Phía sau trang sách

Kẻ ly hương: Mã vạch H4

“Nhà nước đã có từ trước khi ta sinh ra, ta hoàn toàn bất lực không thể tiêu hủy Nhà nước. Kẻ nào tự chọn đặt mình ra ngoài Nhà nước là kẻ phi pháp”.
– J.M. Coetzee, Diary of A Bad Year, 2007.

Published

on

Sự thành công của Viet Thanh Nguyen với Người tị nạn, The Sympathizer hay Nothing Ever Dies đã chứng tỏ một điều: vấn đề tị nạn vẫn đang và sẽ luôn là một trong những nhân tố khắc họa nên lịch sử một cách rõ ràng nhất. Ở đó, những nạn dân lặng lẽ gom góp bóng hình mình vào văn chương, hồn ma của họ khuấy động thượng – nghị viện, dấu chân của họ làm nặng nề thêm hậu Brexit. Những nạn dân nói riêng hay kẻ ly hương nói chung vẫn luôn còn đó, họ đứng đấy phơi thân như những bù nhìn canh giữ cánh đồng lịch sử, nhưng tiếc thay, sẽ mãi mãi còn xác không hồn như những vật chất bất di bất dịch ấy, hoặc là biến mất mãi mãi. Và với Kẻ ly hương, thêm một lần nữa ta được bắt gặp từng mặt người một được vẽ nên bởi lớp da thiên di – cánh chim bay hoài mải miết hướng đến địa ngục khôn cùng.

Họ là những ai?

Nếu Người tị nạn của Viet Thanh Nguyen là phát súng đầu tiên cho ta thấy rõ những người tị nạn thật sự là ai, họ trốn chạy điều gì và thứ gì đang chờ đón họ; thì với riêng Kẻ ly hương, tập tiểu luận này là một góc nhìn đa chiều, xoáy sâu hơn bằng câu chuyện của những chứng nhân lịch sử mà những diễn biến hằn sâu trong đôi mắt họ, ký ức lưu lại mãi mãi như những sang chấn tâm lý không thể khôi phục. Người tị nan được viết như một tuyển tập truyện ngắn mà trong đó những sự thật lịch sử phần nào được thi vị hóa trong lớp nền văn chương, hơn thế nữa, dù đã cố gắng xoay chuyển góc nhìn ở nhiều nhân vật khác nhau: khi là nạn nhân, khi là người dang tay che chở; thì nó cũng không thoát khỏi gót chân Asin – sự độc diễn của riêng tác giả. Thiên di có năm bảy loại, và tình cảnh ly hương còn nhiều hơn thế. Dễ hiểu ly hương bao hàm tị nạn, và với sự đa dạng của nhiều góc nhìn, nhiều câu chuyện; Kẻ ly hương thật sự là một tác phẩm khá toàn diện về những con người lạc loài tìm miền đất mới.

Tị nạn đơn thuần là sự chạy trốn chiến tranh, chạy trốn mâu thuẫn lên cao giữa những thể chế chính trị cả trong hay ngoài đất nước; nhưng ly hương còn nhiều hơn thế. Nó có thể là sự chạy trốn về mặt kinh tế, tôn giáo, xã hội; hay cả gần đây, về mặt giáo dục. Những câu chuyện ly hương không chỉ đơn thuần là những cảnh ngộ vượt quá sức chịu đựng, mà hơn thế nữa, nó còn là câu chuyện đằng sau quá trình thiên di địa lý, là sự chấp nhận hay kháng cự, là cách họ bị đối xử, đứng lên, làm lại chính mình; là cách người bản xứ đối diện với họ, hoặc như con người hoặc những bóng ma,… Nhiều góc nhìn, nhiều chủ đề được đưa ra bàn luận như một hội nghị bàn tròn, mà ở đó cuốn sách như biên bản cuối cùng được kể lại để mãi mãi lưu vào lịch sử. Và hãy tin rằng, một khi dũng cảm để đọc hết nó, bạn cũng đồng thời góp phần mình vào chính những trang sử ấy.

Họ đã làm gì?

