Trà chiều

Câu chuyện về Thành phố sách Phương Nam: Wonderland của các Alice yêu sách

Published

on

Nếu ta nhảy lên cỗ máy thời gian của Doraemon trở ngược về thời điểm những năm 2015, khái niệm “thành phố sách” quả thực vừa xa lạ vừa mơ hồ, đặc biệt khi trong tiềm thức của những người yêu sách dạo ấy thì chẳng có nơi đâu thân thuộc ấm cúng bằng tiệm sách gần nhà, lọc cọc vài cuốc xe đạp đã tới.

5 năm ngắn ngủi trôi qua, năm Thành phố sách Phương Nam đã lần lượt xuất hiện, được hàng ngàn người tự hào điểm mặt gọi tên rằng đây là “nhà”. Lúc này ta mới bất chợt tự hỏi: từ khi nào, Phương Nam Book City đã trở thành lựa chọn quen thuộc của những người yêu sách?

Năm 2016, diễn đàn mọt sách bất chợt nóng lên vì một từ khóa rất lạ tai: “Book City – Thành phố sách”. Người ta truyền tay, inbox nhau những tấm ảnh concept của một không gian đọc sách rộng đến 3.000 mét vuông, vừa là nhà sách vừa là địa điểm giải trí và tụ hội giữa những người có chung sở thích đọc sách, làm văn.

Sau nhiều năm ấp ủ ý tưởng, cuối cùng Phương Nam Book City Aeon Bình Dương đã ra mắt với thiết kế như một thành phố thu nhỏ với những góc riêng biệt: bàn ghế đọc sách dành cho độc giả, khu vực Book Café dành cho người muốn làm việc hoặc thư giãn với bạn bè, khu vực tổ chức giao lưu sách với giới văn nghệ sĩ, khu vực đồ chơi dành cho gia đình và trẻ em.

Dẫu Thành phố sách nằm cách trung tâm Sài Gòn đến 20 cây số, nhưng không ít bạn trẻ đã đặt lịch check-in cùng bạn bè, không ngại ngần đường trường xe máy, hoặc thậm chí là lên google tìm kiếm tuyến xe buýt đi Bình Dương để chiêm ngưỡng tận mắt bước tiến mới này, và để nhận ra: Ừ, ở Việt Nam ta cũng tự hào sở hữu Thành phố sách rộng và đẹp như ở xứ người!

Sở hữu khối lượng lượng sách đồ sộ gồm cả quốc văn – ngoại văn dành cho mọi độ tuổi và gu đọc, Phương Nam Book City Bình Dương vẫn tâm niệm rằng sách cần “không gian để thở”, cần được trình bày trang trọng và chăm chút trên các tủ kệ để có thể đối diện, khoe mình với khách hàng. Book City ra đời với tôn chỉ tôn trọng sách, tôn trọng quá trình chọn lựa và đọc sách. Một Thành phố sách hiện đại, đầu tư như thế chính là kim chỉ nam, vạch đường dẫn lối cho sự ra đời của những Book City tiếp theo, tiếp nối tinh thần gốc và tô điểm thêm cá tính của riêng mình.


“Kiến thức cũng giống như một khu rừng, cần được khám phá và tái khám phá”

Việc Thành phố sách đầu tiên tại Việt Nam ra đời ở Bình Dương đã khiến dân Sài Thành… ghen tị lắm. Khi nhận được những lời phản hồi và mong muốn không cần phải lặn lội xa xôi mới có thể trải nghiệm không gian đọc sách mới lạ này, Phương Nam tự nhủ đã đến lúc mang Book City đến với các bạn yêu sách tại thành phố mang tên Bác. Năm 2017, Phương Nam Book City Hồng Bàng tọa lạc tại trung tâm thương mại Garden Mall (Thuận Kiều Plaza cũ) với concept “Rừng sách nhiệt đới” tự hào ra mắt.

Sức hút đặc trưng của Book City Hồng Bàng chính là cảm hứng thiết kế “xanh” – mang sắc xanh của cây cỏ, thiên nhiên hòa vào định vị hiện đại của một Thành phố sách: từ ánh đèn xanh mát phủ nhè nhẹ trên đầu, những chậu cây cảnh xinh yêu nép bên kệ sách gỗ thân thiện với môi trường, và đặc biệt nhất là những chiếc lều trại cho đúng với concept rừng nhiệt đới. Đừng quên, cung đường đi bộ 150 mét chính là điểm nhấn cho Book City Hồng Bàng, như nhè nhẹ nhắc nhở bạn: “Đọc sách không vội được đâu”.

