Book trailer

Sách mới của nhà báo Phạm Công Luận về tranh biếm họa trên báo chí

Published

on

Cuốn sách biên khảo Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975 (tác giả Phạm Công Luận, Phương Nam Book phát hành) giúp độc giả hiểu rõ hơn về báo chí ngày trước qua những giai thoại kể chuyện thời sự hóm hỉnh, những bức tranh biếm họa mang đến tiếng cười nhẹ nhàng đầy trí tuệ.

Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975 được thực hiện khá công phu với các bài viết, bài trích và rất nhiều hình ảnh biếm họa phong phú. Tác giả vẫn tập trung vào thế mạnh lâu nay của anh là viết về đời sống văn hóa xã hội trên đất Sài Gòn – Gia Định xưa, lần này là chủ đề tranh biếm họa báo chí Việt Nam từ cả thế kỷ trước cho đến năm 1975.

Tiếp nối mảng đề tài biếm họa trên báo chí miền Nam

Tựa sách Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975 là phần cảm hứng tiếp nối từ tác phẩm đã xuất bản Sài Gòn phong vị báo xuân xưa, trong đó có phần nói về biếm họa trên các giai phẩm xuân trước 1975. Nhà báo Phạm Công Luận nhận thấy đây là thể loại đồ họa báo chí hấp dẫn độc giả, có hàm lượng nội dung phong phú, đặc biệt là ở các nhật báo. Tác giả tiếp tục đi sâu vào đề tài này trong tập sách mới, nhằm trình bày bức tranh rộng hơn về biếm họa báo chí miền Nam trước đây.

Bìa sách Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975. Ảnh: Phương Nam Book

Quyển sách biên khảo Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975 tiếp nối mạch cảm hứng và tình yêu bền bỉ như nguồn nước không bao giờ cạn mà tác giả Phạm Công Luận dành cho mảnh đất Sài thành. Sách được Phương Nam Book phát hành khổ lớn với hơn 200 trang, 30 bài viết, và hơn 4000 tranh, in màu chất lượng toàn bộ.

Tác giả Phạm Công Luận mở đầu quyển sách bằng những dòng hồi tưởng về một thời tuổi thơ vui tươi, êm đềm: “Từ năm 1971, tôi sung sướng khi có thể xem tranh vui và biếm họa thường xuyên trên báo Thiếu Nhi ra hằng tuần, rất mê hai nhân vật Tí Xíu và Tí Ti do Vương Nghiêm và Nguyễn Tài vẽ. Ba tôi mỗi ngày mua hai tờ nhật báo là Sóng Thần và Điện Tín, tờ nào cũng có biếm họa. Không thể quên những buổi tối, ba và bác Mười Thọ hàng xóm ngồi với nhau bên ly rượu ngũ gia bì nhỏ xíu, bình luận thời sự và nhắc đến tranh biếm của Tuýt, Chóe, Ớt… những cái tên khá tức cười nhưng vẽ châm biếm rất thâm sâu”.

Quá khứ là một hiện thực luôn sống động trong hồi ức của tác giả Phạm Công Luận. Cuốn sách mới này gồm hai phần, phần đầu đưa ra cái nhìn khái quát giúp độc giả hiểu rõ hơn về sự xuất hiện và các giai đoạn phát triển của thể loại tranh biếm họa trên báo chí tiếng Việt. “Trên các số báo Nông Cổ Mín Đàm thịnh hành ở Nam Kỳ khoảng năm 1917 tuy có vài bức tranh vẽ có dáng dấp biếm họa nhưng thực chất là tranh minh họa mục “Cải lương tiếu quại”…”, Phạm Công Luận viết.

Lần giở những trang sách, bạn đọc sẽ được thưởng thức mảng nội dung thú vị như câu thơ nhại Kiều: “Trăm năm trong cõi người ta/ Ông Quỳnh, ông Hiếu khéo là cợt nhau!…”. Tinh thần thể thao tưng bừng trên tuần báo “Thể Thao Đông Dương” (số 1 ngày 9.9.1943), có đoạn chú thích: “Tôi đã nói với ông, khi giơ tay lên thì thót bụng vào, mà ông không nghe”. Tờ báo “Sài Gòn Mới số xuân Đinh Dậu 1957” có mẩu chuyện: “- Cô giáo: Trong thân thể có bộ phận gì hở trò Tý?/- Dạ, có xương, thịt, mỡ, gầu, tái nạm và gân với sụn ạ./- Trời! Thế ra trò nói chuyện phở tái?/- Vâng vì ba em làm hàng phở ạ.”…

Các phần trong sách gợi lại những điều lý thú, giúp độc giả tiếp cận thể loại báo chí có sức nặng biểu đạt, nêu bật những vấn đề đặt ra cho xã hội, mạnh dạn giễu cợt những thói hư tật xấu của người đời, hay châm biếm chính sách và chính khách. Phần “Sự đời lắm nỗi” với một số bài báo đặc sắc trên các tờ báo có tiếng thời bấy giờ, minh họa tranh ngắn, những câu chuyện dí dỏm được tuyển chọn: Phong tục cưới gả năm… con Bò, Làm cách nào để kiếm được người chồng “lý tưởng”?, Gia đình Ba Lém, Trằn trọc trên giường… Tất cả nội dung vừa quen thuộc gần gũi vừa chứa đựng nhiều mảng ký ức của cuộc sống một thời không còn nữa.

Tài năng của những họa sĩ biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975

Với tập sách mới, Phạm Công Luận vẫn giữ được mạch cảm xúc tự nhiên kết hợp với nguồn tư liệu dồi dào, luôn có khám phá mới và chi tiết mới, giữ được thế mạnh của một cây viết sinh ra và lớn lên ở thành phố này. Hơn hết, trong điều kiện nguồn tư liệu báo chí Sài Gòn trước 1975 hiếm hoi và tản mát, nhưng tác giả vẫn nỗ lực tìm tòi, góp nhặt để cuối cùng cho ra đời một công trình biên khảo lớp lang và thông tin đầy đặn.