Lev Golinkin trong câu chuyện của mình đã viết những dòng sau đây: “Trở thành người tị nạn là một quá trình phai màu, chuyển tiếp từ từ sang dạng thức tồn tại như một bóng ma […] Trở thành một người tị nạn là bất lực đứng nhìn những mỏ neo bị dứt đứt, từng cái một, cho đến khi bạn lửng lơ bồng bềnh trên bề mặt xã hội, một bóng ma vất vưởng cần lắm một đời sống mới”. Ở đó, sau hậu chấn rời bỏ quê nhà, lênh đênh trên những con thuyền hoặc thót tim trên những chuyến tàu nối dài đông đúc; họ phải đối mặt với nỗi luyến nhớ những gì bỏ đi, hoặc thương tiếc, hoặc cam chịu quay đi. Có thể nói, nỗi đau trên những hành trình thiên di chỉ như cái đau thể xác: họ có thể đói, khát, bị cướp bóc, hãm hiếp, hoặc thậm chí bị giết chết; nhưng tất cả những thử đó chỉ như bên ngoài; sâu xa hơn, ở chính đằng sau, cái gậm nhấm tinh thần họ từng ngày như bầy chuột lang nhung nhúc trên da thịt người chính là quê hương, nguồn cội, là bản lai diện mục, là những đứa con người cháu, ông bố bà mẹ,… tất cả những quần thể xa xôi, những bóng ma quá vãng, là thứ khiến họ cắn rứt, dù lực bất tòng tâm hay có một phương cách nào, dù ít dù nhiều, đều là những vết khoét sâu mãi mãi không hàn gắn được.

Ở đó có câu chuyện của người cha để lại con mình vì sự an toàn để rồi sau đó tình cảm gắn kết giữa họ rạn nứt mãi mãi (Reyna Grande), có người ông dù đã men bờ vực thẳm vẫn gắng sức vượt Afganistan sang Ấn Độ vì con gái (Joseph Azam), có người mẹ vì muốn gia đình đoàn tụ phải chịu cô độc giữa nước Đức giá rét không một ai (Meron Hadero) hay vì nội chiến mà người đàn bà nản lòng bỏ hết những niềm vui sống (Rosa Tshuma),… và còn nhiều nữa. Họ như cùng chung số mệnh – số mệnh của cách xa, chia ly, đổ vỡ; của lầy lội trong vũng bùn liệu có được là người. Không đơn thuần thế, trong chính nỗi đau thân thể hay tinh thần ấy, họ đồng thời phải chịu đựng chính sự khinh bỉ, dò xét của người bản xứ. Nó như nhát dao càng khoét sâu hơn vào trong tâm khảm họ, như thể, họ tự cảm nhận, bản thân là một cơ quan nội tạng bị chính cơ thể rộng lớn – nhân đạo – đào thải. Không nhà, không cửa, không quê hương, thân thích,… tất cả như những mũi neo đứt lìa bản thân họ ra khỏi bến bờ thân quen, vươn ra đại dương của những bất an cùng những bảo tố đang chờ phía trước.

Họ thấy thế nào?

Bằng nhiều giọng văn khi hài hước, oán hận; khi điềm tĩnh, nản lòng; những mảnh ghép trong cuốn sách này dần dần định hình thế giới mà chúng ta sống. Trở thành một kẻ ly hương là chấp nhận mất tất cả làm lại từ đầu, nhưng cũng đồng thời, là những dè bỉu, khinh khi: “Chúng tôi bị phán xét như một giống loài suy đồi, những tên đạo tặc, sát nhân, hãm hiếp, và bán ma túy đang làm nhiễm độc linh hồn Nam Phi”. Họ luôn trong trạng thái cúi mặt nhìn xuống tìm từng đồng xu lẻ vì có lý gì đâu mà ngẩng đầu nhìn lên như Viet Thanh Nguyen viết, hay luôn phải hàm chứa trong mình một sự biết ơn khó tả – biết ơn vì căn nhà, lẽ sống, vì lòng nhân đạo dang tay giúp đỡ. Họ biết ơn nhưng sẽ không bao giờ trả lại được loại tình nghĩa đó. Như loài bất tử cộng sinh vào người tị nạn, nó chiếm lấy lòng tự tôn của họ, dang tay lấy trọn những cố gắng của họ; dù có thành công đến đâu, nên người thế nào, nhưng với tư cách của một nhà văn, dấu gạch nối giữa hai quốc tịch vẫn không thể nào xóa bỏ. “Là những người tị nạn, chúng tôi mắc nợ họ căn cước trước kia của mình. Chúng tôi phải đặt nó trước cửa nhà họ như một tặng phẩm, và hân hoan từ bỏ nó để có được vị trí của chúng tôi trong xứ sở mới này. Không chân trong chân ngoài. Không có nền văn hóa thứ ba ở đây”.

Trong cuốn tiểu luận này, Marina Lewycka – tác giả của Lược sử máy kéo bằng tiếng Ukraina đã đóng góp một bài viết vô cùng sâu sắc về người tị nạn, trong một giọng văn vô cùng bất ngờ. Thay vì phong cách trào phúng châm biếm như cuộc tình 27 72 trong những tác phẩm trước đây, bà thay vào đó một sự nản lòng sâu sắc vì sự thay đổi của nhân tính, của đói nghèo và lòng tham. Bà đi từ nước Anh của những chiếc bánh ngọt hay lời mời ăn tối, sang một nước Anh của khủng hoảng hậu Brexit và sự xoay trục của tư tưởng Trump. Bài xích tị nạn, bài xích di dân hay chủ nghĩa bản địa bài ngoại,… tất cả len lỏi vào đời sống người dân Anh hiện đại như một phương cách đến gần hơn với cuộc rời bỏ EU.

