Trà chiều

Đi tìm 10 Nhà Sách có không gian “đẹp không góc chết” mùa Giáng Sinh này

Khi tiết trời cả nước chuyển lạnh, thời khắc giao mùa tới gần cũng là lúc hơn 50 Nhà Sách Phương Nam “lên đèn Nô-en”.

Published

on

Ngay từ đầu tháng 11, các mọt sách, các gia đình già trẻ, và đặc biệt là các bé thiếu nhi đã nhận ra sắc màu đỏ – xanh – trắng của Giáng Sinh phủ rợp Nhà Sách Phương Nam. Trong không gian trang hoàng đầu tư như vậy, nhiều gia đình và nhóm bạn thân đã tranh thủ chụp hình để có được những bức ảnh lung linh tại nhà sách.

Nhà Sách Phương Nam Crescent Mall
Tầng 4, TTTM Crescent Mall, 101 Tôn Dật Tiên, P.Tân Phú, Q. 7, TP.HCM.

Trong những ngày cuối năm 2019, Ban biên tập Bookish đã ngồi lại để chọn 10 Nhà Sách Phương Nam với không gian ấm cúng, rộn ràng mùa Nô-en (thật khó khăn vì trong 50 Nhà Sách Phương Nam, nhà sách nào cũng có điểm độc đáo riêng, “kẻ tám lạng người nửa cân”). 10 nhà sách dưới đây với không gian trang hoàng đầu tư, cá tính; trưng bày đầy đủ những món đồ trang trí, sách Giáng Sinh, quà tặng và giấy gói quà với mức giá hợp lý. Hi vọng, khách hàng sẽ có những giây phút vui vầy cùng người thân, bạn bè và tận hưởng một mùa Giáng Sinh và Năm Mới an lành.

1. Nhà sách phuongnambook Lotte (Hà Nội)

Là một trong những Nhà Sách Phương Nam có mặt tại TP. Hà Nội, Nhà Sách Phương Nam Lotte được khai trương lần đầu tiên vào ngày 02.09.2014. Sau bốn năm hoạt động, được khách hàng đón nhận và ủng hộ thì vào ngày 09.11.2018, nhà sách đã tiến hành “lột xác” thành một không gian hoàn toàn mới: một phong cách hiện đại, tươi sáng, rộng rãi, có khu vực trải nghiệm và ghế ngồi cho các độc giả, những bạn nhỏ tới tham quan và mua sắm tại đây.

Lấy ý tưởng từ một nhà sách thiên nhiên, nơi đây trang hoàng rất nhiều cây xanh ở nhiều khu vực: khu vực cửa ra vào, khu vực kệ trưng bày hàng và rất nhiều khu vực khác xung quanh. Khách hàng sẽ không hề cảm thấy ngột ngạt mà còn có thể thư giãn, đọc sách và tự do check-in.

Chỉ còn vài ngày nữa là ngày Giáng Sinh, và hòa cùng không khí lễ hội khắp nơi, nhà sách cũng đã trang trí theo cách riêng của mình. Với tông màu chủ đạo là trắng, xanh, đỏ, vàng, cùng với cây thông và những phụ kiện trang trí,… nhà sách đã khoác thêm một tấm áo sắc màu lộng lẫy, để khách hàng không thể không ngắm nhìn.

Địa chỉ: Tầng ba, TTTM Lotte, 54 Liễu Giai, P. Cống Vị, Q. Ba Đình, TP. Hà Nội.

2. Nhà Sách Phương Nam Vincom Bà Triệu (Hà Nội)

Ngoài ra, khi nói về các nhà sách lớn và uy tín tại Hà Nội, không thể không kể đến Nhà Sách Phương Nam nằm trên tầng bốn của TTTM Vincom Bà Triệu.

Với không gian ấm cúng, bạn có thể tìm thấy muôn vàn những món đồ trang trí, phụ kiện Giáng Sinh độc đáo với mức giá dễ chịu. Này là cây thông Nô-en xanh tươi phơi phới có chút hoa tuyết nở trên nhành lá, này là quả châu trang trí lấp lánh ánh kim tuyến bạc, và thích nhất là vô vàn phụ kiện, quà tặng dành cho mọi lứa tuổi, mọi cá tính, mọi sở thích.

Địa chỉ: Tầng 4, TTTM Vincom Bà Triệu, 191 Bà Triệu, P. Lê Đại Hành, Q. Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội.

3. Nhà sách Phương Nam, Phú Xuân (Huế)

Nằm tại chân cầu Trường Tiền trên đường Trần Hưng Đạo, ngay tại trung tâm thành phố Huế mộng mơ, Nhà Sách Phương Nam Phú Xuân có kiến trúc truyền thống nhưng không thiếu những nét chấm phá hiện đại, thú vị.

Nhà sách gồm hai tầng với không gian rộng rãi và khu vực để xe ngay bên cạnh rất thuận tiện, an toàn. Toàn bộ tầng một được dành để trưng bày sách, còn tầng hai là nơi của những gian hàng văn phòng phẩm, dụng cụ học tập, quà lưu niệm, đồ chơi trẻ em, băng đĩa, truyện tranh thiếu nhi,…

Ngoài ra, nơi đây còn có khu Bookcafé với không gian yên tĩnh để các bạn trẻ trò chuyện, giao lưu hoặc thư giãn bên tách trà nóng.

Địa chỉ: 131 – 133 Trần Hưng Đạo – TP. Huế.

