Trà chiều

9 thư viện đẹp và độc đáo nhất thế giới: Khi nơi đọc sách trở thành công trình sáng tạo

Published

on

Trải qua hàng nghìn năm phát triển, thư viện đã vượt qua chức năng nguyên thủy của nó là kho tàng lưu trữ và bảo quản sách. Ngày nay, rất nhiều thư viện đã trở thành công trình nghệ thuật thẩm mỹ và đột phá. Đồng thời, thư viện còn là nơi ghi chép lại lịch sử, truyền thống, thói quen sinh hoạt và nhịp thở của cộng đồng cư dân thành phố, đồng thời là đứa con tinh thần của đội ngũ kiến trúc sư sáng tạo trên thế giới.

Bất kể bạn là người yêu cái đẹp đơn thuần, hay là kẻ đam mê sách đến quên ăn quên ngủ, những công trình thư viện do bookish giới thiệu hẳn sẽ mang đến cho bạn những niềm vui mãn nhãn.

1. Thư viện Thiên Tân Tân Hải (Trung Quốc): Công trình của viễn cảnh tương lai

Thư viện Thiên Tân Tân Hải là một trong những thư viện nổi danh thế giới có tuổi đời trẻ nhất – và thiết kế hiện đại nhất. Được phác thảo và xây dựng trong khoảng thời gian kỷ lục là ba năm, thư viện ra mắt vào năm 2017, nằm tại quận Tân Hải, Thiên Tân (một đô thị ven biển ngoại ô Bắc Kinh).

Điểm độc đáo và bắt mắt nhất là khán phòng hình cầu tại trung tâm thư viện, được bao quanh bởi các giá sách có chiều cao chạm trần – chứa đến 1,2 triệu cuốn sách. Các dãy kệ sách nhấp nhô cấu thành nội thất tòa nhà, được tận dụng để tạo thành vách tường, cầu thang, chỗ ngồi, trần nhiều lớp, tạo nên cấu trúc địa hình đặc thù, mênh mông và uốn lượn, khiến du khách cảm thấy choáng ngợp khi bước vào tham quan.

2. Thư viện Sách & Bản thảo Quý hiếm Beinecke (Mỹ): Pháo đài sách cổ

Tọa lạc tại Đại học Yale ở New Haven, Connecticut), Thư viện Sách & Bản thảo Quý hiếm Beinecke là một trong những thư viện lớn nhất thế giới, được trưng dụng với mục đích duy nhất là bảo quản những tác phẩm và bản thảo hiếm có khó gặp.

Được thiết kế bởi Gordon Bunshaft và hoàn thành vào năm 1963, “pháo đài sách” này được bao bọc bởi lớp đá khối rắn chắc, mặt tiền làm từ đá cẩm thạch mờ, che chở bên trong là thiết kế tháp sách kính nổi tiếng thế giới. Tuy nhiên, bởi vì thư viện Beinecke mang phong cách Hiện đại quá đỗi tân thời, đôi khi nó trở thành một sự tồn tại lạc quẻ và “chướng tai gai mắt” giữa khuôn viên đại học Yale cổ kính. Nhưng không thể phủ nhận, nó đã làm tốt chức năng lưu trữ và bảo vệ những hiện vật văn học quý giá. Bên cạnh những cuốn sách cổ xưa làm từ giấy cói, du khách tham quan còn có thể ngắm nhìn bộ sưu tập thư và bản thảo của tác gia Langston Hughes, Edith Wharton, Walt Whitman, Gertrude Stein và Alice B. Toklas.

3. Thư viện Tu viện Saint Gall, St Gallen (Thụy Sĩ): Nét đẹp thần thánh của tri thức

Một trong những thư viện lâu đời nhất còn sót lại ở Thụy Sĩ nói riêng và châu Âu nói chung, Thư viện Tu viện Saint Gall là công trình kiến trúc tuyệt đẹp với các bức bích họa trên trần và nội thất gỗ đánh bóng lộng lẫy. Đặc biệt, du khách tham quan không được phép tự chụp ảnh trong thư viện. Nơi đây còn là kho chứa các bản thảo cổ và trưng bày các tác phẩm nghệ thuật quý giá.