Bút Sơn – cha đẻ của nhân vật Xã Xệ. Ảnh: Phương Nam Book

Theo Phạm Công Luận: Biếm họa báo chí Sài Gòn trước 1975 là cả một khoảng trời và trên đó có rất nhiều ngôi sao lớn nhỏ khác nhau, phát ra những luồng ánh sáng riêng biệt, rất lạ và rất đẹp. Những người tài hoa đó, tác giả của “Bé Ngôn – Bé Luận”, “Anh Tám Sạc-ne”, “Anh Năm Trật Búa” nay ở đâu? Còn Đức Khánh, Văn Hiếu, Diệp Đình, Bình Thành, Hưng Hội, Cẩm Đường, Tám Bờm… là những ai, đang còn sống hay đã mất?”. Đây chính là lý do anh chọn đề tài này với mong muốn tô đậm cá tính người cầm cọ phải đánh cược sự tự do cá nhân để bộc lộ quan điểm qua một bức tranh biếm, và tờ báo cũng phải đánh cược cả vận mạng để phát hành.

Ở phần chương “Họa sĩ biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975”, tác giả Phạm Công Luận bộc lộ tình cảm trân trọng tài năng của các họa sĩ biếm thông qua những trang viết giới thiệu đầy đủ lai lịch, nêu bật phong cách cá nhân, những tác phẩm ấn tượng của một số họa sĩ vẽ biếm họa, minh họa trên báo chí. Đọc cuốn sách này, bạn sẽ biết thêm về họa sĩ Hoàng Lập Ngôn vẽ ký họa chân dung văn nghệ sĩ theo lối “Tướng tinh họa” với những nét to, gồ ghề, cá tính. Họa sĩ Hưng Hội được người làm báo và giới họa sĩ thập niên 1940 đánh giá cao. Hình họa của ông rất vững, nét vẽ sinh động, gọn gàng, tạo hình nhân vật sắc sảo, thể hiện tốt nội dung.

Họa sĩ Văn Hiếu và chùm tranh liên hoàn “Bé Ngôn – Bé Luận”. Ảnh: Phương Nam Book

Hay tên tuổi họa sĩ Văn Hiếu được nhiều người từng sống ở miền Nam trước 1975 biết đến. Trên một số tờ báo, họa sĩ vẽ nhiều bức biếm họa hài hước, ý nhị với nét vẽ sinh động, duyên dáng. Nói về Văn Hiếu, nhà thơ Lý Thụy Ý, từng là Thư ký Tòa soạn báo Văn Nghệ Tiền Phong khoảng thời gian gần 1975 đánh giá: “Nếu nói đến Văn Nghệ Tiền Phong phải nói đến họa sĩ Văn Hiếu. Anh rất nổi tiếng thời đó, cha đẻ của ‘Bé Ngôn – Bé Luận’ rất hài hước, đáng yêu. Văn Hiếu vẽ biếm họa… thần sầu!”.

Biếm họa trên Báo chí Sài Gòn trước 1975 giúp độc giả cảm nhận rõ tài năng của các họa sĩ biếm, họ không chỉ vẽ đẹp, hài hước mà còn có những ý tưởng rất sâu sắc. Các họa sĩ thể hiện những câu chuyện biếm họa giai đoạn thập niên trước bám sát hành trình của đời sống xã hội, của thời cuộc, của nền chính trị và theo được những bước thăng trầm của đời sống văn hoá người Việt những năm hậu chế độ thuộc địa.

Nhà báo Phạm Công Luận bộc bạch: “Họa sĩ biếm đáng được kính nể. Họ có thể vẽ tranh, vẽ nhân vật rất sinh động, lại biết cách diễn đạt khúc chiết ý tưởng của chính họ qua các hình tượng. Ngôn ngữ tranh biếm cô đọng, có khi không cần lời, chỉ cần một biểu tượng là có thể nhận diện ra một kế hoạch, một âm mưu, một tham vọng hay vấn đề lớn của một con người, một chính khách. Dáng nằm của một người nghèo có thể thấy cả cuộc đời bất hạnh”.

Quyển sách Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975 cung cấp cho độc giả những tư liệu quý giá về thể loại tranh biếm họa, minh họa… Để từ đó, người đọc sẽ hiểu rõ thêm về báo chí ngày trước qua những trích lọc, những câu thoại ghi chép thời sự hóm hỉnh phản ánh trong những bức tranh đậm chất biếm. Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975 xứng đáng là quyển sách dành cho những độc giả quan tâm đến đời sống văn hóa xã hội của đô thị miền Nam xưa và từ đó góp phần lưu giữ những ký ức đang dần mai một.

Trích đoạn

“Biếm họa báo chí những năm 1954, 1955, 1956 tiếp tục xuất hiện đều trên các báo xuân như Quê Hương, Thần Chung, Tiếng Chuông, Tin Điển, Xuân Mai… đa số về chuyện sinh hoạt đời thường. Một số tranh không ký tên tác giả, chỉ có tên của cơ sở chế bản thường là Cliche Dầu trên đường Huỳnh Thúc Kháng chuyên làm bản kẽm cho báo chí trong nhiều năm trước 1975”.

“Họa sĩ Hưng Hội lúc đó là cây cọ đang lên, về biếm và minh họa thường xuyên cho Nam Kỳ tuần báo của nhà văn Hồ Biểu Chánh, ngoài ra còn vẽ bìa sách và minh họa cho các tờ báo khác. Trên báo, Hưng Hội thể hiện tay nghề vẽ biếm không thua kém các họa sĩ Pháp cùng thời. Các nhân vật của ông, từ các cô thiếu nữ, các thầy thông thầy ký, người lao động… thật linh hoạt và sống động qua từng cử chỉ, cách biểu cảm. Tranh của ông vừa cổ vũ phong trào thể thao rèn luyện sức khỏe, vừa châm biếm nhẹ nhàng và cười cợt vui tếu những hoạt động phi thể thao, khi hội đánh tứ sắc vẫn thu hút hơn đám đánh bóng bàn, môn “quyền thuật” vẫn tồn tại ở các gia đình đa thê mà trọng tài là đức lang quân”.

“Một bài viết trên báo Tia Sáng có nêu: “Biếm họa không thể thay đổi được thế giới, nhưng biếm họa có thể mang đến cho chúng ta tiếng cười trí tuệ, tiếng cười mà con người cần có để tự hoàn thiện chính mình.””