Phương Nam Book City Hồng Bàng cứ thế, thanh mát mà có chút bí ẩn, là một điểm đến lý tưởng nếu bạn thực sự khao khát được “đi trốn”.





Năm 2018, quận Mười tự hào đón chào “Thành phố Sách châu Âu giữa lòng Sài Gòn” – Phương Nam Book City Vạn Hạnh Mall có lối kiến trúc đậm chất thơ, lấy cảm hứng từ những công trình Châu Âu nổi tiếng. Từng con đường, đại lộ, góc phố nổi tiếng trời Âu được đưa vào để tạo nên một Thành phố sách lãng mạng nhất Việt Nam.

Những ai trung thành với Book City Vạn Hạnh Mall có lẽ đã nhận ra, “nàng ấy” giống như tắc kè hoa thay áo mỗi mùa, cứ đến dịp lễ hội thì phải trang hoàng đỏm dáng. Đầu năm, khi Tết nguyên đán đến, Book City vội vàng thay lớp áo đỏ thắm vàng tươi để chung vui với quan khách trẻ già, cầu mong một năm an vui sẽ đến. Đến hè, Book City thêm hoa thêm hội để đón chào các bé thiếu nhi đến đọc hè – chơi hè, rủ rê các bé vào lắng nghe những câu chuyện cổ tích, sáng tạo từ sách. Trung thu thì treo đèn lồng cho có chút không khí đoàn viên; Halloween thì ngại ngần gì không dọa ma từ đầu cổng đến cuối ngõ; và Giáng Sinh thì có đội quân “anh già Tuyết” diễu hành để tay bắt mặt mừng với các bé thiếu nhi.

Vậy nên ít ai đi Book City Vạn Hạnh mà đi một mình lắm, vì niềm vui khi ngắm cảnh này phải san sẻ chung đôi, hoặc cần lắm một phó nháy có tâm để giữ hộ mình một ngàn shoot ảnh ta bên cuốn sách ta yêu.


Năm 2019, Phương Nam Book Lotte Center đã chính thức có mặt tại quận Ba Đình, đánh dấu một cột mốc mới trong cộng đồng người đọc sách đang sinh sống và làm việc tại thủ đô. Phương Nam đã phối hợp với đội ngũ kiến trúc sư uy tín từ Hàn Quốc, cùng hiện thực hóa một không gian văn hóa mới, mang phong cách hiện đại, tươi sáng, với những khu vực trải nghiệm riêng biệt để độc giả đến tham quan và mua sắm.

So sánh với ba Thành phố sách đi trước, Phương Nam Book Lotte Center có diện tích khiêm tốn hơn, nhưng chính nét khác biệt này khiến nơi đây – trong mắt tôi, và trong mắt rất nhiều người yêu sách khác – giống như một “ốc đảo” sang trọng và an tĩnh đến lạ. Phương Nam Book Lotte Center là không gian đọc sách hiện đại, với lớp áo bắt mắt tô điểm cho bộ khung sườn kiến trúc chỉn chu. Ngắm nhìn mỗi khung kệ sách, mỗi góc trưng bày, từng giàn cây trang trí khoe cành thản nhiên, ta nhận thấy sự chăm chút, cẩn thận và sáng tạo của đội ngũ nhân viên nơi đây.

Ở một khía cạnh nào đó, Phương Nam Book Lotte Center đỏm dáng chẳng kém gì người anh em Book City Vạn Hạnh Mall ở miền Nam, cứ mỗi mùa hội hè là lại tinh tế điểm sắc thêm hương mà không hề phô trương. Mùa Halloween và Giáng sinh tới, nếu bạn có cảm thấy chút buồn vì không khí lành lạnh đang tràn về, hãy ghé Phương Nam Book Lotte Center cùng với ai đó mình thương để cảm nhận nét đẹp của thành phố sách đầu tiên nơi Hà Thành nhé.


Khi khoe về Phương Nam Book City Saigon Center vừa khai trương, tọa lạc ngay tại ngã năm Nguyễn Trãi – Cống Quỳnh, ai cũng sẽ ngạc nhiên cảm thán: chiếm cả ba mặt tiền! Thế nhưng, vị trí tiếp nối với mặt tiền không phải là điểm khiến Book City Saigon Center nổi bật. Nằm tại số 212 Nguyễn Trãi, nơi đây còn nhiều điều để kể và một bề dày lịch sử đáng nói.