Những người phương Tây hiện đại nhìn người tị nạn bằng con mắt căm thù – hờn căm không phải vì họ làm nhơ bẩn phông nền văn hóa vĩ đại từ lâu, cũng không hẳn vì họ giành lấy cơm ăn áo mặc, chỗ ở, việc làm của cộng đồng mình; mà dễ thấy, vì nỗi tị hiềm. Vì một khao khát đổi thay cuộc đời, người tị nạn hay kẻ ly hương luôn mang trong mình thứ gene chiến thắng thời cuộc, họ học và làm việc gần hết tốc lực. Và chỉ khi câu châm ngôn nước Mỹ bị băng hoại vì sự thờ ơ biếng nhác, thì Donald Trump và “Make American Great Again” mới đủ sức lật ngửa bàn cờ chính trị. Kết lại bằng tiếng thở dài của những tự do dân chủ đã mất; bà viết trong cơn nản lòng: “Có lẽ với tất cả những người như chúng tôi cái gọi là quê hương chân chính chỉ là một khung cảnh điền viên đượm sắc hồng tuổi hoa niên, nơi từ đó chúng tôi đã chia ly biền biệt vào cõi lưu đày”.

Những tín hiệu mới

Khi Donald Trump bước một bước thần kỳ lên cầm quyền và hoạch định kế hoạch xây bức tường ngăn cách với Mexico, và cũng trước khi Barbra Streisand làm một đĩa nhạc đậm tính chính trị mỏng để “diss” vị tân tổng thống này; thì từ sâu xa trước đó có một thực tế là những nhen nhóm đoàn kết văn hóa đã bắt rễ vào sâu trong lòng nước Mỹ. Trump có thể làm mọi thứ: ông ta có tiền, quyền lực, điều hành; và nếu Thượng viện thông qua chính sách này (dù trường hợp ấy chỉ có thể xuất hiện trong những tiểu thuyết viễn tưởng của H.G. Wells, Belyaev hay Čapek), thì có lẽ ông ta cũng không thể ngờ chính sự gắn kết văn hóa đã là một ngáng trở khó thể vượt qua, mà biểu hiện hùng hồn và đơn giản nhất, là trong một siêu thị nước Mỹ. Ariel Dorfman một cách hài hước đã viết nên chính những gắn kết yếu tố Mỹ Latin này. Ông dùng sự đa dạng của một siêu thị, nơi những mặt hàng Mỹ Latin bày bán còn phong phú hơn cả nơi quê nhà, nơi bạn có thể mua đến 18 loại ớt Chile chỉ trong không gian siêu thị. Cũng chính trong không gian nhỏ này, sự luyến nhớ cố hương của họ cộng hưởng cùng nhau làm nên một sức mạnh bất di bất dịch mặc cho quyền lực hay của cải. Dorfman khẳng định: “Lục địa của Juárez và García Márquez và Eva Perón không còn có thể được hiểu là chấm dứt tại Rio Grande mà trải dài mãi tận xứ Mỹ xa xôi phương Bắc”.

Nhưng cũng gần đó, trong bài viết “Quê hương thứ hai”, Joself Kertes đã cho ta thấy một Canada hào sảng mở rộng vòng tay, một đất nước linh hoạt và dễ thích nghi. Cũng như Mỹ thuở ban đầu, Canada không có một lịch sử dân cư rõ ràng, và cũng vì thế, nó dễ chấp nhận một nền văn hóa đa bản sắc. Và những nạn dân hay kẻ trôi dạt chính lại là một trong những mảng màu làm phong phú thêm: họ góp màu da mình vào màu da chung, tiếng nói mình vào tiếng nói chung, và hơn hết, san sẻ ký ức mình thành ký ức chung. Những tín hiệu này đồng thời cho ta thấy vẫn còn đấy những bầu trời tươi sáng, chủ nghĩa bài xích dẫu sao vẫn chưa lan đến những nền dân chủ văn minh.