4. Tu viện Thánh Catherine (Ai Cập): Lạc giữa cát vàng mộng ảo

Tu viện Saint Catherine là tu viện Chính thống giáo Hy Lạp, nằm trên núi Sinai ở độ cao hơn 1.500 mét so với mực nước biển, tại một thung lũng hẹp ở bán đảo Sinai.

Được xây dựng lần đầu tiên theo lệnh của hoàng đế Byzantine Justinian I, Tu viện Thánh Catherine có niên đại từ năm 530 SCN và hiện là thư viện hoạt động liên tục lâu đời nhất trên thế giới. Nó hiện lưu giữ hơn 3.000 bản thảo tôn giáo và giáo dục quan trọng, khoảng 8.000 cuốn sách in, bao gồm các ấn bản đầu tiên của Homer và Plato. Tu viện đã được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 2002.

5. Thư viện sách tranh Iwaki (Nhật Bản): Thiên đường cho thiếu nhi

Là đứa con tinh thần của kiến trúc sư Tadao Ando, thư viện sách tranh Iwaki mở cửa vào năm 2005 và ban đầu chỉ phục vụ ba trường mầm non trong khu vực. Ngày nay, nó thu hút du khách mọi độ tuổi từ khắp nơi trên thế giới.

Hoàn toàn đi ngược lại với không khí trật tự, nghiêm cẩn và chừng mực của thư viện truyền thống, Tadao Ando đã tự do sáng tạo để xây dựng nên một không gian cuốn hút cho những đứa trẻ, để chúng có thể tự tin gọi đó là nhà. Yêu cầu duy nhất mà ông phải tuân thủ là phải dành không gian để trông thấy bìa sách. Thành quả cuối cùng – với lớp tường kính sinh động và các kệ sách đầy sức sống – đã được tôn vinh như một biểu mẫu mới cho không gian giáo dục tại Nhật Bản, và như một kiệt tác kiến trúc.

6. Thư viện thành phố Stuttgart (Đức): Phép mầu của khối hộp tối giản

Thư viện thành phố Stuttgart không chỉ dành cho những người yêu sách mà còn dành cho những ai có hiểu biết và con mắt thẩm mỹ để tìm hiểu về kiến trúc. Được thiết kế bởi Eun Young Yi, từ bên ngoài nhìn vào, thư viện này trông một khối rubik nhiều ô, trật tự một cách tối giản (và thô cứng). Nhưng một khi bước vào, bạn sẽ phải sửng sốt vì sự lớp lang của nó, từ hệ thống kệ sách, cầu thang và màu sắc để tạo ra trải nghiệm độc đáo cho du khách.

Không chỉ có sách, thư viện còn có một quán cà phê mang tên LesBar (nghĩa là quầy đọc sách) và một không gian riêng dành cho trẻ em, nơi chúng có thể vui chơi và xây dựng thói quen đọc sách từ nhỏ.

7. Thư viện Quốc hội, Washington DC (Mỹ): Thư viện lớn nhất thế giới

Được thành lập vào ngày 24 tháng Tư năm 1800, nằm trên Đồi Capitol, Thư viện Quốc hội Mỹ là thư viện lớn nhất thế giới với 170 triệu cuốn sách, bản thảo, tạp chí, phim và các sản phẩm văn hóa khác. Nếu nối các giá sách lại với nhau sẽ tạo thành tổng chiều dài đến 1.348 km!

Ước tính khoảng một nửa số sách và tuyển tập dài kỳ thuộc sở hữu Thư viện Quốc hội được viết bằng các ngôn ngữ khác ngoài tiếng Anh. Có sự hiện diện của hơn 460 ngôn ngữ, đặc biệt đáng chú ý là các tuyển tập bằng tiếng Ả Rập, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, ngôn ngữ Slavic và châu Á. Đây đồng thời là thư viện luật lớn nhất thế giới; và là nơi sưu tập sách quý hiếm lớn nhất Bắc Mỹ.