4. Nhà sách Phương Nam, TP. Kon Tum (Kon Tum)

Tọa lạc trên đường Lê Hồng Phong, Nhà Sách Phương Nam Kon Tum là địa điểm thu hút rất nhiều gia đình đến tham quan, chụp hình và lựa chọn quà tặng trong ngày Giáng Sinh.

Dĩ nhiên, cây thông là nơi các bé chụp hình nhiều nhất. Trong không gian có gam màu ấm nóng, hình ảnh được chụp lên lúc nào cũng đẹp lung linh và rạng rỡ. Dần dà, khách hàng cũng trở nên thân thuộc với nhân viên nhà sách. Có em bé còn tâm sự rằng ước gì năm nay được thấy tuyết rơi nữa (thật may, điều ước của em bé ấy… không thành sự thật, vì năm nay ở Kon Tum nhiệt độ thấp nhất ở một vài nơi là 11-13 độ thôi!).

Thật vui vì nhà sách là địa điểm đến cho các bạn nhỏ tham quan, lựa chọn các món đồ chơi ưa thích, là nơi mà cả gia đình đều có thể đến cùng nhau không phân biệt lứa tuổi. Nhà Sách Kon Tum là thế, buổi tối trời lạnh xuống, những ai đã đi nhà sách thì hầu như ai cũng có một vài tấm hình đẹp, những thời khắc vui vầy để lưu dấu mùa Giáng Sinh năm nay.

Địa chỉ: 135 Lê Hồng Phong, TP. Kon Tum, Kon Tum.

5. Nhà sách Phương Nam, TP. Đà Lạt (Lâm Đồng)

Nhà Sách Đà Lạt tọa lạc tại một trong những con đường sầm uất nhất của thành phố. Với không gian hiện đại, bài trí đẹp mắt, sản phẩm đa dạng, nhân viên thân thiện, nhà sách đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu của dân cư và khách du lịch.

Đà Lạt là một thánh phố êm ả, hiền hòa nên rất ít khu vui chơi, vì vậy trong những mùa Giáng Sinh, Nhà Sách Phương Nam trở thành một thiên đường văn hóa vừa học tập vừa giải trí dành cho mọi lứa tuổi. Dù là những bạn đọc nhỏ tuổi hay những bậc cao niên, thì cái tên Phương Nam đã trở nên thân quen và tin cậy gắn liền với họ trong nhiều năm qua. Nhà Sách Phương Nam Đà Lạt tự hào là điểm sinh hoạt văn hóa, là nơi kết nối cộng đồng, nâng cao giá trị văn hóa của người dân thành phố.

Nhà sách còn là thiên đường cho trẻ thơ với hàng ngàn đầu sách thiếu nhi, truyện tranh và đặc biệt là nhóm hàng đồ chơi. Các bậc phụ huynh rất mực yên tâm khi mua đồ chơi ở đây cho bé yêu vì sản phẩm được cung ứng bởi các công ty, nhà cung cấp uy tín như: Phương Nga, Việt Tinh Anh, Trẻ Em Việt…

Địa chỉ: 279 Phan Đình Phùng, P.2, TP. Đà Lạt, Lâm Đồng.

6. Phương Nam Book City Vạn Hạnh Mall (TP. HCM)

Được mệnh danh là “thành phố sách” nên Phương Nam Book City Vạn Hạnh Mall sở hữu không gian cực khủng dễ khiến người ta choáng ngợp ngay khi mới bước vào. Để đi hết không gian rộng gần 3.000 mét vuông thì có lẽ bạn sẽ mất cả một ngày Nô-en mất!

Book City Vạn Hạnh Mall ra đời với concept “Thành phố sách châu Âu”. Lấy cảm hứng từ ý tưởng “phố ở châu Âu”, không gian nhà sách gồm những giao lộ, những cột tên đường, dãy hàng lưu niệm, quầy nhạc cụ, cả một góc sân cỏ “mênh mông” trong khu vực thiếu nhi.

Nếu bạn đang đi tìm không gian để chụp hình Giáng Sinh, còn nơi nao lý tưởng bằng Book City Vạn Hạnh Mall?

Địa chỉ: Tầng 3, TTTM Vạn Hạnh Mall, 11 Sư Vạn Hạnh, P. 12, Q. 10, TP. HCM.

7. Nhà sách Phương Nam Phú Thọ (TP. HCM)

Là một trong những nhà sách lâu đời nhất của hệ thống chuỗi Nhà Sách Phương Nam, Nhà Sách Phương Nam Phú Thọ là một địa chỉ thân thuộc của các bạn trẻ nội thành Sài Gòn. Đứng trước cổng nhà sách là “anh” Người Tuyết tròn vo và ông già Nô-en tươi cười chào đón mọi người. Và khi bạn bước chân vào nhà sách, bạn sẽ choáng ngợp trước dàn đèn xanh “classic blue” hoành tráng.

Đặc biệt, nhà sách tự hào giới thiệu đa dạng 1001 món đồ Giáng Sinh: từ vật trang trí nhà cửa, phụ kiện, đến quà tặng, giấy gói quà,… Bất cứ ai bước vào đây sẽ dễ dàng tìm được món quà dành tặng cho người thân thương của mình.

Địa chỉ: 940 Ba Tháng Hai, P. 15, Q. 11, TP. HCM.

