Bookish Best 2021 là giải thưởng do nền tảng trực tuyến Bookish.vn tổ chức, để bình chọn ra những tác phẩm sách, tác giả và sự kiện có tác động mạnh mẽ đến thị trường xuất bản trong năm 2021.

Là người quyết định kết quả giải thưởng cuối cùng, độc giả trên mọi miền đất nước có thể tham gia bình chọn trực tuyến tại website bookish.vn/bookishbest2021.

50 người bình chọn may mắn sẽ nhận được e-voucher mua sắm trực tuyến trị giá 100.000VNĐ, áp dụng tại website thương mại điện tử nhasachphuongnam.com.

Giải thưởng Sách - Tác giả - Sự kiện do độc giả bình chọn

Giải thưởng Bookish Best 2021 gồm 08 hạng mục, trong đó có 04 hạng mục về sách: “Sách hư cấu của tác giả trong nước”, “Sách phi hư cấu của tác giả trong nước”, “Sách hư cấu dịch”, “Sách phi hư cấu dịch”. Các đề cử được ban tổ chức chọn lọc từ những tựa sách nổi bật được xuất bản hoặc tái bản trong năm qua, đến từ nhiều đơn vị xuất bản và phát hành uy tín như Phương Nam Book, Nhã Nam, Tao Đàn, Omega Plus Books,… Rất nhiều tác phẩm trong số này đã từng được trao tặng các giải thưởng chuyên môn uy tín khác như “Chú bé Thất Sơn” (giải C cuộc vận động sáng tác Văn học thiếu nhi Vì tương lai đất nước lần I), “Tàn ngày để lại” (giải Man Booker 1989).

[metaslider id="21298"]

Hạng mục “Tác giả được yêu thích” tôn vinh các cá nhân có ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường xuất bản trong năm 2021. Những cái tên xuất hiện trong danh sách đề cử - bao gồm các tác giả trong và ngoài nước - đã gặt hái được thành tựu ấn tượng và nhận được sự yêu mến, tin tưởng của cộng đồng đọc sách. Một số tác giả còn tham gia xây dựng các dự án cộng đồng, đóng góp tích cực cho xã hội, đồng thời đưa văn học Việt hòa mình vào dòng chảy đương đại của thế giới.

Hạng mục “Sự kiện sách nổi bật” là một điểm độc đáo của giải thưởng Bookish Best. Trong năm qua, bên cạnh các giải thưởng tổ chức thường niên như Giải Sách Quốc gia, Nobel Văn chương, giải Booker,… năm 2021 còn chứng kiến nhiều sự kiện khó lường xảy ra: sự ra đi của nhiều nhà văn gạo cội để lại sự nuối tiếc và khoảng trống lớn trong văn đàn Việt Nam, cũng như tác động của dịch bệnh lên thị trường xuất bản nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung. Hạng mục này xuất hiện như một cuốn biên sử ngắn, để chúng ta điểm lại và ghi nhớ những dấu mốc quan trọng trong một năm biến động liên tục này.

Giải thưởng Bookish Best còn tri ân những thành viên và cây bút có đóng góp lớn vào quá trình xây dựng cộng đồng đọc sách Bookish, thông qua 02 hạng mục “Thành viên Bookish Squad nổi bật” và “Cộng tác viên Bookish.vn nổi bật”. Họ là đại diện của một “thế hệ đọc sách mới”, những người viết tuy không chuyên nhưng ham học hỏi, nhanh nhạy với tin tức thị trường, biết sử dụng các phương tiện truyền thông để lan tỏa sức ảnh hưởng tích cực của mình, góp phần xây dựng một cộng đồng đọc sách chọn lọc & chất lượng tại Việt Nam.

[metaslider id="21272"]

Bookish.vn vinh dự là đơn vị sáng lập giải thưởng Bookish Best 2021

Chính thức ra mắt bạn đọc cả nước vào đầu năm 2019, Bookish.vn là nền tảng trực tuyến chuyên cập nhật những thông tin mới nhất về thị trường sách và ngành xuất bản trong nước và quốc tế, đồng thời là địa chỉ để đăng tải những bài bình tinh tế về sách, văn hóa đọc và các vấn đề trong cuộc sống. Bookish ra đời với một sứ mệnh đơn giản: là tấm gương phản chiếu chân dung của một độc giả thời hiện đại, đồng thời là khoảnh sân vườn để những người thích viết gieo trồng những suy nghĩ, trăn trở trong nội tâm mình.

