Top sách hay

11 tác phẩm văn học thiếu nhi “made-in-Vietnam” làm quà tặng con trẻ

Published

on

Sự tò mò và khao khát khám phá thế giới nằm trong bản năng của mỗi đứa trẻ. Mà thế giới thì rộng lớn biết bao nhiêu, năm châu lục và bốn đại dương, nghìn năm văn hóa lịch sử và vô vàn truyện kể đầu giường như những giọt nước mưa tưới tắm mầm non tâm trí trẻ. Những câu chuyện thiếu nhi, nói theo cách nào đó, là phiên bản thu nhỏ của thế giới thật – đồng thời mầu nhiệm hơn, lạc quan hơn – để con trẻ hiểu thêm về ý nghĩa của cuộc sống.

So sánh với thế giới, văn học thiếu nhi Việt Nam có lịch sử ngắn hơn và chất liệu bình dị hơn, thường khắc họa những cuộc phiêu lưu trên bối cảnh làng quê Việt thân thương, hoặc trình bày những quy tắc ứng xử trong mối dây thân tình giữa trẻ em và người lớn. Trong nhiều năm gần đây, văn học thiếu nhi nước nhà đã có những bước tiến mới, phong phú hơn cả về nội dung và hình thức trình bày. Bookish giới thiệu với độc giả 11 tác phẩm văn học thiếu nhi made-in-Vietnam, là những người bạn lý tưởng đồng hành cùng con trẻ (mà biết đâu cả người lớn nữa) trên hành trình khám phá cuộc sống rộng lớn và muôn màu.

1. Trên đồi mở mắt và mơ

Từ phố về quê sống cùng ông bà nội trong một kì nghỉ, cậu bé Thành luôn mang theo bên mình cuốn từ điển nhỏ. Mọi thắc mắc của Thành từ điển đều có thể giải đáp. Nhưng, chính cuộc sống mộc mạc của ông bà, nếp sinh hoạt chan hòa ấm áp làng quê, và đặc biệt những màn đối đáp lém lỉnh nghịch ngợm, các trò chơi “long trời lở đất” cùng hội bạn thân mới là những trang từ điển sống động, tuyệt vời và đáng nhớ nhất với cậu bé 10 tuổi.

Từng câu chuyện Thành kể như từng bước chân, đưa bạn đọc đến với cuộc sống làng quê Việt hôm nay: Gìn giữ giá trị truyền thống nhưng vẫn hòa quyện vào dòng chảy của thế giới hiện đại. Qua góc nhìn thông minh đầy khám phá của cậu bé, ta bỗng nhận ra, đó là không gian bình yên mà bất kì ai, từ nhỏ đến lớn, đều mơ về. Đó cũng là nơi tuổi thơ chạm vào khoảnh khắc tươi đẹp khi sống giữa thiên nhiên, sống trong tình cảm bạn bè và những người thân yêu nhất.

Trong lần in thứ 6 này, Trên đồi mở mắt và mơ hiện diện trong hình thức hoàn toàn mới, đầu tư công phu về mĩ thuật, với loạt tranh minh họa màu sinh động, làm nổi bật hơn sự dễ thương, đáng yêu, tinh nghịch xen lẫn sự nhẹ nhàng, mơ mộng, trầm lắng của các nhân vật theo diễn tiến của câu chuyện.

2. Chú bé Thất Sơn

Chú bé Thất Sơn được tác giả, nhà báo Phạm Công Luận viết năm 1991, lần tái bản này đánh dấu 30 năm kể từ khi quyển sách ra đời.

Chú bé Thất Sơn

Sách kể về chuyến nghỉ “hè sớm” về thăm quê ngoại đã cho hai chị em Nam gặp Siêng – “thổ địa” nhỏ của vùng Thất Sơn. Theo bước chân Siêng, Nam được khám phá một thế giới mới thú vị. Nơi ấy có đồng ruộng bao la, có dòng kinh Vĩnh Tế mát lành, có vị cá nướng trui thơm lừng, có món khoai mì rẫy ngọt bùi,… Và còn biết bao nhiêu chuyện ly kỳ của vùng Bảy Núi. Chú bé Siêng ấy, gia cảnh mồ côi, tối ngủ nhờ chòi vịt, ngày chăn trâu kiếm từng bữa cơm. Nhưng Siêng vẫn cố bám trường bám lớp, theo đuổi lớp học bổ túc hàng đêm. Ngay cả khi số phận tiếp tục thử thách, Siêng làm mất trâu, bị đánh đập, bị chèn ép và cả bị bắt, chú bé vẫn cố gắng từng chút nhích về tương lai.

Tròn 30 tuổi, quyển sách Chú bé Thất Sơn truyền đi thông điệp chưa bao giờ cũ: đừng bao giờ ngừng ước mơ chỉ vì hoàn cảnh.“Nông thôn, vùng đất mộc mạc buộc chặt gói trọn cuộc đời những chú bé khoai củ”. Nhưng chẳng thể buộc chặt những giấc mơ.

3. Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ

Tác phẩm gồm những câu chuyện ngắn xoay quanh cuộc sống thường ngày của một đứa trẻ mười tuổi, từ những thứ nhỏ nhặt như cái răng khểnh, ngón tay cho đến chuyện mất mát của đời người. Có vui, có buồn, có được, có mất như cuộc sống vẫn diễn ra, nhưng cảm nhận và cách nhìn của cậu bé làm cho mỗi người lớn phải suy ngẫm. 

Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ

Trong trẻo, sống động, đầy chất thơ, lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc, tác phẩm là một thế giới dung dị mà trong trẻo ngọt ngào dành cho cho tuổi thơ, đồng thời cũng là thông điệp dành cho người lớn: hãy nhắm mắt và mở lòng – mở cánh cửa của chính mình – hãy nhìn cuộc sống bằng tất cả các giác quan để cảm nhận, thấu hiểu, yêu thương, để quan tâm và để nhớ.

Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ đã giành được Giải A cuộc Vận động sáng tác văn học cho thiếu nhi năm 2002 do Nhà xuất bản Trẻ và Hội Nhà văn TP. HCM tổ chức và được phát hành lần đầu năm 2004. Đến nay, tác phẩm đã tái bản 29 lần với số lượng phát hành hơn 50 ngàn bản.

