Trà chiều

Khi người ta trẻ và đam mê

Tôi viết những dòng này năm 2017, khi tuổi trẻ vẫn còn đúng nghĩa tuổi trẻ, không cần phân vân suy xét.

Published

on

“Look at you kids with your vintage music.
Coming through satellites while cruising.
You’re part of the past but now you’re the future…”

Đã lâu lắm rồi tôi không dám bước vào thế giới hư ảo, ma mị, trầm uất và sực mùi thuốc phiện của Lana. Bởi vì tôi sợ. Tôi sợ sẽ trượt sâu vào đường hầm hun hút mà chị tạo ra, sẽ lại có ham muốn được ngất lịm đi trong hơi cỏ hay men nồng. Trạng thái sống ấy không phù hợp với hiện thực này, bề mặt gồ ghề, lồi lõm và đầy cạm bẫy này. Một cô gái phê pha và u sầu có thể đứng vững trong hiện thực sắc lạnh như thế chăng?

Không. Nhất định là không rồi.

Nhưng Lana vẫn thế, vừa quen thuộc vừa đáng kinh ngạc. Trong phần bình luận của video Love trên YouTube, một người nói rằng dường như Lana đã đạt đến trạng thái quân bình hoàn hảo. Điều ấy thật đáng mừng cho chính Lana và cả người yêu mến chị. Đây là Lana của Born To Die, Blue Jeans, Summertime Sadness, Ride, Bel Air… nhưng đồng thời cũng là một cá thể phái sinh hoàn toàn mới. Vẫn là màu sắc cũ kỹ đầy hoài niệm, vương chút mơ màng; nhưng Lana hôm nay đã trở thành người cân bằng được thế giới xúc cảm hỗn mang trong mình.

Chị cười rạng rỡ nhiều hơn, ánh mắt sáng ngời hơn. Lana giống như đã lột được lớp kén tối tăm để hóa thân thành cánh bướm ngũ sắc. Chị vẫn bồng bềnh trôi trong vườn địa đàng xưa cũ ấy thôi, nhưng nay đã có thêm đôi cánh đẹp biết mấy. Tôi đã nghe giai điệu và những ca từ của Love rất kỹ để từng nốt nhạc thấm vào tâm can. Và tôi biết ơn Lana. Tôi biết ơn cô gái đặc biệt này bởi không chỉ là nghệ sĩ, Lana giống một vị giáo chủ của tín ngưỡng dành cho những kẻ lạc lối nhiều hơn. Khi thực hiện Love, Lana có lẽ cũng tự ý thức được rằng chị đang pha chế một liều thuốc an thần cực mạnh cho lớp lớp tín đồ.

Và tôi biết ơn Lana bởi khi lặng lẽ bước vào thế giới của Love, tôi chợt nhận ra bản thân trong những ngày xưa cũ. Tôi thấy một cô gái trẻ mặc chiếc váy đen dài quá đầu gối đang ngồi uống coke trên sân thượng vào buổi chiều tháng 7. Cô ấy đang hân hoan chia sẻ những hiểu biết non nớt về nghệ thuật và cuộc đời với cậu bạn thân. Tôi thấy niềm vui thơ dại phản chiếu trên khuôn mặt bầu bĩnh và những lọn tóc bết dính trên cổ dưới ánh nắng Hè. Cô gái ấy đã từng vui biết mấy dù cả phía trước và phía sau đều là giông tố.

Không giống hôm nay, trong hiện thực này.

Lana nhắc tôi nhớ ra rằng tôi đã thay đổi nhiều đến mức nào. Tôi thay đổi để thích nghi với vô vàn vũ trụ song song được tạo ra và giao nhau qua hàng tỉ tỉ lựa chọn của con người. Cũng như đa số họ, tôi có xu hướng cho rằng chỉ có ngoại cảnh biến chất, còn “tôi” thì không hoặc rất ít. Nhưng điều đó không phải sự thật. Không phải sự thật nào trong cả hai sự thật phổ biến mà con người tự áp đặt cho phù hợp với hệ quy chiếu riêng mình.