Vai trò của biếm họa báo chí đã được ông Kofi Annan, cựu Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc phát biểu tại tổ chức mà ông lãnh đạo năm 2006 như sau: “Các họa sĩ biếm họa có ảnh hưởng lớn đến cách nhìn về nhau giữa các nhóm người khác nhau. Họ có thể khuyến khích chúng ta nhìn nhận lại bản thân một cách nghiêm túc và tăng cường sự đồng cảm với những đau khổ và thất vọng của người khác. Nhưng họ cũng có thể làm ngược lại. Tóm lại, họ có một trách nhiệm lớn” ông nói với các họa sĩ biếm họa từ khắp nơi trên thế giới tập trung tại New York. Ông còn cho biết: “Họ có thể giúp chúng ta suy nghĩ rõ ràng hơn về công việc của họ và cách chúng ta phản ứng với nó. Và có lẽ chúng ta có thể giúp họ suy nghĩ về cách họ có thể sử dụng ảnh hưởng của mình, không phải để củng cố định kiến hay thổi bùng đam mê, mà để thúc đẩy hòa bình và hiểu biết. Chắc chắn, họ có thể giúp đỡ lẫn nhau để làm điều đó” (trình bày tại hội thảo “Unlearning Intolerance: Cartooning for Peace” tại Trụ sở Liên Hiệp Quốc ở New York vào ngày 16.10.2006).

Đánh giá về sách

“Ngay lần đầu lật xem tập bản thảo Luận trao tay ở quán cafe hôm ấy, tôi đã thấy sướng củ tỉ… khi được nhìn thấy cả một bầu trời tuổi thơ tái hiện. Kìa là những tên tuổi quen thuộc Văn Hiếu, Vương Nghiêm, Đức Khánh, rồi là Tuýt, Ớt, Chóe… với những phong cách vẽ không ai lẫn được với ai… Hơn nửa thế kỷ trước, tôi và bạn cùng trang lứa (như anh chị em nhà Luận) đã bị mê hoặc bởi tranh vẽ của họ. Mãi hôm nay mới được xem lần nữa những bức tranh đăng báo một thời gắn với tuổi thơ chúng tôi, tưởng chừng không bao giờ thấy lại nữa. Cảm ơn Luận nhiều. Và sẽ còn cảm ơn tác giả nhiều nữa, khi ta lật từng trang sách…” – Họa sĩ Đức Lâm.

Cuốn sách sẽ không chỉ dành cho lứa “già” như Satế đọc để chậm rãi tìm về những ngày xưa của mình. Lớp trẻ đang lớn yêu tranh vui, thích biếm họa sẽ tìm thấy trong đó bút tích quý giá của những họa sĩ tiền bối mở đường. Sẽ hiểu rõ thêm về báo chí ngày trước qua những câu thoại ghi chép thời sự hóm hỉnh, chọc ngoáy thông minh. Cuốn sách, chuyên khảo về tranh vui, biếm họa này đáng lý đã phải “góp mặt” trên các kệ sách từ lâu. Satế ghi tạm ít dòng ở đây, cảm ơn công phu, tâm huyết lần này của Phạm Công Luận đặt vào sách: món quà quý dành cho cộng đồng” Satế – Nguyễn Văn Thưởng.

Về tác giả

Chân dung nhà báo Phạm Công Luận – Tác giả sách Biếm họa trên báo chí Sài Gòn trước 1975

Nhà báo Phạm Công Luận là tác giả của những tựa sách gây tiếng vang và được tái bản nhiều lần như Nếu biết trăm năm là hữu hạn (viết chung với Đặng Nguyễn Đông Vy – bút danh Phạm Lữ Ân), Những lối về ấu thơ, Chú bé Thất Sơn. Không chỉ nổi bật trong thể loại tản văn, ông còn là một cây bút gạo cội sở hữu lượng tác phẩm dồi dào, mang đến cho độc giả nhiều tập sách chuyên khảo, hồi ký về Sài Gòn giàu giá trị như Sài Gòn – Chuyện đời của phố (5 tập), Phong vị báo xuân xưa, Sài Gòn – Ngoảnh lại trăm năm, Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn: Ký ức rực rỡ (in chung với Họa sĩ Lâm Nguyễn Kha Liêm)…

Giới thiệu sách

Có một thời ở Chợ Lớn: Ký ức vàng son về Chợ Lớn qua lăng kính của Phạm Công Luận

Published

on

Có một thời ở Chợ Lớn – tác phẩm nghiên cứu văn hóa mới nhất của nhà báo Phạm Công Luận do Phương Nam Book phát hành – đã mở ra cánh cửa thời gian đưa người đọc trở về Chợ Lớn của những ngày xưa cũ.

Sau thành công của những tác phẩm như bộ sách Sài Gòn – Chuyện đời của phố (5 tập), Hồn đô thị, Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn: Ký Ức Rực Rỡ, Phạm Công Luận tiếp tục khai thác đề tài đô thị Sài Gòn, nhưng lần này tập trung vào một khu vực đặc thù là Chợ Lớn. Tiếp nối Hồi ức Phú Nhuận, Có một thời ở Chợ Lớn là tác phẩm thứ hai của Phạm Công Luận được triển khai theo hướng đặt trọng tâm vào một mảnh ghép nhỏ đã góp phần tạo nên bức tranh lớn về Sài Gòn.

Không chỉ khái quát toàn cảnh về lịch sử hình thành và phát triển, Có một thời ở Chợ Lớn còn khắc họa sinh động đời sống thường nhật, văn hóa, tinh thần của cộng đồng người Hoa qua nhiều thế hệ ở Chợ Lớn. Từng trang sách như những thước phim quay chậm, tái hiện lại không gian Chợ Lớn nhộn nhịp, những con hẻm chằng chịt, những gánh hàng rong, quán ăn thơm lừng hương vị đặc trưng và cả những con người đã làm nên linh hồn của vùng đất này.