4. Chú bé có tài mở khóa

Chú bé có tài mở khóa là một truyện phiêu lưu, kể về chú bé Hùng bị ném ra ngoài xã hội, phải đối mặt với cái xấu, cái ác, phải vật lộn nhọc nhằn, gặp đủ loại người tốt có, xấu có, có khi được cưu mang, có lúc bị vùi dập. Tác phẩm từng được giải thưởng chính thức về văn học thiếu nhi do Hội Nhà văn trao năm 1995.

Chú bé có tài mở khóa

Chú bé có tài mở khóa là kết hợp với phiêu lưu với phản gián. Chuyện bắt đầu từ việc chú bé Nam ở quê ra tỉnh chơi. Bố đi vắng, Nam trở nên bơ vơ. Nhờ làm quen với Hùng lé, một chú bé có biệt tài mở khóa, Nam mới vào được phòng bố ở. Thế rồi, phòng bố Nam trở thành cứ điểm của bọn lưu manh, khu tập thể bị trộm lớn, Nam bị bọn lưu manh bắt cóc… Hùng lé giúp Nam trốn khỏi hang ổ bọn cướp nhưng Hùng lại sa vào tay một bọn gián điệp kiêm buôn lậu và tiếp tục những cuộc phiêu lưu. Khi ở Hà Nội, khi ở Hải Phòng, khi ở Quảng Ninh, bọn chúng “thử thách rèn luyện” Hùng. Cho đến khi gặp các chú công an, Hùng mới hiểu thêm mình, biết mình là con một liệt sĩ công an và tên gián điệp với biệt danh Cóc Vàng chính là kẻ trước đây đã giết bố Hùng…

Một cốt truyện phiêu lưu có nhiều tầng, nhiều tuyến, nhiều tình tiết lạ. Tác giả đã khéo léo kết hợp những hình ảnh do sức tưởng tượng phóng khoáng, bây bổng với những chi tiết dung dị, tự nhiên do sự quan sát hàng ngày, tạo nên những cảnh huống bất ngờ, ngẫu nhiên mà hợp lý.

Cuộc đời ngày ấy có thể chưa nhiều cạm bẫy như bây giờ, cũng chưa có các phương tiện truyền thông hiện đại hỗ trợ, nhưng chắc chắn cũng không kém phần thu hút các chú bé tìm đọc để nếm trải cuộc phiêu lưu gay cấn và thú vị.

5. Dế Mèn phiêu lưu ký

Trong hơn nửa thế kỉ, kể từ ngày đầu tiên ra mắt bạn đọc, năm 1941, Dế Mèn phiêu lưu ký là một trong những sáng tác tâm đắc nhất của nhà văn Tô Hoài. Tác phẩm đã được tái bản nhiều lần và được dịch ra hơn 20 thứ tiếng trên toàn thế giới và luôn được các thế hệ độc giả nhỏ tuổi đón nhận.

Dế Mèn phiêu lưu ký

Lần đầu tiên, cuốn sách được minh họa bởi một nữ họa sĩ – họa sĩ Đậu Đũa. Là họa sĩ tuổi 9X – Đậu Đũa đã vẽ Dế Mèn phiêu lưu ký bằng con mắt của những cô bé cậu bé thời hiện đại. Cô hoàn toàn thoát khỏi tạo hình Dế mèn của các thế hệ họa sĩ đi trước.

Các nhân vật Dế Mèn phiêu lưu ký lần đầu được vận lên người bộ âu phục thời trang lịch lãm. Tạo hình này không chỉ làm nên sự mới mẻ với những ai đã biết đến Dế Mèn phiêu lưu ký mà còn tạo sự gần gũi với độc giả đương đại chưa từng đọc tác phẩm. Họa sĩ Đậu Đũa đã tạo nên một thế giới sắc màu ngọt ngào quyến rũ, vừa xa lạ bí ẩn vừa kích thích trí tưởng tượng và khát khao cất bước phiêu lưu.

6. Chuyện Mèo Mun tìm mẹ và những ánh sao đêm

Chuyện Mèo Mun tìm mẹ và những ánh sao đêm là câu chuyện xoay quanh cuộc hành trình tìm mẹ đầy gian truân của cô bé Mèo Mun. Sau rất nhiều năm sống ở nơi đất khách quê người, Mèo Mun mới có cơ hội được trở về nơi mình cất tiếng khóc chào đời. Liệu cô bé Mèo Mun có tìm được mẹ, liệu hai mẹ con có còn phải xa nhau? Các em thiếu nhi sẽ tìm được câu trả lời chính xác nhất khi đọc hết cuốn chuyện này.

Chuyện Mèo Mun tìm mẹ và những ánh sao đêm

Có lẽ đây cũng là cuốn sách lấy đi khá nhiều cảm xúc của tác giả Việt An – Cây bút đã cho xuất bản khá nhiều tựa sách hay dành cho các bạn học sinh, thiếu nhi. Bởi xuất phát từ tình yêu thương của một người yêu mèo, tác giả muốn truyền tải tình yêu động vật của mình tới các em học sinh, thiếu nhi.

Thông qua hành trình “tìm mẹ” của cô bé Mèo Mun, phần nào giúp các em học sinh, thiếu nhi, có cái nhìn đa chiều về thế giới quanh xung quanh mình và yêu thương hơn các con vật nuôi.

7. Tôi là Bêtô

Tôi là Bêtô ngay từ khi ra đời đã gây ấn tượng đặc biệt do được viết theo phong cách hoàn toàn khác so với những tác phẩm trước đó của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Thông qua góc nhìn và suy nghĩ của nhân vật chú chó Bêtô thông minh, hài hước, tác giả gửi gắm những mẩu chuyện trong cuộc sống hằng ngày, những phát hiện “vô vàn thú vị mà cuộc sống cố tình giấu kín ở ngóc ngách nào đó trong tâm hồn của mỗi chúng ta”.

Tôi là Bêtô

Tình bạn giữa Bêtô và “chị Ni” (chính là cô chủ của Bêtô), thêm hai chú chó Laica và Binô với tính cách khác biệt… trong tác phẩm lần lượt cuốn hút độc giả. Tác phẩm chứa những ý tứ, triết lý sâu lắng được thể hiện qua ngôn từ trong trẻo, bình dị và nhiều xúc cảm. Tôi là Bêtô chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc, nhân văn, là “một cuốn sách viết cho tất cả chúng ta: trẻ con và người lớn” như lời nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận xét.