Tuy nhiên điều quan trọng nhất không phải nhận thức mới mẻ ấy. Điều quan trọng nhất, là Lana nhắc tôi nhớ lại con đường mình thực sự muốn đi – thế giới mà tôi thực sự muốn tan vào. Lana mở lại một ô cửa sổ đặc biệt, để tôi có thể phóng tầm mắt ra khu vườn của những tâm hồn đồng điệu.

Love của Lana mang đến dòng chảy cảm xúc rất đặc thù. Đó là loại cảm xúc chỉ ùa về khi bản thân nhận ra mình được thấu hiểu đến tận gốc rễ. Giống như khi hai con người thân thiết ngồi cạnh nhau trong một buổi hoàng hôn bên bờ sông mùa Thu; sắc cam dịu phủ kín nền trời và loang ra trên mặt nước. Không cần lời nói hay cái động chạm nào, ngay khi khoảnh khắc ấy bắt đầu, chúng ta liền biết mình đang được sẻ chia theo cách chân thành nhất.

Thế là tôi bắt đầu hình dung được thật cụ thể những ký ức khác nữa.

Tôi nhớ những buổi trò chuyện dài bất tận và đầy say mê về đủ thứ trên đời; khi chúng tôi cùng lao vào sáng tạo một tác phẩm mới bằng máy ảnh, máy quay, bút vẽ hay một cây đàn. Chúng tôi lúng túng chia sẻ cho nhau những bản nhạc tự viết hay một blog bí mật thưa vắng người lui tới. Có nhiều ngày chúng tôi xem liên tiếp 5-6 bộ phim khó nhằn rồi cùng nêu quan điểm và phá lên cười. Có nhiều đêm chúng tôi lao vun vút trên đường, ngang qua phố rồi phố rồi phố rồi phố. Chỉ cần tôi bỏ chiếc kính cận ra, cả thế giới này sẽ chỉ còn là một mớ bokeh nhạt nhòa. Phía trước không còn là con đường mà đã biến thành chiều không gian duy nhất dành cho những tâm hồn cô đơn. Chúng tôi rong ruổi trên cánh đồng hoang của riêng mỗi người, đôi khi chúng tôi va vào nhau ở đây hoặc ở kia. Chúng tôi có thể hiểu nhau chỉ cần qua ánh mắt hay một nụ cười, chẳng cần gì hơn nữa.

Toàn bộ vật chất phù phiếm trong vũ trụ mênh mông kia có là gì khi đem so với những khoảnh khắc ấy? Sự đố kị, hờn ghét, ganh đua để đạt được một giá trị hư ảo nào đó có đáng giá không? Thật sự không là gì cả, không thể so sánh được.

Và tôi biết ơn Lana cũng như nhóm sản xuất của chị vì đã tạo ra Love. Một nghệ sĩ có thể thông minh cả về trí tuệ lẫn cảm xúc đến mức nào mới có thể làm được điều tốt đẹp đến vậy?

Though it’s enough just to make you go crazy, crazy, crazy
I know, it’s enough just to make you go crazy, crazy, crazy…

Tái bút 2021,

Hai năm nay, tôi không còn nghe nhạc Lana Del Rey nhiều như trước, thậm chí mất hẳn sở thích đó. Tôi biết chị ra album mới với cái bìa “design nhà làm”, như thể ngẫu hứng ngoạc ra trong một buổi chiều rảnh rỗi. Tôi biết mạng xã hội vẫn vừa ưu ái vừa chọc ghẹo chị là bà cô “đu dây”. Chị rất được lòng không chỉ gen Y mà cả gen Z, khó phết đấy ạ. Nhưng tôi chỉ biết vậy rồi thôi, tôi không nghe album mới của chị.

Sát nút tuổi 30, tôi thật sự đã khác. Không phải vì tôi dùng ý chí để thay đổi, hoặc có thì tôi cũng chẳng nhận ra được mấy. Tôi chỉ khác và tôi biết thế, tôi quan sát thấy những thay đổi từ tế vi tới to khủng trong chính mình.