Sau ba năm phát triển, Bookish.vn đã xây dựng mạng lưới cộng tác viên tâm huyết trên toàn quốc, cập nhật số lượng và chất lượng bài viết đều đặn hàng tuần và nhận được sự tin tưởng của hàng nghìn bạn đọc trên cả nước. Đồng hành cùng Bookish.vn là cộng đồng đọc & review sách "Bookish Squad" (Biệt đội mọt sách) với hơn 11.000 thành viên, năng nổ tham gia vào các hoạt động bàn tròn và cuộc thi viết được tổ chức liên tục trong những năm vừa qua.

Bookish Best 2021 ra đời, là giải thưởng để cộng đồng Bookish nói riêng và những người yêu sách tại Việt Nam nói chung nói lên ý kiến của mình, tôn vinh những tác phẩm, tác giả, sự kiện và những độc giả có tác động mạnh mẽ đến thị trường sách 2021.

• 50 người bình chọn may mắn sẽ nhận được e-voucher mua sắm trực tuyến trị giá 100.000VNĐ, áp dụng tại website thương mại điện tử nhasachphuongnam.com.
• Thời gian bình chọn kéo dài từ ngày 13.12.2021 đến 16.01.2022.
• Kết quả chính thức sẽ được thông báo vào ngày 20.01.2022.
• Tham gia bình chọn tại: bookish.vn/bookishbest2021/

Bookish Best 2021 là giải thưởng để cộng đồng Bookish nói riêng và những người yêu sách tại Việt Nam nói chung bày tỏ ý kiến của mình, tôn vinh những tác phẩm, tác giả, sự kiện và những độc giả có tác động mạnh mẽ đến thị trường sách 2021.

• Là người quyết định kết quả giải thưởng cuối cùng, độc giả trên mọi miền đất nước có thể tham gia bình chọn trực tuyến tại website bookish.vn/bookishbest2021.
• 50 người bình chọn may mắn sẽ nhận được e-voucher mua sắm trực tuyến trị giá 100.000VNĐ, áp dụng tại website thương mại điện tử nhasachphuongnam.com.

Đề cử Sách phi hư cấu – Tác giả trong nước

1. Trường Sa 1988 - Hồ sơ một sự kiện lịch sử (Võ Hà)

Tập sách với mục đích sưu tầm, biên soạn một cách hệ thống các tư liệu là các tuyên bố, các công hàm ngoại giao, các bài báo xã luận, bài viết, ký sự,... được đăng trên báo Nhân Dân và Quân Đội Nhân Dân năm 1988 - ngay trước và sau sự kiện thảm sát Gạc Ma ngày 14.03.1988, trong khoản thời gian từ tháng 02.1988 đến tháng 06.1988.  

Các thế hệ kế tiếp của Việt Nam cần biết và có quyền được biết về những trang lịch sử đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của các thế hệ đi trước, qua đó có những nhận thức đầy đủ, đúng đắn hơn về lịch sử dân tộc. Thiết nghĩ, việc của mỗi người chúng ta cần có quan điểm tôn trọng lịch sử, sòng phẳng với lịch sử không có nghĩa là chúng ta kích động hận thù. Chỉ có biết đúng sự thật lịch sử, ta mới rút ra những bài học đúng đắn cho quan hệ quốc tế và trách nhiệm với xã hội của mỗi người trong bối cảnh phức tạp hiện nay.

2. Tôi tự học (Bản đặc biệt) (Thu Giang Nguyễn Duy Cần)

Tôi tự học là tựa sách hướng dẫn sự tự học để giúp cho tầng lớp độc giả hiếu học những phương pháp tự rèn luyện cho mình một trình độ học vấn vừa sâu vừa rộng, để xứng đáng là một người có học thức.

Sách là tài liệu quý giúp cho người tự học phát triển một con đường đúng đắn, chắc chắn để đi sâu vào triết học, văn học, sử học và khoa học. Sách giúp bổ sung những thiếu sót trong chương trình giáo dục ở nhà trường, mà vì thời gian hạn hẹp, chương trình học phổ thông ở trường lớp chưa đủ thời gian đề cập tới.

3. Nevermore - Hồi ức đau buồn và bất tận (Hoàng Tố Mai)

Một cuốn sách vừa vỡ lòng vừa gây bất ngờ với các bạn đọc đã thân quen với Edgar Allen Poe, nhà thơ nổi tiếng châu Âu, bổ sung vào hàng ngũ hiếm hoi những tác phẩm phê bình văn học Anh-Mỹ của nước ta.

