Sau hai lần lọt vào danh sách rút gọn, cuối cùng tiểu thuyết gia kiêm nhà soạn kịch Damon Galgut đã nhận giải Booker Prize (cùng khoản tiền mặt 50,000 bảng Anh) cho tiểu thuyết The Promise. Ông là nhà văn người Nam Phi thứ ba nhận được vinh dự này, sau J. M. Coetzee và Nadine Gordimer.

Lần đầu tiên là “một người chiến thắng”

Khi Damon Galgut hay tin The Promise lọt vào danh sách rút gọn Giải Booker 2021, ông đã rất bồn chồn. Từng hai lần lọt vào vòng short-list (năm 2003 và 2010), và cả hai lần gánh nặng của danh hiệu được đề cử “có lẽ đã bào đi vài năm tuổi đời tôi”.

Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Guardian, Galgut chia sẻ: “Trong vài tuần đầu, anh được coi là một trong sáu người thắng cuộc; rồi đột nhiên, rất đột nhiên, tất cả sự chú ý đang đổ dồn vào anh bỗng biến mất, và rồi chỉ có duy nhất một người chiến thắng, còn lại đều là những kẻ bại trận.”

Nhưng năm nay mọi chuyện đã khác. Hội đồng chấm giải Booker đã viết những lời ca ngợi đứa con tinh thần của ông, vì “phong cách kể chuyện khác thường cân bằng giữa sự hoa mỹ kiểu Faulkner với tính chính xác của Nabokov, phá bỏ giới hạn, là minh chứng cho sự phát triển rực rỡ của tiểu thuyết thế kỷ 21”.

Giới phê bình văn học đã ví von lối viết thử nghiệm của ông với các bậc thầy chủ nghĩa hiện đại như Virginia Woolf, James Joyce và William Faulkner; đồng thời một số khác ghi nhận tác phẩm của ông nợ một lời cảm ơn đến nhà văn đồng hương J. M. Coetzee.

Lời giễu nhại cay độc giữa thời đại phân biệt chủng tộc

The Promise, tiểu thuyết thứ chín của Damon Galgut, là bức chân dung vừa hiểm ác vừa ngớ ngẩn đến mức ảm đạm về gia đình nhà Swart - hậu duệ thực dân Hà Lan - đang cố gắng níu giữ trang trại, đất đai và địa vị của họ ở Nam Phi thời hậu phân biệt chủng tộc.

Những ý tưởng đầu tiên được sinh ra từ cuộc trò chuyện với người bạn vừa đi dự một loạt đám tang của người nhà. Từ đó, Galgut bắt đầu viết một cuốn tiểu thuyết xoay quanh trọng tâm là một gia đình - “chỉ là một đám người Nam Phi da trắng đơn điệu,” - khi người mẹ quyền uy qua đời vì ung thư năm 1986, cũng là lúc Nam Phi đang rung chuyển vì bất ổn chính trị. Tiêu đề The Promise đề cập đến lời hứa (và thất hứa) của gia đình Swart, rằng sẽ trao nhà và đất cho người quản gia da đen tận tụy, đồng thời cũng ám chỉ sự bội tín, về cái viễn cảnh bình đẳng xã hội thời hậu phân biệt chủng tộc mãi mãi chẳng thể thành hình.

The Promise đạm bạc, đâu đó hiểm ác, đâu đó hóm hỉnh cay độc. Khi cuốn sách khép lại, chỉ có duy nhất một người mang họ Swart sống sót. Galgut ghi chép tỉ mỉ tiến trình tử vong của con người; những công việc vụn vặt của nhà tang lễ được trình bày qua các tình tiết tẻ ngắt, cũng như thứ mùi khó ngửi của kẻ sống và người chết. Galgut liên tục đề cập đến cái thứ gì đó đắng chát hay bị chôn vùi ở “lõi chua” của cả người nhà Swart và đất nước Nam Phi, và có lẽ ngay trong chính bản thân sự sống: “bản chất của mọi thứ đều là sự dối trá.”

Cuốn tiểu thuyết còn ghi lại những thăng trầm của một Nam Phi đang thay da đổi thịt - khởi đầu bằng buổi nhậm chức của Nelson Mandela. Tuy nhiên, các nhân vật da trắng vẫn thản nhiên bác bỏ sự tồn tại của người da màu. Sự tự mãn, thụ động của nhà Swart chỉ có thể cứu chuộc bằng lời hứa bị trì hoãn từ lâu - rằng quản gia Salome có thể thừa hưởng ngôi nhà khiêm tốn trên mảnh đất mà cô đang sống. Galgut mượn sự thất hứa này để khắc họa tình trạng băng hoại đạo đức nghiêm trọng trong cộng đồng người da trắng tại Nam Phi.