Sau 14 năm kể từ lần đầu ra mắt bạn đọc (2007), tác phẩm Tôi là Bêtô trở thành một trong những tựa sách của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được bạn đọc yêu thích nhất.

8. Thủ lĩnh băng vịt đồng

Nuôi vịt đẻ chạy đồng là một nghề khá đặc trưng ở miền Tây Nam bộ. Vịt được chăn trên những cánh đồng, ăn ốc bươu vàng, trứng ốc và lúa sót lại sau mùa gặt… Khi hết thức ăn, chủ bầy di chuyển đàn vịt sang cánh đồng khác. Công việc vất vả, thu nhập bấp bênh, lại thưòng xuyên xa nhà, chủ vịt thường nuôi thêm ngỗng và chó để phụ chăm sóc bầy vịt.

Thủ lĩnh băng vịt đồng

Lấy bối cảnh những cánh đồng sông nước mênh mông, Thủ lĩnh băng vịt đồng có chú ngỗng tên Cua, chàng chó tên Lu, cùng bầy vịt hơn hai ngàn con. Tất cả san sẻ với nhau trên những chặng đường, cùng tận hưởng niềm vui, cùng chứng kiến nỗi buồn chia li…

Thủ lĩnh băng vịt đồng mang đến cho chúng ta một câu chuyện sống động, với những đặc tính lí thú của loài ngỗng, loài vịt. Những trang viết cũng khắc họa rõ nét cuộc sống mưu sinh phóng khoáng của con người và khung cảnh đặc sắc miền Tây.

9. Xứ thần tiên và những đứa trẻ được chọn

Với lòng quả cảm cùng tình yêu thương vạn vật, Hoa và Hoàng bước vào cuộc phiêu lưu đến thế giới Tiên tộc huyền bí. Để giành lại sự sống cho cha mẹ, thực hiện sứ mệnh giải cứu loài người, hai chị em cần vượt qua muôn vàn thử thách.

Xứ thần tiên và những đứa trẻ được chọn

Vì sao chúng ta có các giấc mơ kì lạ?

Vì sao mỗi người trong chúng ta là duy nhất?

Vì sao hoài bão của con người thường khác biệt nhau?

Tất cả được hai bạn nhỏ giải mã trên hành trình phi thường ấy.

Xứ thần tiên và những đứa trẻ được chọn là câu chuyện phiêu lưu đậm tính hài hước. Từng trang viết gợi mở tưởng tượng, nuôi dưỡng tâm hồn bạn đọc nhỏ tuổi, để bạn nhận ra: Sự vĩ đại đến từ điều giản dị nhất, đó là tình thương yêu gia đình.

10. Con hạc thờ bí ẩn

Hạnh và Quang đang mơ màng trong khu vườn của bà ngoại, chợt có tiếng chim đại bàng vỗ cánh rồi đậu xuống ngọn cây, phía trên chùm khế. Con hạc thờ có từ đời xửa đời xưa, trên mình luôn phủ một lớp bụi thời gian, đột nhiên sải rộng cánh với những chiếc lông dài mềm mượt.

Đức thông minh, tự cho mình là giỏi nhất, chẳng muốn đi chung với các bạn nên một mình lạc vào vương quốc những người kiêu ngạo. Cậu được tôn lên làm Vua. Nhưng có một âm mưu trong nghi thức giải phẫu Nhà vua mà cậu không hề hay biết.

Con hạc thờ bí ẩn

Rất nhiều điều bí ẩn và hấp dẫn đang chờ bạn khám phá.

11. Đất rừng Phương Nam

Cuộc đời lưu lạc của chú bé An qua những miền đất rừng phương Nam thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Một vùng đất trù phú, đa dạng, kì vĩ với những kênh rạch, tôm cá, chim chóc, muông thú, lúa gạo… và cây cối, rừng già. Trong thế giới đó có những con người vô cùng nhân hậu như cha mẹ nuôi của bé An, như cậu bé Cò, chú Võ Tòng… cùng những người anh em giàu lòng yêu quê hương, đất nước. Cuộc sống tự do và cuộc đời phóng khoáng cởi mở đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm khảm người đọc nhiều thế hệ suốt những năm tháng qua.

Đất rừng Phương Nam

Hết.

Top sách hay

Soi mình trong mắt muôn loài: 4 cuốn sách buộc con người định nghĩa lại mối quan hệ với thế giới tự nhiên

Bạn có biết, một nàng chim di vằn có thể học hỏi cách kén chồng từ “hội chị em”? Một con bạch tuộc có thể đọc vị con người qua làn da chạm? Hay hải ly, loài gặm nhấm nhỏ bé bị săn lùng đến mức gần như tuyệt chủng thực ra lại là kỹ sư thủy lợi vĩ đại, giúp ngăn chặn lũ lụt và cháy rừng? Và khi trật tự của con người va chạm với bản năng sinh tồn của tự nhiên, ai mới thực sự là kẻ phạm luật?

Published

on

Trong một thế giới mà con người thường tự đặt mình ở vị trí trung tâm, khoa học hiện đại đang dần vén màn, hé lộ những điều kinh ngạc về đời sống nội tâm, trí tuệ và cấu trúc xã hội phức tạp của những sinh vật cùng chia sẻ mái nhà Trái Đất. Chúng không chỉ tồn tại một cách thụ động, mà còn biết tư duy, cảm nhận và cùng kiến tạo nên hành tinh này.

Chùm sách khoa học thường thức dưới đây, gồm Chim chóc chưa bao giờ ngốc, Tâm tư của bạch tuộc, Đế chế hải ly  Fuzz - Khi tự nhiên phạm luật, là bốn lăng kính đặc sắc soi chiếu vào thế giới động vật kỳ diệu. Mỗi cuốn sách vừa là lời mời, vừa là lời nhắc nhở để chúng ta học cách chung sống với thiên nhiên một cách khiêm tốn và hài hòa hơn.