Chuyện đời, chuyện phố giữa lòng Chợ Lớn

Có một thời ở Chợ Lớn được xây dựng dựa trên những câu chuyện mà tác giả ghi chép lại trong quá trình tìm hiểu, tiếp xúc với cộng đồng người Hoa tại Chợ Lớn. Những mẩu chuyện nhỏ, những chi tiết đời thường được tái hiện một cách sinh động, tạo nên góc nhìn toàn cảnh về cuộc sống của người Hoa ở Chợ Lớn. Từ những người buôn bán nhỏ lẻ, những người lao động chân tay, cho đến những trí thức, nghệ sĩ, doanh nhân thành đạt, mỗi người đều có một câu chuyện riêng, góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú của cộng đồng.

Qua ngòi bút tài hoa và sự am hiểu sâu sắc, Phạm Công Luận đã tái hiện lại Chợ Lớn như một địa danh thân thương, một vùng đất giao thoa văn hóa, một dòng chảy lịch sử cuộn trào giữa lòng Sài Gòn hoa lệ. Nơi đây, cộng đồng người Hoa đã nhập cư, rồi phát triển, tạo nên một bản giao hưởng đa âm sắc với những nét văn hóa độc đáo, nền ẩm thực phong phú và những câu chuyện đời thường thấm đẫm tình người.

Trong những bài viết như Chuyện đời mái chín Oai Hên, Tìm về gốc tích ông bá hộ xường – Lý Tường Quang, Học người Hoa cách làm ăn, Phạm Công Luận đã khéo léo lồng ghép những câu chuyện cá nhân vào bối cảnh lịch sử, văn hóa của Chợ Lớn, giúp người đọc hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của vùng đất này. Những câu chuyện về những ngày đầu nhập cư gian khó, những nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của người Hoa, những nét văn hóa đặc trưng được tái hiện một cách chân thực, tạo nên sự đồng cảm và xúc động cho người đọc.

Thông qua những câu chuyện đời thường, Phạm Công Luận đã gửi gắm thông điệp về sự quan trọng của tình làng nghĩa xóm, của sự đoàn kết, tương thân tương ái trong cộng đồng. Đây là những giá trị truyền thống quý báu mà người Hoa luôn gìn giữ và phát huy.

Hương vị Chợ Lớn thấm đẫm ký ức

Ẩm thực Chợ Lớn là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa của vùng đất này. Trong Có một thời ở Chợ Lớn, Phạm Công Luận đã dành nhiều bài viết để giới thiệu về những món ăn đặc trưng, những hương vị độc đáo của Chợ Lớn. Từ những món ăn đường phố bình dân như bột chiên, bánh hẹ, chè… đến những món ăn cầu kỳ, tinh tế trong các nhà hàng sang trọng như nhà hàng Ái Huê Đệ Nhất Tửu Lâu, nhà hàng Bách Hỉ – tất cả đều được tác giả miêu tả một cách chi tiết và hấp dẫn.

Những bài viết như Những tiệm trà sâm và bức tượng gỗ tiệm Vạn Tế Đường, Xóm cũ thơm mùi thính rang, Món ăn Hoa trong mắt một người Hoa, Ăn rong Chợ Lớn sẽ đưa người đọc bước vào thế giới ẩm thực phong phú, đa dạng của Chợ Lớn. Phạm Công Luận không chỉ miêu tả hương vị món ăn mà còn kể những kỷ niệm gắn liền, khiến cho mỗi món ăn đều trở nên gần gũi, thân thương.

Thông qua đó, người đọc sẽ được trải nghiệm một hành trình ẩm thực thú vị qua những trang sách, khám phá nhiều bí quyết chế biến, những câu chuyện thú vị đằng sau mỗi món ăn. Hương vị Chợ Lớn không chỉ là sự hòa quyện của các loại gia vị, mà còn là sự kết tinh của văn hóa, lịch sử và tâm hồn người Hoa nơi đây.

Chợ Lớn: Nơi giao thoa văn hóa Việt - Hoa

Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả những nét văn hóa đặc trưng của người Hoa, Phạm Công Luận còn phân tích sâu về ý nghĩa, nguồn gốc. Tác giả giải thích rõ ràng những khác biệt trong văn hóa của các nhóm người Hoa khác nhau như người Quảng Đông, người Triều Châu, người Phúc Kiến, người Hải Nam, người Hẹ, giúp người đọc có cái nhìn toàn diện hơn về văn hóa Chợ Lớn.

Có một thời ở Chợ Lớn còn nói về sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Hoa. Phạm Công Luận đã khéo léo trong việc tái hiện quá trình này diễn ra một cách tự nhiên, hài hòa, làm phong phú thêm đời sống văn hóa của cả hai cộng đồng. Tác giả chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt trong văn hóa của hai dân tộc, đồng thời nhấn mạnh sự tôn trọng và học hỏi lẫn nhau.

Từ đó, Chợ Lớn hiện lên như một minh chứng sống động cho sự giao thoa văn hóa thành công. Nơi đây, người Việt và người Hoa cùng chung sống, cùng làm việc, cùng chia sẻ những giá trị văn hóa. Họ ảnh hưởng lẫn nhau trong ngôn ngữ, ẩm thực, kiến trúc, lối sống,... tạo nên một nét văn hóa đặc trưng riêng của Chợ Lớn. Phạm Công Luận đã sử dụng nhiều ví dụ cụ thể để minh chứng cho luận điểm của mình: từ những món ăn đường phố đến những ảnh hưởng ngôn ngữ mang đậm dấu ấn của cả hai nền văn hóa.

Có một thời ở Chợ Lớn như một lời tri ân đến những người đã góp phần tạo nên một Chợ Lớn phồn hoa, đa dạng và đầy sức sống. Đây là một cuốn sách đáng đọc cho những ai yêu mến Sài Gòn, muốn tìm hiểu về văn hóa, lịch sử và con người của vùng đất Chợ Lớn.