“Thần chết” và “Hoa hồng”, những biểu tượng đối lập, sự giao động chập chờn giữa Tăm tối và Ánh sáng, một thế giới nhập nhoạng khó nắm bắt. Khoảng cách giữa sống và chết, minh mẫn và điên loạn, tươi đẹp và tăm tối... là ranh giới mờ ảo, đôi khi là sự hoà trộn nhuần nhuyễn phi thường. Thế giới này làm bạn đọc bàng hoàng, sửng sốt. Nó khiến cho những tác phẩm của Poe trở nên bí ẩn và quyến rũ. Nó không bị xâm nhiễm bởi những thông điệp đạo đức, chính trị tầm thường. Một thế giới nghệ thuật thuần khiết tràn ngập những hình ảnh kỳ lạ và mê hồn.

4. Khai nguyên rồng tiên (Nguyễn Mạnh Tiến)

Một khảo cứu đầu tư và nghiêm túc, tham chiếu cả những văn bản sử học lẫn văn học về thuật cai trị của vua Lê Thánh Tông với nhóm dân tộc thiểu số Mường-Thái.

Soi mình vào huyền thoại nguồn gốc dân tộc được đảm bảo trong Ngoại kỷ - Toàn thư, hậu duệ của các tộc người ngày nay là Việt, Mường, Thái và Tày, mà đại diện giới tinh hoa của họ, hạt nhân thời khởi nghĩa Lam Sơn, đều góp mặt và chiếm giữa các vị trí then chốt, chiến đấu và chiến thắng, để rồi cũng chừng ấy thành phần tinh hoa các tộc người, đều được đứng chầu ở sân rồng nhà Lê, nắm các chức vụ quan trọng về chính trị - quân sự dọc theo địa lý – tộc người thuộc quốc gia Đại Việt thế kỷ XV, và nhiều thế kỷ sau nữa. Tất cả các thành phần tộc người đều có thể thấy ở Ngoại kỷ Toàn thư phần cốt lõi trong niềm tin của mình, tạo nên, một kết nối chung trong liên minh mỏng manh, đầy mâu thuẫn. Nền chính trị, đúng hơn, ý hệ chính trị do vậy, được đảm bảo bởi nguồn gốc thiêng liêng, mà quan trọng hơn, huyền thoại rồng – tiên tạo nên một không gian tưởng tượng chung cho các tập hợp người phức tạp, liên kết mỏng manh và đầy hiềm khích ở triều đình nhà Lê. Lê Thánh Tông đã nỗ lực tạo dựng được một cơ sở, có thể chỉ mong manh, nhưng vẫn là điểm tựa mấu chốt cho ý thức hệ - tôn giáo của quốc gia Đại Việt phôi thai.

5. Việt Nam danh tác - Việc làng (Ngô Tất Tố)

Một trong những văn bản nhật dung của bậc thầy phóng sự Ngô Tất Tố. Tác phẩm được trình bày mộc mạc, trực quan và ẩn chứa những pha ảnh như một câu chuyện kể. Dưới ngòi bút tài năng của ông, đời sống xã hội của làng xã Việt Nam thời kỳ cuối phong kiến được khắc họa rõ mồn một.

"Rồi hắn nhấc cả con gà ra thớt. Bắt đầu chặt lấy cái sỏ, sau mới chặt đến miếng phao câu. Thình lình thấy hắn đứng lên ngoảnh mặt vào phía mấy ông đàn anh:

- Thưa trình các cụ, hôm nay sỏ gà pha mấy? phao gà pha mấy?

Một ông trong bọn nhìn qua vào đám nhiều tuổi, hình như để đếm đầu người, rồi đáp:

- Ở đây chỉ có năm cụ và bốn ông đàn anh. Vậy thì sỏ gà pha năm, pha gà pha bốn."

6. Đại dương đen - Những câu chuyện từ thế giới của trầm cảm (Đặng Hoàng Giang)

Đại dương đen là hành trình nhẫn nại của tác giả Đặng Hoàng Giang cùng người trầm cảm, kể cho chúng ta câu chuyện vừa dữ dội vừa tê tái về những số phận, mà vì định kiến và sự thiếu hiểu biết của chính gia đình và xã hội, đã bị tước đi quyền được sống với nhân phẩm, được cống hiến, được yêu thương và hạnh phúc.