8. Bảo tàng sách thu nhỏ Baku (Azerbaijan): Thánh địa của sách tí hon

Đây là bảo tàng – thư viện duy nhất trên thế giới dành riêng cho những cuốn sách thu nhỏ, chuyên về văn học Đông Âu và Á-Âu. Nơi đây trưng bày tác phẩm của các nhà thơ cổ điển vĩ đại người Azerbaijan như Nizami, Fizuli và Nasimi; phiên bản kinh Koran thu nhỏ và các nghiên cứu tôn giáo khác; các tác phẩm của tác giả quốc tế như Jack London, Honore de Balzac, Gustave Flaubert,…

Thư viện sách thu nhỏ của Baku cũng là ngôi nhà của ba cuốn sách nhỏ nhất, với kích cỡ khiêm tốn – mỗi cuốn có kích thước 2 mm x 2 mm. Nếu muốn đọc chúng, bạn cần một đôi mắt tinh tường và dĩ nhiên là một chiếc kính lúp xịn sò.

9. Thư viện Công cộng Đài Bắc, chi nhánh Bắc Đầu (Đài Loan): Công trình xanh của tương lai

Nằm giữa công viên xanh tươi, chi nhánh Bắc Đầu của hệ thống Thư viện Công cộng Đài Bắc là tòa nhà đầu tiên tại Đài Loan nhận được xếp hạng EEWH (hệ thống chứng nhận công trình xanh của Đài Loan) cao nhất – xếp hạng kim cương – khiến nó trở thành tòa nhà thân thiện với môi trường bậc nhất.

Thư viện được xây dựng từ gỗ khai thác từ những khu rừng bền vững. Một phần của mái nhà được cấu thành từ tấm quang điện để tạo ra điện năng từ ánh mặt trời. Để làm giảm sự xâm nhập của bức xạ nhiệt vào bên trong thư viện, các kiến trúc sư đã thiết kế một hệ thống phức tạp, kết hợp giữa lớp đất cách nhiệt dày 20 cm trên mái, tấm phủ ban công và khung cửa sổ bằng gỗ vuông góc, làm giảm tiêu thụ năng lượng từ điều hòa các thiết bị làm mát khác. Nước mưa được dẫn vào tòa nhà để sử dụng cho nhu cầu vệ sinh. Là công trình xanh nhất Đài Loan, thư viện Công cộng Đài Bắc – chi nhánh Bắc Đầu là công trình tiên phong cho xu hướng kiến trúc quan trọng trong thế kỷ 21.

Hết.

Mèo Heo dịch và tổng hợp.

Click to comment

Viết bình luận

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trà chiều

Sự kiện giao lưu & ký tặng: Bước Qua Nước Mắt, Tự Khắc Trưởng Thành

Published

on

Nhân dịp ra mắt tác phẩm mới Bước qua nước mắt, tự khắc trưởng thành, Nhà Sách Phương Nam và Phương Nam Book phối hợp cùng tác giả Anh Khang tổ chức sự kiện giao lưu và ký tặng vào lúc 16g00, thứ Bảy ngày 16.11.2024 tại sân khấu A – Đường sách TP. Hồ Chí Minh (Nguyễn Văn Bình, P. Bến Nghé, Q.1, TP. HCM).

Bước qua nước mắt, tự khắc trưởng thành là tác phẩm kỷ niệm hơn một thập kỷ viết văn của tác giả Anh Khang. Anh gọi đây là một “cuốn sách làm lành” – thay vì “chữa lành” như cách gọi thường thấy trong xã hội hiện đại. Tác phẩm được chia làm hai phần, mở đầu bằng “Độc thoại” với những dòng tư lự đơn lẻ như tự trấn an “đứa trẻ bên trong đang ăn vạ trên đường trưởng thành”, rồi sang đến “Đối thoại” là những lời tâm can san sẻ cùng Gen Z lẫn Gen Z(à) để tìm sự ủi an. Mỗi câu, mỗi lời tâm tình thủ thỉ đều quá đỗi chân thành, như chính lời tác giả tự nhận thì đây “chính là những ghi chép trong lúc ‘khóc một trận đã đời’, rồi từ nay, chỉ nhìn về phía trước”.