Những ảnh hưởng từ J. M. Coetzee

Mặc dù phần lớn The Promise có bối cảnh tại những thập kỷ trước, nhưng chủ thể của cuốn sách - hậu quả của chủ nghĩa thực dân và nạn phân biệt chủng tộc, câu hỏi còn bỏ ngỏ, rằng ai mới thuộc về mảnh đất này - vẫn còn vang vọng tại đất nước Nam Phi. “Câu chuyện đất đai, ai đang sở hữu nó, ai đã từng sở hữu nó, ai sẽ sở hữu nó trong tương lai, đây là trọng tâm trên bàn tròn chính trị Nam Phi hiện nay”.

Văn chương của Galgut từ lâu đã được mang lên bàn cân so sánh với các tác phẩm của người đồng hương J. M. Coetzee - nhà văn chuyên chắt lọc những bạo lực của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc thành những câu chuyện ngụ ngôn u ám. Cả hai tác giả đều viết về những gì hội tụ tại ngã ba chính trị, tinh thần và thể xác; cơn ác mộng mang tên phân biệt chủng tộc vấn vít với nhu cầu dai dẳng của thân xác phàm trần. Coetzee có thể khơi dậy niềm vui hiện sinh nghiệt ngã từ hoàn cảnh khốn khó của các nhân vật chính. Trong khi đó, Galgut trong The Promise là một nhà văn trào phúng, nghiêng hẳn về cái vô cảm và đạo đức giả trong các nhân vật của ông.

Tuy nhiên, cả hai nhà văn đều viết về những cái xấu xa; và khi anh em nhà Swart trôi theo số phận thê lương, Galgut lại theo đuổi viễn kiến của Coetzee về cái khó của loài người, mà trạng thái mặc định là nỗi đau. Tôi đau, vì vậy tôi tồn tại.

Hết.

Mèo Heo lược dịch từ New York Time.

Chú bé có tài mở khóa là một truyện phiêu lưu, kể về chú bé Hùng bị ném ra ngoài xã hội, phải đối mặt với cái xấu, cái ác, phải vật lộn nhọc nhằn, gặp đủ loại người tốt có, xấu có, có khi được cưu mang, có lúc bị vùi dập.

Quyển sách kết hợp các tình tiết phiêu lưu với phản gián. Chuyện bắt đầu từ việc chú bé Nam ở quê ra tỉnh chơi. Bố đi vắng, Nam trở nên bơ vơ. Nhờ làm quen với Hùng lé, một chú bé có biệt tài mở khóa, Nam mới vào được phòng bố ở. Thế rồi, phòng bố Nam trở thành cứ điểm của bọn lưu manh. Khu tập thể Nam ở bị trộm lớn, bản thân Nam thì bị bọn lưu manh bắt cóc… Hùng lé giúp Nam trốn khỏi hang ổ bọn cướp nhưng Hùng lại sa vào tay một bọn gián điệp kiêm buôn lậu và tiếp tục những cuộc phiêu lưu. Khi ở Hà Nội, khi ở Hải Phòng, khi ở Quảng Ninh, bọn chúng “thử thách rèn luyện” Hùng. Cho đến khi gặp các chú công an, Hùng mới hiểu thêm mình, biết mình là con một liệt sĩ công an và tên gián điệp với biệt danh Cóc Vàng chính là kẻ trước đây đã giết bố Hùng.

Một cốt truyện phiêu lưu có nhiều tầng, nhiều tuyến, nhiều tình tiết lạ. Tác giả Nguyễn Quang Thân đã khéo léo kết hợp những hình ảnh do sức tưởng tượng phóng khoáng, bay bổng với những chi tiết dung dị, tự nhiên do sự quan sát hàng ngày, tạo nên những cảnh huống bất ngờ, ngẫu nhiên mà hợp lý.

Bạn có thể đọc thích thú một hơi, như chơi một trò chơi, vừa chơi vừa học. theo từng trang sách, những mánh khóe, mưu mô của bọn lưu manh, gián điệp bị vạch trần. Bạn căm ghét chúng và hiểu thêm, yêu thêm các chiến sĩ an ninh.

Nhưng cái chính là người đọc sẽ có cái nhìn khác đi về nhân vật chính Hùng lé. Cậu bé có những tính xấu như thích chơi, ngại học, nhưng là một thiếu niên lương thiện. Chẳng may gặp cảnh khó khăn, sa vào tay bọn lưu manh, phải làm việc bất lương nhưng hung luôn luôn day dứt, muốn trở về gia đình, trở về với cuộc sống bình thường yên ổn.

