Trà chiều

Từ bức ảnh lưu lại khuôn mặt cái chết của Marcel Proust

Tôi vẫn sẽ lưu giữ khuôn mặt ông khoảnh khắc rời xa trần thế đó mãi mãi. Chỉ là bây giờ, tôi cần phải sống. Sống thật trọn vẹn.

Published

on

Tôi đã 24 tuổi được 8 ngày.

Lẽ ra tôi phải viết những dòng này cách đây 8 ngày. Rốt cuộc, vì quá nhiều việc xảy đến mà bây giờ tôi mới viết được.

Bắt đầu từ năm tôi 16 tuổi, mỗi năm vào sinh nhật mình, tôi luôn tự viết cho bản thân mình vài dòng. Tùy mỗi năm mà mục đích mỗi khác nhau: có năm viết là nhớ lại những sự kiện bao giờ muốn quên trong tuổi ấy, có năm viết là để tự an ủi bản thân, có năm viết như lời nhắn nhủ gửi đến người thân yêu, cũng có năm viết là để hoạch định các việc muốn làm trong một tuổi mới… Nhưng năm nay, có lẽ tôi sẽ dành những dòng trong sinh nhật của mình để suy nghĩ về cái chết.

Trước sinh nhật tôi 5 ngày, cụ thể là ngày 10.7, hôm ấy là sinh nhật Marcel Proust. Tôi vẫn chưa kịp đọc dòng nào cuốn Đi tìm thời gian đã mất của ông nhưng lần đầu tiên, chỉ nghe mỗi cái tên ấy thôi đã gợi trong lòng tôi biết bao hoài niệm, sự đồng cảm. Một cảm giác mơ hồ nào đó rằng mình đồng chất với người này. Rồi khi biết Proust sinh ngày 10.7 cũng là Cự Giải – tôi vỡ òa ra vì hiểu nguyên nhân nào khiến tôi có cảm giác vô hình được kết nối với ông. Tôi đã hân hoan đến mức chỉ nhớ 10.7 là sinh nhật ông mà quên mất ngày ấy cũng là sinh nhật của Alice Munro. Ồ, trước đây tôi luôn tự ti vì mình là Cự Giải. Bây giờ vẫn thế. Nhưng nếu có một chút gì thuộc về Cự Giải khiến cho tôi cảm thấy tự hào thì chính là việc có rất nhiều nhà thơ, nhà văn thuộc cung Cự Giải. Tôi chỉ mới phát hiện điều đó vào năm ngoái. Tôi có thể kể những cái tên như: Hermann Hesse, Wislawa Szymborska, Pablo Neruda, Hemingway, Marcel Proust, Franz Kafka, Alice Munro, Pearl. S Buck, Henry David Thoreau, George Orwell, Yann Martel, Amelie Nothomb, Jean Cocteau, Antoine de Saint-Exupéry, Erich Maria Remarque, E.B White, Jacques Derrida… Họa sĩ thì có Frida Kahlo, Gustav Klimt, Marc Chagall. Những người truyền cảm hứng thì có Hellen Keller, Kito Aya… Với danh sách cũng khá dài như thế thì chẳng có gì khiến tôi phải tự ti cả. Cự Giải có thể không nhiều nhân tài như những cung khác hấu như tất cả nhân tài Cự Giải đều tập trung vào lĩnh vực văn chương. Lẽ ra, tôi nên vững tâm một chút vào sự lựa chọn của mình khi có hậu thuẫn niềm tin từ việc cùng cung hoàng đạo với họ. Cách đây một năm, tôi đã rất hồ hởi, vui vẻ, phấn khởi khi nhìn danh sách này. Nhưng bây giờ, điều này chẳng còn quan trọng và ý nghĩa gì với tôi nữa. Họ là họ. Tôi là tôi. Tìm kiếm sự an ủi trong những việc linh tinh như thế này chỉ làm hư bản thân thêm thôi. Tôi phải nhớ mục tiêu sơ khởi của mình, ước mơ tối thượng của mình, không bao giờ được quên nó, không bao giờ được nản lòng, phải thật cố gắng và kiên tâm.