Kết

Ngô là loài C4, nghĩa là, chúng hấp thụ và khóa nhiều cacbon vào trong phân tử của mình hơn hẳn những loài thực vật C3 khác. Chính đặc điểm này làm nên vai trò chính yếu của nó trong nền công nghiệp thực phẩm hay trong những di chỉ tàn tích hóa thạch, khi đồng vị C13 chiếm một tỉ lệ chính yếu rất dễ nhận thấy; thì song song đó, người tị nạn hay kẻ ly hương cũng là giống loài kì lạ như thế. Nếu người Mexico được gọi là “người ngô” vì sự tôn sùng của họ vào loài cây này; thì mở rộng ra hơn, người Mexico tị nạn nói riêng hay những kẻ ly hương nói chung, họ cũng đồng thời mang trong mình những tính chất rất “ngô”: họ là những con người duy nhất mang trong mình cảm thức đau thương hay nỗi mặc cảm như những đồng vị đặc biệt. Họ hấp thụ nỗi đau nhiều hơn ai hết và làm nên con người mình độc lập như thế. Như Alexandar Hemon viết trong Mệnh trời:“Giản lược họ thành một đám đông vô diện mạo, xóa bỏ những câu chuyện của họ chính là tội ác chống lại loài người và lịch sử”, thì với cuốn sách này, câu chuyện của họ lại một lần nữa tập hợp tại đây như lời gói gọn gửi ra thế giới. Một võ đài của những nỗi niềm tị nạn.

Hết.

Ngô Thuận Phát


Xem tất cả những bài viết của Ngô Thuật Phát tại đây.


Tìm hiểu thêm về tác phẩm Kẻ ly hương


Phía sau trang sách

Cánh cửa mở vào nội tâm của Maupassant

Published

on

By

Cùng với Chekhov, Guy de Maupassant từ lâu đã được suy tôn là “bậc thầy của thể loại truyện ngắn”. Điều này không chỉ bởi văn phong độc đáo, mà còn nằm ở sự đa dạng về thể loại. Trong đó Horla và những truyện ngắn khác ra mắt gần đây chính là minh chứng cho nhận định này.

Tuy chỉ viết trong vỏn vẹn có 4 thập kỷ, nhưng những di sản mà Maupassant để lại là tương đối lớn. Ông nổi tiếng nhất với các tiểu thuyết cũng như truyện ngắn mang tính hiện thực, hài hước, lãng mạn, như những tập truyện Sáng trăng, Nơi nhà người bạn

Nhà văn nổi tiếng Guy de Maupassant

Nhưng ít người biết ông cũng bén duyên với thể loại kinh dị, và nó cũng truyền cảm hứng cho nhiều tác giả sau này, trong đó có H.P.Lovecraft với Lời hiệu triệu của Cthulhu. Vừa mới ra mắt trong thời gian qua, Horla và những truyện ngắn khác tập hợp 5 tác phẩm có màu sắc kinh dị, siêu nhiên, được Maupassant viết trải dài từ năm 1875 – 1890.

Trí tưởng tượng phong phú

Trong tập truyện Horla và những truyện ngắn khác, bạn đọc có thể thấy rõ 2 giai đoạn mà Maupassant tiến hành tiếp cận thể loại kinh dị. Trong 3 truyện ngắn được viết sớm nhất là Bàn tay bị lột da (1875), Hắn? (1883) và Nỗi sợ (1884), ta đơn thuần thấy đây là một tác phẩm ẩn chứa yếu tố siêu nhiên mà vị tác giả cố gắng khai thác.

Chúng đơn giản xoay quanh những nỗi ám ảnh mà các cá nhân yếu bóng vía hay là nhạy cảm thường cảm nhận được. Chẳng hạn như trong truyện Hắn?, một người đàn ông vì bị ám ảnh bởi một bóng ma trong căn phòng của mình mà đã cưới lấy một người vợ mới, hay ở Nỗi sợ, chỉ vì trên tuyến tàu lửa khi nhìn thấy có 2 người đàn ông xuất hiện trong khu rừng vắng, mà nhân vật chính bỗng dưng cảm thấy trong mình trỗi dậy nỗi sợ chỉ vì không thể lý giải được động cơ của câu chuyện ấy…

Horla và những truyện ngắn khác là tác phẩm mới từ Maupassant

Đây đều là các nhân vật hoàn toàn tỉnh táo, họ nhận thức được những gì xảy ra và khó có thể nói họ có vấn đề riêng về tâm lý. Và vì tính hiện thực đó, Maupassant qua các tác phẩm cũng gửi gắm được bài học của mình. Chẳng hạn trong truyện Bàn tay bị lột da, thông qua nhân vật Pierre B. – một sinh viên trường luật, người xuất thân từ một trong những gia đình danh giá nhất xứ Normandie – ông đã cho thấy chỉ vì chính thói hư vinh cũng như trưởng giả mà y đã mạo phạm đến một phần thân thể của vị phù thủy, từ đó phải chịu cái chết có phần đau đớn.

Hay trong Nỗi sợ, Maupassant cũng khẳng định “cùng với những điều siêu nhiên, nỗi sợ hãi đích thực đã biến mất khỏi hành tinh này, bởi con người ta chỉ thực sự sợ những gì nằm ngoài tầm hiểu biết của mình”. Câu nói này như đại diện cho tất cả những gì ông muốn nhắm tới, về sự nhỏ bé và đầy mông muội của con người với những kỳ bí chưa được lý giải.

