ngoài về kiến trúc hiện đại của miền Nam Việt Nam: Mel Schenck – kiến trúc sư người Mỹ, đảm nhận phần nội dung cho quyển sách; và Alexandre Garel – nhiếp ảnh gia người Pháp, đảm nhận phần hình ảnh.

Miền Nam Việt Nam đã đón nhận chủ nghĩa hiện đại trong kiến trúc theo lối linh hoạt, sáng tạo

Đối với người Mỹ, Việt Nam gợi nhắc đến một cuộc chiến hơn là một đất nước. Và không ai nhận thấy trong lúc chiến tranh diễn ra, người Việt cũng tất bật xây dựng các khu chung cư, nhà ở, công trình công cộng nhằm kiến thiết một quốc gia mới. Thế giới đã không dự đoán được phong cách kiến trúc này lại mang màu sắc chủ nghĩa hiện đại hơn là phỏng theo các thiết kế truyền thống Việt Nam, hay tiếp nối lối kiến trúc thuộc địa.

Kiến trúc hiện đại đại diện cho tinh thần của thời đại công nghiệp, bao hàm nhiều nhánh khác nhau, từ những ngôi nhà phong cách thảo nguyên của Frank Lloyd Wright ở Mỹ đến những tòa nhà kính cao tầng và nhà hộp kim hiện diện trên khắp thế giới ngày nay.

Trong ba thập kỷ từ sau khi Nhật Bản chiếm đóng Việt Nam trong Thế Chiến II, các kiến trúc sư ở miền Nam đã phát triển một phiên bản kiến trúc hiện đại phù hợp với khí hậu nhiệt đới, và qua đó phản ánh bản sắc văn hóa của một nước Việt Nam vừa giành độc lập.

Với số lượng khổng lồ và chất lượng đỉnh cao của các công trình hiện đại được xây dựng trên khắp miền Nam Việt Nam sau Thế Chiến II, Việt Nam đã trở thành một trung tâm kiến trúc hiện đại tuy chưa được công nhận trên thế giới. Quan trọng hơn cả là khi tiếp nhận kiến trúc hiện đại vào văn hóa Việt, nó đã trở thành lối kiến trúc bản địa cho hầu hết các căn nhà ở khắp miền Nam Việt Nam.

Sự giao thoa giữa đặc và rỗng tạo ra một phiên bản kiến trúc sống động hơn và do đó, trở thành phong cách nổi bật của chủ nghĩa kiến trúc hiện đại.

Tác phẩm kiến trúc đầy ắp tư liệu, dễ tiếp cận với bạn đọc phổ thông

Với mong muốn kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam sẽ được thế giới ghi nhận, hai tác giả Mel Schenck và Alexandre Garel đã dành rất nhiều công sức tìm kiếm, chọn lọc thông tin từ những nguồn tài liệu cũ, quý hiếm để đưa vào sách. Quá trình tìm kiếm thông tin hết sức khó khăn vì ngay cả trong thư viện trường đại học hay thư viện công cộng, cũng đều không có đủ tư liệu học thuật hàn lâm tối thiểu về các công trình được đề cập trong sách. Tuy nhiên, chính việc thiếu hụt tư liệu nền tảng đó đã trở thành động lực, thúc đẩy nhóm tác giả nghiên cứu sơ bộ để xây dựng cơ sở dữ liệu hơn 400 công trình kiến trúc hiện đại ở miền Nam Việt Nam và vẫn tiếp tục cập nhật các phát hiện mới mỗi ngày.

Từ cơ sở dữ liệu hơn 400 công trình đó, nhóm tác giả đã lựa chọn hơn 150 công trình kiến trúc hiện đại ở Việt Nam giữa thế kỉ 20 để trình bày trong sách. 150 công trình là số lượng khổng lồ mà hiện nay, chưa có sách nghiên cứu nào về kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam đạt đến con số này. Đây là một minh chứng cho sự tuyển lựa số lượng trong kiến trúc hiện đại Việt Nam, chứng tỏ người Việt tiếp thu chủ nghĩa hiện đại hơn hầu hết các nền văn hóa khác trên thế giới. Một tác phẩm khác gần nhất về chủ đề này là bài nghiên cứu khoa học mang tên Kiến trúc hiện đại của Sài Gòn – thành phố Hồ Chí Minh công bố vào tháng 8 năm 2017, cũng chỉ mới có 40 công trình được phân tích và liệt kê.

Tuy vậy, Kiến trúc Hiện đại miền Nam Việt Nam không phải là một tác phẩm học thuật khó tiếp cận. Để tác phẩm đến được với nhiều bạn đọc phổ thông, tác giả Mel Schenck đã cố gắng lược bỏ nhiều thuật ngữ kiến trúc chuyên dụng. Ông chỉ giữ lại một số ít biệt ngữ không thể thiếu trong việc mô tả kiến trúc và giải thích ý nghĩa rõ ràng ngay từ đầu sách. Cách ông giải thích những thuật ngữ này giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được sự phong phú và trừu tượng của kiến trúc hiện đại Việt Nam.

Phát triển kiến trúc hiện đại là cách người miền Nam hướng về tương lai

Kiến trúc hiện đại Việt Nam là một câu chuyện cần được thế giới công nhận, và sự công nhận này phải bắt đầu từ các kiến trúc sư, các nhà sử học, nhà giáo dục và những người đam mê kiến trúc trên thế giới, đặc biệt là cộng đồng kiến trúc tại Việt Nam. Độc giả của Kiến trúc Hiện đại miền Nam Việt Nam sẽ khám phá ra rằng kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam sẽ lấp đầy khoảng trống giữa chủ nghĩa công năng của Phong cách Quốc tế và nhiệm vụ tìm kiếm bản sắc, tinh thần vốn bị khuyết thiếu trong kiến trúc hiện đại trên toàn thế giới.