Kể từ khi xuất bản tác phẩm đầu tay Ngày trôi về phía cũ… vào năm 2012, đến nay Anh Khang đã trở thành “tác giả triệu bản” với nhiều tác phẩm nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của độc giả. Anh còn được bạn đọc thương tặng tên gọi “nhà văn của những nỗi buồn tuổi trẻ” vì những chia sẻ sâu sắc và đầy cảm thông trong từng trang sách. Sách Bước qua nước mắt, tự khắc trưởng thành đánh dấu sự trở lại của Anh Khang sau 4 năm tạm vắng mặt trên văn đàn, đồng thời cũng là món quà tri ân dành tặng cho thế hệ độc giả đã trưởng thành cùng những bài viết của anh.

Bước qua nước mắt, tự khắc trưởng thành – tác phẩm mới nhất của tác giả Anh Khang do Phương Nam Book liên kết xuất bản.

Đến với sự kiện giao lưu và ký tặng, độc giả sẽ có cơ hội trò chuyện cùng nhà văn Anh Khang và lắng nghe anh chia sẻ về những thăng trầm trong quá trình sáng tác cuốn Bước qua nước mắt, tự khắc trưởng thành. Đặc biệt, sự kiện còn chào đón sự góp mặt của ca sĩ - nhà văn Hamlet Trương.

Giao Lưu & Ký Tặng: Bước Qua Nước Mắt, Tự Khắc Trưởng Thành

  • Thời gian: 16:00 – Thứ bảy, ngày 16.11.2024
  • Địa điểm: Sân khấu A – Đường sách TP. Hồ Chí Minh (Nguyễn Văn Bình, P. Bến Nghé, Q.1, TP. HCM)
  • Vào cửa tự do

Về tác giả: Quách Lê Anh Khang

  • Công việc chính là làm báo, công việc phụ là làm mệt mình bằng những cảm xúc đa mang. Mọi nghề nghiệp đã và đang làm như phóng viên, biên tập viên, PR, MC... đều có vẻ khá nghiệp dư, nhưng lại rất chuyên nghiệp trong vai trò làm “người độc thân nhạy cảm”.
  • Ngày sinh: 11/8
  • Cung Hoàng đạo: Sư Tử (Leo)
  • Cử nhân khoa Báo chí & Truyền thông – Đại học KHXH&NV TP.HCM
  • Sách đã xuất bản:
    • Ngày trôi về phía cũ... (2012)
    • Đường hai ngả, người thương thành lạ (2013)
    • Buồn làm sao buông (2014)
    • Đi đâu cũng nhớ Sài Gòn và... Em (2015)
    • Thương mấy cũng là người dưng (2016)
    • Trời vẫn còn xanh, em vẫn còn anh (2017)
    • Người xưa đã quên ngày xưa (2018)
    • Những năm tháng đó, có tôi yêu người (2019)
    • Thả thính chân kinh (2020)
    • Bước qua nước mắt, tự khắc trưởng thành (mới xuất bản – năm 2024)
Đọc bài viết

Trà chiều

Sự kiện giao lưu THÓI QUEN CÁ NHÂN MỚI VỚI “ATOMIC HABITS” TRONG THỜI ĐẠI SỐ

Published

on

By

Hưởng ứng Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số, Nhà sách Phương Nam phối hợp cùng Đường sách TP. Hồ Chí Minh tổ chức sự kiện giao lưu vào lúc 17g ngày 28.10.2024 với chủ đề Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số cùng hai diễn giả là: bác sĩ Vũ Phi Yên, dịch giả Trần Quỳnh Như.