Vào thập niên 1970, địa chỉ 212 Nguyễn Trãi là rạp xi-nê Khải Hoàn và Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ kịch, một nơi đến giờ có lẽ chỉ tồn tại trong hồi ức các thế hệ 7X, 8X. Trải qua nhiều bận đổi chủ trao tay, các kiến trúc sư đã bóc những mảng sơn tân thời, để lộ ra bức tường xưa, màu tường xưa của nhà hát thuở nào. Phương Nam Book City sống dậy trên nền móng kiến trúc và bài trí của nhà hát cũ.

Dạo bước trong không gian hai tầng và một gác lửng, bạn sẽ trải nghiệm cảm xúc khác lạ vì ít có nhà sách nào có kiến trúc tầng lớp như vậy. Khi bước vào Thành phố sách, ngắm nhìn những tủ kệ cao tầng, bạn vẫn có thể đoán được sân khấu nằm ở đâu, khán đài nằm ở đâu, lầu hát nằm ở đâu. Và sẽ không là Book City nếu không có điểm nhấn đặc biệt cho các bé thiếu nhi, là khu thiếu nhi chuyên biệt mang cảm hứng quảng trường mini với rất nhiều những mảng sách, truyện tranh tuổi thơ giàu cảm xúc.

Với khởi nguyên như vậy, chẳng hề ngạc nhiên khi Phương Nam Book City Saigon Center có một không khí rất khác với ba người đi trước. Nơi đây sang trọng theo cách cổ điển, nghiêm cẩn mà ung dung, tự tại, đúng phong cách của một địa điểm đã trải qua nhiều đời nắng mưa.


Với thế hệ 8X trở về trước, “tiệm sách” trong ký ức hẳn là một không gian nho nhỏ, với những tủ sách trưng cao và trưng kín cả trăm đầu sách, thoang thoảng mùi hương giấy và có chút bề bộn, cũ kĩ. Phong cách đọc sách ngày ấy là thế, cặm cụi lần mò từng cuốn sách. Thế hệ 9X, 10X nay đã khác, cần những không gian thoáng đãng hơn, không chỉ đọc sách mà còn chụp hình, lưu giữ kỷ niệm và giao lưu trao đổi với những người cùng chung sở thích.

Tuy nhiên, điểm chung giữa lớp người xưa và lớp trẻ nay vẫn là tôn trọng những cuốn sách mình đọc. Người ta thường bảo, văn hóa đọc đang dần mai một. Nhưng tôi nghĩ, nó chỉ đang thay hình đổi dáng. Có chăng, Phương Nam Book City là một bước tiến mới, khiến quá trình đọc sách trở nên thuận tiện và dễ tiếp cận hơn. Tình yêu đọc sách vẫn bắt gặp ở khắp mọi nơi: từ những cô cậu bé ngồi cạnh mẹ đánh vần từng chữ; đến những bác trung niên đứng ngẩng đầu, nheo mắt nhìn kệ sách cao cao; những cặp đôi không chọn rạp cinema làm điểm hẹn mà đến nhà sách để đoán nhau gu bạn ấy có hợp gu mình không. Phương Nam Book City là một không gian văn hóa mang đến những giá trị mới cho cộng đồng: hãy đến nơi đây để một lần như Alice nhảy ùm vào một Wonderland mát mắt, mát tai, mát lòng.

Năm Thành phố sách của Phương Nam cứ thế, nhẹ nhàng len lỏi và từng bước xây dựng vị trí vững chắc trong trái tim, chắp cách tâm hồn Việt. Năm Book City ra đời, chỉ là năm chương hồi mở đầu của Phương Nam Book City, cho một giấc mơ đọc sách Việt tràn khắp mọi ngõ đường góc phố.

*

1. Phương Nam Book City Aeon Bình Dương:

  • Địa chỉ: Tầng Trệt – Aeon Bình Dương Canary, 01 Đại lộ Bình Dương, Khu phố Bình Giao, P. Thuận Giao, Thị xã Thuận An, Bình Dương.
  • Thời gian mở cửa: 10:00 – 22:00. Riêng thứ Bảy, Chủ nhật mở cửa từ 9:00 – 22:00

2. Phương Nam Book City Hồng Bàng:

  • Địa chỉ: Tầng 2 – The Garden Mall, 190 Hồng Bàng, Phường 12, Quận 5, TP.HCM
  • Thời gian mở cửa: 9:30 – 21:30