Phong cách kiến trúc này thể hiện việc tìm kiếm một bản sắc Việt Nam độc lập vượt khỏi chủ nghĩa thực dân, kết hợp với lối kiến trúc truyền thống Việt Nam mà không sao chép, từ đó thể hiện cái nhìn hướng đến tương lai, thay vì nhìn về quá khứ của người dân miền Nam.

Bằng sự tinh tường của một kiến trúc sư hơn 50 năm kinh nghiệm, Mel Schenck đã khái quát được những nét đặc trưng nổi bật của kiến trúc miền Nam Việt Nam, giúp người đọc cảm nhận vẻ đẹp kiến trúc và trân trọng hơn không gian mình sinh sống, nhất là trong bối cảnh các công trình cũ vào một lúc nào đó có thể bị các công trình mới thay thế.

Tác phẩm Kiến trúc Hiện đại miền Nam Việt Nam sẽ được thảo luận trong khuôn khổ của chương trình Trà đàm 2: Tính hiện đại và chủ nghĩa hiện đại trong kiến trúc với kiến trúc sư Mel Schenck vào lúc18:30 ngày 10.03.2023 tại Nam Thi House (152 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 1, Tp. HCM).

Trích đoạn

Trong khi hầu hết các tòa nhà cao tầng theo Phong cách Quốc tế của kiến trúc hiện đại thế giới đều có lớp vỏ bề mặt bằng kính và kim loại nhẵn bóng, thì kiến trúc hiện đại Việt Nam lại phô bày rất nhiều điểm nhấn ở mặt tiền, vì vậy chúng tôi cho rằng kiến trúc hiện đại Việt Nam thường có tính chi tiết cao. Cấu trúc vỏ kép và việc áp dụng thành phần lam gió (brise-soleil) đem đến bố cục đa dạng giữa các khoảng hở và phần nhô ra ở mặt tiền khiến cho công trình trở nên hấp dẫn với mức độ chi tiết cao.”

***

Phong cách kiến trúc hiện đại của kiến trúc sư người Pháp gốc Thụy Sĩ Le Corbusier thường chuộng ô khối, kỹ thuật này bao gồm các bức tường lửng vuông góc với tường bao ngoài của mặt tiền nhằm ngăn cản ánh nắng mặt trời làm nóng phần tường bao ngoài. Brise-soleil là một thuật ngữ tiếng Pháp dùng để chỉ các thành phần chắn nắng, và dù do Le Corbusier khởi phong, kỹ thuật này lại được các kiến trúc sư Brazil, Ấn Độ và Việt Nam sử dụng hiệu quả hơn cả nhằm giảm thiểu tác động của ánh nắng vùng khí hậu nhiệt đới.”

***

Các tòa nhà hình thành từ bố cục tương tự như tác phẩm âm nhạc hay nghệ thuật. Vào thời cổ đại, cấu tạo bắt nguồn từ những tiền lệ, quy tắc và trật tự. Kiến trúc hiện đại đã mượn ý tưởng và triết lý về việc kết hợp các bộ phận và lắp ráp chúng thành một bố cục mang tính trừu tượng hài hòa với đầy đủ chức năng. Khi các phong cách kiến trúc hiện đại toàn cầu theo đuổi sự tối giản với bố cục đơn giản, thì kiến trúc hiện đại Việt Nam lại cầu kỳ hơn và do đó, bố cục hài hòa là mục tiêu cơ bản của thiết kế Việt Nam.”

Nhận định

“Cuốn sách của một người Mỹ làm chúng ta phải đi chậm lại, hồi tưởng, nghĩ suy về những điều giản dị, tinh tế và nhuần nhị trên đường phố, được thực hiện bởi chính khối óc và đôi bàn tay của người Việt, những người Việt của một thời đã qua.”

– Nguyễn Ngọc Sơn, Giảng viên Đại học Kiến trúc TP. HCM

“Điều hiển nhiên xác thực là Mel Schenck say mê và có một tình yêu lớn với kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam. Dưới góc nhìn tinh tường của một kiến trúc sư giàu kinh nghiệm tại Mỹ, cùng lối tư duy sắc sảo của một nhà nghiên cứu chuyên sâu có nhiều năm sinh sống tại Việt Nam, Mel Schenck đã đem đến cho bạn đọc trong và ngoài nước nguồn dữ liệu phân tích quý giá về các công trình kiến trúc hiện đại nơi đây.

Thông qua từng trang sách được trau chuốt kỹ lưỡng, những di sản kiến trúc của thế hệ kiến trúc sư Việt Nam thời kỳ vàng son sẽ phần nào giúp chúng ta hình dung rõ hơn nét đặc trưng của nền kiến trúc hiện đại mang đậm dấu ấn Việt.”

– Đàm Vũ, Kiến trúc sư KIENTRUC O

Về tác giả

Mel Schenck là một kiến trúc sư người Mỹ với hơn 50 năm kinh nghiệm quản lý thiết kế và xây dựng các dự án quy hoạch và xây dựng phức tạp. Ông lấy bằng cử nhân Kiến trúc tại Đại học Montana năm 1970, bằng Thạc sĩ Kiến trúc tại Đại học California ở Berkeley năm 1981, và là thành viên của Hiệp hội Sử gia Kiến trúc Hoa Kỳ.