Là tiếng nói chia sẻ hiếm hoi với thế giới của người trầm cảm, là lời kêu gọi xóa bỏ định kiến xã hội, cuốn sách đồng thời là công trình giáo dục tâm lý, cung cấp kiến thức căn bản về trầm cảm, hình hài nó thế nào, nó từ đâu tới, nó có thể phá hủy ra sao, có những phương thức trị liệu nào, và mỗi chúng ta có thể làm gì để những người không may mắn được sống an hòa với nhân phẩm của mình.

7. Việt sử yếu (Hoàng Cao Khải)

Được hoàn thiện bằng chữ Hán năm 1914, rồi được chính tác giả chuyển soạn sang chữ quốc ngữ và đăng trên Đông Dương tạp chí năm 1915, Việt sử yếu của Hoàng Cao Khải có thể xem là cuốn sách quốc ngữ đầu tiên mở ra lối viết hiện đại về lịch sử Việt Nam. Học tập cách viết sử từ phương Tây, sách tạo nên một bứt phá đáng kể trong cách tiếp cận và biên soạn lịch sử, khác hẳn lối chép sử biên niên truyền thống của các sử gia phong kiến.

Như một cuốn sử yếu, tác phẩm khái quát ngắn gọn nhưng tương đối đầy đủ về toàn bộ lịch sử Việt Nam, từ sự khởi đầu của nhà nước Văn Lang cho đến thời điểm cuốn sách được hoàn thiện năm Duy Tân thứ tám, 1914. Thay vì lần lượt ghi chép các sự kiện theo trình tự năm tháng và các đời vua chúa, Hoàng Cao Khải đưa ra cách phân kỳ lịch sử mới, hệ thống hóa và bố cục thành các chương, tiết rành mạch, chặt chẽ, đồng thời có những ý kiến phê bình, nhận xét tinh tế, sắc bén. Đó là điều mang lại cảm hứng cùng những gợi dẫn vô cùng quan trọng để các công trình sau đó kế thừa, phát huy, trong đó trực tiếp và đáng kể nhất là Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim. Cho đến nay, Việt sử yếu vẫn là một công trình mang nhiều điểm độc đáo để chúng ta cùng suy ngẫm và đối thoại.

8. Tiếng người trong văn (Nguyễn Xuân Khánh)

Cuốn sách này có thể xem là một tiểu hồi ký của cố nhà văn Nguyễn Xuân Khánh, tác giả của những tác phẩm nổi tiếng vào bậc nhất của văn học hiện đại Việt Nam như bộ ba đồ sộ Hồ Quý Ly, Mẫu Thượng ngàn, Đội gạo lên chùa; tiểu thuyết Miền hoang tưởng, Chuyện ngõ nghèo. Trong sách ẩn chứa những gì mà lúc sinh thời, từ chục năm trở lại đây, nhà văn đã chỉ cười hiền im lặng trước lời gặng in từ nhà xuất bản thân thuộc?

Ở Tiếng người trong văn, những câu chuyện được kể không còn chỉ là chuyện của những người thân, người bạn văn mà còn là câu chuyện cuộc đời của chính tác giả. Ấy là chuyện thời thơ ấu, ký ức về người mẹ thân yêu và những người thân thiết có ảnh hưởng rất lớn tới đời văn của tác giả. Ấy là kỉ niệm với những đồng nghiệp tên tuổi như Tô Hoài, Vũ Bằng, Trần Dần, Lê Bầu, Dương Tường, Châu Diên... mà giờ đây phần lớn họ đã là người thiên cổ. Những câu chuyện lần đầu được kể, như chuyện cuốn sách đầu tiên (tiểu thuyết Rạng đông) đã bị thất lạc, khó có thể là cuốn “độc đáo” nhưng kỉ niệm về nó “tươi roi rói”, chuyện cuốn Làng nghèo viết ở Trại sáng tác Thanh Liệt cũng chỉ “trung bình thôi”, giờ không nên in. Và nhất là “chuyến phiêu lưu” li kỳ của bản thảo Trư cuồng, mà sau này có người cho rằng để xuất bản được cũng thật là một kỳ tích... Qua những lát cắt đó, với quãng thời gian từ lúc tác giả Nguyễn Xuân Khánh chỉ mới là thiếu niên vô tư và nhiệt huyết, yêu thi ca và cách mạng, đến lúc thành lão nhà văn ở đầu thế ký 21, người đọc sẽ nhận ra chuyện riêng mà cũng là chuyện chung của cả đất nước trong một thời đoạn lịch sử trải từ chiến tranh vắt qua Đổi mới.