3. Phương Nam Book City Vạn Hạnh Mall:

  • Địa chỉ: Tầng 3 – TTTM Vạn Hạnh Mall, 11 Sư Vạn Hạnh, Phường 12, Quận 10, TP.HCM
  • Thời gian mở cửa: 9:00 – 22:00

4. Phương Nam Book Lotte Center

  • Địa chỉ: Tầng 3 – Lotte Center, 54 Liễu Giai, Phường Cống Vị, Quận Ba Đình, Tp. Hà Nội
  • Thời gian mở cửa: 7:30 – 22:00

5. Phương Nam Book City Saigon Center:

  • Địa chỉ: Số 212 Nguyễn Trãi, Phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1, TP.HCM
  • Thời gian mở cửa: 7:30 – 22:00

*

Book City – “Nhà” của nhiều người trẻ mê văn hóa

Trà chiều

Vũ Đằng kết đôi cùng “nàng Kiều” Trình Mỹ Duyên trong Chợ Tết Tình Quê

Published

on

By

Nam diễn viên Vũ Đằng sẽ sánh đôi cùng “nàng Kiều” Trình Mỹ Duyên trong bộ phim phát sóng vào ngày mùng một Tết nguyên đán Ất Tỵ.

Chợ Tết Tình Quê là câu chuyện tình cảm của một đôi bạn trẻ diễn ra trong những ngày giáp Tết Ất Tỵ ở cù lao An Bình (tỉnh Vĩnh Long). Gia Bảo (Vũ Đằng đóng) là một chàng công tử chính hiệu, chán chường cuộc sống xa hoa, xô bồ nơi phố thị cũng như muốn thoát khỏi sự kìm kẹp của mẹ, Bảo bỏ nhà đi bụi vào một buổi chiều tháng chạp. Anh xuôi về miền Tây sông nước, nơi có làng nghề gốm đỏ, làm nhang, trồng trái cây, hoa kiểng để tìm lại những ký ức thời thơ ấu, khi gia đình còn trọn vẹn. Tình cờ gặp được Vũ Nghi (Trình Mỹ Duyên), Bảo choáng váng và thậm chí ghét bỏ, nhiều lần cản trở, gây tai họa cho cô vì hiểu lầm cô là người thực dụng, lợi dụng tình nghĩa của bà con dưới quê để kiếm danh.

Vũ Nghi vốn là người sinh ra ở cù lao An Bình. Cô mồ côi cha mẹ, sống với người cậu từ bé nên tính cách cứng cỏi, đạt giải một hoa khôi nhưng từ chối mọi sự săn đón của các đại gia mà muốn đi lên từ thực lực. Vũ Nghi hoạt động như một hot streamer trên mạng xã hội, sở hữu những trang cá nhân có lượt theo dõi khủng. Chương trình thực tế 100 nghề của cô nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng, trong đó có những tập quảng bá về ngành nghề truyền thống cũng như du lịch sinh thái ở quê hương Vĩnh Long. Hoàn cảnh đưa đẩy cả hai thành cặp đôi “oan gia ngõ hẹn”, ban đầu là ghét nhau, sau dần dần cảm mến rồi tiến tới tình yêu.

Bên cạnh chuyện tình của cặp trai tài gái sắc Gia Bảo – Vũ Nghi, đạo diễn Quách Khoa Nam và biên kịch Phan Ngọc Diễm Hân còn dẫn dắt khán giả màn ảnh nhỏ tham quan cù lao An Bình cũng như những miền quê xinh đẹp, trù phú của tỉnh Vĩnh Long. Người xem sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp bình dị của làng nghề gốm đỏ, làm nhang, những làng hoa Tết sum suê, vườn trái cây trĩu quả… Không khí của phim diễn ra trong những ngày giáp Tết, thời khắc mùa Xuân hiện hữu đẹp nhất với những màu sắc, mùi vị đặc trưng của xứ Nam Bộ.