Mel Schenck

Alexandre Garel sinh ra tại Pháp nhưng hiện đang sống và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2011. Anh ghi dấu ấn trong lĩnh vực sáng tạo tại Việt Nam và Pháp với tư cách là một nhiếp ảnh gia kiến trúc, phóng viên ảnh và nhiếp ảnh gia du lịch.

Alexandre Garel

Giới thiệu sách

Có một thời ở Chợ Lớn: Ký ức vàng son về Chợ Lớn qua lăng kính của Phạm Công Luận

Published

on

Có một thời ở Chợ Lớn – tác phẩm nghiên cứu văn hóa mới nhất của nhà báo Phạm Công Luận do Phương Nam Book liên kết xuất bản – đã mở ra cánh cửa thời gian đưa người đọc trở về Chợ Lớn của những ngày xưa cũ.

Sau thành công của những tác phẩm như bộ sách Sài Gòn – Chuyện đời của phố (5 tập), Hồn đô thị, Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn: Ký Ức Rực Rỡ, Phạm Công Luận tiếp tục khai thác đề tài đô thị Sài Gòn, nhưng lần này tập trung vào một khu vực đặc thù là Chợ Lớn. Tiếp nối Hồi ức Phú Nhuận, Có một thời ở Chợ Lớn là tác phẩm thứ hai của Phạm Công Luận được triển khai theo hướng đặt trọng tâm vào một mảnh ghép nhỏ đã góp phần tạo nên bức tranh lớn về Sài Gòn.

Không chỉ khái quát toàn cảnh về lịch sử hình thành và phát triển, Có một thời ở Chợ Lớn còn khắc họa sinh động đời sống thường nhật, văn hóa, tinh thần của cộng đồng người Hoa qua nhiều thế hệ ở Chợ Lớn. Từng trang sách như những thước phim quay chậm, tái hiện lại không gian Chợ Lớn nhộn nhịp, những con hẻm chằng chịt, những gánh hàng rong, quán ăn thơm lừng hương vị đặc trưng và cả những con người đã làm nên linh hồn của vùng đất này.

Chuyện đời, chuyện phố giữa lòng Chợ Lớn

Có một thời ở Chợ Lớn được xây dựng dựa trên những câu chuyện mà tác giả ghi chép lại trong quá trình tìm hiểu, tiếp xúc với cộng đồng người Hoa tại Chợ Lớn. Những mẩu chuyện nhỏ, những chi tiết đời thường được tái hiện một cách sinh động, tạo nên góc nhìn toàn cảnh về cuộc sống của người Hoa ở Chợ Lớn. Từ những người buôn bán nhỏ lẻ, những người lao động chân tay, cho đến những trí thức, nghệ sĩ, doanh nhân thành đạt, mỗi người đều có một câu chuyện riêng, góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú của cộng đồng.

Qua ngòi bút tài hoa và sự am hiểu sâu sắc, Phạm Công Luận đã tái hiện lại Chợ Lớn như một địa danh thân thương, một vùng đất giao thoa văn hóa, một dòng chảy lịch sử cuộn trào giữa lòng Sài Gòn hoa lệ. Nơi đây, cộng đồng người Hoa đã nhập cư, rồi phát triển, tạo nên một bản giao hưởng đa âm sắc với những nét văn hóa độc đáo, nền ẩm thực phong phú và những câu chuyện đời thường thấm đẫm tình người.

Trong những bài viết như Chuyện đời mái chín Oai Hên, Tìm về gốc tích ông bá hộ xường – Lý Tường Quang, Học người Hoa cách làm ăn, Phạm Công Luận đã khéo léo lồng ghép những câu chuyện cá nhân vào bối cảnh lịch sử, văn hóa của Chợ Lớn, giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của vùng đất này. Những câu chuyện về những ngày đầu nhập cư gian khó, những nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của người Hoa, những nét văn hóa đặc trưng được tái hiện một cách chân thực, tạo nên sự đồng cảm và xúc động cho người đọc.

Thông qua những câu chuyện đời thường, Phạm Công Luận đã gửi gắm thông điệp về sự quan trọng của tình làng nghĩa xóm, của sự đoàn kết, tương thân tương ái trong cộng đồng. Đây là những giá trị truyền thống quý báu mà người Hoa luôn gìn giữ và phát huy.

Hương vị Chợ Lớn thấm đẫm ký ức

Ẩm thực Chợ Lớn là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa của vùng đất này. Trong Có một thời ở Chợ Lớn, Phạm Công Luận đã dành nhiều bài viết để giới thiệu về những món ăn đặc trưng, những hương vị độc đáo của Chợ Lớn. Từ những món ăn đường phố bình dân như bột chiên, bánh hẹ, chè… đến những món ăn cầu kỳ, tinh tế trong các nhà hàng sang trọng như nhà hàng Ái Huê Đệ Nhất Tửu Lâu, nhà hàng Bách Hỉ – tất cả đều được tác giả miêu tả một cách chi tiết và hấp dẫn.

Những bài viết như Những tiệm trà sâm và bức tượng gỗ tiệm Vạn Tế Đường, Xóm cũ thơm mùi thính rang, Món ăn Hoa trong mắt một người Hoa, Ăn rong Chợ Lớn sẽ đưa người đọc bước vào thế giới ẩm thực phong phú, đa dạng của Chợ Lớn. Phạm Công Luận không chỉ miêu tả hương vị món ăn mà còn kể những kỷ niệm gắn liền, khiến cho mỗi món ăn đều trở nên gần gũi, thân thương.