8. Nhà sách Phương Nam Vincom Quang Trung (TP. HCM)

Là thành viên “út ít” của đại gia đình Nhà Sách Phương Nam, Nhà Sách Phương Nam Vincom Quang Trung là một không gian vừa tri thức vừa thanh lịch, hòa quyện hoàn hảo giữa phong cách hiện đại và cổ điển. Không gian 1.000 mét vuông đã được chia thành nhiều khu chủ đề, chờ đợi bạn bước vào khám phá.

Khi chào đón mỗi khách hàng bước vào, Nhà Sách Phương Nam Vincom Quang Trung hi vọng tạo ra những trải nghiệm đẹp. Những Mọt Sách hướng nội một mình bước vào nơi đây để kiếm tìm giờ phút bầu bạn với sách, không bị làm phiền bởi vô vàn “tác nhân đáng ghét xung quanh”. Hội bạn thân hí hửng “đặt kèo” vào nhà sách chụp hình 360 góc, làm đủ trò con bò tại khu Nô-en để mang đến cho nhau những tràng cười sảng khoái. Những ông bố bà mẹ có thể dắt bé con nhà mình theo, để bé tự chọn một cuốn sách, ngồi gọn gàng trên ghế và chậm rãi đọc trước sự tự hào của cả nhà.

Địa chỉ: Tầng B2, TTTM Vincom Plaza Quang Trung, 190 Quang Trung, P. 10, Q. Gò Vấp, TP. HCM.

9. Kiosk Nhà Sách Phương Nam – Đường sách Nguyễn Văn Bình (TP. HCM)

Tọa lạc trên Đường Sách Nguyễn Văn Bình (TP. HCM), Kiosk Nhà Sách Phương Nam sở hữu diện tích nhỏ nhắn nhưng trưng bày đầy đủ những dòng sách mới, sách bán chạy và chất lượng, cùng nhiều cuốn sách Ngoại Văn phong phú. Điểm đặc biệt nhất ở nơi đây chính là không gian ấm cúng, trang trí sáng tạo “selfie 360 độ không góc chết”.

Bên cạnh đó, sau khi mua sắm và tham quan Đường Sách, nếu khách hàng muốn tìm một địa điểm nghỉ chân hoặc một chốn yên tĩnh để thưởng thức những cuốn sách mình vừa chọn, Phương Nam Bookcafé là một điểm dừng chân hoàn hảo. Trong không gian vừa hiện đại vừa đáng yêu này, bạn có thể lựa chọn món đồ uống mình yêu thích hoặc những món bánh ngon lành, gọn nhẹ để nhâm nhi bên cạnh cuốn sách bạn yêu.

Địa chỉ: Gian M04-B2 Nguyễn Văn Bình, P. Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM

10. Nhà Sách Phương Nam Vincom Biên Hòa (Đồng Nai)

Đến với Nhà Sách Phương Nam Vincom Biên Hòa, bước từ đằng xa, bạn có thể nhìn thấy những bức tranh hoạt đình đáng yêu vẽ các cậu bé Người Tuyết, Ông già Nô-en đan xen với dây kim tuyến lấp lánh. Những hình ảnh này là những nét chấm phá thú vị và bắt mắt điểm trang không gian nhà sách thêm phần tươi sáng.

Các bạn trẻ và các em thiếu nhi sẽ tìm thấy những món quà Giáng Sinh nhỏ nhắn, phù hợp với sở thích của mình. Quan trọng không kém, nhà sách luôn cập nhật nhanh chóng những đầu sách hay, nổi tiếng, đặc biệt là những cuốn sách nổi bật mùa Giáng Sinh. Những ấn phẩm độc quyền vừa ra mắt đều có sẵn sàng trên kệ để phục vụ bạn đọc.

Địa chỉ: Tầng 3, TTTM Vincom Biên Hòa, 1096 Phạm Văn Thuận, Khu Phố 2, P. Tân Mai, TP. Biên Hòa, Tỉnh Đồng Nai.

Và còn vô số nhà sách đẹp lung linh chờ bạn khám phá…

Nhà Sách Phương Nam – Garden Mall
Tầng 3, TTTM The Garden , Mễ Trì, Phường Mỹ Đình 1, Q. Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội.
Nhà Sách Phương Nam – Vincom Hải Phòng
T
ầng 3, TTTM Vincom Hải Phòng, số 1 Lê Thánh Tông, P. Máy Tơ, Q. Ngô Quyền, TP. Hải Phòng.
Nhà sách Phương Nam – Nha Trang
17 Thái Nguyên, P. Phước Tân, TP. Nha Trang, Khánh Hòa.
Nhà Sách Phương Nam – Vincom Đồng Khởi
Tầng B2, TTTM Vincom Đồng Khởi, 72 Lê Thánh Tôn, P.Bến Nghé, Q. 1, TP.HCM.

Tìm kiếm địa chỉ của nhà sách Phương Nam trên toàn quốc tại đây.

Tuần này, bạn đã có hẹn chưa?

Ban biên tập

Trà chiều

Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam có gì khác các nước đồng văn?

Published

on

Mỗi năm vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, Việt Nam và các nước đồng văn như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản lại cùng nhau chào đón một dịp lễ truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa phương Đông: Tết Đoan Ngọ. Dù tên gọi và nghi lễ có phần khác biệt, ngày lễ này đều gắn liền với ý nghĩa thanh lọc cơ thể, xua đuổi bệnh tật và bảo vệ sức khỏe trong thời khắc giao mùa quan trọng của năm. Từ bữa cơm "diệt sâu bọ" của người Việt, tục uống rượu hùng hoàng ở Trung Quốc, đến gội đầu và xông hơi bằng thảo dược ở Hàn Quốc; Tết Đoan Ngọ không chỉ phản ánh đời sống tâm linh mà còn cho thấy sự giao thoa và phát triển đa dạng của các nền văn hóa Á Đông.