***

Trích đoạn

Đến giờ, tôi vẫn thấy khi nói thằng “phì lũ” sướng hơn là gọi thằng mập hay thằng béo, “láng coóng” nghe đã hơn sáng trưng. Những từ gọi tên món ăn như phá lấu, há cảo, hoành thánh, xí quách… thì không từ tiếng Việt nào thay thế được, vì nó đã được dung nạp vào tiếng Việt, trong ngôn ngữ nói của người Việt miền Nam. Khi nhắc đến những từ này, không ai nghĩ mình đang nói tiếng Hoa…

(Trích Những từ ngữ nổi trôi)

Kinh Tàu Hủ có một nhánh phía bên phải ngả sang khu vực nay là bệnh viện Chợ Rẫy tạo thành một vùng lầy lội. Tại vùng này, người Tiều nghèo khổ đã tận dụng những khoảnh đất cao để trồng rau làm rẫy. Nhờ tính cần cù của họ, vùng đất lầy lội này được cải tạo thành một khu trồng rau lớn cung cấp rau xanh cho cả Chợ Lớn và Bến Nghé…

(Trích Rẫy Tiều)

***

Về tác giả

Nhà báo Phạm Công Luận là tác giả của những tựa sách gây tiếng vang và được tái bản nhiều lần như Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Những lối về ấu thơ, Chú bé Thất Sơn. Không chỉ nổi bật trong thể loại tản văn, ông còn là một cây bút gạo cội sở hữu lượng tác phẩm dồi dào, mang đến cho độc giả nhiều tập sách chuyên khảo, hồi ký về Sài Gòn giàu giá trị như Sài Gòn – Chuyện đời của phố (5 tập), Phong vị báo xuân xưa, Sài Gòn – Ngoảnh lại trăm năm…

***

Thông tin tác phẩm

  • Tựa chính: Có một thời ở Chợ Lớn
  • Tác giả: Phạm Công Luận
  • Thể loại: Văn hóa – Tham khảo
  • Giá bìa: 299.000đ (Bìa mềm); 399.000đ (Bìa cứng)
  • Sách do Phương Nam Book và NXB Văn hóa Dân tộc liên kết xuất bản
Đọc bài viết

Book trailer

F5 bản thân năm 2025 cùng những cuốn sách giúp bạn khai mở tiềm năng

Published

on

Năm mới đến, ai cũng mong muốn một khởi đầu mới mẻ, tích cực và đầy năng lượng. Còn gì tuyệt vời hơn khi bắt đầu năm 2025 bằng việc đọc những cuốn sách kỹ năng truyền cảm hứng, giúp bạn định hình mục tiêu, phát triển bản thân và hướng tới một cuộc sống tốt đẹp?

Bookish xin giới thiệu đến bạn đọc 9 cuốn sách kỹ năng đặc biệt hữu ích để đọc vào thời điểm đầu năm mới, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những góc nhìn mới, những bài học quý giá và động lực để chinh phục những mục tiêu trong năm mới. Từ việc xây dựng thói quen tốt, quản lý tài chính, rèn luyện sự kiên cường cho đến việc phát triển trí tuệ cảm xúc, tư duy lớn và đột phá bản thân, những cuốn sách này sẽ là người bạn đồng hành đáng tin cậy trên hành trình phát triển của bạn.

Dưới đây là 9 cuốn sách kỹ năng được Bookish tuyển chọn, hy vọng sẽ mang đến cho bạn nguồn cảm hứng và động lực để bắt đầu một năm mới tràn đầy năng lượng và thành công:

1. Atomic Habits – Thay Đổi Tí Hon, Hiệu Quả Bất Ngờ

Tác phẩm Atomic Habits của James Clear không chỉ bàn về việc xây dựng thói quen mà còn là cẩm nang hướng dẫn độc giả thiết kế một hệ thống để cải thiện bản thân từng ngày. Thay vì tập trung vào việc đặt mục tiêu, cuốn sách nhấn mạnh vào tầm quan trọng của việc xây dựng những thói quen nhỏ, tích cực và lặp lại đều đặn.

Thông qua việc áp dụng bốn quy luật đơn giản: làm cho nó hiển nhiên, làm cho nó hấp dẫn, làm cho nó dễ dàng và làm cho nó thỏa mãn, người đọc có thể tạo ra những thay đổi tích cực bền vững trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, từ sức khỏe, công việc đến các mối quan hệ. Cuốn sách cung cấp nhiều ví dụ thực tế, dễ hiểu và áp dụng, giúp bạn từng bước xây dựng những thói quen tốt và loại bỏ những thói quen xấu, từ đó đạt được những mục tiêu lớn lao.

2. Thịnh Vượng – Con Đường Dẫn Đến Sự Giàu Có Và Sung Túc Từ Bên Trong

Thịnh Vượng mang đến một cái nhìn hoàn toàn mới về sự giàu có và sung túc. Deepak Chopra cho rằng, thịnh vượng không chỉ đơn thuần là tiền bạc mà còn là sự viên mãn về thể chất, tinh thần và cảm xúc. Cuốn sách hướng dẫn độc giả kết nối với nguồn năng lượng vô tận bên trong, khai thác tiềm năng sáng tạo và thu hút sự giàu có vào cuộc sống.

Thông qua việc thực hành các nguyên tắc tâm linh và khoa học, người đọc có thể thay đổi tư duy, niềm tin và hành động để tạo ra sự thịnh vượng đích thực. Thịnh Vượng là một nguồn cảm hứng mạnh mẽ, giúp bạn nhận ra giá trị đích thực của bản thân – từ đó, sống một cuộc đời đầy ý nghĩa.

3. Vươn Lên Từ Nghịch Cảnh – Rèn Tính Kiên Cường Mỗi Ngày

Cuộc sống không phải lúc nào cũng bằng phẳng, và việc đối mặt với nghịch cảnh là điều không thể tránh khỏi. Vươn Lên Từ Nghịch Cảnh của Chrissie Mowbray và Karen Forshaw sẽ trang bị cho độc giả những công cụ và kỹ năng cần thiết để vượt qua khó khăn và trở nên mạnh mẽ hơn.

Vươn Lên Từ Nghịch Cảnh cung cấp một bộ công cụ hoàn chỉnh, bao gồm các bài tập thực hành, những câu chuyện truyền cảm hứng và các chiến lược cụ thể để rèn luyện tính kiên cường. Thông qua đó, người đọc sẽ học được cách chấp nhận và thích nghi với thay đổi, xây dựng lòng tự tin, quản lý cảm xúc, tìm thấy ý nghĩa trong những thử thách.