Tôi lại tiếp tục đi một đường vòng với lối nói chuyện dông dài của mình. Quay về sinh nhật Marcel Proust. Vâng, hôm sinh nhật Proust tôi đã tìm hình của ông, trong đó tôi tìm được hình ông nằm nhắm mắt ngay khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời. Nếu không có dòng chú thích, tôi đã không nghĩ đó là bức hình chụp một người đã chết. Lúc ấy, tôi cứ nghĩ đó là hình ảnh của ông khi nằm ngủ thôi, một giấc ngủ bình thường, không mộng mị. Trông khuôn mặt ông thật yên bình, thanh thản làm sao… Nhưng rồi nhìn vào đôi mắt có vệt thâm quầng ấy, tôi thấy được sự mệt mỏi. Trong sự thanh thản vẫn có vương một chút gì đó sự mệt mỏi. Cả hai trạng thái đó đều nằm trên khuôn mặt của ông lúc ấy thoáng ẩn thoáng hiện hệt như một biển hiệu quảng cáo hễ xoay chiều thì nhìn ra một bức khác vậy. Có khi tôi nhìn thấy sự mệt mỏi và chỉ mỗi sự mệt mỏi. Có khi tôi nhìn thấy sự thanh thản và chỉ mỗi sự thanh thản. Có khi tôi nhìn thấy cả hai thứ cùng một lúc… Nhưng không chỉ có ba trạng thái này. Nó chỉ là ba điểm mốc cơ bản trong chuỗi trạng thái biến thiên những cảm xúc của tôi khi nhìn bức hình ấy. Và vì thế mà tôi mê mẩn. Tôi lưu hình ông chết vào điện thoại và ngắm mỗi tối trước khi ngủ để mong tìm được giấc ngủ bình yên cũng như ông vậy. Tôi biết ông có một đời sống đau khổ, ông chết khá trẻ. Nhưng dù sao khi ông chết, khuôn mặt ông đã có sự thanh thản, an yên, không vướng chút gì sự đau khổ, dằn vặt của những năm tháng dài tuổi trẻ trước đó cả. Chỉ một chút sự mệt mỏi nhẹ nhàng thoáng qua mà thôi. Nhưng ấy là sự mệt mỏi có thể chữa lành. Tôi muốn sau này mình cũng có thể có một giấc ngủ bình yên như thế. Bây giờ, mỗi khi ngủ, hầu như lúc nào tôi cũng nằm mơ. Việc đó mang lại cho tôi nhiều cảm hứng nhưng đồng thời cũng làm đầu óc tôi mệt mỏi mỗi khi tỉnh dậy.

Tôi cứ nghĩ việc mình ngắm hình Marcel Proust chết trước khi ngủ sẽ kéo dài mãi.

Nhưng rồi cách đây vài ngày, tôi đã xóa hết hình ông chết trong điện thoại.

Không phải vì tôi không còn yêu mến hình ảnh ấy nữa. Tôi vẫn sẽ lưu giữ khuôn mặt ông khoảnh khắc rời xa trần thế đó mãi mãi. Chỉ là bây giờ, tôi cần phải sống. Sống thật trọn vẹn. Không như vài năm trước, tôi chẳng ép mình phải cố gắng sống tích cực nữa. Cũng không như một số năm, tôi hài lòng với việc đắm chìm trong vũng bùn ngập ngụa sự tiêu cực của mình. Bây giờ, chỉ đơn giản là tôi muốn sống thật trọn vẹn một ngày, những điều đã xảy ra trong một ngày tôi muốn thu nhận nó thật trọn vẹn: nếu là buồn thì phải thật buồn trong khoảnh khắc ấy, lặn xuống thật sâu trong lòng để xem hình dáng nỗi buồn của mình như thế nào; nếu là vui, phải thật sự tận hưởng khoảnh khắc ấy hết mình, không một chút đắn đo, hoài nghi, nhớ về quá khứ, so sánh… làm tỉ thứ khác khiến niềm vui bị cản trở. Đơn giản là thế thôi.

Bởi vì, vào ngày 15.7 ấy – cái ngày mà tôi chỉ biết nó là sinh nhật mình, hi vọng nó sẽ trôi qua tốt đẹp… tôi đã không biết được rằng đó là ngày cuối cùng người thầy kính yêu của tôi còn làm việc tại cơ quan. Ngày hôm sau, thầy xin nghỉ phép để vào bệnh viện điều trị. Và ngày hôm sau nữa…thầy đã ra đi. Đến tận bây giờ, tôi vẫn còn chưa thể chấp nhận việc này. Một người tốt và tử tế đến thế như thầy… tại sao cuộc đời lại bất công vậy? Ngày cuối cùng tôi còn được trò chuyện với thầy là vào khoảng cuối tháng 3, lúc đó thầy đã biết mình bị bệnh, lúc đó có lẽ thầy đang rất đau, vậy mà tôi đã không nhận ra, không một chút mảy may nhận ra điều gì… Sao tôi có thể vô tâm như thế chứ? Tôi giận bản thân mình lắm. Ở cuộc gặp cuối cùng ấy, thầy vẫn như mọi khi, hiền hòa, chia sẻ, hỏi những câu gợi ý để tôi nói và rồi lắng nghe tôi, và rồi dịu dàng mỉm cười… vẫn như rất nhiều lần trước đây. Thầy hỏi tôi gần đây nhất đề tài quan tâm mà tôi đã viết là gì. Tôi nói là cung hoàng đạo. Nhưng bây giờ, tôi đã không còn quan tâm về cung hoàng đạo, tôi không muốn mình quá dễ dãi khi viết, dự án sắp tới của tôi sẽ là một đề tài khác. Thầy vẫn mỉm cười lắng nghe. Ấy thế mà tôi vẫn quan tâm cung hoàng đạo nên sẵn dịp vội hỏi thầy:“Thầy ơi, thầy sinh ngày mấy?” “Em hỏi để coi bói cho thầy hả?” “Không phải đâu thầy. Em rất muốn biết cung hoàng đạo của thầy nhưng em cũng muốn biết sinh nhật của thầy để sau này chúc mừng sinh nhật thầy nữa. Năm nào thầy cũng chúc mừng sinh nhật em, vậy mà đến giờ em vẫn chưa biết sinh nhật thầy…” “Em không cần biết đâu. Điều đó không cần thiết. Thầy cũng không tin vào cái gọi là số mệnh. Vậy nên thầy chẳng tin tử vi phương Đông lẫn tử vi phương Tây.”