Thông qua đó, người đọc sẽ được trải nghiệm một hành trình ẩm thực thú vị qua những trang sách, khám phá nhiều bí quyết chế biến, những câu chuyện thú vị đằng sau mỗi món ăn. Hương vị Chợ Lớn không chỉ là sự hòa quyện của các loại gia vị, mà còn là sự kết tinh của văn hóa, lịch sử và tâm hồn người Hoa nơi đây.

Chợ Lớn: Nơi giao thoa văn hóa Việt - Hoa

Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả những nét văn hóa đặc trưng của người Hoa, Phạm Công Luận còn phân tích sâu về ý nghĩa, nguồn gốc. Tác giả giải thích rõ ràng những khác biệt trong văn hóa của các nhóm người Hoa khác nhau như người Quảng Đông, người Triều Châu, người Phúc Kiến, người Hải Nam, người Hẹ, giúp người đọc có cái nhìn toàn diện hơn về văn hóa Chợ Lớn.

Có một thời ở Chợ Lớn còn nói về sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Hoa. Phạm Công Luận đã khéo léo trong việc tái hiện quá trình này diễn ra một cách tự nhiên, hài hòa, làm phong phú thêm đời sống văn hóa của cả hai cộng đồng. Tác giả chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt trong văn hóa của hai dân tộc, đồng thời nhấn mạnh sự tôn trọng và học hỏi lẫn nhau.

Từ đó, Chợ Lớn hiện lên như một minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa thành công. Nơi đây, người Việt và người Hoa cùng chung sống, cùng làm việc, cùng chia sẻ những giá trị văn hóa. Họ ảnh hưởng lẫn nhau trong ngôn ngữ, ẩm thực, kiến trúc, lối sống,... tạo nên một nét văn hóa đặc trưng riêng của Chợ Lớn. Phạm Công Luận đã sử dụng nhiều ví dụ cụ thể để minh chứng cho luận điểm của mình: từ những món ăn đường phố đến những ảnh hưởng ngôn ngữ mang đậm dấu ấn của cả hai nền văn hóa.

Có một thời ở Chợ Lớn như một lời tri ân đến những người đã góp phần tạo nên một Chợ Lớn phồn hoa, đa dạng và đầy sức sống. Đây là một cuốn sách đáng đọc cho những ai yêu mến Sài Gòn, muốn tìm hiểu về văn hóa, lịch sử và con người của vùng đất Chợ Lớn.

***

Trích đoạn

Đến giờ, tôi vẫn thấy khi nói thằng “phì lũ” sướng hơn là gọi thằng mập hay thằng béo, “láng coóng” nghe đã hơn sáng trưng. Những từ gọi tên món ăn như phá lấu, há cảo, hoành thánh, xí quách… thì không từ tiếng Việt nào thay thế được, vì nó đã được dung nạp vào tiếng Việt, trong ngôn ngữ nói của người Việt miền Nam. Khi nhắc đến những từ này, không ai nghĩ mình đang nói tiếng Hoa…

(Trích Những từ ngữ nổi trôi)

Kinh Tàu Hủ có một nhánh phía bên phải ngả sang khu vực nay là bệnh viện Chợ Rẫy tạo thành một vùng lầy lội. Tại vùng này, người Tiều nghèo khổ đã tận dụng những khoảnh đất cao để trồng rau làm rẫy. Nhờ tính cần cù của họ, vùng đất lầy lội này được cải tạo thành một khu trồng rau lớn cung cấp rau xanh cho cả Chợ Lớn và Bến Nghé…

(Trích Rẫy Tiều)

***

Về tác giả

Nhà báo Phạm Công Luận là tác giả của những tựa sách gây tiếng vang và được tái bản nhiều lần như Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Những lối về ấu thơ, Chú bé Thất Sơn. Không chỉ nổi bật trong thể loại tản văn, ông còn là một cây bút gạo cội sở hữu lượng tác phẩm dồi dào, mang đến cho độc giả nhiều tập sách chuyên khảo, hồi ký về Sài Gòn giàu giá trị như Sài Gòn – Chuyện đời của phố (5 tập), Phong vị báo xuân xưa, Sài Gòn – Ngoảnh lại trăm năm…

***

Thông tin tác phẩm

  • Tựa chính: Có một thời ở Chợ Lớn
  • Tác giả: Phạm Công Luận
  • Thể loại: Văn hóa – Tham khảo
  • Giá bìa: 299.000đ (Bìa mềm); 399.000đ (Bìa cứng)
  • Sách do Phương Nam Book và NXB Văn hóa Dân tộc liên kết xuất bản
Đọc bài viết

Book trailer

F5 bản thân năm 2025 cùng những cuốn sách giúp bạn khai mở tiềm năng

Published

on

Năm mới đến, ai cũng mong muốn một khởi đầu mới mẻ, tích cực và đầy năng lượng. Còn gì tuyệt vời hơn khi bắt đầu năm 2025 bằng việc đọc những cuốn sách kỹ năng truyền cảm hứng, giúp bạn định hình mục tiêu, phát triển bản thân và hướng tới một cuộc sống tốt đẹp?

Bookish xin giới thiệu đến bạn đọc 9 cuốn sách kỹ năng đặc biệt hữu ích để đọc vào thời điểm đầu năm mới, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những góc nhìn mới, những bài học quý giá và động lực để chinh phục những mục tiêu trong năm mới. Từ việc xây dựng thói quen tốt, quản lý tài chính, rèn luyện sự kiên cường cho đến việc phát triển trí tuệ cảm xúc, tư duy lớn và đột phá bản thân, những cuốn sách này sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy trên hành trình phát triển của bạn.