9. Tục ngữ, ca dao, dân ca Việt Nam (Vũ Ngọc Phan)

Tác phẩm Tục ngữ, ca dao, dân ca Việt Nam có giá trị sâu sắc nhiều mặt, được tái bản nhiều lần. Công trình này là kết quả của nhiều năm sưu tầm, nghiên cứu, tập hợp được khá nhiều tinh hoa tục ngữ, ca dao, dân ca vô cùng đa dạng và phong phú của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Tục ngữ, ca dao và dân ca của ta có những câu bốn chữ, sáu chữ, bảy chữ, tám chữ hay có những câu dài hơn, đều rất phong phú về cách gieo vần, nên nó đã làm “khuôn vàng thước ngọc” cho nhiều thi nhân trong sáng tác. Trong kho tàng văn học Việt Nam, tục ngữ, ca dao và dân ca là những viên ngọc quý nhất. Nó quý ở chỗ trong quá trình phát triển của văn học Việt Nam từ xưa đến nay, nó luôn luôn giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tiếng nói của dân tộc, phản ánh sinh hoạt của nhân dân, biểu hiện những nhận xét, những ý nghĩ của nhân dân trong cuộc đấu tranh thiên nhiên, đấu tranh xã hội, xây dựng đất nước.

10. Chữ xưa còn một chút này (Nguyễn Thùy Dung)

Chữ xưa còn một chút này là một cuốn sách rất đặc biệt của Ngày ngày viết chữ, đúc kết những kiến thức được tác giả tích lũy trên hành trình tìm tòi về chữ nghĩa, dành cho bất cứ ai yêu tiếng Việt, đặc biệt là các bạn trẻ đang trên con đường phát triển sự nghiệp trong nghề content, quảng cáo, ngôn ngữ...

Sách gồm 100 mục từ được chia thành hai phần chính: Phần đầu giải nghĩa nguồn gốc một số từ Hán Việt. Phần sau nói về các từ đã bị mờ nghĩa hoặc những từ chúng ta quen dùng nhưng không biết ý nghĩa thật sự là gì. Sách được trình bày tinh gọn, cô đọng, diễn đạt rõ ràng, có ví dụ cụ thể, nhờ đó người đọc có thể dễ dàng hiểu được nguồn gốc và những nét nghĩa xưa của từ ngữ để có thể áp dụng được vào công việc và cuộc sống với những hiệu quả bất ngờ.

*

Tham gia bình chọn

Bookish Best 2021 là giải thưởng để cộng đồng Bookish nói riêng và những người yêu sách tại Việt Nam nói chung bày tỏ ý kiến của mình, tôn vinh những tác phẩm, tác giả, sự kiện và những độc giả có tác động mạnh mẽ đến thị trường sách 2021.

• Là người quyết định kết quả giải thưởng cuối cùng, độc giả trên mọi miền đất nước có thể tham gia bình chọn trực tuyến tại website bookish.vn/bookishbest2021.
• 50 người bình chọn may mắn sẽ nhận được e-voucher mua sắm trực tuyến trị giá 100.000VNĐ, áp dụng tại website thương mại điện tử nhasachphuongnam.com.

Đề cử Sách hư cấu dịch

1. Nghìn lẻ một đêm (Antoine Galland)

Bắt nguồn từ một cuốn sách cổ tên là Hezār Afsān (Một ngàn truyện), pho sách đồ sộ Nghìn lẻ một đêm tập hợp những câu chuyện dân gian kỳ ảo có xuất xứ từ Ả Rập, Ba Tư và Hy Lạp, được lưu truyền bởi những người Ai Cập kể chuyện rong vào thế kỷ XII và XIII, có nội dung phong phú, chủ đề đa dạng và từ ngữ sáng sủa. Tác phẩm mở ra một thế giới đa sắc màu với đủ các khuôn mặt từ thần tiên đến con người, từ nhà quý tộc đến người bình dân trong xã hội Ả Rập thời Trung cổ. Về nghệ thuật, tác phẩm có một kết cấu hết sức hoàn chỉnh, mạch truyện hấp dẫn với nhiều tình tiết kịch tính và bất ngờ, cùng ngôn ngữ kể chuyện điêu luyện.