Tôi quan sát tôi, một trạng thái mà trước đây tôi chưa từng dám nghĩ mình sẽ đạt được, kể cả trong lần tỉnh giấc ngơ ngác ở tuổi 26 trên đây. Nhưng hãy để câu chuyện ấy lại để giãi bày trong một dịp khác.

Tôi từng ẩn bài viết này, bây giờ tôi lại mở ra. Chặng đường quá khứ có những dấu chân dường như chẳng liên quan gì tới mình của hiện tại, nhưng đâu phải vì thế mà tất cả là ảo ảnh.

Từ lâu, tôi đã luyện thành công khả năng coi quá khứ là những giấc mơ vụn, chỉ cần tỉnh dậy là quá khứ tan biến, không cảm xúc, hoàn toàn hư vô. Tôi phải có khả năng này để tiến bước, để gánh nặng quá khứ không thể kéo trì đôi chân tôi. Sự lạnh nhạt, thậm chí tàn nhẫn của tôi với quá khứ đã trở thành một giai thoại nổi tiếng giữa những người thuộc về nơi đó.

Tôi chưa từng mặn mà với quá khứ, trước sao nay vẫn vậy. Tôi không có lý do nào để nhìn về phía ấy, ngay cả lúc này, cái tôi nhìn không phải một chiều thời gian mà là chính mình trong chiều thời gian đó. Tôi đã là ai, là ai, là ai, là ai trong một thập kỷ qua?

Mỗi năm đều đặn, sẽ có những ngày ký ức tuổi 20 gõ vào tôi coong coong, càng gần tuổi 30 tiếng gõ càng dồn dập và ồn ào hơn. Thật kỳ lạ, những ngày ấy thường rơi vào mùa Hè, dù tuổi trẻ tôi đâu có yêu mùa Hè. Vậy mới thấy vô thức chứa những bí mật lớn đến thế nào về ta. Tôi từng tưởng tôi rất hiểu bản thân, bây giờ tôi mới biết mình chẳng hiều gì cả.

Cuối cùng tôi cũng đã đủ già để nhận ra mình không hề biết gì về thế giới này. Nghiêm túc, chân thành. Như một cuốn sách mới trống không, sẽ được chầm chậm viết lại từ đầu.

Hải Âu

Click to comment

Viết bình luận

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trà chiều

Vũ Đằng kết đôi cùng “nàng Kiều” Trình Mỹ Duyên trong Chợ Tết Tình Quê

Published

on

By

Nam diễn viên Vũ Đằng sẽ sánh đôi cùng “nàng Kiều” Trình Mỹ Duyên trong bộ phim phát sóng vào ngày mùng một Tết nguyên đán Ất Tỵ.

Chợ Tết Tình Quê là câu chuyện tình cảm của một đôi bạn trẻ diễn ra trong những ngày giáp Tết Ất Tỵ ở cù lao An Bình (tỉnh Vĩnh Long). Gia Bảo (Vũ Đằng đóng) là một chàng công tử chính hiệu, chán chường cuộc sống xa hoa, xô bồ nơi phố thị cũng như muốn thoát khỏi sự kìm kẹp của mẹ, Bảo bỏ nhà đi bụi vào một buổi chiều tháng chạp. Anh xuôi về miền Tây sông nước, nơi có làng nghề gốm đỏ, làm nhang, trồng trái cây, hoa kiểng để tìm lại những ký ức thời thơ ấu, khi gia đình còn trọn vẹn. Tình cờ gặp được Vũ Nghi (Trình Mỹ Duyên), Bảo choáng váng và thậm chí ghét bỏ, nhiều lần cản trở, gây tai họa cho cô vì hiểu lầm cô là người thực dụng, lợi dụng tình nghĩa của bà con dưới quê để kiếm danh.