Nguồn gốc và tục lệ Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam

Ở nước ta, Tết Đoan Ngọ được dân gian gọi bằng một cái tên dân dã: Tết diệt sâu bọ vì người ta tin rằng khi ăn món đầu tiên trong ngày này thì sâu bọ, giun sán trong người sẽ bị chết hết. Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trần Ngọc Thêm, ngày Tết này của Việt Nam có nguồn gốc chung với các dân tộc Bách Việt sinh sống ở khu vực Nam Trung Hoa và Bắc Đông Dương. Đây là vùng canh tác lúa nước lâu đời, nơi khí hậu mùa hè nóng bức ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, nhờ vào kinh nghiệm quan sát thời tiết để canh tác, người dân nơi đây đã hình thành nên Tết Đoan Ngọ như một nghi lễ nhằm thích ứng và tận dụng quy luật tự nhiên trong chu kỳ khí hậu hàng năm. 

Đặc biệt hơn, đây còn là ngày mang tính biểu tượng của ngày giỗ Quốc Mẫu Âu Cơ - ngày vô cùng quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh của mỗi người dân Việt. Ca dao ông cha ta có câu: Tháng Năm ngày tết Đoan Dương/ Là ngày giỗ Mẹ Việt Thường Văn Lang.  

Theo truyền thống của dân tộc Việt, người dân ăn tết Đoan Ngọ bằng sự cúng lễ. Tại các làng xã có lễ thần tại đình, đền; ở thôn, xóm có cúng tại miếu còn trong mỗi gia đình, mâm cỗ được dâng lên tổ tiên. Vì đây là thời điểm tiết trời nắng gắt nhất trong năm (Cực Âm – tiết Hạ chí), nên các món ăn thường là đồ nguội, mát mang tính hàn. Những món không thể thiếu trong mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ ở khắp 3 miền là rượu nếp (cơm rượu) và trái cây. Trái cây được chọn có hình tròn như vải, mận (miền Nam gọi là mận bắc), hạt sen (làm chè). 

Ngoài ra, ẩm thực Tết Đoan Ngọ cũng có nhiều điểm khác nhau ở 3 miền. Miền Bắc thường có bánh gio trên bàn cúng, từ Thanh Hóa vào đến Huế thường nấu xôi ăn với thịt vịt. Người dân từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi thường cho trẻ nhỏ vào vườn hái quả ăn, một số ít gia đình nấu xôi chè cúng lễ. Trong khi đó, người nông dân miền Nam thường đúc bánh lọt, nấu chè trôi nước và xôi gấc cúng tổ tiên rồi cả nhà quây quần cùng nhau ăn. Với tư duy tiếp biến làm mới cách chế biến, trang trí, phong vị các món chay truyền thống cùng mong muốn giao thoa ẩm thực 3 miền, bạn có thể tham khảo công thức món chè trôi nước tam sắc trong cuốn Thanh tịnh mâm cỗ Việt của hai tác giả Hồ Đắc Thiếu Anh Nguyễn Hồ Tiếu Anh.

Nguồn gốc và tục lệ Tết Đoan Ngọ ở Trung Quốc 

Khác với Việt Nam, ý nghĩa ngày tết Đoan Ngọ của người Trung Hoa gắn với tích về ông Khuất Nguyên nước Sở cuối thời chiến quốc. Là một nhà thơ và chính trị gia nước Sở, ông nổi tiếng vì lòng yêu nước và tài văn chương. Sau khi bị vu cáo và thất sủng, ông sống trong đau khổ và sáng tác thiên "Ly Tao" thể hiện nỗi lòng. Những ngày cuối đời, ông bị đày đến Giang Nam, rồi trong tuyệt vọng, đã tự vẫn bằng cách ôm đá nhảy xuống sông Mịch La. Theo truyền thuyết ấy, hàng năm người ta tổ chức ngày mồng 5 tháng 5 là ngày Tết Đoan Ngọ để tưởng nhớ ông. 

Cũng theo tích trên, sau khi Khuất Nguyên trầm mình xuống sông Mịch La, người dân Trung Quốc xưa đã tổ chức chèo thuyền ra cứu ông nhưng không thành. Từ đó, truyền thống đua thuyền rồng vào ngày Tết Đoan Ngọ ra đời để tưởng niệm ông. Ngoài ra, người Trung Quốc còn giữ nhiều phong tục đặc trưng trong dịp lễ này như đeo túi thơm để xua đuổi tà ma, hái thuốc, hái trà và tổ chức lễ hội rước rồng ở một số vùng dân tộc thiểu số như người Mèo.

Hoạt động đua thuyền rồng trong ngày Tết Đoan Ngọ

Về ẩm thực, người Trung Quốc ăn bánh ú (zongzi) với nhiều loại nhân tùy vùng như thịt, đậu xanh, long nhãn, trứng muối hay bột dẻ…và uống rượu hùng hoàng - một loại rượu có pha khoáng chất màu vàng, được tin là có thể xua đuổi sâu bọ và tà khí.