Khi nhận được kịch bản Chợ Tết Tình Quê, diễn viên Vũ Đằng  cảm thấy rất lo lắng vì nhân vật không có chút gì giống mình ở ngoài đời. “Với một thanh niên 28 tuổi thì ai lại không muốn thành công và được nhiều cô gái vây quanh nhưng Gia Bảo thì ngược lại, anh trốn tránh hết tất cả. Tuy nhiên, tôi đọc kỹ kịch bản, tìm cách thấu hiểu và cảm thông với nhân vật. Tôi đặt ra những câu hỏi “Tại sao?” và tìm cách giải đáp để làm dày lý lịch  để khi ra bối cảnh không còn khúc mắc với nhân vật” – anh chia sẻ. Tuy nhiên, đây không phải là điều làm khó Vũ Đằng mà chính việc hóa trang mới tạo cho anh nhiều trở ngại nhất trong quá trình thực hiện phim. Trước đó ít lâu, anh vừa hoàn thành một phim cổ trang, phải cạo đầu ba vá cho phù hợp nên sang Chợ Tết Tình Quê, Vũ Đằng không kịp để tóc trở lại bình thường, vậy nên ekip thực hiện quyết định cho anh đội tóc giả. Việc hóa trang tóc cho anh trước khi vào cảnh quay mất hơn một giờ, thêm nữa, thời tiết cũng khá nóng nên Vũ Đằng cũng không thực sự thoải mái với bộ tóc khi diễn. “Nó có thể rớt ra bất cứ lúc nào hoặc sai phom dáng nếu mình xoay đầu quá nhiều. Có một số cảnh nặng về tâm lý hay cần động tác hình thể nhiều thì buộc mình phải quên đi chuyện đội tóc giả để nhập tâm hơn. Nếu đội quá lâu thì bộ tóc cũng làm tôi cảm thấy đau đầu. Khi diễn những cảnh cuối cùng của phim, tôi thực sự thở phào nhẹ nhõm vì… được cởi hẳn và tạm biệt bộ tóc giả từ đây!”- anh dí dỏm.

Ngoài ra, phim còn có sự tham gia của các diễn viên: Quang Thái, Hoài An, Thanh Bình, Lê Trang…

Bộ phim do PNF sản xuất kéo dài 20 tập, phát sóng lúc 20h từ thứ hai đến thứ bảy hàng tuần trên kênh THVL1, khởi chiếu từ mùng 1 Tết nguyên đán Ất Tỵ (tức 29.01.2025)

Đọc bài viết

Trà chiều

“Hành trình Anh Hùng” ẩn trong Xứ Cát

Published

on

    Dựa trên công trình nổi tiếng Người hùng mang ngàn khuôn mặt của Joseph Campbell và các tương đồng trong lĩnh vực tâm lý học của Jung và Freud, tác giả Christopher Vogler đã cho độc giả một cái nhìn khác về cấu trúc tương đồng của hàng triệu câu chuyện từ cổ chí kim qua cuốn Hành trình người viết vừa được ra mắt.

Một cuốn sách quan trọng

       Cấu trúc nói trên xuất hiện từ các truyện cổ dân gian đến tiểu thuyết hiện đại, từ những bài đồng dao quen thuộc đến các bộ phim “làm mưa làm gió” tại Hollywood… Hành trình người viết không chỉ là một cuốn sách giúp ta nhận ra những rường mối quan trọng của nghệ thuật kể chuyện, mà song song đó còn là bài học để mỗi độc giả có được khả năng là một người viết.

       Vốn là một người tư vấn cốt truyện của Hollywood và đã kinh qua hàng nghìn kịch bản trong cuộc đời mình, Vogler có khả năng nhìn thấy những mối liên kết cũng như những điểm suy yếu trong các tác phẩm. Từ những đúc rút và kho kinh nghiệm bản thân có được, ông đã tạo nên cuốn sách vô cùng hấp dẫn. Để kiếm chứng điều đó, hãy thử lần ngược siêu phẩm Xứ cát chuyển thể tiểu thuyết khoa học viễn tưởng cùng tên của Frank Herbert do đạo diễn Denis Villeneuve thực hiện và so nó với những gì được tổng kết lại, để xem hành trình anh hùng của Vogler có giao điểm nào với Paul Atreides – người thanh niên đã làm nên những khoảnh khắc vô cùng chói lọi.

       Theo Vogler, nói thật gọn ghẽ thì hành trình anh hùng bắt đầu khi nhân vật chính được giới thiệu ở THẾ GIỚI BÌNH PHÀM nhận được TIẾNG GỌI PHIÊU LƯU. Ban đầu họ MIỄN CƯỠNG, thậm chí buông lời TỪ CHỐI, nhưng do nhận được sự khích lệ từ SƯ PHỤ để VƯỢT QUA RÀO CẢN ĐẦU TIÊN, mà họ đã tiến vào Thế Giới Đặc Biệt - nơi họ sẽ gặp các KHẢO THÍ, ĐỒNG MINH VÀ KẺ THÙ. Sau đó họ TIẾP CẬN HANG ĐỘNG TRONG CÙNG, vượt qua rào cản thứ hai, nơi phải chịu đựng KHỔ HÌNH. Họ vượt qua, chiếm lĩnh PHẦN THƯỞNG và bị truy đuổi trên ĐƯỜNG VỀ với Thế Giới Bình Phàm. Không dừng ở đó, họ vượt qua rào cản thứ ba, trải nghiệm HỒI SINH và được chính trải nghiệm đó biến đổi. Cuối cùng họ TRỞ VỀ CÙNG THẦN DƯỢC, cùng lợi ích hoặc kho báu có lợi cho Thế Giới Bình Phàm.