Bộ ba chân dung loài: Khi khoa học phá tan định kiến

Động vật là giống loài vô tri, vô cảm ư? Hoàn toàn không. Ba cuốn sách đầu tiên sẽ chứng minh điều ngược lại, mở ra cuộc đối thoại sống động với ba loài vật phi thường, những đại diện xuất chúng của ba vương quốc: không trung, đại dương và đất liền.

Với Chim chóc chưa bao giờ ngốc, tác giả Jennifer Ackerman thực hiện một sứ mệnh đầy tham vọng – “giải oan” cho một giống loài thường bị đánh giá thấp. Cụm từ "não chim" từ lâu đã trở thành một lời miệt thị cho sự ngốc nghếch. Tuy vậy, bằng những nghiên cứu sâu rộng, Ackerman đã khắc họa loài chim như những thiên tài ẩn sau lớp lông vũ: quạ New Caledonia biết chế tạo và sử dụng công cụ phức tạp để kiếm ăn; giẻ cùi bụi miền Tây ghi nhớ chính xác hàng trăm nơi cất trữ thức ăn và biết ưu tiên đào trước những loại sắp hỏng; còn một cặp chim bạn đời có thể song ca hoàn hảo để giữ vững mối gắn kết đôi lứa. Không dừng lại ở việc liệt kê tập tính loài, tác giả còn đào sâu vào cấu trúc thần kinh học, chỉ ra mật độ neuron dày đặc bên trong khối óc nhỏ bé giúp chim xử lý thông tin nhanh chóng và hiệu quả. Đọc xong cuốn sách, bạn sẽ không thể nhìn những sinh vật bay lượn quanh mình như cũ được nữa.

Nếu chim chóc khiến ta phải xét lại định kiến về trí tuệ, thì Tâm tư của bạch tuộc lại mở ra một thế giới sâu thẳm hơn, nơi cảm xúc và ý thức hiện hữu trong một sinh thể xa lạ đến mức tưởng như đến từ hành tinh khác. Với ba trái tim, máu màu xanh và bộ não quấn quanh cổ họng, bạch tuộc là hiện thân của điều kỳ dị trong tự nhiên, nhưng cũng là minh chứng sống động cho khả năng kết nối vượt mọi ranh giới loài. Sy Montgomery bước vào Thủy cung Boston không phải với tư cách nhà nghiên cứu, mà như một người bạn. Những cuộc gặp gỡ giữa bà và bốn cá thể bạch tuộc Athena, Octavia, Kali và Karma là hành trình giàu cảm xúc, nơi cái chạm của xúc tu trở thành thứ ngôn ngữ tinh tế hơn mọi lời nói. Không cố gắng chứng minh rằng bạch tuộc “giống con người”, cuốn sách lựa chọn cách lắng nghe sự khác biệt bằng tất cả sự tôn trọng và cởi mở. Tâm tư của bạch tuộc không đơn thuần là một công trình khoa học, mà còn là lời tự sự đầy rung động của cá nhân tác giả về thiên nhiên, con người và cách chúng ta sống cùng nhau.

Hoàn thiện bộ ba chân dung là Đế chế hải ly, một khúc tráng ca về người hùng thầm lặng của hệ sinh thái. Trong suốt lịch sử tồn tại, con người chưa bao giờ thôi tin rằng mình là kiến trúc sư duy nhất có quyền kiểm soát, can thiệp và định hình mọi cảnh quan. Nhưng nhà báo môi trường Ben Goldfarb sẽ khiến bạn nghĩ lại, cúi mình và thán phục một loài gặm nhấm đang lặng lẽ hàn gắn thiên nhiên tốt hơn bất kỳ ai trong chúng ta. Bằng việc xây đập, hải ly tạo ra ao hồ và những vùng ngập nước trù phú, làm chậm dòng chảy, ngăn chặn lũ lụt và hạn hán, chống xói mòn và cháy rừng, từ đó nuôi dưỡng sự sống cho vô số loài khác. Đế chế hải ly là bản giao hưởng của sinh thái học, khoa học và triết học, nơi lời giải cho khủng hoảng môi trường không phải là kiểm soát nhiều hơn, mà là học cách khiêm tốn hơn và cộng tác với thiên nhiên.

Khi thiên nhiên phản kháng: Ai phạm luật ai?

Sau khi đã say sưa chiêm ngưỡng trí tuệ, tâm tư và quyền năng của các loài, độc giả sẽ được kéo trở lại mặt đất, một cách hài hước và sắc bén với Fuzz - Khi thiên nhiên phạm luật của tác giả Mary Roach. Bằng giọng văn châm biếm đặc trưng, bà đặt ra một câu hỏi oái oăm: Vậy chuyện gì sẽ xảy ra khi những sinh vật thông minh và đáng yêu... đột nhập vào nhà bạn, phá hoại mùa màng, hay thậm chí tấn công con người?

Cuốn sách là một chuyến phiêu lưu vào vùng giao tranh kỳ lạ giữa luật lệ của nhân loại và bản năng của tự nhiên. Roach không ngồi yên trong phòng để viết. Bà xông vào thực địa như một thám tử, điều tra các "vụ án": gấu đen liên tục xâm nhập gia cư bất hợp pháp ở Aspen, báo hoa mai "sát nhân hàng loạt" ở một ngôi làng Ấn Độ, hay đàn chim bị coi là "kẻ phá hoại nông sản". Qua đó, bà phơi bày sự phức tạp và đôi khi nực cười trong nỗ lực của con người nhằm quản lý tự nhiên như…tội phạm. Cuốn sách không kết tội bất kỳ loài nào. Thay vào đó, nó chỉ ra rằng động vật hoang dã thường chỉ phản ứng trong tuyệt vọng, khi môi trường sống của chúng bị con người xâm lấn hay biến đổi. Kết hợp giữa điều tra khoa học, quan sát xã hội và hài hước rất Mỹ, cuốn sách không đưa ra câu trả lời cuối cùng, nhưng gợi mở một chân lý đơn giản: muốn chung sống với tự nhiên, luật lệ không thể chỉ đến từ một phía.