4. Metahuman – Siêu Nhân Loại: Mở Khóa Tiềm Năng Vô Hạn Trong Bạn

Metahuman là một hành trình khám phá bản thân đầy thú vị và sâu sắc. Trong sách, Deepak Chopra hướng dẫn độc giả vượt qua những giới hạn của bản thân để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Metahuman – Siêu Nhân Loại kết hợp kiến thức khoa học và tâm linh để giải thích cách thức hoạt động của tâm trí và cơ thể, từ đó giúp người đọc khai phá sức mạnh nội tại và đạt được những thành tựu phi thường. Độc giả sẽ học được cách vượt qua những rào cản tâm lý, kết nối với trực giác và sáng tạo.

5. Thiết Kế Một Cuộc Đời Đáng Sống

Tác phẩm Thiết Kế Một Cuộc Đời Đáng Sống áp dụng tư duy thiết kế sản phẩm vào việc định hướng và xây dựng cuộc sống. Tác giả Bill Burnett và Dave Evans sẽ cung cấp một bộ khung tư duy và các công cụ thực tế để giúp độc giả khám phá đam mê, xác định giá trị cốt lõi và thiết kế một cuộc đời phù hợp với bản thân. Thiết Kế Một Cuộc Đời Đáng Sống sẽ giúp người đọc học cách tư duy sáng tạo, thử nghiệm và điều chỉnh để tìm ra con đường sự nghiệp và lối sống lý tưởng.

6. 10 Bước Để Có Cuộc Sống Trọn Vẹn

Trong 10 Bước Để Có Cuộc Sống Trọn Vẹn, Dale Carnegie chia sẻ những bài học kinh điển về nghệ thuật sống và giao tiếp. Cuốn sách cung cấp những lời khuyên thiết thực, giúp độc giả xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp, giao tiếp hiệu quả, kiểm soát căng thẳng để sống một cuộc đời hạnh phúc và trọn vẹn hơn.

Từ việc làm chủ nghệ thuật giao tiếp, xây dựng sự tự tin đến khả năng lãnh đạo và tạo ảnh hưởng, 10 Bước Để Có Cuộc Sống Trọn Vẹn sẽ trang bị cho người đọc những kỹ năng thiết yếu để thành công trong cuộc sống.

7. EQ Đỉnh Cao: Thay Đổi Thói Quen, Làm Chủ Cuộc Đời

EQ Đỉnh Cao khẳng định tầm quan trọng của trí tuệ cảm xúc (EQ) trong việc đạt được thành công và hạnh phúc. Travis Bradberry cung cấp những chiến lược cụ thể, giúp độc giả nhận biết, hiểu và quản lý cảm xúc của bản thân và của người khác. Người đọc sẽ học được cách củng cố sự tự nhận thức, kiểm soát cảm xúc, động viên bản thân và xây dựng các mối quan hệ hiệu quả. EQ Đỉnh Cao là chìa khoá để bạn làm chủ cuộc đời và đạt được những mục tiêu mình mong muốn.

8. Think Big – Bước Chuyển Thần Kỳ Trong Sự Nghiệp Bắt Đầu Từ Nghĩ Lớn

Trong tác phẩm Think Big, Tiến sĩ Grace Lordan khuyến khích độc giả phá vỡ những giới hạn tư duy và dám nghĩ lớn để đạt được những bước tiến vượt bậc trong sự nghiệp. Cuốn sách cung cấp những chiến lược và lời khuyên thiết thực, giúp người đọc phát triển tư duy chiến lược, nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và tạo dựng sự nghiệp thành công. Thông qua đó, độc giả sẽ học được cách xác định mục tiêu lớn, vượt qua nỗi sợ hãi và kiên trì theo đuổi đam mê.

Think Big là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, giúp người đọc mở ra những cơ hội mới và đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc.

9. Disrupt Yourself – Đột Phá Bản Thân

Đột Phá Bản Thân là cuốn sách thách thức độc giả bước ra khỏi vùng an toàn và chủ động tạo nên những thay đổi tích cực trong cuộc sống. Tác giả Whitney Johnson khuyến người đọc liên tục học hỏi, phát triển kỹ năng mới và thích nghi với sự thay đổi của thế giới. Bạn sẽ học được cách nhận diện những cơ hội mới, vượt qua nỗi sợ thất bại và tạo ra bước đột phá trong sự nghiệp lẫn cuộc sống. Đột Phá Bản Thân là lời kêu gọi hành động mạnh mẽ, giúp người đọc làm chủ tương lai, hướng đến một cuộc sống ý nghĩa với nhiều điều tích cực hơn.

Kodaki

Đọc bài viết

Giới thiệu sách

Hành Trình Người Viết – Kim chỉ nam cho nghệ thuật kể chuyện

Published

on

Từ sử thi Hy Lạp cổ đại đến các bom tấn Hollywood hiện đại, dường như có tồn tại một sợi dây liên kết vô hình giữa những câu chuyện hấp dẫn nhất mọi thời đại. Trong cuốn sách kinh điển dành cho giới viết lách Hành trình người viết, Christopher Vogler đã giải mã bí ẩn này, mang đến cho người đọc một bản đồ chi tiết về Hành Trình Anh Hùng – một mô hình cốt truyện đã được chứng minh qua thời gian. Dựa trên công trình nghiên cứu của tác giả Joseph Campbell về thần thoại, Vogler đã chắt lọc, áp dụng những khái niệm này vào thế giới điện ảnh và văn học đương đại, tạo ra một công cụ đắc lực cho cho những ai muốn viết nên câu chuyện chạm đến trái tim người đọc.

***

Khám phá 12 chặng đường biến đổi số phận của người anh hùng

Trong Hành trình người viết, Vogler đã khéo léo chia hành trình của người anh hùng thành 12 giai đoạn, mỗi giai đoạn tượng trưng cho một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời nhân vật và đóng góp vào sự phát triển tổng thể của câu chuyện. Từ Thế Giới Bình Phàm, nơi cuộc sống của Anh Hùng vẫn còn yên bình, cho đến Tiếng Gọi Phiêu Lưu, đánh dấu bước chân đầu tiên vào thế giới mới đầy bí ẩn, mỗi bước đi đều được Vogler phân tích tỉ mỉ, chỉ ra những thử thách, cơ hội và biến đổi tâm lý mà Anh Hùng phải đối mặt. Sự sắp xếp logic và mạch lạc của 12 giai đoạn này giúp người viết dễ dàng nắm bắt, vận dụng vào quá trình sáng tác.