Tại Việt Nam, bản chuyển ngữ Nghìn lẻ một đêm của dịch giả Phan Quang từ bản Pháp ngữ Les mille et une nuits nổi tiếng của học giả Antoine Galland đã nhận được sự yêu mến của đông đảo bạn đọc. Nhờ tình yêu và lòng say mê kiệt tác của Antoine Galland, nhà báo lão thành Phan Quang đã kỳ công sưu tầm và tìm hiểu nhiều tư liệu quý hiếm liên quan đến tác phẩm cũng như đạo Hồi và văn hóa Ả Rập, để rồi đưa đến tay bạn đọc nước nhà một bản dịch xuất sắc và hoàn chỉnh. Ngoài ra, lần tái bản này cũng giữ lại và trình bày theo đúng nguyên tác toàn bộ tranh vẽ minh họa trong bản in của nhà Anh em Garnier, đồng thời bổ sung một số minh họa từ ấn bản tiếng Đức do nhà Verlag von Emil Strauß phát hành năm 1897.

2. Frankenstein hay Prometheus thời hiện đại (Mary Shelley)

Victor Frankenstein chưa khi nào xét tới hậu quả từ nỗi ám ảnh của mình. Với lòng sốt sắng ham muốn hiểu rõ và nắm bắt bí mật của cuộc sống, anh bỏ bê gia đình và bạn bè, cô lập bản thân khỏi thế giới, chẳng màng tới sức khoẻ của bản thân. Frankenstein lùng sục trong các nghĩa địa để thu thập nguyên vật liệu khi đêm đến; còn ban ngày lại nghiên cứu nơi căn phòng bí mật của mình, học hỏi từ những sai lầm và hoàn thiện một sinh vật mà anh tin rằng sẽ tôn thờ mình như một vị thần. Nhưng sự kiêu ngạo này không phải là tội lỗi của anh.

Dẫu đạt được thành công sau nhiều năm vất vả, Frankenstein lại kinh hoàng trước sự gớm ghiếc mà anh đã thắp lên ngọn lửa sự sống bên trong và ruồng bỏ tạo vật của mình. Frankenstein đã thực sự tạo ra một con quái vật, không phải bằng cách tạo hình sống động cho xác chết mà bằng việc từ bỏ sự sáng tạo của mình. Và giờ, con quái vật bắt đầu trả thù.

“Hỡi Đấng Sáng Tạo đáng nguyền rủa kia! Tại sao ngài lại tạo ra một con quái vật gớm ghiếc đến nỗi ngay cả chính ngài cũng phải quay lưng lại vì ghê tởm?”

3. Dòng máu khôn ngoan (Flannery O’Connor)

Mary Flannery O'Connor là tiểu thuyết gia người Mỹ, nhà văn viết truyện ngắn và nhà tiểu luận. O'Connor chủ yếu được biết đến với những truyện ngắn trong đó nhiều truyện ngắn của O'Connor đã được tái bản trong các tuyển tập lớn, bao gồm Truyện ngắn Mỹ hay nhất và Truyện đoạt giải. Tiểu thuyết Dòng máu khôn ngoan là một trong hai tác phẩm đã được đạo diễn John Huston dựng thành phim.

“Dòng máu khôn ngoan gây ấn tượng mạnh với tôi hơn bất cứ cuốn tiểu thuyết nào khác mà tôi đã từng đọc trong cả một quãng thời gian dài. Bức tranh cô khắc họa thế giới này thật vô cùng khủng khiếp. Kafka gần như là người duy nhất trong số những nhà văn đương đại của chúng ta đạt được hiệu quả ở tầm mức như vậy.” Trích lời Caroline Gordon.

4. Cuộc phiêu lưu của Augie March (Saul Bellow)

Với Cuộc phiêu lưu của Augie March, Saul Bellow đã kể lại hành trình độc nhất vô nhị của người hùng du đãng picaresque Augie March: một thanh niên thậm duyên dáng, một kẻ cơ hội chủ nghĩa xảo trá, một gã khờ trong lưới tình... Rời bỏ xuất thân Do Thái di cư nghèo khổ, Augie March hăm hở bước vào công cuộc tìm kiếm lẽ sống của đời mình dưới các ống cống và nhà ga tại Chicago, quẩn quanh những trường đại học ở New York, hay ngoài rừng rậm Mexico giữa bầy thằn lằn hoang dã. Hành trình phi thường của Augie March là biểu tượng cho sự tái sinh lý tưởng tự do của giấc mơ Mỹ, và đặc biệt hơn, đã “viết lại” ngôn ngữ của cả một thế hệ.

“Mọi thứ thuộc về Chicago dường như đều tụ họp lại trong cuốn sách này, và xét cho cùng là toàn bộ nước Mỹ, cũng như phần lớn lịch sử nhân loại... Người ta phải lòng cuốn sách trên khía cạnh nghệ thuật - vì sự hài hước, sự hào sảng, sự đặc quánh, vì chất liệu ngôn ngữ học của nó - và, đương nhiên, vì hy vọng tràn đầy trong những trang sách.” Theo tạp chí The New Yorker.