Hành trình người viết không chỉ là một cuốn sách giúp ta nhận ra những rường mối quan trọng của nghệ thuật kể chuyện, mà song song đó còn là bài học để mỗi độc giả có được khả năng là một người viết. Ảnh: N.M.

Chặng đường phân tích      

       Áp vào Xứ cát, THẾ GIỚI BÌNH PHÀM của chuỗi phim này bắt đầu ở một hành tinh cách xa Trái Đất - nơi mà mọi thứ đều như không tưởng với những tiến bộ liên hành tinh và những thực thể vô cùng kỳ dị. Ở đó Công tước Leto của Gia tộc Atreides – người cai trị hành tinh đại dương Caladan - là nhân vật chính và nổi bật nhất. Nơi ông cai trị là phiên bản khác của một Trái Đất ngay bây giờ đây, với cây xanh bao phủ tươi tốt, với biển cả vỗ sóng và bầu không khí vô cùng trong lành. Về mặt chính trị, nhà Atreides được cư dân vô cùng ủng hộ vì mang đến sự bình yên và cân bằng. Sơ lược qua những nét này, có thể thấy Herbert (và cả Villeneuve) đã làm rất tốt trong việc xây dựng bối cảnh có tính đối lập liền ngay sau đó, để nhân vật chính bước vào hành trình của bản thân mình.

THẾ GIỚI BÌNH PHÀM của chuỗi phim này bắt đầu ở một hành tinh cách xa Trái Đất, nơi mọi thứ tươi tốt bất ngờ. Ảnh: Screen Rant

       Như đã nói trên, TIẾNG GỌI PHIÊU LƯU nhanh chóng xuất hiện khi Hoàng đế Shaddam của toàn đế chế nhanh chóng bí mật liên minh với nhà Harkonnen nhằm tránh khỏi sự uy hiếp mà rất có thể trong tương lai gần Leto sẽ tự đạt được. Vậy là một cuộc tàn sát được lên kế hoạch. Thoạt nhìn, có thể thấy Herbert dùng một motif vô cùng thân quen trong các sử thi từ cổ chí kim, khi đó là tranh giành quyền lực, đấu đá lẫn nhau. Và để tạo ra 2 phe kình chống, ông cho một bên lăng kính tích cực, còn phía còn lại tiến hành liên minh, và cũng vì thế mà thế trận ấy nhanh chóng cân bằng. Ta thấy điều này trong rất nhiều nơi, từ Tam quốc diễn nghĩa đến Con ngựa thành Troy, từ bộ Shogun đến bộ Taiko…Một điểm chung khác là sự báo hiệu cho câu chuyện dịch chuyển, khi người cha Leto nhanh chóng mất mạng để Paul Atreides – người con trai cả - sẽ thay bản thân bảo vệ gia đình, trả thù cho điều đã mất. Do đó mà Paul quyết định lên đường.

Herbert dùng một motif vô cùng thân quen trong các sử thi từ cổ chí kim, khi đó là tranh giành quyền lực, đấu đá lẫn nhau. Ảnh: LA Times

       Ở đây ta có thể thấy có những cổ mẫu vô cùng truyền thống được Herbert sử dụng. Trong đó Paul là anh hùng bị động – một người được đặt vào tình thế không thể khác hơn, và suốt hành trình sau đó từng bước học hỏi sẽ khiến cho anh dần dần chủ động. Đối diện trước trọng trách đặt lên bản thân, Paul dường như không có được động lực nào – một điều cũng là một chặng đường khác trên hành trình anh hùng. Rất may mẹ anh – Lệnh bà Jessica – người vừa là SƯ PHỤ, vừa là ĐỒNG MINH nhưng cũng có khi là kẻ ĐEO MẶT NẠ và cả BÓNG ĐÊM đã nâng đỡ anh và hướng anh theo con đường đúng đắn. Quê nhà tan tác trong khi bản thân thì bị truy sát, anh sớm VƯỢT QUA RÀO CẢN ĐẦU TIÊN để giữ được mạng sống nhờ vào những cận thần trung thành với mình. Hành trình này dễ thấy không quá phức tạp, và Herbert sẽ lại dồn nhiều sức hơn ở phía sau.