Song, cuối cùng, cậu bé cũng đã nhận sai. Một phần do những người lớn tốt bụng xung quanh, một phần do chính bản chất lương thiện của Hùng. Người đọc có thể học được nhiều ở Hùng về tính táo bạo, lòng tự tin và tài tháo vát, nhất là lòng yêu đời và sự thông cảm với nỗi bất hạnh của người khác… qua đó mà cảm mến cậu bé hơn. Chẳng thế mà suốt cuộc phiêu lưu gian khổ, Hùng vẫn không quên, vẫn giữ được con búp bê nhỏ cho bé Liên, dù chỉ mời gặp Liên thoáng qua một lần.

Sách được ra đời cách đây 30 năm. Cuộc đời ngày ấy có thể chưa nhiều cạm bẫy như bây giờ, cũng chưa có các phương tiện truyền thông hiện đại hỗ trợ, nhưng chắc chắn cũng không kém phần thu hút các chú bé tìm đọc để nếm trải cuộc phiêu lưu gay cấn và thú vị.

"Hùng Lé, đứa con từng lầm lạc nhưng luôn là đứa trẻ ngoan, cuối cùng đã tìm được đường về nhà. Và giờ đây có lẽ chú đã vào tuổi trung niên. Con trai hay con gái của chú đang đọc lại câu chuyện phiêu lưu của chú ngày nào. Ngày chú được tái tạo lại bằng chữ trên các trang sách, chuyện phiêu lưu còn hiếm hoi, thậm chí bị cấm kỵ. Cuộc đời ngày ấy cũng chưa nhiều cạm bẫy nguy hiểm như bây giờ. Vi thế, cuốn sách vẫn được in lại và hy vọng vẫn được các chú bé tìm đọc để nếm trải chuyện phiêu lưu mà có thể mình sẽ phải trải qua. Dù thế nào đi nữa, chân lý ở phía chân trời nhưng vẫn luôn tồn tại. Đó là lương tri của con người, là tâm hồn trẻ con, những tờ giấy trắng. Mong rằng, lòng tốt, tình yêu con người là hành trang mãi mãi đi cùng các bạn.” (cố nhà văn Nguyễn Quang Thân)

Ở lần tái bản năm 2021, Phương Nam Book thổi vào tác phẩm tinh hoa văn học xưa một sức sống mới khi thay đổi bìa và bố trí các ảnh minh họa trong trang ruột do họa sĩ Kim Duẩn thực hiện.

"Hãy trân quý tâm hồn con trẻ. Những tờ giấy trắng cần được viết nên bởi yêu thương, bao dung, thấu hiểu và cả sự chở che, dẫn dắt theo những điều đúng đắn."

• Sách hiện đang được giảm 10% tại website nhasachphuongnam.com và hệ thống Nhà Sách Phương Nam trên toàn quốc.

Bộ sách Khoa học kỹ năng cho thời đại mới giúp bạn tự trang bị cho mình những hành trang cần thiết nhất để bước vào thời đại mới – thời đại của việc tự học, tư duy độc lập, tinh thần k­ỉ luật cao và sự nhạy bén trong quá trình tiếp thu những thành tựu mới. một tác giả bestseller dành nhiều năm nghiên cứu về lĩnh vực tâm lý và hành vi con người. Những gì ông viết dựa trên kiến thức khoa học, nghiên cứu của chính ông và kinh nghiệm làm diễn giả huấn luyện cho nhiều tổ chức.

Bộ sách của Peter Hollins gồm 4 quyển: Tư duy nhạy, tiếp thu nhanh, Làm chủ việc tự học, Sống kỷ luật, gặt thành công, Kỹ năng mới trong tầm tay.

Tư Duy Nhạy, Tiếp Thu Nhanh

Quyển sách nêu lên những quy tắc cơ bản về khoa học thần kinh, qua đó giúp bạn hiểu được nguyên nhân sâu xa tại sao chúng ta lại hành động thiếu suy nghĩ, hay lo âu, sợ hãl một cách vô thức, và biết cách kiểm soát các thói quen cả tốt lẫn xấu của mình - những điều mà bạn cho rằng rất khó thay đổi.

Chẳng hạn như:

• Bạn có biết bộ não nghĩ rằng nó vẫn đang sống ở 10.000 năm trước Công nguyên?
• Vấn đề này nằm ở hệ limbic bên trong não - vốn không chịu tự thích nghi với thế giới đang đổi thay khủng khiếp xung quanh nó!
• Bạn đã từng nghe đến trường hợp của Phineas Gage - một người đàn ông từng bị thủng sọ nhưng vẫn sống sót một cách kỳ lạ?
• Một que sắt xuyên qua não của Gage, phá vỡ đỉnh sọ. Thế mà anh ấy vẫn sống và làm việc bình thường, có điều... tính tình của Gage lại không còn đáng yêu cho lắm…
• Bạn vẫn nghĩ rằng bộ não sẽ ngày càng bị lão hóa, không còn đủ linh hoạt và mềm dẻo như khi chúng ta còn trẻ?