Vũ Nghi vốn là người sinh ra ở cù lao An Bình. Cô mồ côi cha mẹ, sống với người cậu từ bé nên tính cách cứng cỏi, đạt giải một hoa khôi nhưng từ chối mọi sự săn đón của các đại gia mà muốn đi lên từ thực lực. Vũ Nghi hoạt động như một hot streamer trên mạng xã hội, sở hữu những trang cá nhân có lượt theo dõi khủng. Chương trình thực tế 100 nghề của cô nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng, trong đó có những tập quảng bá về ngành nghề truyền thống cũng như du lịch sinh thái ở quê hương Vĩnh Long. Hoàn cảnh đưa đẩy cả hai thành cặp đôi “oan gia ngõ hẹn”, ban đầu là ghét nhau, sau dần dần cảm mến rồi tiến tới tình yêu.

Bên cạnh chuyện tình của cặp trai tài gái sắc Gia Bảo – Vũ Nghi, đạo diễn Quách Khoa Nam và biên kịch Phan Ngọc Diễm Hân còn dẫn dắt khán giả màn ảnh nhỏ tham quan cù lao An Bình cũng như những miền quê xinh đẹp, trù phú của tỉnh Vĩnh Long. Người xem sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp bình dị của làng nghề gốm đỏ, làm nhang, những làng hoa Tết sum suê, vườn trái cây trĩu quả… Không khí của phim diễn ra trong những ngày giáp Tết, thời khắc mùa Xuân hiện hữu đẹp nhất với những màu sắc, mùi vị đặc trưng của xứ Nam Bộ.

Khi nhận được kịch bản Chợ Tết Tình Quê, diễn viên Vũ Đằng  cảm thấy rất lo lắng vì nhân vật không có chút gì giống mình ở ngoài đời. “Với một thanh niên 28 tuổi thì ai lại không muốn thành công và được nhiều cô gái vây quanh nhưng Gia Bảo thì ngược lại, anh trốn tránh hết tất cả. Tuy nhiên, tôi đọc kỹ kịch bản, tìm cách thấu hiểu và cảm thông với nhân vật. Tôi đặt ra những câu hỏi “Tại sao?” và tìm cách giải đáp để làm dày lý lịch  để khi ra bối cảnh không còn khúc mắc với nhân vật” – anh chia sẻ. Tuy nhiên, đây không phải là điều làm khó Vũ Đằng mà chính việc hóa trang mới tạo cho anh nhiều trở ngại nhất trong quá trình thực hiện phim. Trước đó ít lâu, anh vừa hoàn thành một phim cổ trang, phải cạo đầu ba vá cho phù hợp nên sang Chợ Tết Tình Quê, Vũ Đằng không kịp để tóc trở lại bình thường, vậy nên ekip thực hiện quyết định cho anh đội tóc giả. Việc hóa trang tóc cho anh trước khi vào cảnh quay mất hơn một giờ, thêm nữa, thời tiết cũng khá nóng nên Vũ Đằng cũng không thực sự thoải mái với bộ tóc khi diễn. “Nó có thể rớt ra bất cứ lúc nào hoặc sai phom dáng nếu mình xoay đầu quá nhiều. Có một số cảnh nặng về tâm lý hay cần động tác hình thể nhiều thì buộc mình phải quên đi chuyện đội tóc giả để nhập tâm hơn. Nếu đội quá lâu thì bộ tóc cũng làm tôi cảm thấy đau đầu. Khi diễn những cảnh cuối cùng của phim, tôi thực sự thở phào nhẹ nhõm vì… được cởi hẳn và tạm biệt bộ tóc giả từ đây!”- anh dí dỏm.

Ngoài ra, phim còn có sự tham gia của các diễn viên: Quang Thái, Hoài An, Thanh Bình, Lê Trang…

Bộ phim do PNF sản xuất kéo dài 20 tập, phát sóng lúc 20h từ thứ hai đến thứ bảy hàng tuần trên kênh THVL1, khởi chiếu từ mùng 1 Tết nguyên đán Ất Tỵ (tức 29.01.2025)

Đọc bài viết

Trà chiều

“Hành trình Anh Hùng” ẩn trong Xứ Cát

Published

on

    Dựa trên công trình nổi tiếng Người hùng mang ngàn khuôn mặt của Joseph Campbell và các tương đồng trong lĩnh vực tâm lý học của Jung và Freud, tác giả Christopher Vogler đã cho độc giả một cái nhìn khác về cấu trúc tương đồng của hàng triệu câu chuyện từ cổ chí kim qua cuốn Hành trình người viết vừa được ra mắt.