Nguồn gốc và tục lệ ở Hàn Quốc 

Còn tại xứ sở kim chi, ngày Tết Đoan Ngọ được biết đến với tên gọi Dano (단오) hay Surinal (수릿날). Ở đây, “Suri” có nghĩa là “Thần”, là “cao”, tức là vị thần tối cao, ám chỉ mặt trời. Tết Đoan Ngọ báo cho mọi người biết ánh nắng chói chang của mùa hè sắp lan tỏa khắp nơi, cây cối hoa màu cũng sắp tới thời điểm sinh trưởng tốt tươi nhất trong năm. Người ta tổ chức các hoạt động ăn chơi nhằm tượng trưng cho sức mạnh và sự cường tráng, cầu nguyện cho mùa màng bội thu không bị sâu bệnh phá hoại.

Phong tục tập quán truyền thống tiêu biểu nhất của Hàn Quốc trong ngày Tết Đoan Ngọ là đấu vật truyền thống Ssireum. Trước kia, người giành chiến thắng trên sân đấu vật thường được thưởng một con bê. Vào ngày Tết Đoan Ngọ xa xưa, phụ nữ thường kéo nhau ra suối gội đầu bằng nước lá cỏ Thạch Dương Bồ, rồi chơi đánh đu. Đến cả các cô gái đài các giới thượng lưu ngày thường chỉ quanh quẩn trong dinh thự, nhưng tới Tết Đoan Ngọ cũng được cha mẹ cho phép ra ngoài ngắm cảnh.

Bánh Suritteok và Yaktteok là hai loại bánh truyền thống làm từ gạo, các loại hạt và lá cây được người Hàn thưởng thức trong ngày 5/5 này. Nếu như bánh Suritteok chỉ đơn giản là chiếc bánh ngải cứu hình bánh xe thì những chiếc bánh Yaktteok đa dạng hơn khá nhiều. Cũng được làm từ gạo không dính nấu chín nhưng không phải với lá ngải cứu mà với các loại hạt khác nhau và tạo thành những hình dáng phong phú.

Như vậy, không chỉ là dịp đánh dấu bước chuyển quan trọng trong chu kỳ mùa vụ và thời tiết, Tết Đoan ngọ còn là tấm gương phản chiếu bản sắc văn hóa riêng của các quốc gia Á Đông. Dù cùng chung cội nguồn từ nền văn minh nông nghiệp lúa nước và chịu ảnh hưởng của triết lý phương Đông, mỗi dân tộc lại sáng tạo nên những phong tục, nghi lễ mang màu sắc riêng. Việc tiếp nối và gìn giữ các giá trị này không chỉ giúp mỗi dân tộc lưu giữ ký ức văn hóa truyền thống, mà còn góp phần tạo nên sự đa dạng và sâu sắc trong di sản tinh thần chung của khu vực.

Hà Nhi

Đọc bài viết

Trà chiều

Phía sau Ngày của Mẹ: Câu chuyện lịch sử bị lãng quên

Published

on

Ít ai biết rằng, Ngày của Mẹ khởi nguồn như một phong trào của những người phụ nữ mong muốn mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân Mỹ. Nguồn gốc bị lãng quên ấy xuất phát từ hai nhà hoạt động suốt đời cống hiến những nỗ lực cải thiện y tế, phúc lợi và hòa bình. Hiểu về lịch sử Ngày của Mẹ - để thêm trân trọng và tìm thấy cảm hứng từ đó.

Ai là người sáng lập ra Ngày của Mẹ?

Việc tạo ra một ngày lễ quốc gia dành riêng cho mẹ phần lớn là công lao của ba người phụ nữ: Julia Ward Howe, Ann Reeves Jarvis, và con gái của Ann - Anna M. Jarvis.

Ann Reeves Jarvis

Được nhiều người gọi trìu mến là “Mẹ Jarvis”, Ann Reeves Jarvis là một người nội trợ trẻ sống ở vùng núi Appalachian, từng giảng dạy trong lớp học Kinh Thánh mỗi Chủ nhật. Nhưng bên cạnh đó, bà còn là một nhà hoạt động xã hội suốt đời. Vào giữa thế kỷ 19, bà đã tổ chức các “Câu lạc bộ hành động của những người Mẹ” (“Mothers’ Day Work Clubs”) tại West Virginia nhằm chống lại điều kiện sống mất vệ sinh nghiêm trọng lúc bấy giờ. Mẹ Jarvis lo lắng trước tỷ lệ trẻ sơ sinh tử vong quá cao - thậm chí trở nên tràn lan tại khu vực này, đồng thời mong muốn hỗ trợ và giáo dục các bà mẹ đang gặp khó khăn nhất.

Trong thời kì nội chiến Hoa Kỳ, bà tiếp tục tổ chức các đoàn phụ nữ, khuyến khích họ cùng giúp đỡ, bất kể chồng con họ đang đứng về phe nào. Sau chiến tranh, bà đề xuất tổ chức một “Ngày tình thân của những người Mẹ” (Mothers’ Friendship Day) - với hy vọng hàn gắn những rạn nứt giữa các gia đình từng đứng ở hai chiến tuyến: Liên minh miền Nam và Liên bang miền Bắc.

Julia Ward Howe

Julia Ward Howe là một nhà thơ và nhà cải cách nổi tiếng. Trong thời kỳ Nội chiến, bà tình nguyện làm việc cho Ủy ban Vệ sinh Hoa Kỳ, góp phần mang lại môi trường sạch sẽ cho các bệnh viện và đảm bảo điều kiện vệ sinh trong việc chăm sóc thương binh, bệnh binh. Năm 1861, bà sáng tác bài thánh ca nổi tiếng của thời Nội chiến – “The Battle Hymn of the Republic”, lần đầu được phát rộng rãi vào tháng 2 năm 1862. 