Như vậy những tác phẩm này đều được viết bởi một Maupassant khách quan, đứng ở bên ngoài, từ đó đưa ra những lời lý giải hoàn toàn hợp lý. Thế nhưng ở 2 truyện sau là Horla viết năm 1887 và Ai mà biết được? viết năm 1890, thì ta lại thấy có phần ngược lại, khi chính nhà văn dường như không thể thoát được cái bóng của bản thân mình.

Bi kịch của Maupassant

Hai truyện ngắn này có được điểm chung khi nhân vật chính đều là người đàn ông rơi vào loạn trí. Nhân vật chính này đã từng không dưới một lần thừa nhận chính mình như có đến 2 bản thể cùng nhau tồn tại. Một bên kêu gào giữ lại lý trí, trong khi phía còn lại đòi hỏi rất nhiều hành động mang tính tàn phá.

Sự chia đôi này gợi ta nhớ đến trường hợp của bác sĩ Jekyll và ông Hyde tương đối kinh điển trong tác phẩm nổi tiếng của Stevenson. Như vậy chủ đề của Maupassant đã chuyển từ những nỗi sợ tương đối hữu hình thành ra vô hình và khó lý giải, khi được bao bọc bởi những vấn đề có liên quan đến thần kinh cũng như tinh thần.

Tình tiết của những câu chuyện cũng khó nắm bắt. Ở Ai mà biết được?, đó là một người gần như điên loạn bởi sự xuất hiện và rồi biến mất của những vật dụng ngay trong nhà mình một cách liên tục. Còn ở Horla, đó là một sinh vật gần như trong suốt, thứ được nuôi sống bằng sữa và nước, luôn luôn theo dõi vật chủ mà nó bám theo, từ đó khiến họ “sống không bằng chết”.

Maupassant và những ám ảnh tâm trí của bản thân mình

Theo Charlotte Mandell – dịch giả của truyện ngắn này cho nhà xuất bản Melville House, thì “horla” là từ ghép của “hors” (“bên ngoài”), và “la” (“ở đó”). Vì vậy “horla” có nghĩa là “người ngoài cuộc”, “người bên ngoài”, và có thể được dịch theo nghĩa đen là “cái gì ở ngoài đó”. Thế nhưng cũng có những lý giải khác, khi nhiều người xem đây là một sự kết hợp của cụm “hors-la-loi” (tức “ngoài vòng pháp luật”) và “horsain” (có nghĩa là “thứ lạ lùng”).

Thế nhưng dù có là gì, thì Maupassant như đang cảm nhận những nỗi ám ảnh đến từ sâu hơn và khó lý giải hơn. Xét về bối cảnh của chính tác giả, thì những truyện này tương đối trùng khớp với thời kỳ mà ông có những dấu hiệu đầu tiên của chứng điên loạn, khi ông xuất hiện nhân cách kép và ngày càng gặp nhiều ảo giác do bệnh giang mai. Một năm sau đó, vào năm 1891, ông có dấu hiệu của chứng hoang tưởng.

Có thể là bởi xuất phát từ những trải nghiệm chính ông kinh qua, nên 2 truyện này trở nên chân thật và đầy ám ảnh đối với người đọc. Nếu được viết từ một người tỉnh táo, thì đây chính là tài năng của sự tưởng tượng. Nhưng với Maupassant thì đó là nỗi đau và sự sợ hãi mà bản thân ông mong muốn giải bày thông qua việc viết.

Như vậy đi từ mục đích sáng tạo ở buổi ban đầu, Maupassant dần dần chuyển sang hành động kể lại điều đã trải qua, và làm sáng tỏ chứng bệnh tâm lý mà thời kỳ đó còn bị che khuất bởi những định kiến mà những quan điểm mang tính thủ cựu. Có thể nói Horla và những truyện ngắn khác không chỉ mở ra cánh cửa khám phá một Maupassant rất khác, mà có thể nói cũng đã góp phần giúp ta hiểu được những gì đã từng xảy đến với một trong những nhà văn lớn của nhân loại.

Anh Đoàn

Đọc bài viết

Phía sau trang sách

Tư duy tích cực tạo thành công: Chìa khóa dẫn đến sự thịnh vượng

Published

on

Tác phẩm Tư duy tích cực tạo thành công của Napoleon Hill và William Clement Stone là một cẩm nang hữu ích cho bất kỳ ai muốn đạt được thành công trong cuộc sống. Cuốn sách không chỉ cung cấp những nguyên tắc và chiến lược hiệu quả để phát triển bản thân mà còn truyền cảm hứng giúp người đọc có một thái độ tích cực hơn trong cuộc sống.