Một cuốn sách quan trọng

       Cấu trúc nói trên xuất hiện từ các truyện cổ dân gian đến tiểu thuyết hiện đại, từ những bài đồng dao quen thuộc đến các bộ phim “làm mưa làm gió” tại Hollywood… Hành trình người viết không chỉ là một cuốn sách giúp ta nhận ra những rường mối quan trọng của nghệ thuật kể chuyện, mà song song đó còn là bài học để mỗi độc giả có được khả năng là một người viết.

       Vốn là một người tư vấn cốt truyện của Hollywood và đã kinh qua hàng nghìn kịch bản trong cuộc đời mình, Vogler có khả năng nhìn thấy những mối liên kết cũng như những điểm suy yếu trong các tác phẩm. Từ những đúc rút và kho kinh nghiệm bản thân có được, ông đã tạo nên cuốn sách vô cùng hấp dẫn. Để kiếm chứng điều đó, hãy thử lần ngược siêu phẩm Xứ cát chuyển thể tiểu thuyết khoa học viễn tưởng cùng tên của Frank Herbert do đạo diễn Denis Villeneuve thực hiện và so nó với những gì được tổng kết lại, để xem hành trình anh hùng của Vogler có giao điểm nào với Paul Atreides – người thanh niên đã làm nên những khoảnh khắc vô cùng chói lọi.

       Theo Vogler, nói thật gọn ghẽ thì hành trình anh hùng bắt đầu khi nhân vật chính được giới thiệu ở THẾ GIỚI BÌNH PHÀM nhận được TIẾNG GỌI PHIÊU LƯU. Ban đầu họ MIỄN CƯỠNG, thậm chí buông lời TỪ CHỐI, nhưng do nhận được sự khích lệ từ SƯ PHỤ để VƯỢT QUA RÀO CẢN ĐẦU TIÊN, mà họ đã tiến vào Thế Giới Đặc Biệt - nơi họ sẽ gặp các KHẢO THÍ, ĐỒNG MINH VÀ KẺ THÙ. Sau đó họ TIẾP CẬN HANG ĐỘNG TRONG CÙNG, vượt qua rào cản thứ hai, nơi phải chịu đựng KHỔ HÌNH. Họ vượt qua, chiếm lĩnh PHẦN THƯỞNG và bị truy đuổi trên ĐƯỜNG VỀ với Thế Giới Bình Phàm. Không dừng ở đó, họ vượt qua rào cản thứ ba, trải nghiệm HỒI SINH và được chính trải nghiệm đó biến đổi. Cuối cùng họ TRỞ VỀ CÙNG THẦN DƯỢC, cùng lợi ích hoặc kho báu có lợi cho Thế Giới Bình Phàm.

Hành trình người viết không chỉ là một cuốn sách giúp ta nhận ra những rường mối quan trọng của nghệ thuật kể chuyện, mà song song đó còn là bài học để mỗi độc giả có được khả năng là một người viết. Ảnh: N.M.

Chặng đường phân tích      

       Áp vào Xứ cát, THẾ GIỚI BÌNH PHÀM của chuỗi phim này bắt đầu ở một hành tinh cách xa Trái Đất - nơi mà mọi thứ đều như không tưởng với những tiến bộ liên hành tinh và những thực thể vô cùng kỳ dị. Ở đó Công tước Leto của Gia tộc Atreides – người cai trị hành tinh đại dương Caladan - là nhân vật chính và nổi bật nhất. Nơi ông cai trị là phiên bản khác của một Trái Đất ngay bây giờ đây, với cây xanh bao phủ tươi tốt, với biển cả vỗ sóng và bầu không khí vô cùng trong lành. Về mặt chính trị, nhà Atreides được cư dân vô cùng ủng hộ vì mang đến sự bình yên và cân bằng. Sơ lược qua những nét này, có thể thấy Herbert (và cả Villeneuve) đã làm rất tốt trong việc xây dựng bối cảnh có tính đối lập liền ngay sau đó, để nhân vật chính bước vào hành trình của bản thân mình.