Khoảng năm 1870, Julia đã kêu gọi tổ chức riêng một “Ngày của Mẹ vì hòa bình” (“Mother’s Day for Peace”) để tôn vinh hòa bình và chấm dứt chiến tranh. Trong bản “Tuyên ngôn Ngày của Mẹ” (“Mother’s Day Proclamation”) do bà viết, Julia cảm thấy rằng chính những người mẹ - những người phải gánh chịu và thấu hiểu cái giá phải trả của chiến tranh - cần phải cùng nhau lên tiếng chống lại sự tàn khốc và sự phí hoài cuộc sống vì súng gươm. 

“Ngày của Mẹ” theo góc nhìn của Julia từng được tổ chức tại Boston và một vài nơi khác trong khoảng 30 năm nhưng nhanh chóng biến mất vào những năm trước Thế chiến thứ nhất.

Không có gì mới mẻ diễn ra trong phong trào này cho đến năm 1907, khi cô Anna M. Jarvis ở Philadelphia tiếp tục giương cao ngọn cờ ấy. 

Anna M. Jarvis

Sau khi mẹ qua đời vào năm 1905, cô Anna M. Jarvis ở Philadelphia đã ấp ủ ước nguyện tưởng nhớ cuộc đời đầy cống hiến của mẹ mình. Cô bắt đầu vận động một ngày lễ toàn quốc nhằm tôn vinh tất cả những người mẹ. “Tôi hy vọng và cầu nguyện rằng rồi sẽ có ai đó, vào một lúc nào đó, lập nên một ngày tôn vinh mẹ - để ghi nhận những cống hiến vĩ đại mẹ dành cho nhân loại trong mọi khía cạnh của cuộc sống,” Anna từng khẳng định - “Mẹ xứng đáng với điều đó.” 

Ý tưởng của Anna không xoay quanh những công việc xã hội như mẹ cô từng theo đuổi, mà thiên về việc tôn vinh vai trò thiêng liêng của người mẹ và những hy sinh thầm lặng trong mái ấm gia đình. Cô không ngừng gửi điện tín, thư từ, và gặp gỡ trực tiếp các nhân vật có tầm ảnh hưởng cũng như các tổ chức xã hội để thuyết phục họ ủng hộ. Dù tổ chức lớn hay nhỏ, cô đều kiên trì gửi thư trình bày ý tưởng của mình. Bằng chính tiền túi, Anna viết, in và phát hành hàng loạt tập sách ca ngợi Ngày của Mẹ.

Vì sao Ngày của Mẹ ở Mỹ lại rơi vào tháng 5?

Tháng 5 năm 1907, Anna tổ chức buổi lễ tưởng niệm để tưởng nhớ hành trình hoạt động không ngơi nghỉ của mẹ tại nhà thờ Giám Lý ở Grafton, West Virginia – nơi bà từng giảng dạy. Một năm sau, vào ngày 10 tháng 5, một buổi lễ chính thức nhân Ngày của Mẹ được tổ chức tại chính nhà thờ đó, lần này để vinh danh tất cả những người mẹ. Từ đây, ý tưởng dành riêng Chủ nhật thứ hai của tháng 5 để tôn vinh mọi người mẹ - dù còn sống hay đã khuất - bắt đầu hình thành.

Nỗ lực của Anna dần gây được sự chú ý. Thị trưởng Philadelphia là người đầu tiên tuyên bố tổ chức Ngày của Mẹ tại địa phương. Từ đó, Anna tiếp tục hành trình vận động ở thủ đô Washington, D.C. Các chính trị gia ở đây nhanh chóng nhận thấy đây là một đề xuất đáng giá và bày tỏ sự ủng hộ công khai.

West Virginia là bang đầu tiên chính thức công nhận ngày này. Sau đó, nhiều bang khác cũng làm theo. Việc các bang liên tiếp đưa ra tuyên bố công nhận Ngày của Mẹ đã dẫn đến việc Hạ nghị sĩ J. Thomas Heflin (bang Alabama) và Thượng nghị sĩ Morris Sheppard (bang Texas) cùng đệ trình một nghị quyết lên Quốc hội nhằm công nhận Ngày của Mẹ là ngày lễ trên toàn quốc. Cả hai viện của Quốc hội đều thông qua nghị quyết.

Đến năm 1914, Tổng thống Woodrow Wilson đã ký ban hành đạo luật chính thức công nhận Chủ nhật thứ hai của tháng 5 là ngày lễ quốc gia với tên gọi “Ngày của Mẹ” - dành riêng cho “người mẹ tuyệt vời nhất trên đời: mẹ của bạn.”

Trong những năm đầu tiên, Ngày của Mẹ được tổ chức một cách mộc mạc và đầy thành kính - thường là qua các buổi lễ nhà thờ để tưởng nhớ và vinh danh các bà mẹ, dù còn sống hay đã qua đời.