Tư duy tích cực tạo thành công là một tác phẩm kinh điển về chủ đề phát triển bản thân, đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên khắp thế giới kể từ khi xuất bản lần đầu tiên vào năm 1959, khẳng định vị trí là một trong những tác phẩm self-help bán chạy nhất mọi thời đại. Cuốn sách vén màn bí mật về sức mạnh của tư duy tích cực, giúp người đọc khai phá tiềm năng bản thân và đạt được những thành tựu phi thường trong mọi lĩnh vực của cuộc sống.

Tìm kiếm hình mẫu thành công làm ngọn đuốc soi sáng

Để có thêm động lực và định hướng rõ ràng cho bản thân, tác giả gợi ý rằng người đọc có thể xây dựng cho riêng mình một hình mẫu thành công từ những câu chuyện về người thật, việc thật trong sách báo. Khi dành thời gian tìm hiểu về hành trình của họ, những khó khăn họ đã trải qua và cách họ vượt qua những thử thách đó, ta sẽ có thể biến kinh nghiệm của họ trở thành ngọn đuốc soi sáng cho con đường của chính mình.

Bên cạnh đó, người đọc còn có thể chọn một bức ảnh có ý nghĩa đặc biệt với mình để đặt câu hỏi khi nhìn bức ảnh đó rồi lắng nghe câu trả lời từ chính tâm thức bật ra. Bức ảnh ấy có thể là hình ảnh về mục tiêu ta muốn đạt được, về một giá trị sống mà ta trân trọng, hoặc đơn giản là một khoảnh khắc đẹp trong cuộc sống. Chẳng hạn, nếu người đọc muốn mua nhà nhưng chưa có đủ tài chính thì có thể chọn bức ảnh về một mái ấm khang trang để ngắm nhìn và tự đặt câu hỏi rằng mình phải làm gì để đạt được số tiền sở hữu căn nhà đó. Không phải lúc nào câu trả lời cũng đến ngay lập tức, nhưng việc cụ thể hóa mục tiêu bằng một hình ảnh rõ ràng sẽ giúp người đọc tăng cường ý chí nỗ lực.

Ngoài ra, niềm tin chính là nguồn động lực mạnh mẽ giúp mỗi người vượt qua mọi khó khăn và chinh phục mục tiêu. Trong Tư duy tích cực tạo thành công, có một công thức thường được lặp lại nhiều lần để người đọc ghi nhớ là: “Khi con người người nghĩ đến và tin tưởng vào điều gì, họ sẽ có thể đạt được điều đó với thái độ tích cực.” Đây cũng là một biện pháp tự truyền cảm hứng.

Hai mặt của tình thế bức bách: Thành công hay tội ác?

Tư duy tích cực tạo thành công nhấn mạnh tầm quan trọng của tính lương thiện trong hành trình chinh phục thành công. Cuốn sách khẳng định rằng thành công đích thực không chỉ dựa trên kết quả mà còn phải dựa trên phương tiện đạt được kết quả đó. Một người có thể đạt được thành công bằng mưu mô, thủ đoạn, nhưng đó chỉ là thành công giả tạo, thiếu bền vững và không mang lại hạnh phúc thực sự.

Ngoài ra, tác giả cũng bàn về vai trò của tình thế bức bách: nó như một con dao hai lưỡi, có thể đưa con người đến đỉnh cao thành công hoặc vực sâu tội ác. Tình thế bức bách là phép thử cho bản lĩnh, đạo đức và thái độ của mỗi cá nhân. Khi đó, thành công hay thất bại đều tùy thuộc vào thái độ:

Thái độ tích cực: Khi đối mặt với nghịch cảnh, người có thái độ tích cực sẽ biến nó thành cơ hội để học hỏi, rèn luyện và phát triển bản thân. Họ kiên trì nỗ lực, tìm kiếm giải pháp sáng tạo và không bao giờ bỏ cuộc. Nhờ vậy, họ có thể vượt qua mọi khó khăn và gặt hái thành công.

Thái độ tiêu cực: Ngược lại, người có thái độ tiêu cực sẽ dễ dàng gục ngã trước nghịch cảnh. Họ chìm trong lo âu, sợ hãi, nghi ngờ bản thân và tìm kiếm lối thoát bằng những hành vi sai trái. Hậu quả là họ đánh mất bản thân, vướng vào vòng xoáy tội ác và tự hủy hoại cuộc đời.

Từ đó, cuốn sách đưa ra hai công thức đơn giản nhưng đầy ý nghĩa:

Tình thế bức bách + Thái độ tích cực = Thành công
Tình thế bức bách + Thái độ tiêu cực = Tội ác.