Khi thầy mất, tôi đọc bản tin cáo phó thông báo và biết được ngày sinh nhật của thầy. Nhưng điều đó quá muộn màng rồi, có còn ý nghĩa gì nữa vào lúc ấy đâu. Khoảnh khắc đó, khi hỏi sinh nhật thầy, tôi thật sự muốn biết con người quá đỗi tuyệt vời ấy chào đời vào ngày mấy, tôi thật sự tin rằng chỉ cần thầy nói một lần là tôi sẽ nhớ mãi và cứ hằng năm đến sinh nhật thầy, tôi sẽ chúc mừng thầy, sẽ cho thầy biết rằng tôi nhớ đến thầy vào ngày thầy sinh ra đời. Tôi thật sự muốn làm điều đó với thầy. Bởi vì thầy đã nhớ sinh nhật tôi, thầy đã luôn động viên, khuyến khích tôi viết, sáng tạo; thầy giúp tôi nhiều đến mức tôi cảm thấy cần phải cố gắng phấn đấu hơn nữa để không phụ lòng thầy; mỗi lúc buồn và nghĩ mình viết thật tệ, tôi lại tìm về đọc những bức thư của thầy, suy nghĩ về những điều thầy gửi gắm để đừng bao giờ bỏ cuộc… thầy đã đem lại cho tôi một nguồn khích lệ lớn đủ để tôi biết mình chẳng thể từ bỏ việc viết. Tôi khao khát một ngày nào đó những thứ tôi viết không chỉ khiến thầy hài lòng mà còn tự hào nữa. Tôi thật sự rất muốn chúc mừng sinh nhật thầy. Tôi đã nghĩ thầy sẽ dễ dàng cho tôi biết ngày sinh nhật như bao người khác; tuy nhiên hôm đó, dù thầy vẫn nói rất nhẹ nhàng nhưng cũng đủ khiến tôi có cảm giác cố gặng hỏi thêm thầy cũng sẽ không nói. Và tôi đã không thể ngờ rằng có ngày tôi cũng biết được sinh nhật thầy nhưng lại trong hoàn cảnh như thế này, hoàn cảnh oái oăm hoàn toàn không có trong đầu tôi. Nhớ lại cuộc nói chuyện ngày hôm ấy, tôi đã buồn và hiểu vì sao thầy nói thế. Thầy không tin vào số mệnh. Khoảnh khắc khi thầy nói điều ấy, tôi cảm giác thầy tràn đầy sức sống, thầy sẵn sàng làm tất cả mọi điều mình muốn, thầy mạnh mẽ làm sao… Nhưng tôi đã không biết được, chính giây phút ấy, mầm bệnh trong cơ thể thầy vẫn đang dần lan rộng làm cơ thể thầy suy yếu từng chút một mỗi ngày… Tôi sẽ chẳng bao giờ còn được chúc thầy sinh nhật vui vẻ nữa… Tôi vẫn không thể tin mình sẽ chẳng còn thể gặp được thầy dù chỉ một lần nào nữa trong cuộc đời này. Tôi vẫn luôn hình dung thầy còn ở đó, thầy ngồi trong văn phòng xung quanh toàn sách, thầy sẽ rất chậm rãi hỏi tình hình của tôi dạo này thế nào, thầy sẽ cười mỉm thật hiền, thầy sẽ phân tích rồi gợi ý cho tôi biết đâu là những điều tôi nên làm, thầy sẽ chỉ cho tôi biết những thói quen cần phải duy trì để viết tốt hơn, thầy luôn dặn tôi phải cẩn trọng với những gì mình viết, viết xong phải đọc sửa đi sửa lại nhiều lần, phải chờ một khoảng thời gian lâu, khi mình đã dần quên văn bản rồi đọc lại một lần nữa để thấy điểm nào không ổn, thầy sẽ nói rằng cần phải đọc thật nhiều và tập viết mỗi ngày, thầy sẽ hỏi tôi thích đọc sách nào, thầy sẽ lục tìm trong những cuốn sách vây quanh thầy cuốn nào tôi cần rồi đưa cho tôi, thầy sẽ nói nếu sau này cần thêm sách để đọc nữa mà không có tiền mua thì cứ đến tìm thầy, thầy sẽ nói nếu rảnh rỗi thi hôm nào mình sẽ nói chuyện nhiều hơn… Vậy mà bây giờ, tất cả những điều đó sẽ không bao giờ lặp lại nữa. Tôi chỉ còn có thể tái lập nó bằng cách nhớ lại. Nhưng tất cả cũng không bằng nụ cười trên khuôn mặt thầy.

Ngày ông ngoại tôi mất vì ung thư, tôi đã không khóc. Đám tang ông tôi cũng không khóc. Tôi đã nghĩ mình không thể khóc khi thấy quá nhiều người khóc. Tại đám tang của thầy, tôi cũng không khóc. Tôi vẫn nghĩ mình sẽ không khóc. Nhưng vừa vào nhà vệ sinh, có khoảng riêng tư cho mình, tôi đã khóc một chút. Rồi thì về đến nhà, tôi vừa ăn trưa vừa khóc. Không thể nào kìm nén nổi những giọt nước mắt để ăn cho tròn chén cơm qua bữa. Ăn xong tôi về phòng và khóc nhiều hơn, không cần phải kìm nén nữa, tôi khóc như chưa bao giờ được khóc, khóc cho đến khi mệt rồi ngủ.