Ngọt ngào xen lẫn đắng cay khi kế thừa Ngày của Mẹ

Theo nhiều tài liệu, điều duy nhất mà Anna mong muốn là tưởng nhớ mẹ mình - người mà cô tin là người khởi xướng thực sự của Ngày của Mẹ. Nhưng khi ngày lễ trở nên phổ biến, Anna dần cảm thấy thất vọng khi nó bị thương mại hóa: người ta gửi thiệp, tặng hoa một cách máy móc. Thậm chí cô không đồng tình khi các tổ chức phụ nữ hay hội từ thiện dùng Ngày của Mẹ để gây quỹ - điều khá mâu thuẫn nếu nhìn vào lý tưởng y tế cộng đồng mà mẹ cô từng theo đuổi.

Năm 1948, Anna Jarvis qua đời tại một viện dưỡng lão trong tình trạng sa sút trí tuệ.

Ngày của Mẹ hiện nay

Ngày của Mẹ vẫn bền bỉ tồn tại và không ngừng phát triển. Cũng giống như khởi nguồn ngày lễ bắt đầu từ sự sáng tạo của nhiều người phụ nữ, Ngày của Mẹ trong thời đại hiện nay tôn vinh sự đa dạng trong vai trò của người mẹ hiện đại. Chúng ta nhớ ơn những người mẹ đã đấu tranh để cải thiện cuộc sống của con cái bằng nhiều cách - từ phúc lợi xã hội đến lý tưởng phi bạo lực. Và hơn hết, chúng ta thấu hiểu, trân trọng tinh thần dũng cảm cùng đức hy sinh quý giá vô ngần dành cho con trẻ từ lúc chúng mới lọt lòng.

Hà Nhi dịch từ Almanac

Đọc bài viết

Trà chiều

Văn hóa đọc tại Việt Nam: Hành trình tỉnh thức trong thời đại mất tập trung

Khi cả thế giới đang quay cuồng trong cơn lốc của tốc độ, của công nghệ số và mạng xã hội, văn hóa đọc – vốn là một hoạt động tĩnh tại, cô độc và đòi hỏi sự kiên nhẫn – bỗng trở thành hiện tượng lạ giữa đời sống hiện đại.

Published

on

Một cú chạm màn hình có thể đưa bạn tới bất kỳ đâu: từ buổi hòa nhạc ở Vienna đến một bữa ăn đường phố ở Bangkok, từ những khoảnh khắc riêng tư của người xa lạ đến bản tin thời sự lúc rạng đông. Nhưng càng dễ dàng kết nối, chúng ta lại càng khó khăn trong việc lắng nghe chính mình. 

Và trong cuộc hành trình ấy, đọc sách - hành động tưởng như đã cũ kỹ, đang âm thầm trở lại như một nơi trú ẩn cuối cùng của tâm hồn hiện đại.

Văn hóa đọc không chỉ là việc “đọc sách”

Văn hóa đọc không nên được định nghĩa đơn giản chỉ là hành vi tiếp nhận văn bản in ấn, cần phải nhìn nó như là một cấu trúc hệ giá trị, nơi người đọc không chỉ tiêu thụ thông tin, mà còn tương tác với tri thức, phản tư, và từ đó tạo ra tầng sâu văn hóa cá nhân. Nên hiểu đọc là một hành vi văn hóa, không chỉ là kỹ năng.

Thế nhưng, tại Việt Nam, hành vi đọc nhiều khi bị giản lược thành “hoạt động học thuộc”. Cái gốc của việc đọc để hiểu mình và hiểu thế giới vẫn còn mờ nhạt trong đời sống học đường lẫn đời sống đô thị.

Chúng ta từng được dạy rằng đọc là để biết nhiều hơn. Nhưng biết không đồng nghĩa với hiểu. “Biết” là quá trình tiếp nhận và lưu trữ dữ liệu dưới dạng thông tin. “Hiểu” vượt lên trên điều đó - nó đòi hỏi sự tham gia của trải nghiệm cá nhân, khả năng phân tích, đồng cảm và cả những va chạm nội tâm. Một tác phẩm có giá trị không chỉ cung cấp tri thức ngoại tại, mà còn tạo điều kiện cho chủ thể tiếp nhận được soi chiếu, phản tỉnh từ đó nhận diện những lớp ẩn sâu của bản thể qua hình ảnh của người khác trong trang sách. 

Khi một đứa trẻ đọc Những tấm lòng cao cả, em sẽ không chỉ học đạo đức, mà bắt đầu cảm nhận được trái tim nhân loại. Khi một thiếu niên lần đầu đọc Người xa lạ của Camus, cậu ấy có thể không lý giải nổi thế giới, nhưng sẽ bắt đầu đặt câu hỏi về nó và về chính mình.

Vấn đề không nằm ở việc thiếu sách, mà thiếu “thái độ văn hóa” với sách

Mặc dù Việt Nam có hơn 30.000 đầu sách xuất bản mỗi năm (theo Cục Xuất bản), thế nhưng lượng sách bán ra tập trung chủ yếu ở thể loại giải trí, ngôn tình, self-help, còn các dòng sách triết học, văn hóa, nhân văn… chiếm tỷ lệ nhỏ hơn. Ta không thiếu sách, ta thiếu một nền tảng thẩm mỹ và nhân văn để lựa chọn sách một cách có chủ đích.

Nguyên nhân không chỉ nằm ở thời đại số làm thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin, mà còn nằm ở cách giáo dục về đọc sách. Tại nhiều trường học, việc đọc vẫn gắn liền với hình thức kiểm tra, chấm điểm, làm bài văn nghị luận sách giáo khoa - điều khiến đọc sách trở thành một “nghĩa vụ” hơn là một hành trình khám phá. Gia đình, các bậc phụ huynh còn chưa thực sự nghiên cứu và đặt mối quan tâm lớn lao cho việc giáo dục con trẻ dẫn đến việc các em phụ thuộc quá nhiều vào các thiết bị công nghệ. 