Tác phẩm Atomic Habits – Thay đổi tí hon, hiệu quả bất ngờ của tác giả James Clear đã trở thành hiện tượng sách bán chạy toàn cầu và tiếp tục khẳng định vị thế tại thị trường Việt Nam với 8 lần tái bản do Phương Nam Book phát hành. Atomic Habits cung cấp phương pháp khoa học và thực tiễn để xây dựng thói quen tốt, loại bỏ thói quen xấu, tạo nên thay đổi lớn từ những điều nhỏ bé – đây là các yếu tố then chốt để có một cuộc sống thành công và hạnh phúc. Tuy nhiên, hành trình thay đổi bản thân thường đầy chông gai và dễ dàng khiến chúng ta nản lòng khi chưa đạt được mục tiêu.

Thông qua Atomic Habits,tác giả James Clear khẳng định rằng mục tiêu chỉ là đích đến cuối cùng, trong khi hệ thống mới chính là con đường, là phương tiện đưa chúng ta tới đích. Hai người có thể cùng đặt mục tiêu chạy marathon, nhưng hệ thống luyện tập, chế độ dinh dưỡng và cách họ xây dựng tinh thần kiên trì mới là yếu tố quyết định ai sẽ cán đích thành công. Mục tiêu cung cấp cho ta hướng đi, nhưng hệ thống mới là thứ giúp ta tiến về phía trước. Việc tập trung vào hệ thống giúp chúng ta không bị áp lực bởi kết quả cuối cùng, mà tận hưởng quá trình nỗ lực và trưởng thành từng ngày.

Tập trung vào hệ thống còn giúp chúng ta duy trì động lực và sự kiên trì trong suốt hành trình. Mỗi bước tiến trong hệ thống, dù là nhỏ bé đến đâu, cũng là một chiến thắng, giúp củng cố niềm tin và sự quyết tâm. Ngược lại, nếu chỉ chăm chăm vào mục tiêu cuối cùng, chúng ta dễ dàng bị nản chí khi gặp phải khó khăn hoặc khi tiến độ chậm hơn mong đợi. Hệ thống cho phép chúng ta chia nhỏ mục tiêu lớn thành những bước nhỏ dễ thực hiện, giúp quá trình thay đổi trở nên ít áp lực và dễ dàng duy trì hơn.

Một hệ thống tốt không chỉ giúp đạt được mục tiêu mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài. Khi đã hoàn thành mục tiêu chạy marathon, hệ thống luyện tập và chế độ dinh dưỡng lành mạnh vẫn sẽ tiếp tục mang lại lợi ích cho sức khỏe và tinh thần. Hệ thống không chỉ là công cụ để đạt được mục tiêu nhất thời, mà còn là cách sống, là nền tảng cho sự thành công và hạnh phúc bền vững. Xây dựng một hệ thống tốt chính là đầu tư cho bản thân mình để gặt hái được lợi nhuận lâu dài và vô giá.

Tuy nhiên, việc xây dựng được hệ thống những thói quen tốt trong thời đại số đầy biến động và nhiều cám dỗ như ngày nay là cả một thử thách. Vì vậy, buổi giao lưu Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số do Phương Nam tổ chức hy vọng sẽ giúp độc giả tham dự hiểu rõ hơn về cách áp dụng các quy luật trong sách vào cuộc sống hàng ngày, và đặc biệt là cách thích nghi những thói quen này trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ. Buổi giao lưu cũng là dịp để kết nối độc giả với hai dịch giả của cuốn sách, tạo nên một diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm và truyền cảm hứng cho hành trình thay đổi tích cực của mỗi cá nhân.

Buổi giao lưu Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số được tổ chức từ ngày 25 –  31.10.2024, kỷ niệm 72 năm Ngày truyền thống Ngành Xuất bản, In và Phát hành sách Việt Nam (10.10.1952 – 10.10.2024) và hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 10.10. Tuần lễ Sách và Chuyển đổi số bao gồm triển lãm, trưng bày, hội thảo, giao lưu tác giả và nhiều hoạt động tương tác, góp phần thúc đẩy văn hóa đọc trong thời đại số.