Thầy không còn nữa, tôi mới biết việc thực sự mãi mãi không được gặp một người mình yêu mến nó kinh khủng thế nào. Vậy mà tôi lại nỡ nào nói câu đó với một người rất đặc biệt trong lòng tôi. Tuổi trẻ của chúng ta có nhiều hoang mang, lầm lỡ, những đổ vỡ và khi chia tay với người ta yêu, vì sự tổn thương, tự trọng, cả suy nghĩ muốn tốt cho tương lai nữa mà ta hay nói: “Chúng mình đừng bao giờ gặp nhau nữa.” Lẽ ra, đó là một câu không nên nói cho dẫu trong tình huống như thế. Bởi việc không bao giờ gặp lại một người nào đó, nó thật sự kinh khủng. Việc có thể sống trên đời này, có cơ duyên gặp nhau trong kiếp người hữu hạn này là một điều rất đỗi quí giá, cần phải trân trọng. Cho dẫu, có lẽ không còn cùng người ấy đi đoạn đường dài phía trước nữa thì cũng không nên nói điều đó. Chia tay có lẽ chỉ cần một nụ cười tạm biệt nhẹ nhàng và chúc nhau sống tốt là đủ.

Thầy ra đi, trong nỗi buồn mất thầy, tôi lại nhớ người ấy. Nhớ da diết. Và rồi lòng tôi nhẹ nhàng vì người ấy vẫn còn sống, vẫn còn tồn tại trên cuộc đời này. Tôi lại nhớ đến câu hát trong bài Your song của Elton John: “How wonderful life is, now you’re in the world.” Phải rồi, chỉ mỗi việc người ấy vẫn đang sống cũng đủ khiến cho cuộc đời này vẫn còn tươi đẹp. Dù không còn được gặp người ấy nữa nhưng chỉ cần nghĩ đến việc ở đâu đó người ấy vẫn đang sống, vẫn đang cố gắng mỗi ngày… điều ấy cũng đã khiến tôi cảm thấy ấm áp. Tôi mong những nguồn năng lượng sống sẽ luôn căng tràn trong người ấy để mỗi ngày với người đều là một ngày mới để sáng tạo, sáng tạo ra những phần cuộc đời khiến người thấy hạnh phúc khi sống trong nó. Và tôi vẫn muốn nói một lần nữa: “Ich liebe dich, meine schöne Wassermann.” Cảm ơn cuộc đời vì đã cho tôi gặp người ấy.

Tôi sẽ mãi nhớ đến thầy. Tôi biết điều đó.

Và trong tuổi 24 này, dù không liệt kê ra danh sách cụ thể những việc cần làm như năm trước nhưng tôi muốn dù mình có làm điều gì đi chăng nữa thì cũng đừng bao giờ đánh mất sự nghiêm túc, đừng bao giờ dễ dãi. Tôi muốn mình sẽ luôn nhớ những điều tâm huyết mà thầy đã dạy cho tôi. Tôi muốn một ngày nào đó mình có thể mỉm cười vì đã không đi chệch lí tưởng, ước mơ mà bản thân mình đặt ra. Tôi muốn ở tuổi này tôi sẽ bình tâm lại không viết gì nữa mà dành thời gian để đọc, đọc thật nhiều hết mức có thể. Và học nữa. Cố sức thu nhặt lấy những kiến thức mà tôi nghĩ là cần thiết, những kiến thức giúp tôi sẽ không phải cô đơn dù ở một mình.

“Chỉ cần thực lòng yêu một người, cuộc đời sẽ được cứu rỗi.”

Tôi cứ lặp đi lặp lại mãi câu nói ấy của Aomame. Và tôi thực sự tin tưởng điều ấy. Chỉ cần trong lòng luôn có hình bóng một người, rồi cố gắng, cố gắng… chắc chắc cuộc đời sẽ ổn.

Cố gắng lên nhé tôi!

Phải đọc thật nhiều hơn nữa.

Happy belated birthday, myself.

Hết.

K

1 Comment

1 Bình luận

Viết bình luận

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trà chiều

Sự kiện giao lưu THÓI QUEN CÁ NHÂN MỚI VỚI “ATOMIC HABITS” TRONG THỜI ĐẠI SỐ

Published

on

By

Hưởng ứng Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số, Nhà sách Phương Nam phối hợp cùng Đường sách TP. Hồ Chí Minh tổ chức sự kiện giao lưu vào lúc 17g ngày 28.10.2024 với chủ đề Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số cùng hai diễn giả là: bác sĩ Vũ Phi Yên, dịch giả Trần Quỳnh Như.

Tác phẩm Atomic Habits – Thay đổi tí hon, hiệu quả bất ngờ của tác giả James Clear đã trở thành hiện tượng sách bán chạy toàn cầu và tiếp tục khẳng định vị thế tại thị trường Việt Nam với 8 lần tái bản do Phương Nam Book phát hành. Atomic Habits cung cấp phương pháp khoa học và thực tiễn để xây dựng thói quen tốt, loại bỏ thói quen xấu, tạo nên thay đổi lớn từ những điều nhỏ bé – đây là các yếu tố then chốt để có một cuộc sống thành công và hạnh phúc. Tuy nhiên, hành trình thay đổi bản thân thường đầy chông gai và dễ dàng khiến chúng ta nản lòng khi chưa đạt được mục tiêu.