Việc thấu hiểu 12 giai đoạn này, như được trình bày trong Hành trình người viết, không chỉ giúp người viết tạo ra một cốt truyện chặt chẽ, lôi cuốn mà còn hỗ trợ đắc lực trong việc xây dựng nhân vật một cách sâu sắc và thuyết phục. Mỗi giai đoạn là một thử thách, một cơ hội để Anh Hùng vượt qua giới hạn của bản thân, đối mặt với nỗi sợ hãi và khám phá những tiềm năng tiềm ẩn. Vogler không chỉ đơn thuần liệt kê các giai đoạn mà còn đi sâu vào phân tích ý nghĩa tâm lý đằng sau mỗi bước đi, giúp người viết thấu hiểu động cơ, suy nghĩ và sự biến đổi nội tâm của nhân vật.

Mặc dù Hành trình người viết cung cấp một khuôn khổ rõ ràng, việc áp dụng 12 giai đoạn của Hành Trình Anh Hùng không đồng nghĩa với việc gò bó sự sáng tạo của người viết. Vogler khuyến khích người viết sử dụng khuôn khổ này như một công cụ hỗ trợ, một la bàn định hướng trên hành trình sáng tác, chứ không phải là một công thức cứng nhắc để máy móc tuân theo. Sự linh hoạt, sáng tạo và cá tính riêng của người viết vẫn là yếu tố quyết định để tạo nên những câu chuyện độc đáo.

Sách Hành trình người viết có nhiều câu hỏi thực hành giúp người đọc rèn luyện kỹ năng viết lách.

Giải mã sức mạnh từ các nhân vật cổ mẫu

Không chỉ dừng lại ở việc phân tích hành trình câu chuyện, Hành trình người viết còn dành một phần quan trọng để khám phá thế giới đa dạng của các nhân vật cổ mẫu, từ Anh Hùng, Người Từng Trải, Bóng Tối cho đến Kẻ Thay Hình Đổi Dạng. Vogler giải thích rõ ràng vai trò của từng cổ mẫu trong việc thúc đẩy cốt truyện, tạo sự xung đột và định hình nên bức tranh tổng thể của câu chuyện. Việc hiểu rõ các cổ mẫu, theo cách mà Hành trình người viết trình bày, giúp người viết xây dựng một hệ thống nhân vật phong phú, đa chiều, góp phần làm tăng sức hấp dẫn và giá trị nhân văn cho tác phẩm.

Vogler nhấn mạnh rằng mỗi cổ mẫu đều mang một ý nghĩa tượng trưng sâu sắc, phản ánh những khía cạnh khác nhau của tâm lý con người và xã hội. Ví dụ, Anh Hùng đại diện cho lòng dũng cảm, sự hy sinh và khát vọng chinh phục, trong khi Người Từng Trải tượng trưng cho trí tuệ, kinh nghiệm và sự dẫn dắt. Thông qua việc khai thác những tầng ý nghĩa này, người viết có thể tạo ra những nhân vật không chỉ có chiều sâu tâm lý mà còn có sức sống mãnh liệt, dễ dàng gây được sự đồng cảm và cộng hưởng nơi người đọc.

Tuy nhiên, Hành trình người viết không khuyến khích người viết rập khuôn theo những mô tả cổ mẫu có sẵn. Vogler cho rằng việc phá vỡ những khuôn mẫu truyền thống, tạo ra các biến thể độc đáo và phù hợp với câu chuyện của mình là điều cần thiết. Việc kết hợp những cổ mẫu hoặc đảo ngược vai trò có thể tạo nên những bất ngờ thú vị, làm mới câu chuyện và mang đến cho người đọc những trải nghiệm khác biệt.

***

Áp dụng những tri thức cổ xưa về thần thoại vào nghệ thuật kể chuyện hiện đại

Hành trình người viết không chỉ tập hợp các lý thuyết đã được đúc kết cô đọng, mà còn đưa ra vô số ví dụ minh họa sinh động từ các bộ phim lẫn tác phẩm văn học nổi tiếng. Vogler phân tích cách những nhà làm phim, tác giả tài ba đã vận dụng Hành Trình Anh Hùng và các cổ mẫu nhân vật để tạo nên những tác phẩm kinh điển như: Star Wars, Chúa tể của những chiếc nhẫn. Những ví dụ cụ thể này giúp người đọc dễ dàng hình dung để áp dụng các nguyên tắc vào tác phẩm của mình một cách hiệu quả.

Trong Hành trình người viết, Vogler cũng chia sẻ những kinh nghiệm thực tế của bản thân khi đánh giá kịch bản tại Hollywood. Ông kể lại nhiều câu chuyện thú vị về việc áp dụng Hành Trình Anh Hùng vào quá trình phát triển kịch bản, những khó khăn gặp phải và cách ông đã vượt qua. Những chia sẻ chân thực và gần gũi này không chỉ mang tính thực tiễn cao mà còn truyền nguồn cảm hứng lớn lao cho bất kỳ ai đang theo đuổi con đường sáng tác.

Không chỉ là tác phẩm về kỹ thuật viết, Hành trình người viết còn là chặng đường khám phá bản thân và thế giới xung quanh thông qua lăng kính của những câu chuyện. Vogler đã khéo léo bắc cầu nối giữa những tri thức cổ xưa về thần thoại và nghệ thuật kể chuyện hiện đại, để giúp người viết trang bị được thêm nhiều công cụ hữu ích trong quá trình xây dựng câu chuyện. Dù là một nhà văn chuyên nghiệp, người mới bắt đầu tập viết lách, hay chỉ đơn giản là người yêu thích việc kể chuyện, tác phẩm Hành trình người viết đều sẽ là nguồn cảm hứng và hỗ trợ vô giá cho những ai đang tìm kiếm một người bạn đồng hành đáng tin cậy trên con đường sáng tạo.

Trích đoạn

“Mô hình hành trình 12 chặng đã được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau như tiếp thị hay thiết kế sản phẩm. Nó như một cẩm nang, giúp dự đoán chính xác những được và mất trước mỗi quyết định khó khăn. Đồng thời cung cấp ngôn ngữ và các phép ẩn dụ, giúp độc giả có cảm giác kiếm soát tốt hơn nỗ lực của bản thân. Rồi dần dà nó trở thành một phần trong cuộc sống của nhiều người, cung cấp cho họ định hướng về đại thể của mọi việc, cách dự đoán và đương đầu với thách thức.”