5. Lai lịch (Patrick Modiano)

Cuốn sách giống như lời độc thoại của tác giả, thấm đẫm những hoài niệm u buồn, không rõ rệt. Vẫn là văn phong riêng biệt, với những câu ngắn, ít động từ và không có câu chữ chuyển tiếp, tưởng như ta đang cùng Patrick Modiano lật giở từng tấm thẻ ghi chép để tìm lại những ký ức gắn liền với chúng. Những dòng văn đầy cảm xúc mà dè dặt đưa độc giả đến với những tâm sự thầm kín của một con người đau đáu tìm về cội rễ của chính mình.

“Tôi viết những dòng này giống như người ta soạn một biên bản hoặc một bản lý lịch trích ngang, để làm tài liệu tham khảo, và hẳn là để dứt khoát với một quãng đời không phải của tôi. Những sự kiện mà tôi nhắc đến, từ thuở ấu thơ cho đến năm hai mươi mốt tuổi, tôi đã trải qua như trong một vở diễn, khi mà người ta cho các khung cảnh lướt đi ở đằng sau còn các diễn viên vẫn bất động trên sân khấu. Tôi muốn diễn tả cái cảm giác mà nhiều người đã từng cảm nhận trước tôi: mọi thứ cứ thế trôi qua, mà tôi vẫn chưa thể sống cuộc sống của chính mình.”

Một tác phẩm nhẹ nhàng mà khiến ta lay động cả tâm can.

6. Tàn ngày để lại (Kazuo Ishiguro)

Stevens là một quản gia người Anh với tất cả mọi hàm nghĩa của từ này: tận tụy, chỉn chu, trung thành, và trên hết, luôn luôn có một ý thức mãnh liệt về phẩm giá nghề nghiệp. Mong muốn cải thiện chất lượng phục vụ tại dinh thự và chấm dứt những sa sút hiện tại, Stevens dấn thân vào một cuộc hành trình đi qua Miền Tây nước Anh. Mỗi chặng trên cuộc hành trình mở ra một cánh cửa nối về quá khứ, và dần dà hành trình ấy làm hé lộ những mất mát và nuối tiếc theo sau những ảo tưởng của một đời người.

Bằng một lối viết bậc thầy, đạt đến một sự cân bằng phi thường giữa lời kể bình thản, điềm tĩnh và nỗi hoang mang dữ dội cùng niềm tiếc nuối mênh mông, Kazuo Ishiguro đã bóc tách một cách hết sức tinh tế cái ảo tưởng tót vời mà nhân vật chính đã dâng hiến đời mình cho nó, và làm lộ ra trong cốt lõi không phải là một lý tưởng, mà là một sự ngây thơ rất đẹp nhưng cũng rất khờ dại khi đặt trong một thời hiện đại khôn lường, sự ngây thơ thuộc về một quá khứ mà con người vĩnh viễn không thể nào trở lại được nữa.

7. Nhà điên (Machado de Assis)

Sự xuất hiện ngoạn mục của nhà văn vĩ đại nhất Brazil dưới một cuốn sách hàm súc, ngôn ngữ cô đọng, cách dịch thuật trân trọng bản gốc của Đăng Thư.

Nhà điên được đăng dài kỳ trên tạp chí A Estacão ở Rio từ 15 tháng Mười 1881 đến 15 tháng Ba 1882, trước khi được Machado tuyển chọn đưa vào tập truyện Papéis avulsos (Những giấy tờ rời rạc) xuất bản năm 1882. Từ đó đến nay, Nhà điên được tái bản liên tục ở Brazil dưới dạng tác phẩm riêng biệt hay in trong các hợp tuyển, được chuyển thể thành phim điện ảnh và truyện tranh và dịch sang nhiều thứ tiếng trên thế giới.

Đây là lần đầu tiên tuyệt tác trào lộng này của Machado de Assis được giới thiệu với bạn đọc như một món chính kèm theo món khai vị và tráng miệng là hai truyện ngắn cùng phong cách: Teoria do Medalhão (Nghệ thuật làm ông lớn - 1881) và A Igreja do Diabo (Giáo hội của Sa-tăng - 1884).