Thông qua Atomic Habits,tác giả James Clear khẳng định rằng mục tiêu chỉ là đích đến cuối cùng, trong khi hệ thống mới chính là con đường, là phương tiện đưa chúng ta tới đích. Hai người có thể cùng đặt mục tiêu chạy marathon, nhưng hệ thống luyện tập, chế độ dinh dưỡng và cách họ xây dựng tinh thần kiên trì mới là yếu tố quyết định ai sẽ cán đích thành công. Mục tiêu cung cấp cho ta hướng đi, nhưng hệ thống mới là thứ giúp ta tiến về phía trước. Việc tập trung vào hệ thống giúp chúng ta không bị áp lực bởi kết quả cuối cùng, mà tận hưởng quá trình nỗ lực và trưởng thành từng ngày.

Tập trung vào hệ thống còn giúp chúng ta duy trì động lực và sự kiên trì trong suốt hành trình. Mỗi bước tiến trong hệ thống, dù là nhỏ bé đến đâu, cũng là một chiến thắng, giúp củng cố niềm tin và sự quyết tâm. Ngược lại, nếu chỉ chăm chăm vào mục tiêu cuối cùng, chúng ta dễ dàng bị nản chí khi gặp phải khó khăn hoặc khi tiến độ chậm hơn mong đợi. Hệ thống cho phép chúng ta chia nhỏ mục tiêu lớn thành những bước nhỏ dễ thực hiện, giúp quá trình thay đổi trở nên ít áp lực và dễ dàng duy trì hơn.

Một hệ thống tốt không chỉ giúp đạt được mục tiêu mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài. Khi đã hoàn thành mục tiêu chạy marathon, hệ thống luyện tập và chế độ dinh dưỡng lành mạnh vẫn sẽ tiếp tục mang lại lợi ích cho sức khỏe và tinh thần. Hệ thống không chỉ là công cụ để đạt được mục tiêu nhất thời, mà còn là cách sống, là nền tảng cho sự thành công và hạnh phúc bền vững. Xây dựng một hệ thống tốt chính là đầu tư cho bản thân mình để gặt hái được lợi nhuận lâu dài và vô giá.

Tuy nhiên, việc xây dựng được hệ thống những thói quen tốt trong thời đại số đầy biến động và nhiều cám dỗ như ngày nay là cả một thử thách. Vì vậy, buổi giao lưu Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số do Phương Nam tổ chức hy vọng sẽ giúp độc giả tham dự hiểu rõ hơn về cách áp dụng các quy luật trong sách vào cuộc sống hàng ngày, và đặc biệt là cách thích nghi những thói quen này trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ. Buổi giao lưu cũng là dịp để kết nối độc giả với hai dịch giả của cuốn sách, tạo nên một diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm và truyền cảm hứng cho hành trình thay đổi tích cực của mỗi cá nhân.

Buổi giao lưu Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số được tổ chức từ ngày 25 –  31.10.2024, kỷ niệm 72 năm Ngày truyền thống Ngành Xuất bản, In và Phát hành sách Việt Nam (10.10.1952 – 10.10.2024) và hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 10.10. Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số bao gồm triển lãm, trưng bày, hội thảo, giao lưu tác giả và nhiều hoạt động tương tác, góp phần thúc đẩy văn hóa đọc trong thời đại số.

Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số:

• Thời gian: 17g00 – Thứ hai, ngày 28.10.2024

• Địa điểm: Sân khấu A – Đường sách TP. Hồ Chí Minh

• Vào cửa tự do

Bác sĩ, Nhà tâm lý Vũ Phi Yên

Chị Vũ Phi Yên là Tiến sĩ - Bác sĩ, chuyên gia Tâm lý học lâm sàng và Huấn luyện viên tâm lý tại trung tâm Better Living. Chị đã có quá trình học, nghiên cứu và thực hành suốt 14 năm trong lĩnh vực Y khoa, chuyên ngành Di truyền học. Không chỉ dừng lại ở cách tiếp cận con người thiên về thể chất, chị còn tự bổ sung cách tiếp cận về tinh thần qua những học hỏi và nghiên cứu Tâm lý học. Năm 2014, chị đã hoàn thành chứng chỉ Thạc sĩ Tâm lý lâm sàng của trường Tâm lý Thực hành Paris, Pháp.

Đồng thời, trong nhiều năm qua, chị Yên cũng tham gia viết, dịch rất nhiều đầu sách tâm lý cho các đơn vị xuất bản khác nhau – trong đó, có nhiều tác phẩm luôn đứng trong danh sách bán chạy do Phương Nam Book xuất bản như: Atomic Habits – Thay đổi tí hon, hiệu quả bất ngờ; Tình yêu, hạnh phúc có tồn tại?, Metahuman – Siêu Nhân Loại…

Đọc bài viết

Book trailer

5 tựa sách cho ngày hè nhàn rỗi

Published

on

By

5-tua-sach-cho-ngay-he-nhan-roi

Từ những cuốn sách phơi bày hậu chứng chiến tranh cho đến những cuốn tiểu thuyết ghi lại thân phận nhỏ bé, mong manh, trôi dạt của con người... Các tác phẩm sau là lựa chọn tuyệt vời cho một ngày hè nhàn rỗi, để tìm thêm lại những phong vị mới.