THẾ GIỚI BÌNH PHÀM của chuỗi phim này bắt đầu ở một hành tinh cách xa Trái Đất, nơi mọi thứ tươi tốt bất ngờ. Ảnh: Screen Rant

       Như đã nói trên, TIẾNG GỌI PHIÊU LƯU nhanh chóng xuất hiện khi Hoàng đế Shaddam của toàn đế chế nhanh chóng bí mật liên minh với nhà Harkonnen nhằm tránh khỏi sự uy hiếp mà rất có thể trong tương lai gần Leto sẽ tự đạt được. Vậy là một cuộc tàn sát được lên kế hoạch. Thoạt nhìn, có thể thấy Herbert dùng một motif vô cùng thân quen trong các sử thi từ cổ chí kim, khi đó là tranh giành quyền lực, đấu đá lẫn nhau. Và để tạo ra 2 phe kình chống, ông cho một bên lăng kính tích cực, còn phía còn lại tiến hành liên minh, và cũng vì thế mà thế trận ấy nhanh chóng cân bằng. Ta thấy điều này trong rất nhiều nơi, từ Tam quốc diễn nghĩa đến Con ngựa thành Troy, từ bộ Shogun đến bộ Taiko…Một điểm chung khác là sự báo hiệu cho câu chuyện dịch chuyển, khi người cha Leto nhanh chóng mất mạng để Paul Atreides – người con trai cả - sẽ thay bản thân bảo vệ gia đình, trả thù cho điều đã mất. Do đó mà Paul quyết định lên đường.

Herbert dùng một motif vô cùng thân quen trong các sử thi từ cổ chí kim, khi đó là tranh giành quyền lực, đấu đá lẫn nhau. Ảnh: LA Times

       Ở đây ta có thể thấy có những cổ mẫu vô cùng truyền thống được Herbert sử dụng. Trong đó Paul là anh hùng bị động – một người được đặt vào tình thế không thể khác hơn, và suốt hành trình sau đó từng bước học hỏi sẽ khiến cho anh dần dần chủ động. Đối diện trước trọng trách đặt lên bản thân, Paul dường như không có được động lực nào – một điều cũng là một chặng đường khác trên hành trình anh hùng. Rất may mẹ anh – Lệnh bà Jessica – người vừa là SƯ PHỤ, vừa là ĐỒNG MINH nhưng cũng có khi là kẻ ĐEO MẶT NẠ và cả BÓNG ĐÊM đã nâng đỡ anh và hướng anh theo con đường đúng đắn. Quê nhà tan tác trong khi bản thân thì bị truy sát, anh sớm VƯỢT QUA RÀO CẢN ĐẦU TIÊN để giữ được mạng sống nhờ vào những cận thần trung thành với mình. Hành trình này dễ thấy không quá phức tạp, và Herbert sẽ lại dồn nhiều sức hơn ở phía sau.

Paul và mẹ mình, thoạt nhìn, chính là 2 cổ mẫu anh hùng và sư phụ theo cấu trúc của Vogler. Ảnh: Den of Geek