Cân bằng cảm xúc, rèn luyện tư duy và đặt mục tiêu hiệu quả

Cảm xúc và lý trí đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, mỗi người cần học cách cân bằng hai yếu tố này để đưa ra những quyết định sáng suốt. Đôi khi, ta cũng nên lắng nghe tiếng nói con tim và hành động theo những gì mình mong muốn. Chẳng hạn, khi phải lựa chọn giữa một công việc ổn định và theo đuổi đam mê, ta cần cân nhắc kỹ lưỡng cả hai yếu tố cảm xúc và lý trí: ta thường dùng lý trí để đánh giá khả năng thực tế của bản thân, nhưng cũng đừng quên lắng nghe tiếng nói con tim.

Bên cạnh đó, tác giả cho rằng mỗi ngày, chúng ta chỉ cần dành 1% thời gian để nghiên cứu, suy nghĩ, lập kế hoạch là đã có nhiều cơ may tạo ra sự khác biệt để vươn đến thành công. Theo ước tính, một ngày có 1440 phút, 1% sẽ tương ứng với 14 phút. Trong 14 phút đó, nếu ta chú tâm suy nghĩ kế hoạch cho những gì mình muốn làm, ta sẽ dần hình thành được thói quen có thể suy nghĩ sáng tạo mọi lúc, mọi nơi: khi rửa chén, lúc ngồi trên xe bus, hay thậm chí là khi đang tắm.

Ngoài ra, đặt mục tiêu là bước đầu tiên và quan trọng nhất trên kế hoạch chinh phục thành công. Mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn tập trung nỗ lực, đưa ra quyết định sáng suốt và duy trì động lực để đạt được ước mơ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách đặt mục tiêu hiệu quả. Dưới đây là bốn điều quan trọng cần ghi nhớ khi đặt mục tiêu:

1. Viết mục tiêu ra giấy: Khi viết mục tiêu ra giấy, bạn sẽ buộc bản thân phải suy nghĩ cẩn thận về những gì mình muốn đạt được. Việc này giúp bạn tập trung và ghi nhớ mục tiêu tốt hơn.

2. Đặt mốc thời gian: Mốc thời gian giúp bạn chia mục tiêu lớn thành những mục tiêu nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Việc này giúp bạn có động lực để hoàn thành từng bước và tiến đến mục tiêu cuối cùng.

3. Đặt tiêu chuẩn thật cao: Khi đặt tiêu chuẩn cao, bạn sẽ buộc bản thân phải nỗ lực hết mình và phát huy tiềm năng tối đa.

4. Đặt mục tiêu cao: Mục tiêu cao sẽ giúp bạn có tầm nhìn xa và thúc đẩy bạn không ngừng phát triển.

Nhìn chung, Tư duy tích cực tạo thành công đã mang đến cho người đọc những bài học quý giá về sức mạnh của tư duy tích cực trong việc gặt hái thành công và hạnh phúc. Hãy nhớ rằng, thành công không phải là đích đến mà là hành trình. Hành trình chinh phục thành công bắt đầu từ việc nuôi dưỡng tư duy tích cực. Ta cần tin tưởng vào bản thân và những điều kỳ diệu mà cuộc sống có thể mang lại. Từ đó, ước mơ sẽ thành hiện thực bằng chính những hành động mà ta lựa chọn ngay từ hôm nay.

Hoàng Đức Nhiên

Đọc bài viết

Phía sau trang sách

Tình yêu đích thực từ góc nhìn của Thiền sư Thích Nhất Hạnh

Published

on

Trong vô vàn những định nghĩa về tình yêu, quan điểm của Thiền sư Thích Nhất Hạnh về “tình yêu đích thực” được trình bày trong cuốn tiểu luận True Love đã mang đến một sự giản dị, mộc mạc nhưng lại ẩn chứa sức mạnh lay động tâm hồn sâu sắc.

Tình yêu là một trong những chủ đề muôn thuở của nhân loại, luôn ẩn chứa sức hút mãnh liệt và khơi gợi những cảm xúc dạt dào. Nhưng không phải ai cũng hiểu được bản chất của tình yêu. Trong True Love, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã kể lại câu chuyện Thiếu phụ Nam Xương, rồi từ đó rút ra một kết luận mà thoạt nghe sẽ có vẻ vô cùng đơn giản nhưng càng ngẫm nghĩ thì ta càng thấy sự đơn giản ấy chính là vẻ đẹp của minh triết.