Đuổi theo ánh sáng – Oliver Stone

Là biên kịch và đạo diễn từng 3 lần đoạt giải Oscar với những tác phẩm nổi tiếng như Express Midnight, Scarface, Salvador, Platoon... cũng như những người ngoại đạo, hành trình vươn đến đỉnh cao trong môn nghệ thuật thứ 7 của Oliver Stone luôn không dễ dàng. Đuổi theo ánh sáng là cuốn hồi ký được ông chắp bút, đưa ta đi từ những ngày đầu tiên ở nước Mỹ huyền diệu, đến tuổi trưởng thành nhiều mới mẻ trong chiến tranh Việt Nam và hành trình nếm mật nằm gai để vươn đến hào quang của Hollywood.

Trong cuốn sách này, ta sẽ thấy bên cạnh một cái tên được ngợi ca cũng là một con người bất toàn, mắc nhiều tội lỗi và cũng có lúc tưởng chừng buông xuôi. Thế nhưng chính quyết tâm, nỗ lực và sức mạnh nội tại đã giúp cho ông vẫn luôn duy trì tình yêu với quỹ đạo đời mình. Đó cũng là một bài học xoay quanh thông điệp luôn luôn vươn lên, từ đó tìm thấy ý nghĩa cho cuộc đời mình.

Với cách viết chân thành, gần gũi, đan kết với nhiều hình tượng, cảnh huống được lấy ra từ các thần thoại cũng như tác phẩm văn chương, phim ảnh nổi tiếng... Đuổi theo ánh sáng không chỉ đơn thuần là một cuốn hồi ký, mà cũng đồng thời là một tác phẩm văn xuôi hấp dẫn về một thời đoạn của tuổi trẻ lạc lối và tuổi trưởng thành không ngừng bỏ cuộc. Một tác phẩm vượt ra khỏi biên giới thể loại để mang đến câu chuyện phổ quát và thông điệp ý nghĩa cho những cá nhân vẫn đang chật vật trên con đường sự nghiệp của bản thân mình.

Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm – Le Thi Diem Thuy

Thuộc thế hệ thứ 2 của những cây bút “di dân”, Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm tuy có dung lượng tương đối khiêm tốn, nhưng nội dung mà nó truyền tải lại vô cùng lớn về mặt cảm xúc cũng như ấn tượng đến từ người đọc. Đó là hành trình tìm lại cội nguồn, xác định bản lai diện mục của một cá nhân với lai lịch “dị thường” qua thứ văn chương đẹp đẽ, thơ mộng với nhiều hình ảnh ám ảnh nối nhau cho đến vô cùng. Le Thi Diem Thuy sở hữu ma thuật của từ ngữ, để nhào nặn nó thành những ấn tượng không thể nào phai.

Cõi người và thân phận ấy cũng mong manh như con bướm suốt đời lưu cữu trong thứ thủy tinh trong suốt và nhìn thấu được. Kiếp người di dân cũng mãi tạc ghi vào mã gene mình ám ảnh về nước, dẫu là cái hồ trong khu dân cư hay thứ nước biển mặn chát của những con thuyền lênh đênh trên biển... thì cũng hình thành ở họ nỗi sợ nguyên thủy về số phận mình và thân phận mình giữa dòng chìm nổi. Le Thi Diem Thuy nắm bắt được chúng một cách tinh tế, và dàn trải ra giữa các trang viết một cách chân thành mà không lên gân.

Về mặt văn chương, Le Thi Diem Thuy cùng Ocean Vuong là 2 nhà văn đại diện cho khả năng nắm bắt được từng khoảnh khắc và cấp đông nó cho đến vĩnh cửu. Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm hay Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian là các tác phẩm có nhiều tầng nghĩa, làm xúc động cả những ký ức cá nhân hay nỗi đau cộng đồng. Và sức ám ảnh ấy sẽ lại khởi đầu mỗi khi những dòng chữ đầu tiên hiện ra và người đọc bị cuốn theo dòng nước ấy.

Những kẻ tuyệt vọng – Minh Tran Huy

Văn chương di dân khắc ghi trong lòng người đọc rất nhiều ấn tượng xoay quanh chủ nghĩa hiện thực, thế nhưng với Minh Tran Huy, cô đã làm điều đó một cách văn chương và vị nghệ thuật đến không ngờ đến. Ở Những kẻ tuyệt vọng ta sẽ không tìm thấy những gia đình tan nát của các thuyền nhân, ta cũng không thấy những chật vật hòa nhập với cuộc sống mới một cách hiển hình... mà thay vào đó là sự giao hòa của những tâm thức với các câu chuyện mang tính đại diện khác lạ.

Cuốn sách kể về chuyện tình vô cùng tươi đẹp của Lise và chàng Louis đầy những khát khao nhưng hành trình đến được với nhau cũng đã trải qua không ít khó khăn cũng như thách thức. Từ Việt Nam đến những lâu đài nước Pháp, từ những công viên bên bờ sông vắng lặng đến tàn tích lâu đài của thời Trung cổ... Cuốn sách xé toạc những đường biên không – thời gian để mang đến một tác phẩm lạ lẫm, thách thức, không ngừng chờ được giải đáp.