Thói quen cá nhân mới với “Atomic Habits” trong thời đại số:

• Thời gian: 17g00 – Thứ hai, ngày 28.10.2024

• Địa điểm: Sân khấu A – Đường sách TP. Hồ Chí Minh

• Vào cửa tự do

Bác sĩ, Nhà tâm lý Vũ Phi Yên

Chị Vũ Phi Yên là Tiến sĩ - Bác sĩ, chuyên gia Tâm lý học lâm sàng và Huấn luyện viên tâm lý tại trung tâm Better Living. Chị đã có quá trình học, nghiên cứu và thực hành suốt 14 năm trong lĩnh vực Y khoa, chuyên ngành Di truyền học. Không chỉ dừng lại ở cách tiếp cận con người thiên về thể chất, chị còn tự bổ sung cách tiếp cận về tinh thần qua những học hỏi và nghiên cứu Tâm lý học. Năm 2014, chị đã hoàn thành chứng chỉ Thạc sĩ Tâm lý lâm sàng của trường Tâm lý Thực hành Paris, Pháp.

Đồng thời, trong nhiều năm qua, chị Yên cũng tham gia viết, dịch rất nhiều đầu sách tâm lý cho các đơn vị xuất bản khác nhau – trong đó, có nhiều tác phẩm luôn đứng trong danh sách bán chạy do Phương Nam Book xuất bản như: Atomic Habits – Thay đổi tí hon, hiệu quả bất ngờ; Tình yêu, hạnh phúc có tồn tại?, Metahuman – Siêu Nhân Loại…

Đọc bài viết

Book trailer

5 tựa sách cho ngày hè nhàn rỗi

Published

on

By

5-tua-sach-cho-ngay-he-nhan-roi

Từ những cuốn sách phơi bày hậu chứng chiến tranh cho đến những cuốn tiểu thuyết ghi lại thân phận nhỏ bé, mong manh, trôi dạt của con người... Các tác phẩm sau là lựa chọn tuyệt vời cho một ngày hè nhàn rỗi, để tìm thêm lại những phong vị mới.

Đuổi theo ánh sáng – Oliver Stone

Là biên kịch và đạo diễn từng 3 lần đoạt giải Oscar với những tác phẩm nổi tiếng như Express Midnight, Scarface, Salvador, Platoon... cũng như những người ngoại đạo, hành trình vươn đến đỉnh cao trong môn nghệ thuật thứ 7 của Oliver Stone luôn không dễ dàng. Đuổi theo ánh sáng là cuốn hồi ký được ông chắp bút, đưa ta đi từ những ngày đầu tiên ở nước Mỹ huyền diệu, đến tuổi trưởng thành nhiều mới mẻ trong chiến tranh Việt Nam và hành trình nếm mật nằm gai để vươn đến hào quang của Hollywood.

Trong cuốn sách này, ta sẽ thấy bên cạnh một cái tên được ngợi ca cũng là một con người bất toàn, mắc nhiều tội lỗi và cũng có lúc tưởng chừng buông xuôi. Thế nhưng chính quyết tâm, nỗ lực và sức mạnh nội tại đã giúp cho ông vẫn luôn duy trì tình yêu với quỹ đạo đời mình. Đó cũng là một bài học xoay quanh thông điệp luôn luôn vươn lên, từ đó tìm thấy ý nghĩa cho cuộc đời mình.

Với cách viết chân thành, gần gũi, đan kết với nhiều hình tượng, cảnh huống được lấy ra từ các thần thoại cũng như tác phẩm văn chương, phim ảnh nổi tiếng... Đuổi theo ánh sáng không chỉ đơn thuần là một cuốn hồi ký, mà cũng đồng thời là một tác phẩm văn xuôi hấp dẫn về một thời đoạn của tuổi trẻ lạc lối và tuổi trưởng thành không ngừng bỏ cuộc. Một tác phẩm vượt ra khỏi biên giới thể loại để mang đến câu chuyện phổ quát và thông điệp ý nghĩa cho những cá nhân vẫn đang chật vật trên con đường sự nghiệp của bản thân mình.

Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm – Le Thi Diem Thuy

Thuộc thế hệ thứ 2 của những cây bút “di dân”, Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm tuy có dung lượng tương đối khiêm tốn, nhưng nội dung mà nó truyền tải lại vô cùng lớn về mặt cảm xúc cũng như ấn tượng đến từ người đọc. Đó là hành trình tìm lại cội nguồn, xác định bản lai diện mục của một cá nhân với lai lịch “dị thường” qua thứ văn chương đẹp đẽ, thơ mộng với nhiều hình ảnh ám ảnh nối nhau cho đến vô cùng. Le Thi Diem Thuy sở hữu ma thuật của từ ngữ, để nhào nặn nó thành những ấn tượng không thể nào phai.

Cõi người và thân phận ấy cũng mong manh như con bướm suốt đời lưu cữu trong thứ thủy tinh trong suốt và nhìn thấu được. Kiếp người di dân cũng mãi tạc ghi vào mã gene mình ám ảnh về nước, dẫu là cái hồ trong khu dân cư hay thứ nước biển mặn chát của những con thuyền lênh đênh trên biển... thì cũng hình thành ở họ nỗi sợ nguyên thủy về số phận mình và thân phận mình giữa dòng chìm nổi. Le Thi Diem Thuy nắm bắt được chúng một cách tinh tế, và dàn trải ra giữa các trang viết một cách chân thành mà không lên gân.

Về mặt văn chương, Le Thi Diem Thuy cùng Ocean Vuong là 2 nhà văn đại diện cho khả năng nắm bắt được từng khoảnh khắc và cấp đông nó cho đến vĩnh cửu. Gã du đãng chúng ta đang lùng kiếm hay Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian là các tác phẩm có nhiều tầng nghĩa, làm xúc động cả những ký ức cá nhân hay nỗi đau cộng đồng. Và sức ám ảnh ấy sẽ lại khởi đầu mỗi khi những dòng chữ đầu tiên hiện ra và người đọc bị cuốn theo dòng nước ấy.

Những kẻ tuyệt vọng – Minh Tran Huy

Văn chương di dân khắc ghi trong lòng người đọc rất nhiều ấn tượng xoay quanh chủ nghĩa hiện thực, thế nhưng với Minh Tran Huy, cô đã làm điều đó một cách văn chương và vị nghệ thuật đến không ngờ đến. Ở Những kẻ tuyệt vọng ta sẽ không tìm thấy những gia đình tan nát của các thuyền nhân, ta cũng không thấy những chật vật hòa nhập với cuộc sống mới một cách hiển hình... mà thay vào đó là sự giao hòa của những tâm thức với các câu chuyện mang tính đại diện khác lạ.

Cuốn sách kể về chuyện tình vô cùng tươi đẹp của Lise và chàng Louis đầy những khát khao nhưng hành trình đến được với nhau cũng đã trải qua không ít khó khăn cũng như thách thức. Từ Việt Nam đến những lâu đài nước Pháp, từ những công viên bên bờ sông vắng lặng đến tàn tích lâu đài của thời Trung cổ... Cuốn sách xé toạc những đường biên không – thời gian để mang đến một tác phẩm lạ lẫm, thách thức, không ngừng chờ được giải đáp.

Điều ta tìm thấy trong tiểu thuyết này là sự giao thoa của Đông với Tây, của quá khứ với hiện đại, của Á và Âu trong sự tương đồng và phát triển thêm từ Trọng Thủy – Mỵ Châu đến Tristan - Iseult, hay bộ tứ Tấm Cám – Lọ Lem – Bạch Tuyết – Công chúa ngủ trong rừng.... Mang đậm màu sắc của Angela Carter trong không khí Gothic được phối trộn với trọng tâm di dân, đây là cuốn tiểu thuyết được đẩy đến đường biên của những thể nghiệm, đòi hỏi một sự truy tầm giá trị sâu xa hơn việc thưởng thức. Có thể nói Minh Tran Huy đã viết nên một tác phẩm ấn tượng, độc đáo và không thể quên.