Dưới đây là 9 cuốn sách kỹ năng được Bookish tuyển chọn, hy vọng sẽ mang đến cho bạn nguồn cảm hứng và động lực để bắt đầu một năm mới tràn đầy năng lượng và thành công:

1. Atomic Habits – Thay Đổi Tí Hon, Hiệu Quả Bất Ngờ

Tác phẩm Atomic Habits của James Clear không chỉ bàn về việc xây dựng thói quen mà còn là cẩm nang hướng dẫn độc giả thiết kế một hệ thống để cải thiện bản thân từng ngày. Thay vì tập trung vào việc đặt mục tiêu, cuốn sách nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc xây dựng những thói quen nhỏ, tích cực và lặp lại đều đặn.

Thông qua việc áp dụng bốn quy luật đơn giản: làm cho nó hiển nhiên, làm cho nó hấp dẫn, làm cho nó dễ dàng và làm cho nó thỏa mãn, người đọc có thể tạo ra những thay đổi tích cực bền vững trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ sức khỏe, công việc đến các mối quan hệ. Cuốn sách cung cấp nhiều ví dụ thực tế, dễ hiểu và áp dụng, giúp bạn từng bước xây dựng những thói quen tốt và loại bỏ những thói quen xấu, từ đó đạt được những mục tiêu lớn lao.

2. Thịnh Vượng – Con Đường Dẫn Đến Sự Giàu Có Và Sung Túc Từ Bên Trong

Thịnh Vượng mang đến một cái nhìn hoàn toàn mới về sự giàu có và sung túc. Deepak Chopra cho rằng, thịnh vượng không chỉ đơn thuần là tiền bạc mà còn là sự viên mãn về thể chất, tinh thần và cảm xúc. Cuốn sách hướng dẫn độc giả kết nối với nguồn năng lượng vô tận bên trong, khai thác tiềm năng sáng tạo và thu hút sự giàu có vào cuộc sống.

Thông qua việc thực hành các nguyên tắc tâm linh và khoa học, người đọc có thể thay đổi tư duy, niềm tin và hành động để tạo ra sự thịnh vượng đích thực. Thịnh Vượng là một nguồn cảm hứng mạnh mẽ, giúp bạn nhận ra giá trị đích thực của bản thân – từ đó, sống một cuộc đời đầy ý nghĩa.

3. Vươn Lên Từ Nghịch Cảnh – Rèn Tính Kiên Cường Mỗi Ngày

Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, và việc đối mặt với nghịch cảnh là điều không thể tránh khỏi. Vươn Lên Từ Nghịch Cảnh của Chrissie Mowbray và Karen Forshaw sẽ trang bị cho độc giả những công cụ và kỹ năng cần thiết để vượt qua khó khăn và trở nên mạnh mẽ hơn.

Vươn Lên Từ Nghịch Cảnh cung cấp một bộ công cụ hoàn chỉnh, bao gồm các bài tập thực hành, những câu chuyện truyền cảm hứng và các chiến lược cụ thể để rèn luyện tính kiên cường. Thông qua đó, người đọc sẽ học được cách chấp nhận và thích nghi với thay đổi, xây dựng lòng tự tin, quản lý cảm xúc, tìm thấy ý nghĩa trong những thử thách.

4. Metahuman – Siêu Nhân Loại: Mở Khóa Tiềm Năng Vô Hạn Trong Bạn

Metahuman là một hành trình khám phá bản thân đầy thú vị và sâu sắc. Trong sách, Deepak Chopra hướng dẫn độc giả vượt qua những giới hạn của bản thân để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Metahuman – Siêu Nhân Loại kết hợp kiến thức khoa học và tâm linh để giải thích cách thức hoạt động của tâm trí và cơ thể, từ đó giúp người đọc khai phá sức mạnh nội tại và đạt được những thành tựu phi thường. Độc giả sẽ học được cách vượt qua những rào cản tâm lý, kết nối với trực giác và sáng tạo.

5. Thiết Kế Một Cuộc Đời Đáng Sống

Tác phẩm Thiết Kế Một Cuộc Đời Đáng Sống áp dụng tư duy thiết kế sản phẩm vào việc định hướng và xây dựng cuộc sống. Tác giả Bill Burnett và Dave Evans sẽ cung cấp một bộ khung tư duy và các công cụ thực tế để giúp độc giả khám phá đam mê, xác định giá trị cốt lõi và thiết kế một cuộc đời phù hợp với bản thân. Thiết Kế Một Cuộc Đời Đáng Sống sẽ giúp người đọc học cách tư duy sáng tạo, thử nghiệm và điều chỉnh để tìm ra con đường sự nghiệp và lối sống lý tưởng.

6. 10 Bước Để Có Cuộc Sống Trọn Vẹn

Trong 10 Bước Để Có Cuộc Sống Trọn Vẹn, Dale Carnegie chia sẻ những bài học kinh điển về nghệ thuật sống và giao tiếp. Cuốn sách cung cấp những lời khuyên thiết thực, giúp độc giả xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp, giao tiếp hiệu quả, kiểm soát căng thẳng để sống một cuộc đời hạnh phúc và trọn vẹn hơn.

Từ việc làm chủ nghệ thuật giao tiếp, xây dựng sự tự tin đến khả năng lãnh đạo và tạo ảnh hưởng, 10 Bước Để Có Cuộc Sống Trọn Vẹn sẽ trang bị cho người đọc những kỹ năng thiết yếu để thành công trong cuộc sống.