Thông điệp ý nghĩa từ ba câu khẳng định trong tình yêu

Đối với thầy, câu chuyện Thiếu phụ Nam Xương có kết cuộc đau lòng là vì người chồng đã không chịu lắng nghe người vợ, anh cứ gạt phăng lời vợ nói, cơn nóng giận đã che mờ tình yêu và cả lí trí. Vợ anh cũng đã không cố gắng hơn để giải thích rõ ràng cho anh hiểu. Chính vì vậy, cả hai người đều không thực sự hiện diện khi ở trước mặt đối phương, họ ở đó nhưng không thực sự ở đó, mà ở trong khoảnh khắc khác, trong những chiều không gian khác. Bi kịch của họ đơn giản chỉ là như thế.

Từ đó, Thiền sư Thích Nhất Hạnh rút ra kết luận là tình yêu thực sự chỉ đơn giản nằm gói gọn trong ba câu sau đây: “Anh ở đây. Em ở đây. Và anh ở đây vì em.” (I’m here. You’re here. And I’m here for you.)

Câu khẳng định đầu tiên mang hàm ý rằng anh đang ở đây ngay giây phút này khi đối diện với em, bằng trăm phần trăm con người anh, không hề có sự tản mác, phân mảnh đi bất cứ nơi đâu. Một điều tưởng chừng đơn giản nhưng thực ra trong cuộc sống bộn bề lo toan này, việc một người có thể tập trung hoàn toàn tinh lực của mình khi đối diện trước một người mà không bị vướng bận tâm trí bởi điều gì khác cũng thật khó khăn.

Câu khẳng định thứ hai là sự tiếp nối ý từ câu đầu tiên. Anh ở đây, và em cũng đang ở đây. Anh ghi nhận sự tồn tại của em, em ghi nhận sự tồn tại của anh. Vì em cũng đang ở đây cùng anh trong giây phút này nên em không cô đơn, em không tản mác, em không phân mảnh.

Câu khẳng định cuối cùng là một sự quả quyết mạnh mẽ: Anh ở đây, anh dành hết trăm phần trăm sự tồn tại của mình ở đây là vì chính em, không vì ai khác cả. Vậy nên, em có thể yên tâm mà thổ lộ tất cả mọi điều với anh, vì trong giây phút này, hai ta đều cùng hiện diện.

Thông qua đó, ba câu khẳng định này có thể diễn dịch lại thành thông điệp phổ quát như sau:

“I’m here”: Khẳng định sự hiện diện trọn vẹn của bản thân, tập trung toàn bộ sự chú ý và tinh thần vào người mình yêu thương. Trong cuộc sống bận rộn, việc dành trọn vẹn tâm trí cho đối phương là điều không dễ dàng, nhưng lại vô cùng quan trọng để xây dựng một mối quan hệ bền vững.

“You’re here”: Ghi nhận sự tồn tại của đối phương, trân trọng và thấu hiểu cảm xúc, suy nghĩ của họ. Khi cả hai cùng “ở đây”, họ sẽ cảm nhận được sự kết nối sâu sắc, chia sẻ và đồng hành trong từng khoảnh khắc.

“And I’m here for you”: Thể hiện sự cam kết, dành trọn vẹn tình yêu và sự quan tâm cho người mình yêu thương. Lời khẳng định này mang đến sự an toàn, tin tưởng và là động lực để cả hai cùng vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.

Ba câu khẳng định tưởng chừng đơn giản nhưng lại là chìa khóa cho một tình yêu đích thực. Khi cả hai cùng thực hiện được điều này, họ sẽ tạo dựng được một mối quan hệ bền chặt, hạnh phúc và viên mãn.

Chìa khóa cho một mối quan hệ tốt đẹp

Để thực sự “ở đây”, mỗi người cần học cách chánh niệm, tập trung vào hiện tại, gạt bỏ những lo toan, phiền muộn và dành trọn vẹn sự chú ý cho đối phương. Khi ta thực sự “ở đây”, ta sẽ cảm nhận được trọn vẹn vẻ đẹp của người mình yêu thương, thấu hiểu những cảm xúc và suy nghĩ của họ. Tình yêu đích thực không chỉ là những khoảnh khắc lãng mạn, mà còn là sự cam kết và hy sinh cho nhau. Khi yêu thương ai đó, ta sẵn sàng dành thời gian, tâm sức và cả những hy sinh để cùng nhau xây dựng hạnh phúc.

Giao tiếp là yếu tố quan trọng trong bất kỳ mối quan hệ nào. Lắng nghe cởi mở và thấu hiểu là cách để hai người kết nối tâm hồn, chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ và vun đắp tình cảm ngày càng sâu sắc.

Tình yêu đích thực không phải là điều viển vông hay khó kiếm tìm. Nó ẩn chứa trong chính những khoảnh khắc bình dị của cuộc sống, chỉ cần ta biết trân trọng và gìn giữ. Ba câu khẳng định của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về cách để vun đắp và nuôi dưỡng một tình yêu thương bền chặt, viên mãn.

Hoàng Đức Nhiên

Đọc bài viết

Cafe sáng