Điều ta tìm thấy trong tiểu thuyết này là sự giao thoa của Đông với Tây, của quá khứ với hiện đại, của Á và Âu trong sự tương đồng và phát triển thêm từ Trọng Thủy – Mỵ Châu đến Tristan - Iseult, hay bộ tứ Tấm Cám – Lọ Lem – Bạch Tuyết – Công chúa ngủ trong rừng.... Mang đậm màu sắc của Angela Carter trong không khí Gothic được phối trộn với trọng tâm di dân, đây là cuốn tiểu thuyết được đẩy đến đường biên của những thể nghiệm, đòi hỏi một sự truy tầm giá trị sâu xa hơn việc thưởng thức. Có thể nói Minh Tran Huy đã viết nên một tác phẩm ấn tượng, độc đáo và không thể quên.

Khát khao cây cỏ - Michael Pollan

Từ trước đến nay, trong các tác phẩm nghiên cứu, con người luôn chứng minh mình là chủ nhân của mọi thứ, là đối tượng tác động, là tác nhân chủ chốt... Nhưng với Khát khao cây cỏ, Michael Pollan đã thực hiện điều ngược lại, khi đặt ra một câu hỏi vô cùng thách thức, rằng thực vật nghĩ gì về ta, liệu con người có thật là phía nắm chuôi, quyết định mọi thứ cho giống loài vốn được ngầm hiểu là không có trí thông minh hay nhạy bén này?

Câu hỏi nói trên đã được giải đáp qua 4 phần lớn xoay quanh loài táo, tulip, cần sa và khoai tây, gắn với khát khao vị ngọt, vẻ đẹp, niềm hứng thú và sự an toàn. Từ các rừng táo ở nước Mỹ đến các thùng container trồng cần sa nhân tạo ở Amsterdam, từ ngày hiện tại trong công nghệ biến đổi gen ở khoai tây cho đến nhiều thế kỷ trước khi cơn sốt tulip vẫn còn là thứ gì đó cực kỳ bùng nổ... Pollan từng bước dẫn ta vào mạng lưới gắn kết đặc biệt, để biết con người xét cho đến cùng chỉ là một cực của các mối quan hệ, trong tính chủ động cũng như bị động.

Những câu chuyện về Johnny Hạt Táo, đặc tính có kế hoạch theo trường phái Apollo hay hoang dã của Dionysus... đã đưa người đọc không chỉ lướt qua lịch sử mà các loài cây gắn liền, mà cũng đồng thời là một biên niên sử về các khao khát và niềm đắm say của nhân loại này. Có thể xem đây là một tác phẩm rực rỡ, bao quát và choáng ngợp về mối gắn kết giữa con người cùng tự nhiên.

Con đường thủy vào Trung Hoa - Milton Osborne

Những ngày gần đây câu chuyện xoay quanh sông Mekong bỗng nóng trở lại trong việc xây dựng kênh đào Phù Nam và những được – mất sau đó. Chính điều này cũng đưa ta về lại với quá khứ của hơn 100 năm trước, khi những người Pháp tiên phong đã cố gắng tìm con đường thủy cho việc giao thương nối liền từ điểm tận cùng đổ ra biển Đông trên đất An Nam với thượng nguồn từ dãy Himalaya ở nơi đầu mút Trung Quốc.

Con sông hùng vĩ phần nào dự báo tầm vóc của cuộc thám hiểm, và quả đúng như thế, những gì được Milton Osborne kể lại có thể được xem như một bằng chứng lịch sử, nhưng cũng có thể quan niệm đó là một cuốn tiểu thuyết phiêu lưu nói gót những Thuyền trưởng Corcoran hay tác phẩm của Conrad danh tiếng... Những khó khăn, thách thức; sự thịnh vượng, trù phú nhưng cũng nguy hiểm chết người của miền nhiệt đới... cho ta thấy rằng con đường khai sáng của nơi mẫu quốc chưa khi nào là dễ, chưa cần bàn đến niềm tin, ý dân hay là những thứ thuộc về tư tưởng.

Bằng việc khai thác nguồn sử liệu phong phú và cách kể chuyện cuốn hút, Con đường thủy vào Trung Hoa là một tác phẩm đáng đọc, nên đọc, để biết về những khó khăn của con đường khai sáng văn minh, cũng như sự huyền diệu của miền nhiệt đới từ trăm năm trước hay trăm năm sau vẫn mãi như vậy.

Đọc bài viết

Trà chiều

Thế giới viễn tưởng độc đáo trong bốn bộ phim mang đậm tính thể nghiệm

Published

on

Thế giới của phim khoa học viễn tưởng không phải lúc nào cũng chỉ có AI, robot, hay du hành không gian mà còn vô vàn những điều đặc biệt khác có thể bạn chưa biết.

Năm 2023 vừa qua đã ghi nhận sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của AI. Điều đó khiến cho dòng phim khoa học viễn tưởng nhận được nhiều sự quan tâm trở lại. Nhắc đến dòng phim này, người ta vẫn thường đóng khung nó với vài yếu tố tiêu biểu thường gặp như: AI, robot, du hành vũ trụ, thế giới song song… Tuy nhiên, có rất nhiều tác phẩm sci-fi kinh điển đã chứng minh điều ngược lại.

Hãy cùng Bookish khám phá những bộ phim sci-fi không thuần túy là sci-fi vì ở đó, người xem được tận hưởng bữa tiệc điện ảnh đỉnh cao với những hương vị hòa quyện mĩ mãn từ nhiều thể loại khác nhau.