Tái định vị con người trong thế giới tự nhiên

Từ trí tuệ ẩn sau lớp lông vũ đến cảm xúc lan truyền qua làn da bạch tuộc, từ tài năng tái thiết thầm lặng của hải ly đến sự phản kháng bản năng của gấu, báo và chim trời – mỗi loài đều lên tiếng theo cách riêng của mình. Những trang sách tưởng chỉ kể chuyện muôn loài, hóa ra lại là hành trình soi chiếu vào chính tâm trí con người: về vị trí của chúng ta trên Trái Đất, và về tương lai mà ta muốn cùng đi tới, không chỉ với nhau mà với cả những người hàng xóm động vật mà từ nay ta đã học được cách để lắng nghe.

Hoàng Thảo

Đọc bài viết

Top sách hay

Lớn lên cùng sách: Những cuốn sách nên tặng con trẻ vào ngày 1/6

Published

on

Tháng 6 đã đến, ánh nắng vàng lấp lánh và những tiếng ve râm ran có mặt khắp các nẻo đường, báo hiệu cho một mùa hè đầy sôi động. Đây chắc hẳn là một dịp đặc biệt để các bạn nhỏ có thể được nghỉ ngơi, vui chơi sau những tháng ngày học tập miệt mài.

Ngoài những hoạt động thể chất hay những chuyến du lịch thăm thú nhiều nơi thì việc đọc sách là một loại hình giải trí không thể thiếu trong dịp hè dành cho các bạn nhỏ. Nhân dịp Quốc tế Thiếu nhi - ngày dành cho tất cả những thiên thần đáng yêu trên thế giới, Bookish trân trọng giới thiệu một số tựa sách thú vị, gợi ý cho các bậc phụ huynh có thể tham khảo và dành tặng con trẻ của mình. Đây chắc hẳn sẽ là những gợi ý hữu ích và góp phần làm cho mùa hè của con trẻ thêm phần ý nghĩa.

Cùng Bé Lớn Khôn - Berry và Dolly

Berry và Dolly là hai nhân vật chính trong bộ truyện thiếu nhi cùng tên của nữ nhà văn người Hungary - Bartos Erika. Berry là một cậu chàng ốc sên tốt bụng và Dolly là một cô nàng bọ cánh cam dễ thương. Cả hai là đôi bạn thân thiết và học cùng lớp mẫu giáo. Bộ ba quyển sách Berry và Dolly bao gồm các tựa đề: Tình bạn tuyệt vời, Cùng bay nào, Đi học thật là vui. Tất cả sẽ xoay quanh những sinh hoạt thường nhật của hai người bạn nhỏ cùng với những người bạn côn trùng đáng yêu khác. Đó có thể là những ngày đầu tiên cả hai gặp mặt và kết bạn cùng nhau, những lần cùng nhau đến lớp học tập hay những trò vui đùa nghịch ngợm thú vị. Tất cả đều là những câu chuyện ngắn dễ đọc và đáng yêu dành cho trẻ nhỏ ở độ tuổi mẫu giáo. 

Có thể thấy, việc đồng hành cùng con trong quá trình lớn lên từng ngày là điều hết sức quan trọng. Điều đó quyết định việc nuôi dưỡng và hình thành nhân cách tốt đẹp bên trong mỗi đứa trẻ. Với việc lựa chọn tìm đọc bộ sách này, cha mẹ hoàn toàn có thể cùng con khám phá từng bài học được lồng ghép qua các mẩu chuyện nhỏ. Đó có thể là bài học về sự sẻ chia, công bằng, sẵn sàng thể hiện tình yêu thương, giúp đỡ những người xung quanh hay việc cần loại bỏ những ganh ghét, đố kị không đáng có… Ngoài ra còn vô số bài học bổ ích khác đón chờ cha mẹ cùng con khám phá. Ngoài phần nội dung thú vị, những hình vẽ minh họa do chính nữ tác giả thực hiện cũng là một điểm cộng rất lớn để chúng ta lựa chọn tìm đọc bộ truyện. Những nét vẽ sinh động với màu sắc bắt mắt được thể hiện qua từng trang sách sẽ giúp kích thích sự tập trung cũng như khả năng tưởng tượng, sáng tạo của con trẻ ở độ tuổi mẫu giáo.

Những thiên thần của người gác rừng

Tuổi thơ của mỗi người đều chất chứa những mảnh kí ức đặc biệt và đáng nhớ. Trong số đó, chắc hẳn mỗi bé gái đều đã từng say mê bên những người bạn gấu bông nhỏ xinh, mơ về một vùng đất lung linh có đầy ắp kẹo ngọt. Trong Những thiên thần của người gác rừng, ta cũng bắt gặp một cô bé đáng yêu như thế. Bé Mi có một đại gia đình thú bông. Em luôn chơi đùa, trò chuyện và yêu thương chúng như người thân. Trong chuyến về thăm quê ngoại ở mảnh đất Trung Bộ cùng mẹ, bé Mi mang theo hai người bạn gấu bông là Mèo Cà Chua và Bọt Biển. Tại đây, cô bé đã có những trải nghiệm đầy thú vị và làm quen được với nhiều người bạn mới, học hỏi thêm được biết bao kiến thức bổ ích. Đặc biệt, với chuyến đi thăm rừng cùng mẹ và gặp được ông lão gác rừng, bé Mi đã trải qua một cuộc phiêu lưu đầy nhiệm màu. Qua đó, em càng thêm hiểu và quý trọng hơn sự hiện diện hữu ích của thiên nhiên dành cho trái đất này.

Hình ảnh của đợt nổ bom mìn để khai thác đá trên núi, những dòng sông im bặt đối lập với hình ảnh của dòng sông si rô ngọt ngào, của những đàn bướm tung tăng bay lượn như một hồi chuông cảnh báo về việc thiên nhiên đang dần rời xa con người. Nếu không biết cách bảo vệ và tôn trọng thiên nhiên, có thể chúng sẽ vĩnh viễn biến mất. Mỗi đứa trẻ đều có thể là một sứ giả của thiên nhiên. Điều đó được thực hiện bằng cách cha mẹ có thể giáo dục con trẻ ý thức về việc bảo vệ môi trường và nhận biết được những hành vi sai trái có thể làm hủy hoại mảng xanh của trái đất thân yêu. Có thể thấy, đây là một tác phẩm vô cùng dễ thương và mang đến những bài học giáo dục đầy sâu sắc giúp nuôi dưỡng nhân cách của con trẻ. Một lựa chọn hoàn toàn thích hợp để cha mẹ có thể đọc cùng con và trao đổi với nhau về vấn đề môi trường, hệ sinh thái xung quanh chúng ta. 