Nhưng tín hiệu đáng mừng là trong những năm gần đây, chúng ta chứng kiến sự nở rộ của các phong trào đọc sách tự phát, không phải từ chỉ đạo hành chính, mà từ những con người đang đi tìm lại bản thân giữa cơn hỗn loạn của thông tin.

Đáng chú ý, sự phát triển của nền tảng số cũng không còn là lực cản, mà đang dần trở thành đòn bẩy cho việc tiếp cận sách: audio book, book podcast, nền tảng chia sẻ tóm tắt sách hay các cộng đồng đọc sách online đang lan tỏa mạnh mẽ. Sách không còn là một vật thể bất động mà trở thành dòng chảy đồng hành với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, âm thanh và cảm xúc.

Tất cả đang làm sống lại một giá trị xưa cũ: sự tĩnh lặng nội tâm. Đọc sách giờ đây không chỉ là tiếp nhận thông tin, mà là một hành động phản kháng với sự phân tán, ồn ào, và tiêu dùng giải trí mang tính chất "mì ăn liền".

Văn hóa đọc trong thời đại “siêu dữ liệu”

Thách thức lớn nhất với văn hóa đọc trong thời đại kỹ thuật số không phải là sự biến mất của sách giấy, mà là sự thoái hóa khả năng tập trung, năng lực phản tư và thái độ nghiêm túc của con người với tri thức. Chúng ta sống trong thời đại mà nội dung có thể bị tiêu thụ như thức ăn nhanh, nơi mọi người “đọc để phản ứng”, thay vì “đọc để cảm nghiệm”. Bởi vậy, chọn đọc - nhất là đọc sâu, đọc chậm giờ đây không chỉ là một lựa chọn mang tính trí tuệ, mà còn là một cách gìn giữ bản thân trước sự xao nhãng của thế giới hiện đại.

Đọc là kháng cự lại tốc độ. Là từ chối cái dễ. Là chọn cái sâu - dù biết nó chậm.

Văn hóa đọc giờ đây không chỉ là sách, mà còn là cách ta sống. Không chỉ là hành động cá nhân. Nó phản ánh cả một văn hóa. Một đất nước biết trân trọng sách là một đất nước không dễ bị lãng quên ký ức. Một thế hệ đọc sách là một thế hệ có nội lực.

Ở Việt Nam, từng có một thế kỷ mà sách được đọc bằng ánh đèn dầu, được chép tay, được truyền tay như những báu vật. Sách đi qua chiến tranh, qua đói nghèo, qua đạn bom, nhưng vẫn sống. Vấn đề của hôm nay không phải là thiếu sách, mà là quá nhiều thứ giành giật tâm trí ta khỏi sách.

Vấn đề sâu xa hơn: ta không còn coi đọc là một phần của việc sống đẹp. Thế giới đang dần lãng quên sự im lặng, sự chậm rãi, sự suy tư. Trong truyền thống tư tưởng phương Đông, đọc không phải là phương tiện để đạt được cái bên ngoài, mà là trở về với cái bên trong. Từ thời Lão - Trang, việc học, việc đọc vốn gắn liền với sự tĩnh tại của tâm. Đọc là tu thân. Đọc là dưỡng khí. Đọc là hành động đi ngược lại với sự xao động của đời sống, để khơi mở “minh tâm kiến tánh”, thấy lại chân diện mục của chính mình. 

Ngày xưa, các nho sĩ khi đọc sách thường đặt một bát nước trong veo bên cạnh, để “nếu tâm xao động thì nước đục” như một cách tự phản tỉnh. Người đọc không chỉ là kẻ truy cầu tri thức, mà còn là người gìn giữ đạo lý, tiết tháo và sự lặng thầm bền bỉ của văn hóa.

Trong thời đại siêu kết nối hiện nay, nghịch lý lớn nhất là con người càng lúc càng rỗng hơn giữa vô số dữ liệu. Chúng ta “biết” rất nhiều thứ nhưng lại hiểu rất ít điều, và càng ít sống sâu. Văn hóa đọc nếu được xem là một hệ sinh thái văn hóa bền vững - chính là cơ chế tự phòng vệ của trí tuệ trước sự tha hóa của thị hiếu và tốc độ.

Bởi vì đọc không chỉ là để “biết”, mà để nghi ngờ cái mình biết. Không chỉ để “giỏi lên”, mà để hiểu mình và hiểu người hơn. Và không chỉ để có tri thức, mà để trở nên người hơn trong thế giới ngày càng thiếu vắng chất người. 

Đọc - tự bản thân nó là một hành động kháng cự lại sự lãng quên, sự cạn mỏng và cả sự dễ dãi. Nó khơi mở lại điều tưởng như đã mất: một chiều sâu văn hóa không thể số hóa, không thể sao chép, thứ văn hóa được chưng cất từ mỗi lần lật trang, từ mỗi khoảnh khắc im lặng tự đối diện chính mình. Để được sống với một trái tim có lớp lang. 

Và nếu phải chọn một hành động lặng lẽ nào đó để định nghĩa tinh thần của một dân tộc đang muốn trở mình từ bên trong, thì đó hẳn phải là: đọc sách.

Ngọc Trâm

Đọc bài viết

Cafe sáng