.

“Tất nhiên là môi trường kể chuyện đã tiến hóa không ngừng trong suốt 25 năm qua. Dù tốt hay xấu, những câu chuyện anh hùng giờ đã chiếm lĩnh thị trường giải trí hấp dẫn trên toàn thế giới, từ trò chơi điện tử cho đến loạt phim sử thi về siêu anh hùng với kinh phí khổng lồ. Việc này không khó giải thích, thậm chí là dễ hiểu ở bất cứ nền văn hóa nào, cộng hưởng với một số khía cạnh của các truyền thuyết và giai thoại địa phương. Bất chấp sự quen thuộc cố hữu, chúng vẫn có cách để làm hài lòng khán giả. Bằng cách liên tục đưa ra hình tượng con người quật cường trước cái chết, chúng thỏa mãn được ước nguyện sâu kín trong lòng khán giả, và dường như họ không bao giờ thấy đủ.”

.

“Những thiên anh hùng ca cũng phục vụ cho sức khỏe tinh thần tập thể, thông qua việc phản ánh xã hội cùng những nhu cầu và khát vọng. Thông qua cách những siêu anh hùng gần như bất diệt, vượt qua trở ngại để chiến thắng, chúng ta thấy được hình ảnh phản chiếu của bản thân, từ đó cân nhắc chiến lược để làm tốt hơn trong cuộc chơi đời mình. Những bản anh hùng ca tạo ra ảnh hưởng, giúp con người hình thành xã hội, thông qua tham chiếu văn hóa để gắn kết mọi người, cung cấp những đức tin chung nhất, phép tắc hành xử và những hình mẫu để noi theo.”

***

Nhận xét của báo chí

“Mỗi lần bắt tay vào dự án mới, tôi đều lướt lại Hành Trình Người Viết. Sách toàn những điều ta đã biết, nhưng được sắp xếp lại vô cùng hữu ích, khi cần cấu trúc câu chuyện lấy ra tham khảo rất tiện. Tôi đọc lần đầu năm 18 tuổi và dùng sách suốt từ bấy đến nay.”

– Jason Segel, diễn viên, biên kịch phim Forgetting Sarah Marshall, Get Him To The Greek

“Hoàn toàn xứng đáng là một quyển kinh điển. Ấn bản kỷ niệm 25 năm của quyển sách thậm chí còn đưa chúng ta đi xa hơn luận đề ban đầu, mang đến những phương thức tư duy mới, rộng hơn, quái hơn, và đều hiệu quả. So với bản gốc, bản mới nhất này bên cạnh tính hữu dụng còn đầy táo bạo và gợi mở. Khuyên bạn nên đọc.”

– Brendan Davis, nhà sản xuất phim Deadgirl, Born To Dance

“Một trong những quyển sách về nghề viết hay nhất mọi thời đại.”

– James Clear, tác giả quyển Atomic Habits

“Một nguồn tham khảo bắt buộc cho bất kỳ nhà làm phim hay biên kịch nào muốn tìm hiểu xem hành trình anh hùng có tính ứng dụng thế nào trong ngành phim. Quyển sách kinh điển mà mọi người kể chuyện cần phải đọc.”

– Alex Ferrari, biên kịch, đạo diễn, tác giả sách, nhà sáng lập Indie Film Hustle

“Để hiểu rõ và tường tận cách một câu chuyện vận hành, tôi luôn lật lại Hành Trình Người Viết. Những nhà phê bình hoặc nghệ sĩ tương lai luôn giữ quyển sách Christopher Vogler bên mình như một cẩm nang. Rõ ràng. Khúc chiết. Tràn đầy cảm hứng.”

– Elliot Grove, nhà sáng lập Raindance Film Festival

“Một kho báu có thể giúp một tay viết đổi đời nhờ chuyển hóa thứ tư duy phức tạp trong sách Joseph Campbell thành những mô tả, giải thích dễ hiểu hơn.”

– Rob Kall, phát hành www.opednews.com, dẫn chương trình The Rob Kall Bottom Up Show

“Giàu ảnh hưởng và toàn diện… Chris Vogler nhắc lại và khai sáng cho chúng ta vì sao những câu chuyện thần thoại lại có thể tồn tại vượt thời gian.”

– Dave Watson, tác giả quyển Walkabout Undone, biên tập viên của Movies Matter

“Xuất chúng! Một hướng dẫn bậc thầy và mạnh mẽ để ta đi xuyên qua thế giới của những huyền thoại, cổ mẫu và cội nguồn của những câu chuyện hay. Một quyển sách lớp lang tinh xảo và có nội dung phong phú.”

– Corinne Bourdeau, chủ tịch và nhà sáng lập 360 Degree Entertainment

Về tác giả

Christopher Vogler là một trong những nhà tư vấn câu chuyện hàng đầu của Hollywood, từng cộng tác với những hãng phim lớn như 20th Century Fox, Walt Disney, Paramount.

Tham gia phát triển kịch bản nhiều phim hoạt hình nổi tiếng của Disney như Aladdin, The Lion King…

Là chủ tịch của Storytech, một công ty tư vấn, đánh giá kịch bản, tiểu thuyết và ý tưởng, giúp các nhà văn, nhà sản xuất và giám đốc hãng phim định hình dự án.

***

Về dịch giả

Dịch giả Trần Minh là Nhà sáng lập Bột Creative Hub, biên kịch, dịch giả, tác giả sách, nhà báo.

Các tác phẩm tiêu biểu:

Mike Tyson – Sự Thật Trần Trụi (dịch năm 2017), Cristiano & Leo – Khổ Luyện & Thiên Tài (dịch năm 2020), Vẫy Vùng Giữa Vũng Lầy (dịch năm 2021), Lưỡi Lam Lẳng Lơ (dịch năm 2022)…

• Phim Tiệc Trăng Máu (viết năm 2020), phim Mai (viết năm 2024)…

Sài Gòn Hay Ta! (Xuất bản cùng Thăng Fly năm 2022).

Kodaki.

Đọc bài viết

Cafe sáng