8. Papillon người tù khổ sai (Henri Charriere)

Papillon người tù khổ sai là một thiên hồi kí của Henri Charrière kể lại chính cuộc đời mình, về hành trình từ khi bị bắt giam và xử án đầy khổ sai chung thân vì tội giết người theo lời khai của một nhân chứng đã được “dàn xếp” trước. Charrière đã quyết chí vượt ngục ngay từ đầu. Ông quyết sống và ra khỏi trại khổ sai để trả thù. Quyết tâm ấy đã làm cho ông có đủ sức mạnh chịu đựng mọi thử thách. Không có một mối nguy hiểm nào làm cho ông lùi bước, không một phen thất bại nào làm cho ông nhụt chí. Charrière với biệt hiệu là bươm bướm, đã tổ chức cả thẩy chín lần vượt ngục trước khi thành công và được nhận cư trú ở Venezuela như một công dân chính thức.

Qua tác phẩm, Charrière thật sự đã vẽ nên một bức tranh sinh động và chân thật về một nhà tù khổ sai của Pháp. Đó là bối cảnh cho nhân cách và con người Charrière chói sáng. Ông căm thù cái xã hội đã đầy ải mình nhưng chưa bao giờ căm thù nhân loại hay đánh mất tình yêu thương của mình đối với con người… Chính những cảm xúc trong sáng đó đã gieo vào lòng người đọc một nguồn ánh sáng lành mạnh, người ta có thể căm giận, xót thương, thậm chí buồn tủi nhưng không bao giờ bi quan, không bao giờ có thể tuyệt vọng về con người. Cuốn sách thực sự cho ta thêm nghị lực sống, lòng dũng cảm, tình yêu thương, để sẵn sàng đối diện với mọi thử thách, khó khăn và hiểm nguy phía trước, để hành động và để thành công.

9. Người trồng rừng (Jean Giono)

Sự sống có mặt là nhờ sự kết hợp chặt chẽ của biết bao yếu tố đến từ muôn nơi, từ cả vũ trụ và muôn người, muôn loài. Có ý thức sáng tỏ ấy, ta mới đem hết tâm ý đóng góp phần tốt nhất và đẹp nhất của mình để bảo vệ sự sống, bảo vệ thiên nhiên và muôn người, muôn loài.

Khi xây dựng nhân vật Elzéard Bouffier, tác giả đã muốn nói lên tâm nguyện thiết tha đó, là làm sao con người và thiên nhiên sống với nhau thật hài hòa, trong mối thâm tình đã có với nhau từ muôn thuở. Phá hủy mối thâm tình đó là phá hủy tất cả. Người trồng rừng là câu chuyện cảm động về ý chí cao cả và bền bỉ của một người chăn cừu đã dành hết tâm sức để trồng thật nhiều cây trong một thung lũng hoang vắng, cằn cỗi ở vùng Alpes-Provence suốt nửa đầu thế kỷ 20. Câu chuyện sau đó được dịch ra nhiều thứ tiếng và gây được phong trào tái tạo rừng mạnh mẽ ở khắp nơi.

10. Cây cam ngọt của tôi (José Mauro de Vasconcelos)

Hãy làm quen với Zezé, cậu bé tinh nghịch siêu hạng đồng thời cũng đáng yêu bậc nhất, với ước mơ lớn lên trở thành nhà thơ cổ thắt nơ bướm. Chẳng phải ai cũng công nhận khoản “đáng yêu” kia đâu nhé. Bởi vì, ở cái xóm ngoại ô nghèo ấy, nỗi khắc khổ bủa vây đã che mờ mắt người ta trước trái tim thiện lương cùng trí tưởng tượng tuyệt vời của cậu bé con năm tuổi.

Có hề gì đâu bao nhiêu là hắt hủi, đánh mắng, vì Zezé đã có một người bạn đặc biệt để trút nỗi lòng: cây cam ngọt nơi vườn sau. Và cả một người bạn nữa, bằng xương bằng thịt, một ngày kia xuất hiện, cho cậu bé nhạy cảm khôn sớm biết thế nào là trìu mến, thế nào là nỗi đau, và mãi mãi thay đổi cuộc đời cậu.

Mở đầu bằng những thanh âm trong sáng và kết thúc lắng lại trong những nốt trầm hoài niệm, Cây cam ngọt của tôi khiến ta nhận ra vẻ đẹp thực sự của cuộc sống đến từ những điều giản dị như bông hoa trắng của cái cây sau nhà, và rằng cuộc đời thật khốn khổ nếu thiếu đi lòng yêu thương và niềm trắc ẩn. Cuốn sách kinh điển này bởi thế không ngừng khiến trái tim người đọc khắp thế giới thổn thức, kể từ khi ra mắt lần đầu năm 1968 tại Brazil.

*

Tham gia bình chọn