7. EQ Đỉnh Cao: Thay Đổi Thói Quen, Làm Chủ Cuộc Đời

EQ Đỉnh Cao khẳng định tầm quan trọng của trí tuệ cảm xúc (EQ) trong việc đạt được thành công và hạnh phúc. Travis Bradberry cung cấp những chiến lược cụ thể, giúp độc giả nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân và của người khác. Người đọc sẽ học được cách củng cố sự tự nhận thức, kiểm soát cảm xúc, động viên bản thân và xây dựng các mối quan hệ hiệu quả. EQ Đỉnh Cao là chìa khoá để bạn làm chủ cuộc đời và đạt được những mục tiêu mình mong muốn.

8. Think Big – Bước Chuyển Thần Kỳ Trong Sự Nghiệp Bắt Đầu Từ Nghĩ Lớn

Trong tác phẩm Think Big, Tiến sĩ Grace Lordan khuyến khích độc giả phá vỡ những giới hạn tư duy và dám nghĩ lớn để đạt được những bước tiến vượt bậc trong sự nghiệp. Cuốn sách cung cấp những chiến lược và lời khuyên thiết thực, giúp người đọc phát triển tư duy chiến lược, nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và tạo dựng sự nghiệp thành công. Thông qua đó, độc giả sẽ học được cách xác định mục tiêu lớn, vượt qua nỗi sợ hãi và kiên trì theo đuổi đam mê.

Think Big là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, giúp người đọc mở ra những cơ hội mới và đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc.

9. Disrupt Yourself – Đột Phá Bản Thân

Đột Phá Bản Thân là cuốn sách thách thức độc giả bước ra khỏi vùng an toàn và chủ động tạo nên những thay đổi tích cực trong cuộc sống. Tác giả Whitney Johnson khuyến người đọc liên tục học hỏi, phát triển kỹ năng mới và thích nghi với sự thay đổi của thế giới. Bạn sẽ học được cách nhận diện những cơ hội mới, vượt qua nỗi sợ thất bại và tạo ra bước đột phá trong sự nghiệp lẫn cuộc sống. Đột Phá Bản Thân là lời kêu gọi hành động mạnh mẽ, giúp người đọc làm chủ tương lai, hướng đến một cuộc sống ý nghĩa với nhiều điều tích cực hơn.

Kodaki

Đọc bài viết

Giới thiệu sách

Hành Trình Người Viết – Kim chỉ nam cho nghệ thuật kể chuyện

Published

on

Từ sử thi Hy Lạp cổ đại đến các bom tấn Hollywood hiện đại, dường như có tồn tại một sợi dây liên kết vô hình giữa những câu chuyện hấp dẫn nhất mọi thời đại. Trong cuốn sách kinh điển dành cho giới viết lách Hành trình người viết, Christopher Vogler đã giải mã bí ẩn này, mang đến cho người đọc một bản đồ chi tiết về Hành Trình Anh Hùng – một mô hình cốt truyện đã được chứng minh qua thời gian. Dựa trên công trình nghiên cứu của tác giả Joseph Campbell về thần thoại, Vogler đã chắt lọc, áp dụng những khái niệm này vào thế giới điện ảnh và văn học đương đại, tạo ra một công cụ đắc lực cho cho những ai muốn viết nên câu chuyện chạm đến trái tim người đọc.

***

Khám phá 12 chặng đường biến đổi số phận của người anh hùng

Trong Hành trình người viết, Vogler đã khéo léo chia hành trình của người anh hùng thành 12 giai đoạn, mỗi giai đoạn tượng trưng cho một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời nhân vật và đóng góp vào sự phát triển tổng thể của câu chuyện. Từ Thế Giới Bình Phàm, nơi cuộc sống của Anh Hùng vẫn còn yên bình, cho đến Tiếng Gọi Phiêu Lưu, đánh dấu bước chân đầu tiên vào thế giới mới đầy bí ẩn, mỗi bước đi đều được Vogler phân tích tỉ mỉ, chỉ ra những thử thách, cơ hội và biến đổi tâm lý mà Anh Hùng phải đối mặt. Sự sắp xếp logic và mạch lạc của 12 giai đoạn này giúp người viết dễ dàng nắm bắt, vận dụng vào quá trình sáng tác.

Việc thấu hiểu 12 giai đoạn này, như được trình bày trong Hành trình người viết, không chỉ giúp người viết tạo ra một cốt truyện chặt chẽ, lôi cuốn mà còn hỗ trợ đắc lực trong việc xây dựng nhân vật một cách sâu sắc và thuyết phục. Mỗi giai đoạn là một thử thách, một cơ hội để Anh Hùng vượt qua giới hạn của bản thân, đối mặt với nỗi sợ hãi và khám phá những tiềm năng tiềm ẩn. Vogler không chỉ đơn thuần liệt kê các giai đoạn mà còn đi sâu vào phân tích ý nghĩa tâm lý đằng sau mỗi bước đi, giúp người viết thấu hiểu động cơ, suy nghĩ và sự biến đổi nội tâm của nhân vật.

Mặc dù Hành trình người viết cung cấp một khuôn khổ rõ ràng, việc áp dụng 12 giai đoạn của Hành Trình Anh Hùng không đồng nghĩa với việc gò bó sự sáng tạo của người viết. Vogler khuyến khích người viết sử dụng khuôn khổ này như một công cụ hỗ trợ, một la bàn định hướng trên hành trình sáng tác, chứ không phải là một công thức cứng nhắc để máy móc tuân theo. Sự linh hoạt, sáng tạo và cá tính riêng của người viết vẫn là yếu tố quyết định để tạo nên những câu chuyện độc đáo.