       Chính khi bước vào THẾ GIỚI ĐẶC BIỆT - ở chiều rộng hơn là một cuộc sống không còn uy quyền của cha, không còn hành tinh Caladan mình vốn quen thuộc, anh đã gặp được những người bản địa Arrakis - những chiến binh thiện nghệ sống nơi sa mạc gọi là Fremen. Như vậy kể từ lúc này thì chặng thứ 2 của hành trình anh hùng chính thức bắt đầu. Cả Herbert và Villeneuve đều dành rất nhiều thời lượng cho giai đoạn này, để khắc ghi một hành tinh mới với loài sâu cát và quy luật sinh tồn ở thế giới mới, với các chi tiết như dịch nhầy sâu, với hương dược, với cách tạo nước và những con người mắt xanh biêng biếc có kỹ năng phi thường… Trong chương đoạn này, những cuộc KHẢO THÍ mà ĐỒNG MINH và KẺ THÙ liên tục xuất hiện cũng được diễn ra. Chẳng hạn KHẢO THÍ nằm ở chi tiết Paul phải chiến đấu với một người Fremen để chứng minh mình thuộc về nơi này trước khi được họ cứu giúp. Đối với những người bản địa, anh vừa là ĐỒNG MINH nhưng cũng là KẺ THÙ khi đã giết chết một trong số họ để mà bước tiếp.

Trận chiến của Paul trước một chiến binh Fremen chính là một cuộc KHẢO THÍ. Ảnh: Screen Rant

Những vòng lặp kép      

       Thế nhưng KHẢO THÍ không dừng ở đó, mà sau đấy liên tục là những bài học để cưỡi sâu cát, những trận oanh tạc vì phát hiện ra căn cứ bên dưới lòng đất của người Fremen… Chúng liên tục xuất hiện để thử thách Paul, để rồi cuối cùng anh được mọi người nhận ra chính là vị Thánh ghi trong sử sách toàn cõi ngân hà. Đa số thời lượng của phần 2 tương ứng với HANG ĐỘNG TRONG CÙNG – nơi anh chứng minh bản thân và giành được quyền vươn lên dẫn đầu. Ta thấy ở đây Herbert rất tài tình khi song song với những bước tiến về mặt quyền lực, thì cõi lòng Paul cũng chịu tra tấn trong những thay đổi của bản thân mình. Có thể nói tuy chặng đầu tiên của HÀNH TRÌNH ANH HÙNG đã gần hoàn thành xong với nhân vật này ở phía bên ngoài, nhưng thật ra một HÀNH TRÌNH ANH HÙNG khác cũng đang mở ra trong nội tâm anh, khi phải chứng kiến mục đích thật sự của mẹ anh – Lệnh bà Jessica, cuộc hôn phối với Công chúa của vua Shaddam và những biến động bên trong Chani.

Chani cũng là một nhân vật có hành trình anh hùng song song khác. Ảnh: Collider

       Khép lại 2 phần phim của Villeneuve, hiện Paul và Xứ cát đang dừng trước “trận đánh” quyết định để mang về PHẦN THƯỞNG và dần tiến đến HÀNH TRÌNH TRỞ VỀ. Tuy khép lại tại đây nhưng có thể thấy Xứ cát là bộ tác phẩm đậm tính sử thi mà mỗi nhân vật lại tự sở hữu một HÀNH TRÌNH ANH HÙNG riêng biệt. Ta thấy nó trong Chani mà “con đường” cô đi chính là tình cảm với Paul và trách nhiệm với cộng đồng Fremen của mình. Ta thấy nó trong Lệnh bà Jessica và tham vọng của bà với nhóm tôn giáo Bene Gesserit. Trong khi đó một nhân vật mới – em gái của Paul – cũng sắp xuất hiện. Và tuy chỉ mới nằm trong bụng mẹ nhưng nó cũng đang dần có những HÀNH TRÌNH ANH HÙNG nhất định, trong việc nhất tề chi phối và biến các nhân vật xung quanh mình trở nên phức tạp.