Chú bé Thất Sơn

Câu chuyện bắt đầu từ chuyến đi về quê ngoại của hai chị em Thảo và Nam vào dịp hè. Từ thành phố náo nhiệt về vùng đất An Giang thanh bình, cả hai đã có một chuyến đi đầy thú vị và tràn ngập niềm vui. Tại đây, họ quen một người bạn mới tên Siêng trạc tuổi Nam. Siêng mồ côi cha mẹ từ sớm, phải bươn chải làm việc nên thân hình gầy guộc, rám nắng. Ấy vậy, cậu bạn lại vô cùng ham học và chăm chỉ đến lớp bổ túc vào mỗi buổi đêm. Qua những lần gặp mặt và trò chuyện cùng nhau, những người bạn mới quen lại càng thân thiết hơn. Những câu chuyện dung dị, mộc mạc nơi thôn xóm yên ả cứ thế được chầm chậm kể. Và cũng trong chính những hình ảnh đẹp đẽ, giản đơn ấy là bao bài học về cuộc sống, về tình bạn vượt ra khỏi khoảng cách giàu nghèo và nỗ lực vươn đến ước mơ của con người dù trong bất kì hoàn cảnh khốn cùng nào đi chăng nữa.

Cậu bé Siêng vất vả là vậy nhưng vẫn chăm chỉ ngày ngày đến lớp để được học tập và ngày càng đến gần hơn với ước mơ trở thành một kĩ sư nông nghiệp. Điều đó cho thấy được ý thức mạnh mẽ của Siêng về tầm quan trọng của việc học tập. Không chỉ là một tác phẩm có nội dung thú vị và mang tính giáo dục cao dành cho độ tuổi thiếu nhi, Chú bé Thất Sơn còn mang đến một bức tranh thanh bình nơi vùng quê sông nước những năm 90. Dãy núi Sam hùng vĩ, hình ảnh từng dòng sông, chiếc ghe chèo, rặng dừa nước, cánh đồng thơm mùi rơm rạ hay những ngày câu cá, đào khoai, bắt tôm đến quên thời gian. Tất cả tạo nên những rung cảm khó phai trong lòng người đọc. Ta còn có cơ hội bắt gặp những câu chuyện của quá khứ khốc liệt, nơi biết bao con người đã ngã xuống vì trận chiến của quân Pôn Pốt năm nào. Cùng với đó, cách kể chuyện nhẹ nhàng, tự nhiên cùng với ngôn ngữ bình dị, đậm chất miền Tây Nam Bộ cũng là một điểm cộng rất lớn giúp trẻ có thể tiếp cận với một trong những giọng văn đặc trưng của mảnh đất nghĩa tình này và thêm yêu, thêm quý những con người miền Tây chân chất, dễ mến.

Chú bé có tài mở khóa - Nguyễn Quang Thân

Nguyễn Quang Thân là một cây bút viết văn quen thuộc của văn đàn Việt Nam. Bắt đầu từ giữa thế kỉ XX, ông đã có khoảng thời gian sáng tác sôi nổi, cho ra đời nhiều tác phẩm truyện ngắn và tiểu thuyết nổi bật. Chú bé có tài mở khóa là một trong những tác phẩm đặc sắc của nhà văn, vừa mang đến cho ông giải thưởng Văn học thiếu nhi 1985 và vừa là quyển sách tuổi thơ của biết bao thế hệ độc giả yêu mến văn chương. Truyện kể về cuộc hành trình phiêu lưu đầy gây cấn của Hùng Lé - cậu chàng lém lỉnh có biệt tài mở khóa. Nhà ở vùng Cẩm Phả, vì giận cha mẹ, Hùng đã bỏ nhà đi ra cảng biển Hải Phòng và gặp phải băng trộm của thủ lĩnh Sáu Xồm. Tại đây, Hùng Lé lưu lạc, trở thành đàn em của Sáu Xồm và phải sống qua ngày nhờ tài mở khóa trộm. Ít lâu sau đó, Hùng gặp được cậu bạn tên Nam. Cậu bé người nhà quê nhân dịp nghỉ hè đi tàu lên Hải Phòng chơi để thăm cha. Trải qua nhiều biến cố cùng với Nam, Hùng Lé muốn thoát khỏi Sáu Xồm và trở về quê nhà. Dẫu vậy, hàng loạt những khó khăn lại tiếp tục ập đến, Hùng Lé phải tìm cách thoát thân và thực hiện trọng trách lớn lao là tìm ra Cóc Vàng - tên tội phạm nguy hiểm đã từng giết cha ruột của Hùng năm xưa. Có thể thấy, với cốt truyện li kì và mang đậm màu sắc phiêu lưu, Chú bé có tài mở khóa đã tạo nên một không gian đầy kịch tính, cuốn hút người đọc.

Nếu bạn đang muốn tìm kiếm một tác phẩm có nhiều những thông điệp và tầng nghĩa được khéo léo ẩn giấu thì Chú bé có tài mở khóa là một lựa chọn hoàn toàn phù hợp. Lần giở từng trang sách, người đọc như có cơ hội hóa thân vào trong tác phẩm, cùng với Hùng Lé trải qua chuyến hành trình đầy cam go để tìm cách thoát khỏi những điều xấu xa, đen tối và hướng đến một tương lai rộng mở, tươi sáng hơn. Nguyễn Quang Thân đã khéo léo xây dựng nên những màn đấu trí đầy kịch tính, có độ căng và gay cấn đến giây phút cuối cùng. Qua đó, ta nhìn thấy được cuộc rượt đuổi khốc liệt của cái thiện và cái ác. Sự đấu tranh cho công lí và lẽ phải cần đánh đổi bằng biết bao mồ hôi, nước mắt, thậm chí là sinh mạng của những vị chiến sĩ công an anh dũng. Còn với Hùng hay Nam, những cậu bé còn nhỏ tuổi nhưng dũng cảm và kiên cường đã lan tỏa tinh thần tích cực về một tình bạn đẹp và tầm quan trọng của việc học tập cũng như sự thiện lương luôn cần có trong mỗi con người. Vì vậy, đây quả là một tác phẩm phù hợp với những bạn nhỏ có tâm hồn phiêu lưu, thích khám phá.