Sách Hành trình người viết có nhiều câu hỏi thực hành giúp người đọc rèn luyện kỹ năng viết lách.

Giải mã sức mạnh từ các nhân vật cổ mẫu

Không chỉ dừng lại ở việc phân tích hành trình câu chuyện, Hành trình người viết còn dành một phần quan trọng để khám phá thế giới đa dạng của các nhân vật cổ mẫu, từ Anh Hùng, Người Từng Trải, Bóng Tối cho đến Kẻ Thay Hình Đổi Dạng. Vogler giải thích rõ ràng vai trò của từng cổ mẫu trong việc thúc đẩy cốt truyện, tạo sự xung đột và định hình nên bức tranh tổng thể của câu chuyện. Việc hiểu rõ các cổ mẫu, theo cách mà Hành trình người viết trình bày, giúp người viết xây dựng một hệ thống nhân vật phong phú, đa chiều, góp phần làm tăng sức hấp dẫn và giá trị nhân văn cho tác phẩm.

Vogler nhấn mạnh rằng mỗi cổ mẫu đều mang một ý nghĩa tượng trưng sâu sắc, phản ánh những khía cạnh khác nhau của tâm lý con người và xã hội. Ví dụ, Anh Hùng đại diện cho lòng dũng cảm, sự hy sinh và khát vọng chinh phục, trong khi Người Từng Trải tượng trưng cho trí tuệ, kinh nghiệm và sự dẫn dắt. Thông qua việc khai thác những tầng ý nghĩa này, người viết có thể tạo ra những nhân vật không chỉ có chiều sâu tâm lý mà còn có sức sống mãnh liệt, dễ dàng gây được sự đồng cảm và cộng hưởng nơi người đọc.

Tuy nhiên, Hành trình người viết không khuyến khích người viết rập khuôn theo những mô tả cổ mẫu có sẵn. Vogler cho rằng việc phá vỡ những khuôn mẫu truyền thống, tạo ra các biến thể độc đáo và phù hợp với câu chuyện của mình là điều cần thiết. Việc kết hợp những cổ mẫu hoặc đảo ngược vai trò có thể tạo nên những bất ngờ thú vị, làm mới câu chuyện và mang đến cho người đọc những trải nghiệm khác biệt.

***

Áp dụng những tri thức cổ xưa về thần thoại vào nghệ thuật kể chuyện hiện đại

Hành trình người viết không chỉ tập hợp các lý thuyết đã được đúc kết cô đọng, mà còn đưa ra vô số ví dụ minh họa sinh động từ các bộ phim lẫn tác phẩm văn học nổi tiếng. Vogler phân tích cách những nhà làm phim, tác giả tài ba đã vận dụng Hành Trình Anh Hùng và các cổ mẫu nhân vật để tạo nên những tác phẩm kinh điển như: Star Wars, Chúa tể của những chiếc nhẫn. Những ví dụ cụ thể này giúp người đọc dễ dàng hình dung để áp dụng các nguyên tắc vào tác phẩm của mình một cách hiệu quả.

Trong Hành trình người viết, Vogler cũng chia sẻ những kinh nghiệm thực tế của bản thân khi đánh giá kịch bản tại Hollywood. Ông kể lại nhiều câu chuyện thú vị về việc áp dụng Hành Trình Anh Hùng vào quá trình phát triển kịch bản, những khó khăn gặp phải và cách ông đã vượt qua. Những chia sẻ chân thực và gần gũi này không chỉ mang tính thực tiễn cao mà còn truyền nguồn cảm hứng lớn lao cho bất kỳ ai đang theo đuổi con đường sáng tác.

Không chỉ là tác phẩm về kỹ thuật viết, Hành trình người viết còn là chặng đường khám phá bản thân và thế giới xung quanh thông qua lăng kính của những câu chuyện. Vogler đã khéo léo bắc cầu nối giữa những tri thức cổ xưa về thần thoại và nghệ thuật kể chuyện hiện đại, để giúp người viết trang bị được thêm nhiều công cụ hữu ích trong quá trình xây dựng câu chuyện. Dù là một nhà văn chuyên nghiệp, người mới bắt đầu tập viết lách, hay chỉ đơn giản là người yêu thích việc kể chuyện, tác phẩm Hành trình người viết đều sẽ là nguồn cảm hứng và hỗ trợ vô giá cho những ai đang tìm kiếm một người bạn đồng hành đáng tin cậy trên con đường sáng tạo.

Trích đoạn

“Mô hình hành trình 12 chặng đã được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau như tiếp thị hay thiết kế sản phẩm. Nó như một cẩm nang, giúp dự đoán chính xác những được và mất trước mỗi quyết định khó khăn. Đồng thời cung cấp ngôn ngữ và các phép ẩn dụ, giúp độc giả có cảm giác kiếm soát tốt hơn nỗ lực của bản thân. Rồi dần dà nó trở thành một phần trong cuộc sống của nhiều người, cung cấp cho họ định hướng về đại thể của mọi việc, cách dự đoán và đương đầu với thách thức.”

.

“Tất nhiên là môi trường kể chuyện đã tiến hóa không ngừng trong suốt 25 năm qua. Dù tốt hay xấu, những câu chuyện anh hùng giờ đã chiếm lĩnh thị trường giải trí hấp dẫn trên toàn thế giới, từ trò chơi điện tử cho đến loạt phim sử thi về siêu anh hùng với kinh phí khổng lồ. Việc này không khó giải thích, thậm chí là dễ hiểu ở bất cứ nền văn hóa nào, cộng hưởng với một số khía cạnh của các truyền thuyết và giai thoại địa phương. Bất chấp sự quen thuộc cố hữu, chúng vẫn có cách để làm hài lòng khán giả. Bằng cách liên tục đưa ra hình tượng con người quật cường trước cái chết, chúng thỏa mãn được ước nguyện sâu kín trong lòng khán giả, và dường như họ không bao giờ thấy đủ.”