Paul và mẹ mình, thoạt nhìn, chính là 2 cổ mẫu anh hùng và sư phụ theo cấu trúc của Vogler. Ảnh: Den of Geek

       Chính khi bước vào THẾ GIỚI ĐẶC BIỆT - ở chiều rộng hơn là một cuộc sống không còn uy quyền của cha, không còn hành tinh Caladan mình vốn quen thuộc, anh đã gặp được những người bản địa Arrakis - những chiến binh thiện nghệ sống nơi sa mạc gọi là Fremen. Như vậy kể từ lúc này thì chặng thứ 2 của hành trình anh hùng chính thức bắt đầu. Cả Herbert và Villeneuve đều dành rất nhiều thời lượng cho giai đoạn này, để khắc ghi một hành tinh mới với loài sâu cát và quy luật sinh tồn ở thế giới mới, với các chi tiết như dịch nhầy sâu, với hương dược, với cách tạo nước và những con người mắt xanh biêng biếc có kỹ năng phi thường… Trong chương đoạn này, những cuộc KHẢO THÍ mà ĐỒNG MINH và KẺ THÙ liên tục xuất hiện cũng được diễn ra. Chẳng hạn KHẢO THÍ nằm ở chi tiết Paul phải chiến đấu với một người Fremen để chứng minh mình thuộc về nơi này trước khi được họ cứu giúp. Đối với những người bản địa, anh vừa là ĐỒNG MINH nhưng cũng là KẺ THÙ khi đã giết chết một trong số họ để mà bước tiếp.

Trận chiến của Paul trước một chiến binh Fremen chính là một cuộc KHẢO THÍ. Ảnh: Screen Rant

Những vòng lặp kép      

       Thế nhưng KHẢO THÍ không dừng ở đó, mà sau đấy liên tục là những bài học để cưỡi sâu cát, những trận oanh tạc vì phát hiện ra căn cứ bên dưới lòng đất của người Fremen… Chúng liên tục xuất hiện để thử thách Paul, để rồi cuối cùng anh được mọi người nhận ra chính là vị Thánh ghi trong sử sách toàn cõi ngân hà. Đa số thời lượng của phần 2 tương ứng với HANG ĐỘNG TRONG CÙNG – nơi anh chứng minh bản thân và giành được quyền vươn lên dẫn đầu. Ta thấy ở đây Herbert rất tài tình khi song song với những bước tiến về mặt quyền lực, thì cõi lòng Paul cũng chịu tra tấn trong những thay đổi của bản thân mình. Có thể nói tuy chặng đầu tiên của HÀNH TRÌNH ANH HÙNG đã gần hoàn thành xong với nhân vật này ở phía bên ngoài, nhưng thật ra một HÀNH TRÌNH ANH HÙNG khác cũng đang mở ra trong nội tâm anh, khi phải chứng kiến mục đích thật sự của mẹ anh – Lệnh bà Jessica, cuộc hôn phối với Công chúa của vua Shaddam và những biến động bên trong Chani.

Chani cũng là một nhân vật có hành trình anh hùng song song khác. Ảnh: Collider

       Khép lại 2 phần phim của Villeneuve, hiện Paul và Xứ cát đang dừng trước “trận đánh” quyết định để mang về PHẦN THƯỞNG và dần tiến đến HÀNH TRÌNH TRỞ VỀ. Tuy khép lại tại đây nhưng có thể thấy Xứ cát là bộ tác phẩm đậm tính sử thi mà mỗi nhân vật lại tự sở hữu một HÀNH TRÌNH ANH HÙNG riêng biệt. Ta thấy nó trong Chani mà “con đường” cô đi chính là tình cảm với Paul và trách nhiệm với cộng đồng Fremen của mình. Ta thấy nó trong Lệnh bà Jessica và tham vọng của bà với nhóm tôn giáo Bene Gesserit. Trong khi đó một nhân vật mới – em gái của Paul – cũng sắp xuất hiện. Và tuy chỉ mới nằm trong bụng mẹ nhưng nó cũng đang dần có những HÀNH TRÌNH ANH HÙNG nhất định, trong việc nhất tề chi phối và biến các nhân vật xung quanh mình trở nên phức tạp.