Back to The Future (1985)

Sci-fi x Road Trip Comedies

Cùng với The Terminator, Back To The Future ra đời năm 1985 đã trở thành biểu tượng kinh điển của dòng phim sci-fi lấy chủ đề du hành thời gian. Đó cũng là một trong những nguyên nhân mà bộ phim này được nhắc đến nhiều lần trong Avengers: Endgame lúc cả nhóm quyết định quay về quá khứ.

Tuy nhiên, không giống như The Terminator, Back To The Future mang màu sắc vui nhộn, hài hước của lứa tuổi học trò. Cậu học sinh tuổi teen Marty McFly ở thập niên 80 vô tình bị kéo về quá khứ trên chiếc xe cỗ máy thời gian của nhà khoa học Emmett Brown. Cậu quay trở về thập niên 50 – lúc này bố mẹ cậu cũng ở lứa tuổi học trò như cậu. Để có thể quay về hiện tại năm 80, cậu phải tìm cách hàn gắn mối quan hệ của bố mẹ, nếu không bản thân cậu cũng sẽ không tồn tại ở năm 80. Từ đó, câu chuyện nảy sinh nhiều tình huống dở khóc dở cuối. Nếu như The Terminator là sự phối trộn hoàn hảo giữa thể loại sci-fi và hành động thì Back To The Future lại là màn kết hợp ăn ý giữa thể loại sci-fi và hài hành trình. Bộ phim tốn kinh phí thực hiện là 19 triệu USD nhưng lại có doanh thu phòng vé lên đến 388 triệu USD. Chính vì thành công này mà đạo diễn Robert Zemeckis đã thực hiện hai phần tiếp theo cũng vui nhộn không kém.

Snowpiercer (2013)

Sci-fi x Dystopia

Bong Joon Ho không chỉ tạo ra những bộ phim sâu sắc về đề tài xã hội mà ông còn có khả năng làm phim khoa học viễn tưởng rất chặt chẽ, thuyết phục. Điều này thể hiện rõ nhất qua Snowpiercer. Phim dựa trên tiểu thuyết Pháp Le Transperceneige lấy đề tài hậu tận thế. Trong tương lai, sau một thí nghiệm thất bại, khí hậu toàn cầu biến đổi dẫn đến gần như toàn bộ sinh vật đều bị diệt vong, ngoại trừ một số người may mắn có mặt trên con tàu Snowpiercer chạy vòng quanh Trái đất với động cơ vĩnh cửu. Tại đây, một xã hội thu nhỏ mới lại được hình thành. Dưới bàn tay tài hoa của Bong Joon Ho, Snowpiercer cũng không đơn giản là tác phẩm sci-fi thuần túy mà ông còn lồng ghép vào nhiều thể loại khác nhau: có những phân đoạn hành động mãn nhãn, đồng thời cũng có những phân đoạn dí dỏm, và cách đặt vấn đề về giai tầng xã hội vẫn mang phong cách rất đặc trưng của Bong. 

Eternal Sunshine Of The Spotless Mind (2004)

Sci-fi x Romance

Sẽ như thế nào nếu kết hợp thể loại sci-fi với phim tình cảm? Khi đó, chúng ta sẽ có kiệt tác Eternal Sunshine Of The Spotless Mind của bộ đôi đạo diễn Michel Gondry và biên kịch Charlie Kaufman. Bộ phim sử dụng đề tài “can thiệp kí ức” để khám phá bản năng con người khi tình yêu tan vỡ. Sẽ ra sao nếu khi chia tay một ai đó, bạn có thể xóa toàn bộ những kí ức vui buồn liên quan đến họ ra khỏi tâm trí? Sau khi Joel biết được Clementine – người yêu cũ của anh đã xóa kí ức tình yêu, anh quyết định bản thân mình cũng sẽ thực hiện việc này. Nhưng khi anh khám phá được điều gì đã khiến họ gắn kết rồi lại chia xa, anh nhận ra mình vẫn còn tình cảm dành cho cô. Nếu như công nghệ trong phim là thứ hư cấu thì cảm xúc giữa hai nhân vật trong Eternal Sunshine hoàn toàn chân thực, lay động trái tim người xem, khiến ai cũng phải thổn thức.

Under The Skin (2013)

Sci-fi x Experimental film

Cuối cùng, không thể không nhắc đến bộ phim sci-fi mang tính thể nghiệm, tiên phong đáng nhớ: Under The Skin. Có rất nhiều phim lấy đề tài sinh vật ngoài hành tinh xâm nhập Trái đất, nhưng có lẽ chưa bộ phim nào kể câu chuyện thật đặc biệt nhưng lại với nhịp điệu từ tốn như Under The Skin. Scarlett Johansson trong vai sinh vật ngoài hành tinh vô danh chỉ làm đúng một công việc là đi lang thang trên một chiếc xe tải, lựa chọn những người đàn ông cô đơn làm con mồi. Bộ phim rất kiệm lời thoại, khiến người xem rợn người không chỉ bởi những hình ảnh thị giác lạ mắt mà còn bởi thứ âm nhạc cũng đầy tính thể nghiệm độc đáo của Mica Levi. Tuy nhiên, nếu chỉ tập trung vào thể nghiệm mà bỏ qua nội dung, Under The Skin đã không gây được tiếng vang lớn như thế trong cộng đồng điện ảnh. Sau tất cả, bộ phim của đạo diễn Jonathan Glazer lại khiến người xem trăn trở nhiều về thân phận làm người.

Hoàng Đức Nhiên

Đọc bài viết

Cafe sáng