.

“Những thiên anh hùng ca cũng phục vụ cho sức khỏe tinh thần tập thể, thông qua việc phản ánh xã hội cùng những nhu cầu và khát vọng. Thông qua cách những siêu anh hùng gần như bất diệt, vượt qua trở ngại để chiến thắng, chúng ta thấy được hình ảnh phản chiếu của bản thân, từ đó cân nhắc chiến lược để làm tốt hơn trong cuộc chơi đời mình. Những bản anh hùng ca tạo ra ảnh hưởng, giúp con người hình thành xã hội, thông qua tham chiếu văn hóa để gắn kết mọi người, cung cấp những đức tin chung nhất, phép tắc hành xử và những hình mẫu để noi theo.”

***

Nhận xét của báo chí

“Mỗi lần bắt tay vào dự án mới, tôi đều lướt lại Hành Trình Người Viết. Sách toàn những điều ta đã biết, nhưng được sắp xếp lại vô cùng hữu ích, khi cần cấu trúc câu chuyện lấy ra tham khảo rất tiện. Tôi đọc lần đầu năm 18 tuổi và dùng sách suốt từ bấy đến nay.”

– Jason Segel, diễn viên, biên kịch phim Forgetting Sarah Marshall, Get Him To The Greek

“Hoàn toàn xứng đáng là một quyển kinh điển. Ấn bản kỷ niệm 25 năm của quyển sách thậm chí còn đưa chúng ta đi xa hơn luận đề ban đầu, mang đến những phương thức tư duy mới, rộng hơn, quái hơn, và đều hiệu quả. So với bản gốc, bản mới nhất này bên cạnh tính hữu dụng còn đầy táo bạo và gợi mở. Khuyên bạn nên đọc.”

– Brendan Davis, nhà sản xuất phim Deadgirl, Born To Dance

“Một trong những quyển sách về nghề viết hay nhất mọi thời đại.”

– James Clear, tác giả quyển Atomic Habits

“Một nguồn tham khảo bắt buộc cho bất kỳ nhà làm phim hay biên kịch nào muốn tìm hiểu xem hành trình anh hùng có tính ứng dụng thế nào trong ngành phim. Quyển sách kinh điển mà mọi người kể chuyện cần phải đọc.”

– Alex Ferrari, biên kịch, đạo diễn, tác giả sách, nhà sáng lập Indie Film Hustle

“Để hiểu rõ và tường tận cách một câu chuyện vận hành, tôi luôn lật lại Hành Trình Người Viết. Những nhà phê bình hoặc nghệ sĩ tương lai luôn giữ quyển sách Christopher Vogler bên mình như một cẩm nang. Rõ ràng. Khúc chiết. Tràn đầy cảm hứng.”

– Elliot Grove, nhà sáng lập Raindance Film Festival

“Một kho báu có thể giúp một tay viết đổi đời nhờ chuyển hóa thứ tư duy phức tạp trong sách Joseph Campbell thành những mô tả, giải thích dễ hiểu hơn.”

– Rob Kall, phát hành www.opednews.com, dẫn chương trình The Rob Kall Bottom Up Show

“Giàu ảnh hưởng và toàn diện… Chris Vogler nhắc lại và khai sáng cho chúng ta vì sao những câu chuyện thần thoại lại có thể tồn tại vượt thời gian.”

– Dave Watson, tác giả quyển Walkabout Undone, biên tập viên của Movies Matter

“Xuất chúng! Một hướng dẫn bậc thầy và mạnh mẽ để ta đi xuyên qua thế giới của những huyền thoại, cổ mẫu và cội nguồn của những câu chuyện hay. Một quyển sách lớp lang tinh xảo và có nội dung phong phú.”

– Corinne Bourdeau, chủ tịch và nhà sáng lập 360 Degree Entertainment

Về tác giả

Christopher Vogler là một trong những nhà tư vấn câu chuyện hàng đầu của Hollywood, từng cộng tác với những hãng phim lớn như 20th Century Fox, Walt Disney, Paramount.

Tham gia phát triển kịch bản nhiều phim hoạt hình nổi tiếng của Disney như Aladdin, The Lion King…

Là chủ tịch của Storytech, một công ty tư vấn, đánh giá kịch bản, tiểu thuyết và ý tưởng, giúp các nhà văn, nhà sản xuất và giám đốc hãng phim định hình dự án.

***

Về dịch giả

Dịch giả Trần Minh là Nhà sáng lập Bột Creative Hub, biên kịch, dịch giả, tác giả sách, nhà báo.

Các tác phẩm tiêu biểu:

Mike Tyson – Sự Thật Trần Trụi (dịch năm 2017), Cristiano & Leo – Khổ Luyện & Thiên Tài (dịch năm 2020), Vẫy Vùng Giữa Vũng Lầy (dịch năm 2021), Lưỡi Lam Lẳng Lơ (dịch năm 2022)…

• Phim Tiệc Trăng Máu (viết năm 2020), phim Mai (viết năm 2024)…

Sài Gòn Hay Ta! (Xuất bản cùng Thăng Fly năm 2022).

Kodaki.

Đọc bài viết

Cafe sáng