Ở phần 2, Lệnh bà Jessica là một nhân vật vô cùng bí hiểm. Ảnh: Screen Rant

       Ngoài điều đó ra, Herbert cũng rất thành công trong việc “đeo mặt nạ” cho các nhân vật, để ta không thể lường trước đường đi nước bước của bản thân họ. Chẳng hạn phút trước Paul và Chani còn rất mặn mà, nhưng ngay sau đó mọi chuyện đổi khác khi anh chấp nhận lấy Công chúa như đại diện cho chiến thắng của mình. Lệnh bà Jessica cũng nằm trong “ngã ba” ấy, khi không ai biết một cách rõ ràng bà đang từng bước leo lên theo quyền lực của con trai mình, hay chính bà mới là kẻ thao túng tất cả, trả thù cho điều đã mất? Và nếu điều ấy là thật, hóa ra cổ mẫu anh hùng mà ta xác định ngay từ ban đầu đã đổi bản chất. Paul từ mẫu bị động chuyển sang chủ động với chính những gì mà mình học hỏi, nhưng nếu vai trò của mẹ anh lớn hơn, thì hóa ra Paul chỉ là một kiểu anh hùng xúc tác – người có vị trí là bàn đạp cho hình tượng khác bước lên vũ đài danh vọng. Áp chính lý thuyết của Vogler vào Xứ cát bản phim của Villeneuve, ta thấy vì sao mà tác phẩm này thành công vang dội trong các năm qua. Dù biết một cách khái quát đó là trùng trùng lớp lớp âm mưu, nhưng khi được phân tích dưới cổ mẫu và những điểm nút quan trọng của hành trình anh hùng, ta sẽ lại thấy những chi tiết này hiện ra phức tạp, gắn kết ra sao.

Ngô Minh

Đọc bài viết

Trà chiều

Sứ Đoàn Iwakura đạt Giải thưởng sách Quốc Gia 2024

Published

on

Giải thưởng Sách Quốc gia là giải thưởng do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức hàng năm, trao giải cho những cuốn sách (bộ sách) có giá trị nổi bật về nội dung tư tưởng, tri thức, thẩm mỹ nhằm tôn vinh tác giả, dịch giả, nhà khoa học và người làm công tác xuất bản.

Tối ngày 29.11.2024 tại lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần VII, tác phẩm Sứ Đoàn Iwakura - Chuyến Tây Du Khảo Cứu Nhằm Canh Tân Nhật Bản Thời Minh Trị (Ian Nish biên soạn, Nguyễn Hoàng Mai - Nguyên Tâm dịch) hân hạnh được vinh danh giải Khuyến khích.

Sứ Đoàn Iwakura là tác phẩm nghiên cứu tập hợp nhiều tư liệu giá trị, giúp độc giả hiểu rõ hơn về chuyến du khảo nhằm canh tân Nhật Bản thời Minh Trị dưới góc nhìn của người phương Tây. Để có một đường lối phát triển đất nước hoàn toàn mới, người Nhật đã khởi động chuyến công du gọi là Sứ mệnh Iwakura thăm Hoa Kỳ và nhiều nước châu Âu. Đây là một chuyến đi lịch sử có tầm quan trọng đến mức khi nhắc về Minh Trị Duy Tân, người ta lập tức nhớ đến chuyến đi này.

Sách dày 427 trang, gồm 11 chương tổng hợp các bài viết của Ian Nish và 12 chuyên gia trong lĩnh vực quan hệ quốc tế khu vực Nhật Bản và Đông Á. Tám chương đầu, độc giả sẽ cùng phái đoàn đi qua tám cường quốc từ Mỹ, Anh, Pháp, Bỉ, Đức, Nga, Thụy Điển và Italy. Bản ghi chép của những học giả góp phần tái hiện hành trình tìm kiếm “văn minh khai sáng” của sứ đoàn Iwakura tại trời Âu dưới góc nhìn của người phương Tây. Ba phần còn lại trong ấn phẩm là bài phân tích, nhận định của chuyên gia lịch sử, đánh giá tình hình nước Nhật sau chuyến công du.

Để hiểu thêm về một lát cắt lịch sử quan trọng của Nhật Bản, cũng như đọc thêm về chuyến đi được mệnh danh là “Chuyến công du lịch sử thay đổi nước Nhật”, mời bạn tìm đọc sách tại đây hoặc tại hệ thống các nhà sách Phương Nam trên toàn quốc.

Đọc bài viết

Cafe sáng