Ở phần 2, Lệnh bà Jessica là một nhân vật vô cùng bí hiểm. Ảnh: Screen Rant

       Ngoài điều đó ra, Herbert cũng rất thành công trong việc “đeo mặt nạ” cho các nhân vật, để ta không thể lường trước đường đi nước bước của bản thân họ. Chẳng hạn phút trước Paul và Chani còn rất mặn mà, nhưng ngay sau đó mọi chuyện đổi khác khi anh chấp nhận lấy Công chúa như đại diện cho chiến thắng của mình. Lệnh bà Jessica cũng nằm trong “ngã ba” ấy, khi không ai biết một cách rõ ràng bà đang từng bước leo lên theo quyền lực của con trai mình, hay chính bà mới là kẻ thao túng tất cả, trả thù cho điều đã mất? Và nếu điều ấy là thật, hóa ra cổ mẫu anh hùng mà ta xác định ngay từ ban đầu đã đổi bản chất. Paul từ mẫu bị động chuyển sang chủ động với chính những gì mà mình học hỏi, nhưng nếu vai trò của mẹ anh lớn hơn, thì hóa ra Paul chỉ là một kiểu anh hùng xúc tác – người có vị trí là bàn đạp cho hình tượng khác bước lên vũ đài danh vọng. Áp chính lý thuyết của Vogler vào Xứ cát bản phim của Villeneuve, ta thấy vì sao mà tác phẩm này thành công vang dội trong các năm qua. Dù biết một cách khái quát đó là trùng trùng lớp lớp âm mưu, nhưng khi được phân tích dưới cổ mẫu và những điểm nút quan trọng của hành trình anh hùng, ta sẽ lại thấy những chi tiết này hiện ra phức tạp, gắn kết ra sao.

Ngô Minh

Đọc bài viết

Trà chiều

Sứ Đoàn Iwakura đạt Giải thưởng sách Quốc Gia 2024

Published

on

Giải thưởng Sách Quốc gia là giải thưởng do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức hàng năm, trao giải cho những cuốn sách (bộ sách) có giá trị nổi bật về nội dung tư tưởng, tri thức, thẩm mỹ nhằm tôn vinh tác giả, dịch giả, nhà khoa học và người làm công tác xuất bản.

Tối ngày 29.11.2024 tại lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần VII, tác phẩm Sứ Đoàn Iwakura - Chuyến Tây Du Khảo Cứu Nhằm Canh Tân Nhật Bản Thời Minh Trị (Ian Nish biên soạn, Nguyễn Hoàng Mai - Nguyên Tâm dịch) hân hạnh được vinh danh giải Khuyến khích.

Sứ Đoàn Iwakura là tác phẩm nghiên cứu tập hợp nhiều tư liệu giá trị, giúp độc giả hiểu rõ hơn về chuyến du khảo nhằm canh tân Nhật Bản thời Minh Trị dưới góc nhìn của người phương Tây. Để có một đường lối phát triển đất nước hoàn toàn mới, người Nhật đã khởi động chuyến công du gọi là Sứ mệnh Iwakura thăm Hoa Kỳ và nhiều nước châu Âu. Đây là một chuyến đi lịch sử có tầm quan trọng đến mức khi nhắc về Minh Trị Duy Tân, người ta lập tức nhớ đến chuyến đi này.

Sách dày 427 trang, gồm 11 chương tổng hợp các bài viết của Ian Nish và 12 chuyên gia trong lĩnh vực quan hệ quốc tế khu vực Nhật Bản và Đông Á. Tám chương đầu, độc giả sẽ cùng phái đoàn đi qua tám cường quốc từ Mỹ, Anh, Pháp, Bỉ, Đức, Nga, Thụy Điển và Italy. Bản ghi chép của những học giả góp phần tái hiện hành trình tìm kiếm “văn minh khai sáng” của sứ đoàn Iwakura tại trời Âu dưới góc nhìn của người phương Tây. Ba phần còn lại trong ấn phẩm là bài phân tích, nhận định của chuyên gia lịch sử, đánh giá tình hình nước Nhật sau chuyến công du.

Để hiểu thêm về một lát cắt lịch sử quan trọng của Nhật Bản, cũng như đọc thêm về chuyến đi được mệnh danh là “Chuyến công du lịch sử thay đổi nước Nhật”, mời bạn tìm đọc sách tại đây hoặc tại hệ thống các nhà sách Phương Nam trên toàn quốc.

Đọc bài viết

Cafe sáng