Rung cảm đầu đời - Lê Quốc Triều

Minh Niệm là một cây bút quen thuộc khi viết về các tác phẩm liên quan đến việc nuôi dưỡng tâm hồn con người dưới góc nhìn của Phật giáo. Ngoài ra, ông còn lựa chọn ra mắt các tác phẩm dành cho thiếu nhi. Nổi bật trong số đó là tập thơ Rung cảm đầu đời được chấp bút từ khi tác giả vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường, thuở hồn nhiên và ngây ngô nhất. Mỗi bài thơ là từng những câu chuyện nhỏ trong cuộc sống, lúc vui tươi hân hoan, khi sâu sắc lắng đọng cứ thế chầm chậm chạm vào trái tim người đọc.

Minh Niệm lựa chọn giữ nguyên tên thật của bản thân là Lê Quốc Triều để đề tên tác giả cho tập thơ. Điều ấy đã gợi lên hình bóng thân thuộc của cậu bé năm nào, người đã dành những rung cảm chân thành và đong đầy nhất để giúp cho những con chữ thành hình. Khi lựa chọn dành tặng tập thơ Rung cảm đầu đời cho con trẻ, chắc hẳn những vần thơ có thể dễ dàng nhận được sự đồng cảm sâu sắc. Lời thơ mộc mạc và gần gũi với biết bao câu chuyện trẻ thơ, được chắp thêm đôi cánh của trí tượng tượng vô tận và mộng mơ. Đặc biệt, những bài thơ ngắn có nhịp điệu như lời thì thầm êm ả hay thanh âm của một bài hát du dương. Tất cả có thể nuôi dưỡng niềm tin yêu cái đẹp và nghệ thuật cho con trẻ. Việc lựa chọn thể loại thơ cũng là một cách tiếp cận mới mẻ bởi không chỉ những tác phẩm truyện ngắn hay tiểu thuyết mà thơ cũng là một thể loại đặc biệt giúp con trẻ thêm yêu mến việc đọc và hình thành thói quen đọc sách.

Vừa rồi là một số gợi ý của Bookish dành tặng đến quý độc giả nhân dịp Quốc tế Thiếu nhi 1/6. Trong số vô vàn lựa chọn, hi vọng những tựa sách trên có thể giúp ích cho mọi người trong việc tìm được những quyển sách phù hợp với sở thích, tính cách và định hướng giáo dục con trẻ nhất. Bookish mến chúc bạn có thật nhiều những khoảng thời gian đọc sách vừa học vừa chơi thú vị cùng người thân để mùa hè này thêm trọn vẹn.

Ngọc Hân

Đọc bài viết

Book trailer

HÃY KỂ TÔI NGHE SỰ THẬT VỀ TÌNH YÊU- Những RED FLAG điển hình qua 13 câu chuyện trị liệu cặp đôi

Published

on

By

Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu – tác phẩm nghiên cứu vừa được Phương Nam Book phát hành – của nhà trị liệu tâm lý Susanna Abse là một chuyến du hành đầy mê hoặc vào thế giới nội tâm phức tạp của tình yêu và các mối quan hệ.

Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu xoay quanh chủ đề muôn thuở: tình yêu đôi lứa. Ngay từ những trang đầu tiên, Susanna Abse đã khẳng định một cách dứt khoát: Tình yêu đôi lứa là trọng tâm của đời sống con người. Bằng chứng là dù xã hội có phát triển hiện đại đến đâu, dù khoa học kỹ thuật có tiến xa đến nhường nào, thì bản năng khao khát kết nối, tìm kiếm một nửa yêu thương vẫn luôn hiện hữu trong mỗi con người. Chúng ta sinh ra là để yêu và được yêu.

Bóc trần từng lớp mặt nạ của tình yêu để đối diện với sự thật

Chúng ta đều biết rằng tình yêu không chỉ có màu hồng lãng mạn. Song hành cùng những cảm xúc thăng hoa, hạnh phúc, tình yêu cũng ẩn chứa muôn vàn góc khuất, những tổn thương, thất vọng và cả những nỗi sợ hãi khó gọi tên.

Với kinh nghiệm hơn 35 năm làm việc trong lĩnh vực tâm lý trị liệu, chứng kiến vô số những cuộc tình đến rồi đi, Susanna Abse nhận ra rằng, nguyên nhân sâu xa dẫn đến những mâu thuẫn, rạn nứt trong tình yêu đôi lứa phần lớn đều bắt nguồn từ những tổn thương thời thơ ấu, những khuôn mẫu nội tâm đã ăn sâu vào tiềm thức và chi phối cách chúng ta nhìn nhận bản thân, nhìn nhận tình yêu và cách chúng ta tương tác với người bạn đời của mình.

Trong tác phẩm Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu, Susanna Abse đã thuật lại nhiều câu chuyện được lấy cảm hứng từ chính những bệnh nhân bà từng tiếp xúc. Mỗi câu chuyện như một mảnh ghép, góp phần phác họa bức tranh đa sắc màu về đời sống hôn nhân, phơi bày những tổn thương thầm kín và cả những khao khát thầm lặng của mỗi cá nhân. Tất cả đều như phản chiếu một ai đó trong chính chúng ta, những con người đã từng vấp ngã, lạc lối trên con đường đi tìm hạnh phúc.

Khi truyện cổ tích gặp gỡ phân tâm học

Ngay từ mặt cấu trúc, tác phẩm Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu đã toát lên sự sáng tạo độc đáo, khác biệt. Mỗi chương trong sách đều lấy cảm hứng từ một câu chuyện cổ tích hay thần thoại quen thuộc, trở thành lăng kính để tác giả phân tích những khía cạnh khác nhau của tình yêu. Cách tiếp cận này không chỉ tạo sự gần gũi, dễ hiểu mà còn khơi gợi nhiều suy ngẫm sâu sắc.