Qua tác phẩm, người đọc biết được bộ não người già vẫn phát triển được các kết nối mới, mở ra những hiểu biết và cảm nhận mới mà người trẻ hiếm ai có thể phát triển.

Làm Chủ Việc Tự Học

Peter Hollins viết Làm chủ việc tự học với mục đích làm vơi đi một số khó khăn đó và giúp bạn trở thành một người tự học tận tụy, kiên quyết và nhanh nhẹn ở bất cứ môn học nào bạn đã chọn, sách sẽ dẫn dắt bạn từng bước tìm kiếm nguồn cảm hứng để học tập, hoạch định, phát triển những thói quen tốt và điều khiển việc học tập của chính mình.

“Hy vọng bạn có thể sử dụng những kỹ năng rút ra từ cuốn sách này và áp dụng cho bất cứ khóa học nào bạn quan tâm. Và cũng hy vọng rằng cuốn sách sẽ khuyến khích bạn tìm thấy nhiều đề tài, môn học hơn nữa để học hỏi”, tác giả chia sẻ.

Qua quyển sách, bạn sẽ biết được cách:

• Xác định mục tiêu tự học cụ thể và thiết thực
• Tự học bất cứ thứ gì với thời gian hạn chế
• Làm thế nào để không bỏ dở việc tự học giữa chừng

Sống Kỷ Luật, Gặt Thành Công

Đến một lúc nào đó, kỷ luật sẽ trở thành thói quen nhờ:

• Quy tắc 40% của lính đặc nhiệm Hải quân Mỹ (SEAL) trong tình huống vào sinh ra tử
• Quy tắc 75% khắc chế và định luật Parkinson
• Quy tắc 10-10-10 và quy tắc luôn luôn ăn món rau trước
• Quy tắc 66 ngày tạo dựng thói quen

...cùng những bí quyết đầy thú vị khác giúp bạn tràn đầy nghị lực, dẻo dai tinh thần, tăng cường tự chủ, để chống lại các cám dỗ và đạt được mục tiêu.

Với Sống kỷ luật, gặt thành công, Peter Hollins cho chúng ta thấy để thành công, “chỉ việc nghiến răng lại, rồi cố gắng thì luôn luôn chưa đủ”, bạn còn cần “biết cách gia tăng mức khởi điểm của sự tự giác kỷ luật, cũng như làm sao để bố trí, sắp xếp cuộc đời mà không cần tới tự giác kỷ luật tại mỗi khúc quanh”.

“Môi trường bạn tạo lập cho chính mình có tác động lớn lên sự hình thành tự giác kỷ luật bởi vì nó có thể không ngừng làm suy kiệt hoặc có thể giúp bạn bảo tồn và rèn luyện sự tự giác kỷ luật ấy. Bạn nên giới hạn một cách có chiến lược những sự phân tâm, sao lãng của mình bằng cách “không thấy, không nghĩ tới”, tối thiểu hóa sự gia tăng dopamine đột ngột mà điều đó khiến bạn mất tập trung, và hãy làm con đường ít trở ngại nhất trở thành hoạt động mà bạn muốn nhất.”

Kỹ Năng Mới Trong Tầm Tay

Học kỹ năng mới có thể thay đổi hoàn toàn cuộc đời bạn, nhưng làm thế nào để đạt được những kỹ năng đó?

Điểm thú vị nhất khiến cuốn sách này trở nên độc đáo là nó không gây cho bạn cảm giác rằng mình bị bảo ban, dắt tay chỉ việc. Peter Hollins chỉ đơn giản là phân tích để xây dựng nên những nguyên tắc cơ bản cùng một hai ví dụ, phần còn lại là tùy thuộc vào suy nghĩ, sáng tạo và thích ứng của bạn. Nói cách khác, Peter Hollins cho bạn những chiếc cần câu dài ngắn khác nhau với những chiếc lưỡi câu đủ kiểu, và sắc bén, thay vì những “con cá” đã ươn.

Cách tiếp cận này không chỉ khích lệ bạn tư duy mà còn tôn trọng những thành tựu và cả những điểm mạnh của bạn. Khi được tôn trọng, đánh giá đúng cũng như được tự do suy nghĩ, sáng tạo vì quyền lợi của bản thân, còn có trở ngại nào ngăn được bạn vận dụng toàn bộ sức mạnh trí óc và sức lực của mình để đạt được mục đích.