Khát khao cây cỏ - Michael Pollan

Từ trước đến nay, trong các tác phẩm nghiên cứu, con người luôn chứng minh mình là chủ nhân của mọi thứ, là đối tượng tác động, là tác nhân chủ chốt... Nhưng với Khát khao cây cỏ, Michael Pollan đã thực hiện điều ngược lại, khi đặt ra một câu hỏi vô cùng thách thức, rằng thực vật nghĩ gì về ta, liệu con người có thật là phía nắm chuôi, quyết định mọi thứ cho giống loài vốn được ngầm hiểu là không có trí thông minh hay nhạy bén này?

Câu hỏi nói trên đã được giải đáp qua 4 phần lớn xoay quanh loài táo, tulip, cần sa và khoai tây, gắn với khát khao vị ngọt, vẻ đẹp, niềm hứng thú và sự an toàn. Từ các rừng táo ở nước Mỹ đến các thùng container trồng cần sa nhân tạo ở Amsterdam, từ ngày hiện tại trong công nghệ biến đổi gen ở khoai tây cho đến nhiều thế kỷ trước khi cơn sốt tulip vẫn còn là thứ gì đó cực kỳ bùng nổ... Pollan từng bước dẫn ta vào mạng lưới gắn kết đặc biệt, để biết con người xét cho đến cùng chỉ là một cực của các mối quan hệ, trong tính chủ động cũng như bị động.

Những câu chuyện về Johnny Hạt Táo, đặc tính có kế hoạch theo trường phái Apollo hay hoang dã của Dionysus... đã đưa người đọc không chỉ lướt qua lịch sử mà các loài cây gắn liền, mà cũng đồng thời là một biên niên sử về các khao khát và niềm đắm say của nhân loại này. Có thể xem đây là một tác phẩm rực rỡ, bao quát và choáng ngợp về mối gắn kết giữa con người cùng tự nhiên.

Con đường thủy vào Trung Hoa - Milton Osborne

Những ngày gần đây câu chuyện xoay quanh sông Mekong bỗng nóng trở lại trong việc xây dựng kênh đào Phù Nam và những được – mất sau đó. Chính điều này cũng đưa ta về lại với quá khứ của hơn 100 năm trước, khi những người Pháp tiên phong đã cố gắng tìm con đường thủy cho việc giao thương nối liền từ điểm tận cùng đổ ra biển Đông trên đất An Nam với thượng nguồn từ dãy Himalaya ở nơi đầu mút Trung Quốc.

Con sông hùng vĩ phần nào dự báo tầm vóc của cuộc thám hiểm, và quả đúng như thế, những gì được Milton Osborne kể lại có thể được xem như một bằng chứng lịch sử, nhưng cũng có thể quan niệm đó là một cuốn tiểu thuyết phiêu lưu nói gót những Thuyền trưởng Corcoran hay tác phẩm của Conrad danh tiếng... Những khó khăn, thách thức; sự thịnh vượng, trù phú nhưng cũng nguy hiểm chết người của miền nhiệt đới... cho ta thấy rằng con đường khai sáng của nơi mẫu quốc chưa khi nào là dễ, chưa cần bàn đến niềm tin, ý dân hay là những thứ thuộc về tư tưởng.

Bằng việc khai thác nguồn sử liệu phong phú và cách kể chuyện cuốn hút, Con đường thủy vào Trung Hoa là một tác phẩm đáng đọc, nên đọc, để biết về những khó khăn của con đường khai sáng văn minh, cũng như sự huyền diệu của miền nhiệt đới từ trăm năm trước hay trăm năm sau vẫn mãi như vậy.

Đọc bài viết

Cafe sáng