Mười ba chương sách tựa như mười ba thước phim ngắn, lần lượt phác họa thế giới nội tâm của những cặp đôi đang vật lộn với những biến cố, thử thách trong tình yêu. Ta bắt gặp hình ảnh những bậc cha mẹ tự tay phá hủy rồi lại miệt mài xây dựng ngôi nhà rơm của mình, hay cô bé Khăn Đỏ cứ nhất quyết bảo vệ con sói đội lốt cừu, nàng Rapunzel khao khát tình yêu nhưng lại tự giam cầm trong chính tòa lâu đài cô độc của mình... Mỗi câu chuyện là một lăng kính soi rọi những vòng lặp hành vi, những bế tắc, những nỗi đau và khát khao yêu thương ẩn giấu sâu thẳm bên trong mỗi con người.

Từ đó, Susanna Abse đã không ngần ngại đưa người đọc đối diện với những góc tối, những mặt trái trong tình yêu như: sự phản bội, lừa dối, sự ích kỷ, chiếm hữu... Tuy nhiên, thay vì đánh giá hay phán xét, Abse lại dùng sự thấu hiểu, cảm thông để giúp người đọc nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và nhân văn hơn.

Hành trình khám phá bản thân và nghệ thuật yêu thương

Tác phẩm Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu còn là câu chuyện về chính Susanna Abse, về hành trình trưởng thành của bà trong suốt hơn 30 năm làm nghề trị liệu tâm lý đầy thử thách. Bà không ngần ngại chia sẻ những lúng túng, sai lầm non nớt thời mới vào nghề, hay cả những giằng xé nội tâm, những cảm xúc cá nhân khó tránh khỏi khi đối diện với những hoàn cảnh, những mảnh đời khác nhau. Chính sự chân thành, dám bộc lộ ấy đã phá vỡ bức tường vô hình giữa nhà trị liệu và bệnh nhân, để từ đó, ta thêm tin tưởng vào quá trình trị liệu, hiểu rõ hơn về bản chất của sự đồng hành, thấu cảm trong hành trình chữa lành.

Bên cạnh đó, tác giả còn bộc bạch rằng bà không có ý định đưa ra những lời khuyên hạnh phúc sáo rỗng hay các giải pháp nhanh chóng, tức thời; bởi lẽ từng cá thể, từng cặp đôi không phải là những bản sao giống nhau để tuân theo một công thức chung nào đó. Thay vào đó, thông qua những câu chuyện, những chiêm nghiệm của bản thân, bà khích lệ sự tự vấn, thôi thúc người đọc dám đối diện với chính mình, đánh giá lại những mối quan hệ xung quanh với cái nhìn thấu đáo và bao dung hơn.

Dù tập trung chủ yếu vào tình yêu đôi lứa, nhưng những bài học từ Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu hoàn toàn có thể áp dụng cho nhiều dạng kết nối khác, chẳng hạn như tình bạn, tình cảm gia đình. Tác giả nhấn mạnh rằng chính sự chấp nhận những khiếm khuyết, yếu đuối của bản thân và người khác mới là chìa khóa cho một mối quan hệ bền vững. Ta nhận ra rằng, không chỉ tình yêu đôi lứa, mà bất kỳ mối quan hệ nào cũng cần sự vun đắp, chăm sóc và thấu hiểu lẫn nhau.

Hãy kể tôi nghe sự thật về tình yêu để lại trong lòng người đọc nhiều dư âm khó tả. Đó là sự đồng cảm sâu sắc với những thân phận, những mảnh đời trong truyện. Đó là nỗi trăn trở, băn khoăn về bản chất của tình yêu, về cách ta yêu thương và vun vén hạnh phúc. Trên hết, đó là lời nhắc nhở rằng tình yêu là hành trình khám phá vô tận và chính sự không hoàn hảo mới khiến nó trở nên đẹp đẽ, đáng trân trọng.

Trích đoạn

“Trên hành trình khám phá các mối quan hệ yêu đương, có hai khía cạnh về ‘sự thật’ giữa một cặp đôi rất cần phải đặt ra nghi vấn: sự thật thứ nhất liên quan đến việc đối diện với cảm xúc của chính mình và tri nhận trải nghiệm của bản thân; cái thứ hai liên quan đến việc đối diện với cảm xúc của đối phương và thấu hiểu trải nghiệm của họ.”

***

“Jung rất thông thái – là một nhà trị liệu tâm lý, tôi học được rằng tất cả các trải nghiệm của ta được định hình và ngập tràn dấu vết bởi những trải nghiệm trong quá khứ. Chúng ta tiếp cận mỗi một sự kiện hay mối quan hệ mới với tâm thế đầy định kiến – ta không bao giờ thoát khỏi những ảnh hưởng này; bất kể ta có ảo tưởng rằng mình là một chứng nhân khách quan và công minh với cuộc đời mình, nhưng thực tế không phải vậy. Quá khứ luôn sống trong hiện tại.

Nhận xét của báo chí

“Một cuốn sách lôi cuốn, thiết thực và nhân văn về những nỗi đau và hy vọng trong các mối quan hệ.”

Alain de Botton, Tácgiả nhiều đầu sách nổi tiếng về triết học thường thức

“Cuốn sách nên có trong tủ sách của bất kỳ ai muốn hiểu sâu hơn về những cung bậc cảm xúc trong tình yêu – từ khi say đắm đến lúc chia lìa.”

Philippa Perry, Nhà tâm lý trị liệu

“Mỗi trang sách đều mang đến cho tôi những kiến thức mới mẻ về con người, về các mối quan hệ và cuối cùng là về chính mình.”

Annalisa Barbieri, Nhà báo củatờ The Guardian      

Về tác giả

Susanna Abse

• Nhà trị liệu phân tâm học, với hơn 35 năm kinh nghiệm trong công tác trị liệu cá nhân, cặp đôi và phụ huynh.

• CEO của tổ chức thiện nguyện Tavistock Relationships (2006 - 2016).

• Chủ tịch Hội đồng Phân tâm học Anh (2018 - 2021).

• Tác giả của nhiều ấn phẩm về trị liệu cặp đôi, phương pháp nuôi dạy con, chính sách gia đình; cùng nhiều bài báo về các vấn đề chính trị và xã hội cho Guardian, New StatesmanOpen Democracy.

• Người dẫn chương trình “Britain on the Couch” năm 2019 trên kênh Channel 4 News.

• Đồng biên soạn The Library of Couple and Family Psychoanalysis của Routledge Books và là thành viên quản trị của Bảo tàng Freud ở London.

Đọc bài viết

Cafe sáng